Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması Sürecinde Tuttukları Günlükler Yoluyla Yansıtıcı Düşünme Seviyelerinin İncelenmesi.

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 968 - 986, 29.06.2017

Mustafa Yamaç Selda Bakır

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017..-306616

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilimleri öğretmen adaylarının yansıtıcı
düşünme seviyelerini, öğretmenlik uygulaması sürecinde tuttukları günlükler
yoluyla belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum
çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında bir eğitim
fakültesinin Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı’nda 4. sınıfta okuyan altı öğretmen
adayından oluşmaktadır. Katılımcılara
hiçbir yönlendirme yapılmaksızın, öğretmenlik uygulaması sırasında yedi hafta
boyunca tuttukları günlüklerden elde edilen veriler, Tanımlayıcı
Yansıtıcı Düşünme (TYD) ve Eleştirel Yansıtıcı Düşünme (EYD)‘yi belirmeye
yönelik sorulara göre analiz edilmiştir.
Çalışmanın bulgularına göre, öğretmen adaylarının, eleştirel yansıtıcı
düşünmeye oranla daha çok tanımlayıcı yansıtıcı düşündükleri görülmüştür.
Ayrıca öğretmen adaylarının TYD ve EYD sorularına göre analiz edilen
yansıtmalarıyla ilgili detaylı bulgulara ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri öğretmen adayları, günlükler, öğretmenlik uygulaması

Kaynakça

• Dervent, F. (2012). Yansıtıcı düşünmenin beden eğitimi öğretmen adaylarının mesleki uygulamalarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Duban, N. ve Yelken T.Y. (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343 – 336.
• Duman, B. (2009). Dizgeli öğretimin öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme ve demokratik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Egenberger, A. (2002). The bridge: From research to practice, creating a reflective climate for success. ACIE Newsletter, 5, 1-8. Retrieved August 7, 2016 from http://carla.umn.edu/immersion/acie/vol5/Feb2002.pdf
• Eichler, D. W. (2009). The experıence of usıng reflectıve journals on an outward bound course. Unpublished doctoral thesis Pennsylvania: The Pennsylvania State University.
• Epstein, A.S. (2003). How planning and reflection develop young children's thinking skills. Young Children, 58 (5), 28-36. https://www.naeyc.org/files/yc/file/200309/Planning&Reflection.pdf
• Ersözlü, Z. N. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Evans, L. (2009). Reflective assessment and student achievement in high school English. Unpublished Doctoral Thesis, Seattle: Seattle Pacific University.
• Farrell, T.S.C. (1999). Reflective practice in an EFL teacher development group. System, 27, 157-172.
• Gammill, D.M. (2006). Learning the write way. The Reading Teacher, 59(8), 754–762. Doi: 10.1598/RT.59.8.3.
• Griffin, M. L. (2003). Using critical ıncidents to promote and assess reflective thinking in preservice teachers. Reflective Practice, 4(2), 207-220.
• Grossman, S. & Williston, J. (2001). Strategies for teaching early childhood students to connect reflective thinking to practice teaching strategies. Childhood Education, 77(4), 236-240.
• Güney, K. (2008). Mikro-yansıtıcı öğretim yönteminin öğretmen adaylarının sunu performansı ve yansıtıcı düşünmesine etkisi. Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Harford, J. & MacRuairc, G. (2008). Engaging student teachers in meaningful reflective practice. Teaching and Teacher Education, 24, 1884-1892.
• Hatton, N. & Smith, D. (1995). Reflection in teacher education:Towards definition and implementation. Teaching & Teacher Education, 11(1), 33-49.
• Ho, B. & Richards, J.C. (1993).Reflective thinking through teacher journal writing: myths and realities. Prospect, 8, 7-24.
• Hume, A. (2009). Promoting higher levels of reflective writing in student journals. Higher Education Research & Development, 28(3), 247–260.
• Işıkoğlu N. (2007). Okul öncesi öğretmen adaylarının profesyonel gelişiminde yansıtıcı günlüklerin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(2), 799-825.
• Jay, J.K. & Johnson, K.L. (2002). Capturing complexity:a typology of reflective practice for teacher education. Teaching and Teacher Education, 18, 73-85.
• Kaminski, E. (2003). Promoting preservice teacher education students’ reflective practice in mathematics. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 31(1), 21-32. http://dx.doi.org/10.1080/13598660301619
• Kaplan, D.S., Rupley, W.H., Sparks, J. & Holcomb, A. (2007). Comparing traditional journal writing with journal writing shared over e-mail list serves as tools for facilitating reflective thinking: A study of preservice teachers. Journal of Literacy Research, 39(3), 357-387.
• Karwan, W. A. (2009). Understanding teacher beliefs with reflective tools. Unpublished Doctoral Thesis. University of Californiya, San Diego.
• Keskinkılıç, G. (2010). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersinde uygulanan yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinliklerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimine ve başarıya etkisi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kozan, S. (2007). Yansıtıcı düşünme becerisinin kaynak tarama ve rapor yazma derslerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Lee, I. (2007). Preparing pre-service English teachers for reflective practice. ELT Journal, 61(4), 321–329.
• Liou, H.C. (2001). Reflective practice in a pre-service teacher education program for high school English teachers in Taiwan, ROC. System, 29, 197-208.
• MEB. (2016). Düşünme Eğitim Dersi (7. ve 8.sınıflar)Öğretim Programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2008). Öğretmen yeterlikleri: Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB. (2007). İlköğretim Düşünme Eğitimi Dersi (6,7 ve 8.sınıf) Öğretim Programı. Ankara: MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Miles, M.B. & Huberman, A.M. (2015). Nitel Veri Analizi ( S.A. Altun & A. Ersoy, Çev.) Ankara: PegemA.
• Ornstein, A. C. & Lasley, T. J. (2004). Strategies effective teaching (Fourth edition). Boston: McGraw-Hill.
• Robinson, L. & Kelley, B. (2007). Developing reflective thought in preservice educators: Utilizing role-plays and digital video. Journal of Special Education Technology, 22(2), 31-43.
• Rodgers, C. (2002). Defining reflection: Another look at John Dewey and reflective thinking. Teachers College Record, 104(4), 842-866.
• Roskos, K., Vukelich, C. & Risko, V. (2001). Reflection and learning to teach reading: A critical review of literacy and general teacher education studies. Journal of Literacy Research, 33(4), 595.
• Saraç, Y. (2016). Eğitim Fakülteleri yeniden yapılandırılıyor, gelecek dönem başarı sırası sınırlaması geliyor. http://yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/27747321 adresinden 31.01.2017 tarihinde alınmıştır.
• Savran, A., Çakıroğlu, J. ve Tekkaya, C. (2005, Eylül). Yansıtıcı öğretmen eğitimi: Bir eylem araştırması.14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Stanley, C. (1998). A framework for teacher reflectivity. TESOL QUARTERLY, 32(3), 584-591.
• Şahin, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarına öğretim tekniklerinin yansıtıcı ö4ğretim etkinlikleriyle öğretilmesinin akademik başarıya etkisi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 9(1), 28-33.
• Şahin, Ç. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme yeteneklerine göre günlüklerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 36, 225-236.
• Şahin, G. G. & Övez, F. T. D. (2012). An investigation of prospective teachers’ reflective thinking tendency. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 55, 568-574.
• Tang, C. (2002). Reflective diaries as a means of facilitating and assesing reflection. Paper presented at HERDSA 2002 Conference. Retrieved August 2, 2016 from http://www.nursing-midwifery.tcd.ie/assets/director-staff-edu dev/pdf/ReflectiveDiaries-CatherineTang.pdf
• Tok, Ş. (2008a). Fen bilgisi dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına ve fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 7(3), 557-568.
• Tok, Ş. (2008b). The ımpact of reflective thinking activities on student teachers’ attitudes toward teaching profession, performance and reflections .Education and Science 33(149), 89-103.
• Töman U. ve Odabaşı Çimer S. (2014). Fen bilgisi öğretmen adayları günlüklerinin yansıtıcı düşünme yeteneklerine göre değerlendirilmesi. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 166-190.
• Ünver, G. (2014). Öğretmen eğitiminde kuram ve uygulama arasında bağlantı kurma üzerine durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(4), 1385-1407.
• Williams, R. & Grudnoff, L. (2011). Making sense of reflection: a comparison of beginning and experienced teachers’ perceptions of reflection for practice, Reflective Practice, 12(3), 281-291. DOI: 10.1080/14623943.2011.571861
• Wilson, J. & Jan, L. W. (1993). Thinking for themselves: Developing strategies for reflective learning. Australia: Eleanor Curtain Publishing.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÖK. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayınlar.
• YÖK. (2006). Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama. Ankara, YÖK.
• Zuckerman, G. (2004). Development of reflection through learning activity. European Journal of Psychology of Education, 19(1), 9-18.