Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 406 - 414, 31.08.2017

Gülçin Bilgici Cengiz , İlhami Aras Hüseyin Ertap Mevlüt Karabulut

Öz

Bu çalışmada, Kars ilinde kullanılan bazı yapı malzemelerinin radyoaktivite seviyeleri ve bu malzemelerinin kullanılmasından kaynaklanabilecek radyolojik riskler belirlendi. Kars'ın değişik bölgelerinden 10 farklı yapı malzemesini (kireçtaşı, kil, tras, alçıtaşı, demir cevheri ve dört farklı çimento numunesi) temsil eden toplam 60 numune toplanmıştır. Bu numunelerdeki 226Ra, 232Th ve 40K radyoizotoplarının radyoaktivite konsantrasyonları HPGe gama ışını spektrometre sistemi ile ölçüldü. 226Ra, 232Th ve 40K radyoizotoplarının ortalama radyoaktivite konsantrasyonları sırasıyla 22,87 Bq kg-1, 19,49 Bq kg-1, 265,29 Bq kg-1 ve 1,7 Bq kg-1 olarak bulundu. Elde edilen değerler kullanılarak yapı malzemeleri için radyolojik tehlike indisleri (radyum eşdeğer aktivitesi, yapı içi soğurulmuş doz hızı, yapı içi etkin doz hızı, I indisi ve I indisi) hesaplandı. Bu sonuçlar Türkiye’de ve dünyadaki çeşitli ülkelerde benzer malzemeler için bildirilen sonuçlarla kıyaslandı. Bu araştırmanın sonucunda incelenen yapı malzemelerinin radyolojik bir risk oluşturmadığı ve binaların inşasında güvenle kullanılabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yapı malzemeleri Gama spektrometresi Doğal radyoaktivite Tehlike indisi Kars.

Kaynakça

  • Ahmed, N. K., 2005. Measurement of natural radioactivity in building materials in Qena city, Upper Egypt. Journal of Environmental Radioactivity 83, 91-99.
  • Ali, S., Tufail, M., Jamil, K., Ahmed, A., Klian, H.A., 1996. Gamma ray activity and dose rate of brick samples from some areas of North West Frontier Province (NWFP), Pakistan. Sci. Total Environ. 187, 247–252.
  • Amrani, D., Tahtat M., 2001. Natural radioactivity in Algerian building materials. Applied Radiation Isotopes 54:687–689.
  • Balakrishnan, D., Umadevi AG, Jose PA, Rajagopala M, Jojo PJ., 2012. A study on activity concentration of natural radionuclide of building materials in Kochi. Int J Fund Phy Sci. 2(3), 41-43.
  • Baykara O, Karatepe Ş, Doğru M., 2011. Assessments of natural radioactivity and radiological hazards in construction materials used in Elazig, Turkey. Radiat Meas 46:153–158.
  • Beretka, J. and Mathew, P.J., 1985. Natural radioactivity of Australian building materials, industrial wastes and by-products. Health Phys., 48, 87–95.
  • Çam Kaynar S, Özbey E, Ereeş FS., 2015. Determination of radon exhalation rate and natural radioactivity levels of building materials used in Istanbul-Turkey. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry 305:337–343.
  • EC, 1999. European Commission. Radiation Protection Unit, radiological protection principles concerning the natural radioactivity of building materials. Radiat. Prot., 112
  • El-Taher A 2012. Assessment of natural radioactivity levels and radiation hazards for building materials used in Qassim area Saudi Arabia. Romanian J Phys 57(3–4):726–735.
  • Eštoková, A. and Palaščáková, L., 2013. Assessment of Natural Radioactivity Levels of Cements and Cement Composites in the Slovak Republic. Int. J. Environ. Res. Public Health, 10, 7165-7179
  • Faheem, M., Mujahid, S.A. and Matiullah, 2008. Assessment of radiological hazards due to the natural radioactivity in soil and building material samples collected from six districts of the Punjab province-Pakistan. Radiation Measurements 43, 1458–1462.
  • Hassan, N.M. and Fares, S., 2016. Evaluation of radiological hazards associated with the uses of marble and ceramic as decorative building materials in Egypt. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry.310: 1373-1380.
  • Krieger, R. 1981. Radioactivity of construction materials. Betonwerk Fertigteil Technology, 47, 468-473.
  • Krstić, D., Nikezić, D., Stevanović, N. and Vučić, D., 2007. Radioactivity of some domestic and imported building materials from South Eastern Europe. Radiation Measurements. 42, 1731–1736.
  • Lu, X., Yang, G., Ren, C., 2012. Natural radioactivity and radiological hazards of building materials in Xianyang, China. Radiat. Phys. Chem., 81, 780–784. Markkanen, M., 1995. Radiation Dose Assessments for Materials with Elevated Natural Radioactivity. Report STUK-B-STO 32. Radiation and Nuclear Safety Authority -STUK.
  • Muntean, L. E., Cosma, C., Moldovan, D. V., 2014. Measurement of natural radioactivity and radiation hazards for some natural and artificial building materials available in Romania. J Radioanal Nucl Chem. 299, 523–532.
  • Papaefthymiou H, Gouseti O., 2008. Natural radioactivity and associated radiation hazards in building materials used in Peloponnese Greece. Radiation Measurements. 43(8), 1453–1457.
  • Righi, S., Bruzzi, L., 2006. Natural radioactivity and radon exhalation in building materials used in Italian dwellings. J. Environ. Radioact. 88, 158–170.
  • Sonkawade RG, Kant K, Muralithar S, Kumar R, Ramola RC., 2008. Natural radioactivity in common building construction and radiation shielding materials. Atmos Environ 42:2254–2259.
  • Stoulos, S., Manolopoulou, M., Papastefanou, C., 2003. Assessment of natural radiation exposure and radon exhalation from building materials in Greece. Journal of Environmental Radioactivity 69, 225-240.
  • TAEK 2008, Türkiyede Kullanılan Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktiviteden Kaynaklanan Radyasyon Dozunun Değerlendirilmesi, Tenik Rapor, 7
  • Trevisi, R., Risica, S., D’Alessandro, M., Paradiso, D.,. Nuccetelli., C., 2012. Natural radioactivity in building materials in the European Union: a database and an estimate of radiological significance. Journal of Environmental Radioactivity 10, 11-20.
  • Turhan, S., Baykan, U.N. and Sen, K., 2008. Measurement of the natural radioactivity in building materials used in Ankara and assessment of external doses. J. Radiol. Prot. 28, 83–91.
  • UNSCEAR 2000, United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation. Sources and effects of ionizing radiation. report to the General Assembly, with scientific annexes. New York: United Nations.
  • UNSCEAR (1988). United Nations Scientific Committee on The Effects of Atomic Radiation, Sources and Biological Effects of Ionizing Radiation. New York: United Nations. Vanasundar, K., Ravisankar, R., Durgadevi, D., Kavita, R., Karthikeyan, M., Thillivelvan, K., Dhinakaran, B., 2012. Measurement of Natural Radioactivity in Building Material Used in Chengam of Tiruvannamalai District, Tamilnadu by Gamma-Ray Spectrometry. Indian Journal of Advances in Chemical Science 1, 22-27.
  • Yang, Y., Wu, X., Jiang, Z., Wang, W., Lu, J., Lin, J., Hsia, Y., 2005. Radioactivity concentrations in soils of the Xiazhuang granite area, China. Applied Radiation and Isotopes, 63(2), 255-259.
  • Yasir, M. S., Majid A. and Yahaya, R., 2007. Study of natural radionuclides and its radiation hazard index inMalaysian building materials. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry. 273(3), 539-541.

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 406 - 414, 31.08.2017

Gülçin Bilgici Cengiz , İlhami Aras Hüseyin Ertap Mevlüt Karabulut

Öz

Kaynakça

  • Ahmed, N. K., 2005. Measurement of natural radioactivity in building materials in Qena city, Upper Egypt. Journal of Environmental Radioactivity 83, 91-99.
  • Ali, S., Tufail, M., Jamil, K., Ahmed, A., Klian, H.A., 1996. Gamma ray activity and dose rate of brick samples from some areas of North West Frontier Province (NWFP), Pakistan. Sci. Total Environ. 187, 247–252.
  • Amrani, D., Tahtat M., 2001. Natural radioactivity in Algerian building materials. Applied Radiation Isotopes 54:687–689.
  • Balakrishnan, D., Umadevi AG, Jose PA, Rajagopala M, Jojo PJ., 2012. A study on activity concentration of natural radionuclide of building materials in Kochi. Int J Fund Phy Sci. 2(3), 41-43.
  • Baykara O, Karatepe Ş, Doğru M., 2011. Assessments of natural radioactivity and radiological hazards in construction materials used in Elazig, Turkey. Radiat Meas 46:153–158.
  • Beretka, J. and Mathew, P.J., 1985. Natural radioactivity of Australian building materials, industrial wastes and by-products. Health Phys., 48, 87–95.
  • Çam Kaynar S, Özbey E, Ereeş FS., 2015. Determination of radon exhalation rate and natural radioactivity levels of building materials used in Istanbul-Turkey. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry 305:337–343.
  • EC, 1999. European Commission. Radiation Protection Unit, radiological protection principles concerning the natural radioactivity of building materials. Radiat. Prot., 112
  • El-Taher A 2012. Assessment of natural radioactivity levels and radiation hazards for building materials used in Qassim area Saudi Arabia. Romanian J Phys 57(3–4):726–735.
  • Eštoková, A. and Palaščáková, L., 2013. Assessment of Natural Radioactivity Levels of Cements and Cement Composites in the Slovak Republic. Int. J. Environ. Res. Public Health, 10, 7165-7179
  • Faheem, M., Mujahid, S.A. and Matiullah, 2008. Assessment of radiological hazards due to the natural radioactivity in soil and building material samples collected from six districts of the Punjab province-Pakistan. Radiation Measurements 43, 1458–1462.
  • Hassan, N.M. and Fares, S., 2016. Evaluation of radiological hazards associated with the uses of marble and ceramic as decorative building materials in Egypt. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry.310: 1373-1380.
  • Krieger, R. 1981. Radioactivity of construction materials. Betonwerk Fertigteil Technology, 47, 468-473.
  • Krstić, D., Nikezić, D., Stevanović, N. and Vučić, D., 2007. Radioactivity of some domestic and imported building materials from South Eastern Europe. Radiation Measurements. 42, 1731–1736.
  • Lu, X., Yang, G., Ren, C., 2012. Natural radioactivity and radiological hazards of building materials in Xianyang, China. Radiat. Phys. Chem., 81, 780–784. Markkanen, M., 1995. Radiation Dose Assessments for Materials with Elevated Natural Radioactivity. Report STUK-B-STO 32. Radiation and Nuclear Safety Authority -STUK.
  • Muntean, L. E., Cosma, C., Moldovan, D. V., 2014. Measurement of natural radioactivity and radiation hazards for some natural and artificial building materials available in Romania. J Radioanal Nucl Chem. 299, 523–532.
  • Papaefthymiou H, Gouseti O., 2008. Natural radioactivity and associated radiation hazards in building materials used in Peloponnese Greece. Radiation Measurements. 43(8), 1453–1457.
  • Righi, S., Bruzzi, L., 2006. Natural radioactivity and radon exhalation in building materials used in Italian dwellings. J. Environ. Radioact. 88, 158–170.
  • Sonkawade RG, Kant K, Muralithar S, Kumar R, Ramola RC., 2008. Natural radioactivity in common building construction and radiation shielding materials. Atmos Environ 42:2254–2259.
  • Stoulos, S., Manolopoulou, M., Papastefanou, C., 2003. Assessment of natural radiation exposure and radon exhalation from building materials in Greece. Journal of Environmental Radioactivity 69, 225-240.
  • TAEK 2008, Türkiyede Kullanılan Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktiviteden Kaynaklanan Radyasyon Dozunun Değerlendirilmesi, Tenik Rapor, 7
  • Trevisi, R., Risica, S., D’Alessandro, M., Paradiso, D.,. Nuccetelli., C., 2012. Natural radioactivity in building materials in the European Union: a database and an estimate of radiological significance. Journal of Environmental Radioactivity 10, 11-20.
  • Turhan, S., Baykan, U.N. and Sen, K., 2008. Measurement of the natural radioactivity in building materials used in Ankara and assessment of external doses. J. Radiol. Prot. 28, 83–91.
  • UNSCEAR 2000, United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation. Sources and effects of ionizing radiation. report to the General Assembly, with scientific annexes. New York: United Nations.
  • UNSCEAR (1988). United Nations Scientific Committee on The Effects of Atomic Radiation, Sources and Biological Effects of Ionizing Radiation. New York: United Nations. Vanasundar, K., Ravisankar, R., Durgadevi, D., Kavita, R., Karthikeyan, M., Thillivelvan, K., Dhinakaran, B., 2012. Measurement of Natural Radioactivity in Building Material Used in Chengam of Tiruvannamalai District, Tamilnadu by Gamma-Ray Spectrometry. Indian Journal of Advances in Chemical Science 1, 22-27.
  • Yang, Y., Wu, X., Jiang, Z., Wang, W., Lu, J., Lin, J., Hsia, Y., 2005. Radioactivity concentrations in soils of the Xiazhuang granite area, China. Applied Radiation and Isotopes, 63(2), 255-259.
  • Yasir, M. S., Majid A. and Yahaya, R., 2007. Study of natural radionuclides and its radiation hazard index inMalaysian building materials. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry. 273(3), 539-541.
Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Gülçin Bilgici Cengiz

İlhami Aras Bu kişi benim

Hüseyin Ertap Bu kişi benim

Mevlüt Karabulut Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 31 Ağustos 2017
Gönderilme Tarihi 10 Kasım 2016
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 17 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Bilgici Cengiz, G., Aras, İ., Ertap, H., Karabulut, M. (2017). Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(2), 406-414.
AMA Bilgici Cengiz G, Aras İ, Ertap H, Karabulut M. Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Ağustos 2017;17(2):406-414.
Chicago Bilgici Cengiz, Gülçin, İlhami Aras, Hüseyin Ertap, ve Mevlüt Karabulut. “Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite Ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 17, sy. 2 (Ağustos 2017): 406-14.
EndNote Bilgici Cengiz G, Aras İ, Ertap H, Karabulut M (01 Ağustos 2017) Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 17 2 406–414.
IEEE G. Bilgici Cengiz, İ. Aras, H. Ertap, ve M. Karabulut, “Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, c. 17, sy. 2, ss. 406–414, 2017.
ISNAD Bilgici Cengiz, Gülçin vd. “Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite Ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 17/2 (Ağustos 2017), 406-414.
JAMA Bilgici Cengiz G, Aras İ, Ertap H, Karabulut M. Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2017;17:406–414.
MLA Bilgici Cengiz, Gülçin vd. “Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite Ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, c. 17, sy. 2, 2017, ss. 406-14.
Vancouver Bilgici Cengiz G, Aras İ, Ertap H, Karabulut M. Kars İlinde Kullanılan Bazı Yapı Malzemelerindeki Doğal Radyoaktivite ve Radyolojik Tehlikelerin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2017;17(2):406-14.