Examination of the Relationship Between Utilization of Information Technologies Levels and Perceptions for Social Values of Secondary School Students

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 399 - 417, 29.06.2020

Ayhan Koçoğlu , Tuğba Yanpar Yelken , Sedat Kanadlı

https://doi.org/10.32709/akusosbil.550276

Cited By: 1

Öz

The aim of this study was to examine the relationship between the level of secondary school students' use of information technologies and their perceptions of social values. The study was conducted through exploratory sequential mixed method research design. In the quantitative phase of the study, relational screening method was used. In the qualitative phase, data were collected through open-ended questions. In this study, “Utilization of Information and Communication Technologies Scale” developed by Özmusul (2011) and “The Perception Scale for Social Values” developed by Bakaç (2013) were used as quantitative data collection tools. “The Student Opinion Form for Information Technologies and Social Values” developed by the researchers was used as a qualitative data tool. The sample of the study consisted of 424 secondary school students whose studying in the central districts of Mersin. Descriptive statistics were utilized, and correlation analysis was conducted in the analysis of quantitative data. Qualitative data of the research were analyzed through descriptive analysis method. As a result of the quantitative data analysis, it was determined that secondary school students were mostly use information technologies in order to communicate and conduct research. In addition, there was no significant relationship between students' level of using information technologies and their perceptions about social values. As a result of qualitative data analysis, it was determined that the students did not take into consideration social values while using information technologies, making research-examination and playing-entertainment.

Anahtar Kelimeler

Information technologies, social values, secondary school students

Ortaokul Öğrencilerinin Bilişim Teknolojilerinden Yararlanma Düzeyleri ile Toplumsal Değerlere Yönelik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri ile toplumsal değerlere yönelik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, karma yöntem araştırma desenlerinden açımlayıcı sıralı desen yaklaşımıyla yürütülmüştür. Araştırmanın nicel aşamasında ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Nitel aşamasında ise veriler açık uçlu sorular ile toplanmıştır. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak Özmusul (2011) tarafından geliştirilen “Bilişim Teknolojilerinden Yararlanma Ölçeği” ve Bakaç (2013) tarafından geliştirilen “Toplumsal Değerlere Yönelik Algı Ölçeği” kullanılmıştır. Nitel veri aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Bilişim Teknolojileri ve Toplumsal Değerlere Yönelik Öğrenci Görüşme Formu” kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Mersin ili merkez ilçelerinde öğrenim gören 424 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistiklerden yararlanılmış ve korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Nicel verilerin analizi sonucunda ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden daha çok iletişim kurma ve araştırma yapma amaçlı faydalandıkları ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin toplumsal değerlere yönelik algılarının ise daha çok olumlu yönde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin bilişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri ile toplumsal değerlere yönelik algıları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Nitel veri analizi sonucunda ise öğrencilerin bilişim teknolojilerinden bilgi edinme, araştırma-inceleme yapma ve oyun-eğlence amaçlı yararlanırken toplumsal değerleri dikkate almadıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilişim teknolojileri, değerler, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Altunay, E., & Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(1), 5-28.
• Arabacı, I. B. (2012). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri. Education Sciences, 7(1), 184-191.
• Aypay, A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (2.b.). Anı Yayıncılık: Ankara.
• Bakaç, E. (2013). Toplumsal değerlere yönelik algı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 303-309.
• Botha, A., Joubert, I., & Hugo, A. (2016). Children’s perceptions of democratic values: Implications for democratic citizen education. South African Journal of Childhood Education, 6(1), 1-8.
• Cabı, E., Erdem, E., & Kırkan, B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanma ve üst bilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 92-103.
• Chu, H.C. (2014). Potential negative effects of mobile learning on students' learning achievement and cognitive load—a format assessment perspective. Journal of Educational Technology & Society, 17(1), 332-344.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (2. b.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Creswell, J.W., & PlanoClark, V.L. (2015). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (2. b.) (Y. Dede ve S.B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Anı.
• Çalık, D., & Çınar, Ö. P. (2009). Geçmişten günümüze bilgi yaklaşımları bilgi toplumu ve internet. XIV. Türkiye'de İnternet Konferansı, 12-13.
• Çetin, O., Yalçınkaya, E., Aktepe, V., & Temur, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Active Learning, 3(2), 11-22.
• Çubukçu, Z., Eker Özenbaş, D., Çetintaş, N., Satı, D., Yazlık Şeker, Ü. (2012). Yönetici, öğretmen, öğrenci ve veli gözünde öğretmenin sahip olması gereken değerler. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 25-38.
• Demirer, V., & Yolcu, V. (2018). Meslek yüksek okulu öğrencilerinin bilişim teknolojilerinden yararlanma düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45,105-131.
• Demircioğlu, İ. H., & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler eğitimi dergisi, 6(15), 69-88.
• Denizci, Ö. M. (2009). Bilişim toplumu bağlamında internet olgusu ve sosyopsikolojik etkileri. Marmara İletişim Dergisi, 15, 47-65.
• Ergün Kaplan, S. ve Sulak, S.A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin toplumsal değerlere yönelik bakış açılarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 840-858.
• Erişen, Y., & Çeliköz, N. (2007). Eğitimde bilgisayar kullanımı. Ö. Demirel, E. Altun (Ed), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Grunwald, P. (2004). Children, families, and the internet: National survey and report. Prepared by Grunwald Associates, San Mateo, CA. http://www.grunwald.com /pdfs/CHILDREN-FAMILIES-AND-INTERNET-2000.pdf (Erişim tarihi: 11.12.2018).
• Hopson, M. H., Simms, R. L., & Knezek, G. A. (2001). Using a technology-enriched environment to improve higher-order thinking skills. Journal of Research on Technology in education, 34(2), 109-119.
• Kale, M. & Demir, S. (2015). Birleştirilmiş ve bağımsız sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin toplumsal değer algılarının karşılaştırılması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 111-118.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi (32.Baskı). Ankara: Nobel Akademik.
• Khirwadkar, A. (2007). Integration of ICT in education: Pedagogical issues. Education, 85-104.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4,5,6, ve 7. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG %C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf (Erişim tarihi: 12.10.2018).
• Miles, M. B. & Hubermann, A. M. (1994). Qualitative data analysis. ThousandOaks, CA: Sage Publication.
• Mukti, N. A., & Hwa, S. P. (2004). Malaysian perspective: Designing interactive multimedia learning environment for moral values education. Educational Technology & Society, 7(4), 143-152.
• Oblinger, D., & Oblinger, J. (2005). Is it ageor IT: First steps toward understanding the net generation. Educating the net generation, 2(1-2), 20.
• Ohler, J. (2011). Digital citizenship means character education for the digital age. Kappa Delta Pi Record, 47(1), 25-27.
• Özmusul, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanma düzeylerinin incelenmesi (Kilis İli örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Özmusul, M. (2011). Bilişim teknolojilerinden yararlanma ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(1), 1-17.
• Özmusul, M. (2012). An analysis of the aims related to education system in the vizyon 2023 in terms of international indicators. Journal of Turkish Science Education, 9(3), 97-114.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
• Schwartz, S. H. (1996). Value priorities and behavior: Applying of theory of integrated value systems. In C. Seligman, J. M. Olson, & M. P. Zanna (Eds.), The Psychology of Values: The Ontario Symposium, Vol. 8 (pp. 1–24). Hillsdale, NJ: Erlbaum. http://dspace.palermo. edu/dspace/bitstream/10226/368/1/2Psico%2007.pdf (Erişim tarihi: 10.01.2019).
• Sönmez, V. (2012). Eğitim felsefesi (11. b.), Ankara, Anı Yayıncılık.
• Spranger, E. (2001). İnsan tipleri bir kişilik psikolojisi (A. Aydoğan, Çev.). İstanbul: İz.
• Srite, M., & Karahanna, E. (2006). The role of espoused national cultural values in technology acceptance. MIS Quarterly, 679-704.
• Tor, H. ve Erden, O. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Educational Technology. 3(1), 16, 120-130.
• Torero, M., & Von Braun, J. (2006). Information and communication technologies for development and poverty reduction: The potential of telecommunications. Intl Food Policy Res Inst.
• Turney, C. S. M., Robinson, D., Lee, M., & Soutar, A. (2009). Using technology to direct learning in higher education: The way forward?. Active learning in higher education, 10(1), 71-83.
• Vannatta, R., Beyerbach, B., & Walsh, C. (2001). From teaching technology to using technology to enhance student learning: Preservice teachers’ changing perceptions of technology infusion. Journal of Technology and Teacher Education, 9(1), 105-127.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.