Investigation of the Effect of Social Media Usage on E-Health Literacy

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 353 - 367, 31.05.2020

Özlem Özer , Sümeyye Özmen , Okan Özkan

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.679417

Cited By: 8

Öz

The objective of this study is to examine the effect of health management students’ perception of social media usage on e-health literacy. Another objective of the study is to investigate students’ perceptions of social media use and e-health literacy in terms of demographic variables. The universe of the study consists of students studying in the Health Management department of a state university (N=450). In this study, no sample was selected, but a survey was distributed to all students who had agreed to participate in the research. Thus a total of 337 participants were reached. The data of the study were collected between December 2-10, 2019. According to the data obtained from the study, students have an intermediate level of e-health literacy and social media usage. In view of the correlation coefficients between variables, there are positive and low levels of relations between e-health literacy and the sub-dimensions of social media use. The subdimensions of social media use all together explain 12.1% of the total variance on e-health literacy. In addition, it was identified that the scores the students received from the e-health literacy scale showed statistically significant differences across different age and class levels; and the scores they received from the dimension of integration with social routines showed statistically significant differences across different gender and class levels.

Anahtar Kelimeler

E-Health Literacy, Social Media Usage, Health Management Students

Sosyal Medya Kullanımının E-Sağlık Okuryazarlığına Etkisinin İncelenmesi

Öz

kullanımına ilişkin algılarının e-sağlık okuryazarlığına etkisini incelemektir. Çalışmanın bir diğer amacı ise demografik değişkenler açısından öğrencilerin sosyal medya kullanımı ve e-sağlık okuryazarlığı algılarını araştırmaktır. Çalışmanın evrenini, bir devlet üniversitesinin Sağlık Yönetimi bölümünde eğitim görmekte olan öğrencileri oluşturmaktadır (N=450). Araştırmada örneklem seçilmemiş, araştırmaya katılmayı kabul eden tüm öğrencilere anket dağıtılmıştır. Böylece toplam 337 katılımcıya ulaşılmıştır. Çalışmanın verileri 2-10 Aralık 2019 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilere göre öğrencilerin e-sağlık okuryazarlığı ve sosyal medya kullanım düzeyi orta düzeydedir. Değişkenler arasındaki korelasyon katsayılarına bakıldığında ise e-sağlık okuryazarlığı ile sosyal medya kullanımının alt boyutları arasında pozitif ve düşük düzeyde ilişkiler bulunmaktadır. Sosyal medya kullanımı alt boyutları hep birlikte e-sağlık okuryazarlığı üzerindeki toplam varyansın %12,1’ini açıklamaktadır. Ayrıca öğrencilerin e-sağlık okuryazarlığı ölçeğinden almış oldukları puanlarının yaş ve sınıf düzeyine göre; sosyal rutinlerle bütünleşme boyutundan almış oldukları puanlarının da cinsiyet ve sınıf düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

E-Sağlık Okuryazarlığı, Sosyal Medya Kullanımı, Sağlık Yönetimi Öğrencileri

Kaynakça

• AKIN, A., ÖZBAY, A. ve BAYKUT, İ. (2015). “Sosyal Medya Kullanımı Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerliği ve Güvenirliği.” Journal of International Social Research, 8(38): 647-652.
• ANDREASSEN, H.K., BUJNOWSKA-FEDAK, M.M., CHRONAKI, C.E. et al. (2007). “European Citizens’ Use of E-Health Services: A Study of Seven Countries.” BMC Public Health, 7, 53.
• BALCI, Ş. ve SARITAŞ, H. (2019). “Sosyal Medya Kullanımının Bir Belirleyicisi Olarak Narsisizm: Konya’da Yaşayan Kullanıcılar Üzerine Bir İnceleme.” Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 31: 689-709.
• BOONWATTANOPAS, N. (2016). “Use of Online Social Media and Ehealth Literacy of Urban Youth in Phuket Province, Thailand”. EAU Heritage Journal Science and Technology, 10(1): 48-62.
• CHRETIEN, K.C. ve KIND, T. (2013). “Social Media and Clinical Care Ethical, Professional, and Social Implications.” Circulation, 127(13): 1413-1421.
• DASHTI, S., PEYMAN, N., TAJFARD, M. ve ESMAEELI, H. (2017). “E-Health Literacy of Medical and Health Sciences University Students in Mashhad, Iran in 2016: A Pilot Study.” Electron Physician, 9(3): 3966–3973.
• DUDLEY, D.A., VAN BERGEN, P., McMAUGH, A. ve MACKENZIE, E. (2019). “The Role of Social Media in Developing Young People’s Health Literacy” In: V.A. Goodyear ve K.M. Armour (Eds), Young People, Social Media and Health (pp.147-161). Routledge, London.
• EFTHYMIOU, A., MIDDLETON, N., CHARALAMBOUS, A. ve PAPASTAVROU, E. (2017). “The Association of Health Literacy and Electronic Health Literacy with Selfefficacy, Coping, and Caregiving Perceptions Among Carers of People with Dementia: Research Protocol for a Descriptive Correlational Study”. JMIR Res Protoc, 6(11): e221.
• ERGÜN, S., KIZIL SÜRÜCÜLER, H. ve IŞIK, R. (2019). “Ergenlerde E-Sağlık Okuryazarlığı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları: Balıkesir Örneği”. JAREN, 5(3): 194-203.
• EYSENBACH, G. (2001). “What is E-Health?” Journal of Medical Internet Research. 3(2): e20.
• FISHER, J. ve CLAYTON, M. (2012). “Who Gives a Tweet: Assessing Patients’ Interest in the Use of Social Media for Health Care”. Worldviews Evid Based Nurs, 9: 100–108.
• GENÇYÜREK ERDOĞAN, M. (2019). “E-Sğlık Okuryazarlığı: Djital Mecralarda Sağlık Reklamları”, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• GREENE, J.A., CHOUDHRY, N.K., KILABUK, E. ve SHRANK, W.H. (2011). “Online Social Networking by Patients with Diabetes: A Qualitative Evaluation of Communication with Facebook”. J Gen Intern Med., 26: 287–292.
• HEKİMOĞLU, D., YAVUZ ÇOLAK, M. ve ŞENEL, Y. (2018). “Sağlık Okuryazarlığı, E-Sağlık Okuryazarlığı ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi.” 2. Uluslararası 12. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, 11-13 Ekim, Bodrum.
• JENKINS-GUARNIERI, M.A., WRIGHT, S.L. ve JOHNSON, B. (2013). “Development and Validation of a Social Media Use Integration Scale”. Psychology of Popular Media Culture, 2(1): 38.
• KAMEL BOULOS, M.N. (2012). “Using Social Media for Improving Health Literacy. In: I. Kickbusch, J. Pelikan, A. Tsouros and F. Apfel (Eds.). THE SOLID FACTS-Health Literacy: Enabling Healthier Decisions in the 21st Century. World Health Organization Regional Office for Europe, Copenhagen, Denmark.
• KARADAG ARLI, S., BAKAN, A.B. ve YILDIZ, M. (2019). “E-Health Literacy and Individual Innovation in University Students Enrolled in Health-related Departments”. International Journal of Caring Sciences, 12(3): 1744-1751.
• KNAPP, C., MADDEN, V., WANG, H., SLOYER, P. ve SHENKMAN, E. (2011). “Internet Use and eHealth Literacy of Low-Income Parents Whose Children have Special Health Care Needs”. J Med Internet Res, 13(3): e75.
• MANGANELLO, J., GERSTNER, G., PERGOLINO, K., GRAHAM, Y., FALISI, A. ve STROGATZ, D. (2017). “The Relationship of Health Literacy with Use of Digital Technology for Health Information: Implications for Public Health Practice”. Journal of Public Health Management & Practice, 23(4): 380-387.
• MAYFIELD, A. (2008). “What is social media?”. https://www.icrossing.com/uk/sites /default/files_uk/insight_pdf_files/What%20is%20Social%20Media_iCrossing_ebook.pdf. Erişim Tarihi: 11.01.2020.
• MCNAB, C. (2009). “What Social Media Offers to Health Professionals and Citizens”. Bull World Health Organ, 87, 566.
• NORMAN, C.D. ve SKINNER, H.A. (2006a). “E-Health Literacy: Essential Skills for Consumer Health in a Networked World”. Journal of Medical Internet Research, 8(2): e9.
• NORMAN, C.D. ve SKINNER, H.A. (2006b). “EHEALS: The Ehealth Literacy Scale”. Journal of Medical Internet Research, 8(4): e27.
• NUTBEAM, D. (2000). “Health Literacy as A Public Health Goal: A Challenge for Contemporary Health Education and Communication Strategies Into the 21st Century”. Health Promot Int., 15(3):259–267.
• ÖZKEFELİ HAMURCU, T.G. (2019). “Hemşirelik Öğrencilerinde Sosyal Medya Kullanımının Ortoreksiya Nevroza Üzerine Etkisi”. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• ÖZSARI, İ. ve BATDAL KARADUMAN, G. (2016). “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanımı ve Yalnızlıklarının İncelenmesi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(41): 380-389.
• PERALTA, L., ROWLING, L., SAMDAL, O., HIPKINS, R. ve DUDLEY, D. (2017). “Conceptualising a New Approach to Adolescent Health Literacy”. Health Education Journal, 76(7): 787–801.
• RICHTERING, S.S., HYUN, K., NEUBECK, L., et al. (2017). “Ehealth Literacy: Predictors in a Population with Moderate-to-High Cardiovascular Risk”. JMIR Hum Factors. 4(1): 1-9.
• SABIRLI, B. (2018). “Üniversite Öğrencilerindeki Akıllı Telefon Kullanım Sıklığının Benlik Saygısı ve Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi”. Yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi Klinik Psikoloji ABD, İstanbul.
• SHARMA, S., OLI, N. ve THAPA, B. (2019). “Electronic Health–Literacy Skills among Nursing Students”. Advances in Medical Education and Practice, 10: 527-532.
• SIMONDS, S. (1974). “Health Education as a Social Policy”. Health Education & Behavior, 2(1).
• ŞENGÜL, H., ÇINAR, F., ÇAPAR, H., BULUT, A. ve ÇAKMAK, C. (2017). “Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin E-Sağlık Okuryazarlığı Düzeyleri ve Internet Kullanımına Yönelik Tutumları: Bir Vakıf Üniversitesi Örneği”. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 4(12): 1277-1287.
• TALAUE, G.M., ALSAAD, A., ALRUSHAIDAN, N., ALHUGAIL, A. ve ALFAHHAD, S. (2018). “The Impact of Social Media on Academic Performance of Selected College Studies”. International Journal of Advanced Information Technology, 8(4-5): 27-35.
• TAMER GENCER, Z. (2017). Norman ve Skinner’ın E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Kültürel Uyarlaması için Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması . İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1: 131-145.
• TATLI, H. (2015). “Akıllı Telefon Seçiminin Belirleyicileri: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2): 549-567.
• THACKERAY, R., CROOKSTON, B.T. ve WEST, J.H. (2013). “Correlates of Health-Related Social Media Use among Adults”. Journal of Medical Internet Research, 15(1): e21.
• TOCI, E., BURAZERI, G., JERLIU, N., SORENSEN, K., RAMADANI, N., HYSA, B. ve BRAND, H. (2015). “Health Literacy, Self-Perceived Health and Self-Reported Chronic Morbidity among Older People in Kosovo”. Health Promotion International, 30(3): 667-674.
• TOSYALI, H. ve SÜTÇÜ, C. S. (2016). “Sağlık İletişiminde Sosyal Medya Kullanımının Bireyler Üzerine Etkileri”. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2): 3-22.
• TURGUT, M., KUTLU, G. ve MUT, S. (2018). “Sağlık Yönetimi Bölümü Öğrencilerinin İletişim Becerileri ile Sosyal Medya Kullanımları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi”. İşletme Bilimi Dergisi, 6(1): 185-205.
• TÜİK, (2019). “Temel İstatistikler”, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, Erişim Tarihi: 11.01.2020.
• TÜMER, A., DEMİREL, N., YİĞEN, R., ÇAKIR, H., ÖZTÜRK, G. ve ÖZTÜRK, M. (2016). “Ergenlerde E-Sağlık Okuryazarlığının İncelenmesi”. Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresi, 29 Eylül-2 Ekim, Muğla.
• We are social, (2019). https://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/key/NSBCWzcfsbGXTg, Erişim Tarihi: 11.01.2020.
• WHO, (1998). “A Health Telematics Policy in Support of WHO’s Health-For-All Strategy for Global Health Development: Report of the WHO Group Consultation on Health Telematics”, 11–16 December, World Health Organization, Geneva Office.