Çevresel Tutum ile Çevresel Sorumluluk İlişkisinin İncelenmesi: Yasal ve Ekonomik Sorumluluğun Aracılık Rolü

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 1703 - 1718, 31.01.2022

Bekir Değirmenci

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1015679

Cited By: 3

Öz

Günümüz küresel dünyasında çevresel sürdürülebilirliğin sağlanmasında toplumu oluşturan bireylere önemli görevler düşmektedir. Bu çalışmanın temel amacı bireylerin çevresel sorumlu davranışlarının öncülleri olduğu tahmin edilen çevresel tutum, yasal ve ekonomik sorumluluğunun etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda yapılan literatür incelemesi sonucunda çalışma modeli geliştirilmiş ve bu modele ilişkin 9 hipotez oluşturulmuştur. Çalışmanın evreni toplumu oluşturan bireyler ve çalışanlardan oluşmaktadır. Bu doğrultuda 334 kişiden veri toplanmıştır. Çalışma nicel yönteme dayanmaktadır. Çalışma kapsamında kullanılan ölçeğin yapı geçerliliğine yönelik keşfedici, doğrulayıcı ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Hipotezlerin analiz edilmesine yönelik basit ve aracı regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 5 hipotez desteklenmiştir. Çevresel tutum ile çevresel sorumluluk arasında anlamlı ve olumlu ilişkinin olduğu bulgulanmıştır. Gelecekte yapılması planlanan çalışmaların farklı sektörlerde yapılması önerilmektedir. Ayrıca çalışma kapsamında literatüre ve modele uygun olarak geliştirilen hipotezlerin farklı çalışmalarda uygulanması literatüre zenginlik katması açısından oldukça önemlidir. Kesitsel olarak yapılan bu çalışmaya karşılık gelecekte yapılması planlanan araştırmaların boylamsa olarak yapılması daha güvenilir bulgular elde edilmesi açısından gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Tutum,, Çevresel Sorumluluk,, Yasal Sorumluluk,, Ekonomik Sorumluluk.

Destekleyen Kurum

YOKTUR

Proje Numarası

-

Investigation of the Relationship between Environmental Attitude and Environmental Responsibility: The Mediating Role of Legal and Economic Responsibility

Öz

In today's global world, important tasks are assigned to the individuals who make up the society in ensuring environmental. The main purpose of this study is to reveal the effects of environmental attitudes, legal and economic responsibility, which are estimated to be the antecedents of individuals' environmentally responsible behaviors. As a result of the literature review conducted for this purpose, the study model was developed and 9 hypotheses related to this model were established. The universe of the study consists of individuals and employees who make up the society. In this direction, data were collected from 334 people. The study is based on the quantitative method. Exploratory, confirmatory and reliability analyses were performed for the construct validity of the scale used in the study. Simple and mediator regression analyzes were performed to analyze the hypotheses. As a result of the analyzes, 5 hypotheses were supported. It dec been found that there is a significant and positive relationship between environmental attitude and environmental responsibility. It is recommended that future studies be carried out in different sectors. In addition, the application of the hypotheses developed in accordance with the literature and the model within the scope of the study in different studies is very important in terms of enriching the literature. Contrary to this cross-sectional study, it is necessary to carry out the studies planned to be done in the future as longitudinal in order to obtain more reliable findings.

Anahtar Kelimeler

Environmental Attitude, Environmental Responsibility, Legal Responsibility

Proje Numarası

-

Kaynakça

• AKKUŞ, A. (2020). “Creating an Environmental Attitude Scale”, Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(7), 188-203.
• BANDURA, A., WOOD, R. (1989). “Effect of perceived controllability and performance standards on self-regulation of complex decision making”, J. Pers. Soc. Psychol. 56 (5), 805. https://doi.org/10.1037//0022-3514.56.5.805.
• CHEN, J., HUANG, J., HUANG, X., SUN, S., HAO, Y., & WU, H. (2020). “How does new environmental law affect public environmental protection activities in China? Evidence from structural equation model analysis on legal cognition”, Science of The Total Environment, 714, 136558. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.136558.
• CHEUNG, R., VOGEL, D. (2013). “Predicting user acceptance of collaborative technologies: an extension of the technology acceptance model for e-learning”, Comput. Educ. 63, 160–175. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.12.003.
• ÇETİNKAYA, G., & KAPLAN, M. (2020). “Açık alan Rekreasyon Etkinliği Olarak Piknik Yapan Bireylerin Çevre Tutum”, Journal of Recreation and Tourism Research/JRTR, 7(4), 642-664.
• DAVIS, S.L., RIVES, L.M. RUIZ-DE-MAYA, S. (2021). “Personal social responsibility: Scale development and validation. Corp. Soc. Responsib. Environment”. Manag. 28, 763–775. https://doi.org/10.1002/csr.2086.
• DEĞİRMENCİ, B. (2020). “Çevresel Bilinç ile Çevresel Bağlılık İlişkisinin Demografik Özellikler Bağlamında İncelenmesi”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4), 1-13.
• DEVRANİ, T. K. (2010). “Kişisel değerlerin kuramsal yapısı ve pazarlamadaki uygulamalar”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 49-70.
• FISHBEIN, M., AJZEN, I. (1975). “Belief, Attitude, and Behavior: An Introduction to Theory and Research”, Addison Wessley, Reading, Mass. GREENSTONE, M. (2002). “The impacts of environmental regulations on industrial activity: evidence from the 1970 and 1977 clean air act amendments and the census of manufactures”, J. Polit. Econ. 110 (6), 1175–1219. https://doi.org/10.1086/342808.
• HAN, H., CHUA B-L., ARİZA-MONTES , A., UNTARU, E-N. (2020). “Effect of environmental corporate social responsibility on green attitude and norm activation process for sustainable consumption: Airline versus restaurant”, Corp Soc Responsib Environ Manag. 1851–1864. https:// doi.org/10.1002/csr.1931.
• HAWKINS. DI., MOTHERSBAUGH, DL., and MOOKERJEE, A. (2010). Attitudes and infuencing attitudes, consumer behaviour: building marketing strategy, 11th edn. Tata McGraw Hill Companies, New York.
• HENDERSON, V. (1997). “The impact of air quality regulation on industrial location”, Ann. Econ. Stat., 123–137. https://www.jstor.org/stable/20076052.
• HERNÁNDEZ, J. P. S. I., YAÑEZ-ARAQUE, B., & MORENO-GARCÍA, J. (2020). “Moderating effect of firm size on the influence of corporate social responsibility in the economic performance of micro-, small-and medium-sized enterprises”, Technological Forecasting and Social Change, 151, 119774.
• KÜKRER, Ö. (2012). “Tüketicilerin Çevresel Sorumluluklarinin Yeşil Reklamlara Yönelik Tutumlarina Etkisi: Eskişehir Örneği”, Journal of Yasar University, 26(7), 4505-4525.
• LEONIDOU, L.C., LEONİDOU, C.N., and KVASOVA, O. (2010). “Antecedents and outcomes of consumer environmentally friendly attitudes and behaviour”, J. Mark. Manage. 26 (13–14), 1319–1344. https://doi.org/10.1080/0267257X.2010.523710.
• LIU, M., ZHANG, B., GENG, Q. (2018). “Corporate pollution control strategies and labor demand: evidence from China’s manufacturing sector”, J. Regul. Econ. 53 (3), 298–326. https://doi.org/10.1007/s11149-018-9353-2.
• MATTHIES, E., SELGE, S., & KLÖCKNER, C. A. (2012). “The role of parental behavior for the development of behaviour specific environmental norms The example of recycling and reuse behaviour”, Journal of Environmental Psychology, 32, 277282.
• MENG, B., & CHOI, K. (2016). “Extending the theory of planned behavior: Testing the effects of authentic perception and environmental concerns on the slow-tourist decision making process”, Current Issues in Tourism, 19(6), 528–544.
• METİN, A. E. ve GÜL, A. (2020). “Türkiye'de çevre etiğinin yasal ve kamusal çerçevesi”, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16), s. 252-268.
• MORISS, J. C. (1997). “Clinical Dementia Rating: A Reliable and Valid Diagnostic and Staging Measure for Dementia of the Alzheimer Type”, International Psychogeriatrics, 9(1), 173– 176.
• MÜDERRİSOĞLU H. ve ALTANLAR A. (2011). “Attitudes and behaviors of undergraduate students toward environmental issues”, Int J Environ Sci Technol 8(1):159–168
• PRETTY, J. (2003). “Social capital and the collective management of resources”, Science 302 (5652), 1912–1914. https://doi.org/10.1126/science.1090847.
• SCHWARTZ, S.H. (1977). “Normative Influences on Altruism. In Advances in Experimental Social Psychology”, 10. Academic Press, pp. 221–279. https://doi.org/10.1016/S0065- 2601(08)60358-5 10, 221-279.
• SCOTT, D., and WILLITS, F. (1994). “Environmental attitudes and behavior: A Pennsylvania survey”. Environment and Behavior, 26(2), 239-260.
• STERN, P.C. (2000). “Toward a coherent theory of environmentally significant behavior”, J. Soc. Issues 56 (3), 407–424. https://doi.org/10.1111/0022-4537.00175.
• TARRANT, M. and CORDELL, K. (1997). “The effect of respondent characteristics on general environmental attitude-behavior correspondence”, Environment and Behavior, 29(5), 618-633.
• TEKİROĞLU, A., & HAYIR-KANAT, M. (2021). “Çevre Etiği Farkındalığı Ve Sürdürülebilir Çevre Tutumu Arasındaki İlişki”, Ulakbilge, 59 (2021 Nisan): s. 630–645. doi: 10.7816/ulakbilge-09-59-11.
• THAPA, B. (1999). “Environmentalism: The relation of environmental attitudes and environmentally responsible behaviors among undergraduate students”, Bulletin of Science, Technology & Society, 19(5), 432-444.
• TURKİSTANİ, F. N. (2019). Tüketicilerin Çevresel Tutumlarının Çevre Dostu Ürün Satın Alma Davranışları Üzerinde Etkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• VARAH, F., MAHONGNAO, M., FRANCİS, D. J., & SHİMRAH, T. (2020). “Measuring environmental attitudes and behaviors: a study of undergraduate students in Delhi”, Natural Hazards, 103(1), 1291-1306.
• WU, H., HAO, Y., WENG, J.H. (2019). “How does energy consumption affect China’s urbanization? New evidence from dynamic threshold panel models”, Energy Policy 127, 24–38. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.11.057.
• XIE, Y., DAİ, H., DONG, H., HANAOKA, T., MASUİ, T. (2016). “Economic impacts from PM2. 5 pollution-related health effects in China: a provincial-level analysis”, Environ. Sci. Technol. 50 (9), 4836–4843. https://doi.org/10.1021/acs.est.5b05576.
• YADAV, R., PATHAK, G.S. (2017). “Determinants of consumers’ green purchase behavior in a developing nation: applying and extending the theory of planned behavior”, Ecol Econ 134:114–122
• YAŞLIOĞLU, M. M. (2017). “Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iuisletme
• YU, X., WANG, H. (2013). “How should the center lead China’s reforestation efforts?—policy making games between central and local governments”, Resour Conserv Recy 80, 64–84. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2013.09.001.
• ZHAN, X., LO, C.W.H., TANG, S.Y. (2013). “Contextual changes and environmental policy implementation: a longitudinal study of street-level bureaucrats in Guangzhou, China”, J. Public Adm. Res. Theory 24 (4), 1005–1035. https://doi.org/10.1093/jopart/mut004.