Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Impact of Industrialization, Renewable Energy, Energy Consumption and Financial Development on CO2 Emissions in the Framework of the Environmental Kuznets Curve

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 2103 - 2115, 31.05.2022
https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1010774

Öz

In the study, the effect of industrialization, renewable energy, energy consumption and financial development on CO2 emissions in E7 countries during the 1989-2016 period was examined within the framework of the Environmental Kuznets Curve hypothesis. In the study in which the panel data method was used, the fixed effects model was preferred and the model was estimated with the Parks-Kmenta Estimator. As a result of the study, it has been found that GDP per capita, industrialization and energy consumption increase CO2 emissions in E7 countries, GDP per capita squared, renewable energy and financial development reduce CO2 emissions, and within this framework, the EKC hypothesis is valid.

Kaynakça

  • AKUSTA, E. & CERGİBOZAN, R. (2020). “Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyümenin Çevre Üzerinde Etkisi: Türkiye Örneği”. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 15(54), 429-461.
  • ALI, W., ABDULLAH, A. & AZAM, M. (2017). “Re-visiting the Environmental Kuznets Curve Hypothesis for Malaysia: Fresh Evidence from ARDL Bounds Testing Approach”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 77, 990-1000.
  • APERGIS, N. & OZTURK, I. (2015). “Testing Environmental Kuznets Curve Hypothesis in Asian Countries”. Ecological Indicators, 52, 16–22.
  • ASUMADU-SARKODIE, S. & OWUSU, P.A. (2017). “Carbon Dioxide Emissions, GDP Per Capita, Industrialization and Population: An Evidence From Rwanda”. Environ. Eng. Res. 22(1), 116-124.
  • BALTAGİ, H. B. (2013). Econonometric Analysis of Panel Data. John Wiley and Sons, USA.
  • BHATTACHARYA, M., AWAWORYI CHURCHILL S. & PARAMATI, S. R. (2017). “The Dynamic Impact of Renewable Energy and Institutions on Economic Output and CO2 Emissions Across Regions”. Renewable Energy, 1-34.
  • BORA, İ. & ATASOY, S. (2018). “Finansal Gelişmenin ve Enerji Tüketiminin Karbondioksit Emisyonları Üzerindeki Etkisinin Çevresel Kuznetz Eğrisi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16, Özel Sayı, 145-160.
  • BOUTABBA, M. A. (2014). “The Impact of Financial Development, Income, Energy and Trade on Carbon Emissions: Evidence from the Indian Economy”. Economic Modelling, 40, 33-41.
  • CHARFEDDINE, L. & KHEDIRI, K. B. (2016) “Financial Development and Environmental Quality in UAE: Cointegration with Structural Breaks”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 55, 1322-1335.
  • CHEN, Y., WANG, Z. & ZHONG, Z. (2018). “CO2 Emissions, Economic Growth, Renewable and Non-Renewable Energy Production and Foreign Trade in China”. Renewable Energy, 1-22.
  • ÇAĞLAR, A. E. & MERT, M. (2017). “Türkiye'de Çevresel Kuznets Hipotezi ve Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Karbon Salımı Üzerine Etkisi: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yaklaşımı”. Yönetim ve Ekonomi, 24(1), 21-38.
  • ÇETİN, M., KIRCI, B., SAYGIN, S. & ALAŞAHAN, Y. (2018). “Ekonomik Büyüme, Finansal Gelişme, Enerji Tüketimi ve Dış Ticaretin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Nedensellik Analizi (1960-2013)”. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 26-43.
  • ÇETİN, M. & YÜKSEL, Ö. (2018). “Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketiminin Karbon Emisyonu Üzerindeki Etkisi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 169-186.
  • DAM, M. M., KARAKAYA, E. & BULUT, Ş. (2013). “Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye: Ampirik Bir Analiz”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 85-96.
  • DOĞAN, E. & ÖZTÜRK, İ. (2017). “The Influence of Renewable and Non-Renewable Energy Consumption and Real Income on CO2 Emissions in the USA: Evidence from Structural Break Tests”. Environ Sci Pollut Res, 1-9.
  • DONG, K., SUN, R. & HOCHMAN, G. (2017). “Do Natural Gas and Renewable Energy Consumption Lead to Less CO2 Emission? Empirical Evidence from a Panel of BRICS Countries”. Energy, 141, 1466-1478.
  • FARHANI, S. & OZTURK, I. (2015). “Causal Relationship Between CO2 Emissions, Real GDP, Energy Consumption, Financial Development, Trade Openness and Urbanization in Tunisia”. Environmental Science and Pollution Research, 22, 1-14.
  • FARHANI, S., MRIZAK, S., CHAIBI, A. & RAULT, C. (2014). “The Environmental Kuznets Curve and Sustainability: A Panel Data Analysis”. Energy Policy, 71, 189-198.
  • GROSSMAN, G. M., & KRUEGER, A. B. (1991). “Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement”. NBER Working Paper No. 3914, 1-57.
  • HAMIT-HAGGAR, M. (2012). “Greenhouse Gas Emissions, Energy Consumption and Economic Growth: A Panel Cointegration Analysis from Canadian Industrial Sector Perspective”. Energy Economics, 34, 358-364.
  • IMF, International Monetary Fund. https://www.imf.org/, 05.07.2021.
  • JALIL, A. & FERIDUN, M. (2011). “The Impact of Growth, Energy and Financial Development on the Environment in China: A Cointegration Analysis”. Energy Economics, 33, 284-291.
  • JAVID, M. & SHARIF, F. (2016). “Environmental Kuznets Curve and Financial Development in Pakistan”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 54, 406-414.
  • JEBLI, M., YOUSSEF, S. & OZTURK, İ. (2014). “The Role of Renewable Energy Consumption and Trade: Environmental Kuznets Curve Analysis for Sub-Saharan Africa Countries”. MPRA Paper No. 54300, 1-16.
  • KAYNAK, M. (2014). Kalkınma İktisadı. Gazi Kitabevi, Ankara.
  • KOÇAK, E. (2014). “Türkiye’de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Geçerliliği: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2(3), 62-73.
  • LEBE, F. (2016). “Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi: Türkiye İçin Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 177-194.
  • OKUMUŞ, İ. (2020). “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Tarım ve CO2 Emisyonu İlişkisi”. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6 (1), 21-34.
  • OKUMUŞ, İ., YILDIRIM, A. & DESTEK, M. A. (2016). “MİNT Ülkelerinde Çevresel Kuznets Eğrisi Geçerliliği: Panel Veri Analizi”. ÜNİDAP Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, Muş, Türkiye, 188-195.
  • OMRI, A., DALY, S., RAULT, C. & CHAIBI, A. (2015). “Financial Development, Environmental Quality, Trade and Economic Growth: What Causes What in MENA Countries”. Energy Economics, 48, 242-252.
  • ÖZCAN, B. (2013). “The Nexus between Carbon Emissions, Energy Consumption and Economic Growth in Middle East Countries: A Panel Data Analysis”. Energy Policy, 62, 1138-1147.
  • ÖZKÖK, C. & POLAT, M. (2018). “CO2 Emisyonu- Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: G7 Ülkeleri Üzerine Ekonometrik Bir Analiz”. UİİİD-IJEAS, 21, 33-46.
  • ÖZTÜRK, S. & GÜLEN, M. İ. (2019). “Çevresel Kuznets Hipotezinin Türkiye İçin Geçerliliğinin Ampirik Analizi: 1960-2014 Dönemi ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 219–227.
  • PAO, H. T., YU, H. C. & YANG, Y. H. (2011). “Modeling the CO2 Emissions, Energy Use, and Economic Growth in Russia”. Energy, 36, 5094-5100.
  • PATA, U. K. (2017). “The Effect of Urbanization and Industrialization on Carbon Emissions in Turkey: Evidence from ARDL Bounds Testing Procedure”. Environmental Science and Pollution Research, 1-8.
  • PATA, U. K. (2018). “Renewable Energy Consumption, Urbanization, Financial Development, Income and CO2 Emissions in Turkey: Testing EKC Hypothesis with Structural Breaks”. Journal of Cleaner Production, 187, 770-779.
  • PATA, U. K. & YURTKURAN, S. (2018). “Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Nüfus Yoğunluğu ve Finansal Gelişmenin CO2 Salımına Etkisi: Türkiye Örneği”. UİİİD-IJEAS, Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı, 303-318.
  • SHAHBAZ, M., TIWARI, A. K. & NASIR, M. (2013). “The Effects of Financial Development, Economic Growth, Coal Consumption and Trade Openness on CO2 Emissions in South Africa”. Energy Policy, 61, 1452-1459.
  • SINHA, A. & SHAHBAZ, M. (2018). “Estimation of Environmental Kuznets Curve for CO2 Emission: Role of Renewable Energy Generation in India”. Renewable energy, 119, 703-711. SULAIMAN, J., AZMAN, A. & SABOORI, B. (2013). “The Potential of Renewable Energy: Using the Environmental Kuznets Curve Model”. American Journal of Environmental Sciences, 9(2), 103-112.
  • ŞAHİN, D. (2018). “D-8 Ülkelerinde Finansal Gelişme ve Ticari Açıklığın Çevresel Kalite Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi”. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 48-67.
  • TAMAZIAN, A., CHOUSA, J. P. & VADLAMANNATI, K. C. (2009). “Does Higher Economic and Financial Development Lead to Environmental Degradation: Evidence from BRIC Countries”. Energy Policy, 37, 246-253.
  • TATOĞLU YERDELEN, F. (2016). Panel Veri Ekonometrisi. Beta Yayımcılık, İstanbul.
  • TATOĞLU YERDELEN, F. (2017). Panel Zaman Serileri Analizi. Beta Yayımcılık, İstanbul.
  • WORLDBANK, World Development Indicator (WDI). https://databank.worldbank.org/data/, 05.07.2021
  • YURTKURAN, S. & TERZİ, H. (2018). “Çevresel Kuznets Eğrisinin Ampirik Olarak Analizi: Meksika Örneği”. UİİİD-IJEAS, 20, 267-284.

Çevresel Kuznets Eğrisi Çerçevesinde Sanayileşme, Yenilenebilir Enerji, Enerji Tüketimi ve Finansal Gelişmenin CO2 Salınımı Üzerindeki Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 2103 - 2115, 31.05.2022
https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1010774

Öz

Çalışmada E7 ülkelerinde 1989-2016 döneminde sanayileşme, yenilenebilir enerji, enerji tüketimi ve finansal gelişmenin CO2 salınımı üzerindeki etkisi Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezi çerçevesinde incelenmiştir. Panel veri yönteminin kullanıldığı çalışmada sabit etkiler modeli tercih edilerek Parks-Kmenta Tahmincisi ile model tahmin edilmiştir. Çalışmanın sonucunda E7 ülkelerinde kişi başına GSYH, sanayileşme ve enerji tüketiminin CO2 emisyonunu artırdığı, kişi başına GSYH karesi, yenilenebilir enerji ve finansal gelişmenin CO2 emisyonunu azalttığı ve bu çerçevede ÇKE hipotezinin geçerli olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

  • AKUSTA, E. & CERGİBOZAN, R. (2020). “Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyümenin Çevre Üzerinde Etkisi: Türkiye Örneği”. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 15(54), 429-461.
  • ALI, W., ABDULLAH, A. & AZAM, M. (2017). “Re-visiting the Environmental Kuznets Curve Hypothesis for Malaysia: Fresh Evidence from ARDL Bounds Testing Approach”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 77, 990-1000.
  • APERGIS, N. & OZTURK, I. (2015). “Testing Environmental Kuznets Curve Hypothesis in Asian Countries”. Ecological Indicators, 52, 16–22.
  • ASUMADU-SARKODIE, S. & OWUSU, P.A. (2017). “Carbon Dioxide Emissions, GDP Per Capita, Industrialization and Population: An Evidence From Rwanda”. Environ. Eng. Res. 22(1), 116-124.
  • BALTAGİ, H. B. (2013). Econonometric Analysis of Panel Data. John Wiley and Sons, USA.
  • BHATTACHARYA, M., AWAWORYI CHURCHILL S. & PARAMATI, S. R. (2017). “The Dynamic Impact of Renewable Energy and Institutions on Economic Output and CO2 Emissions Across Regions”. Renewable Energy, 1-34.
  • BORA, İ. & ATASOY, S. (2018). “Finansal Gelişmenin ve Enerji Tüketiminin Karbondioksit Emisyonları Üzerindeki Etkisinin Çevresel Kuznetz Eğrisi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16, Özel Sayı, 145-160.
  • BOUTABBA, M. A. (2014). “The Impact of Financial Development, Income, Energy and Trade on Carbon Emissions: Evidence from the Indian Economy”. Economic Modelling, 40, 33-41.
  • CHARFEDDINE, L. & KHEDIRI, K. B. (2016) “Financial Development and Environmental Quality in UAE: Cointegration with Structural Breaks”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 55, 1322-1335.
  • CHEN, Y., WANG, Z. & ZHONG, Z. (2018). “CO2 Emissions, Economic Growth, Renewable and Non-Renewable Energy Production and Foreign Trade in China”. Renewable Energy, 1-22.
  • ÇAĞLAR, A. E. & MERT, M. (2017). “Türkiye'de Çevresel Kuznets Hipotezi ve Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Karbon Salımı Üzerine Etkisi: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yaklaşımı”. Yönetim ve Ekonomi, 24(1), 21-38.
  • ÇETİN, M., KIRCI, B., SAYGIN, S. & ALAŞAHAN, Y. (2018). “Ekonomik Büyüme, Finansal Gelişme, Enerji Tüketimi ve Dış Ticaretin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin Bir Nedensellik Analizi (1960-2013)”. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 26-43.
  • ÇETİN, M. & YÜKSEL, Ö. (2018). “Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketiminin Karbon Emisyonu Üzerindeki Etkisi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 169-186.
  • DAM, M. M., KARAKAYA, E. & BULUT, Ş. (2013). “Çevresel Kuznets Eğrisi ve Türkiye: Ampirik Bir Analiz”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 85-96.
  • DOĞAN, E. & ÖZTÜRK, İ. (2017). “The Influence of Renewable and Non-Renewable Energy Consumption and Real Income on CO2 Emissions in the USA: Evidence from Structural Break Tests”. Environ Sci Pollut Res, 1-9.
  • DONG, K., SUN, R. & HOCHMAN, G. (2017). “Do Natural Gas and Renewable Energy Consumption Lead to Less CO2 Emission? Empirical Evidence from a Panel of BRICS Countries”. Energy, 141, 1466-1478.
  • FARHANI, S. & OZTURK, I. (2015). “Causal Relationship Between CO2 Emissions, Real GDP, Energy Consumption, Financial Development, Trade Openness and Urbanization in Tunisia”. Environmental Science and Pollution Research, 22, 1-14.
  • FARHANI, S., MRIZAK, S., CHAIBI, A. & RAULT, C. (2014). “The Environmental Kuznets Curve and Sustainability: A Panel Data Analysis”. Energy Policy, 71, 189-198.
  • GROSSMAN, G. M., & KRUEGER, A. B. (1991). “Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement”. NBER Working Paper No. 3914, 1-57.
  • HAMIT-HAGGAR, M. (2012). “Greenhouse Gas Emissions, Energy Consumption and Economic Growth: A Panel Cointegration Analysis from Canadian Industrial Sector Perspective”. Energy Economics, 34, 358-364.
  • IMF, International Monetary Fund. https://www.imf.org/, 05.07.2021.
  • JALIL, A. & FERIDUN, M. (2011). “The Impact of Growth, Energy and Financial Development on the Environment in China: A Cointegration Analysis”. Energy Economics, 33, 284-291.
  • JAVID, M. & SHARIF, F. (2016). “Environmental Kuznets Curve and Financial Development in Pakistan”. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 54, 406-414.
  • JEBLI, M., YOUSSEF, S. & OZTURK, İ. (2014). “The Role of Renewable Energy Consumption and Trade: Environmental Kuznets Curve Analysis for Sub-Saharan Africa Countries”. MPRA Paper No. 54300, 1-16.
  • KAYNAK, M. (2014). Kalkınma İktisadı. Gazi Kitabevi, Ankara.
  • KOÇAK, E. (2014). “Türkiye’de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin Geçerliliği: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2(3), 62-73.
  • LEBE, F. (2016). “Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezi: Türkiye İçin Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 177-194.
  • OKUMUŞ, İ. (2020). “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Tarım ve CO2 Emisyonu İlişkisi”. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 6 (1), 21-34.
  • OKUMUŞ, İ., YILDIRIM, A. & DESTEK, M. A. (2016). “MİNT Ülkelerinde Çevresel Kuznets Eğrisi Geçerliliği: Panel Veri Analizi”. ÜNİDAP Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, Muş, Türkiye, 188-195.
  • OMRI, A., DALY, S., RAULT, C. & CHAIBI, A. (2015). “Financial Development, Environmental Quality, Trade and Economic Growth: What Causes What in MENA Countries”. Energy Economics, 48, 242-252.
  • ÖZCAN, B. (2013). “The Nexus between Carbon Emissions, Energy Consumption and Economic Growth in Middle East Countries: A Panel Data Analysis”. Energy Policy, 62, 1138-1147.
  • ÖZKÖK, C. & POLAT, M. (2018). “CO2 Emisyonu- Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: G7 Ülkeleri Üzerine Ekonometrik Bir Analiz”. UİİİD-IJEAS, 21, 33-46.
  • ÖZTÜRK, S. & GÜLEN, M. İ. (2019). “Çevresel Kuznets Hipotezinin Türkiye İçin Geçerliliğinin Ampirik Analizi: 1960-2014 Dönemi ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 219–227.
  • PAO, H. T., YU, H. C. & YANG, Y. H. (2011). “Modeling the CO2 Emissions, Energy Use, and Economic Growth in Russia”. Energy, 36, 5094-5100.
  • PATA, U. K. (2017). “The Effect of Urbanization and Industrialization on Carbon Emissions in Turkey: Evidence from ARDL Bounds Testing Procedure”. Environmental Science and Pollution Research, 1-8.
  • PATA, U. K. (2018). “Renewable Energy Consumption, Urbanization, Financial Development, Income and CO2 Emissions in Turkey: Testing EKC Hypothesis with Structural Breaks”. Journal of Cleaner Production, 187, 770-779.
  • PATA, U. K. & YURTKURAN, S. (2018). “Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Nüfus Yoğunluğu ve Finansal Gelişmenin CO2 Salımına Etkisi: Türkiye Örneği”. UİİİD-IJEAS, Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı, 303-318.
  • SHAHBAZ, M., TIWARI, A. K. & NASIR, M. (2013). “The Effects of Financial Development, Economic Growth, Coal Consumption and Trade Openness on CO2 Emissions in South Africa”. Energy Policy, 61, 1452-1459.
  • SINHA, A. & SHAHBAZ, M. (2018). “Estimation of Environmental Kuznets Curve for CO2 Emission: Role of Renewable Energy Generation in India”. Renewable energy, 119, 703-711. SULAIMAN, J., AZMAN, A. & SABOORI, B. (2013). “The Potential of Renewable Energy: Using the Environmental Kuznets Curve Model”. American Journal of Environmental Sciences, 9(2), 103-112.
  • ŞAHİN, D. (2018). “D-8 Ülkelerinde Finansal Gelişme ve Ticari Açıklığın Çevresel Kalite Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi”. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 48-67.
  • TAMAZIAN, A., CHOUSA, J. P. & VADLAMANNATI, K. C. (2009). “Does Higher Economic and Financial Development Lead to Environmental Degradation: Evidence from BRIC Countries”. Energy Policy, 37, 246-253.
  • TATOĞLU YERDELEN, F. (2016). Panel Veri Ekonometrisi. Beta Yayımcılık, İstanbul.
  • TATOĞLU YERDELEN, F. (2017). Panel Zaman Serileri Analizi. Beta Yayımcılık, İstanbul.
  • WORLDBANK, World Development Indicator (WDI). https://databank.worldbank.org/data/, 05.07.2021
  • YURTKURAN, S. & TERZİ, H. (2018). “Çevresel Kuznets Eğrisinin Ampirik Olarak Analizi: Meksika Örneği”. UİİİD-IJEAS, 20, 267-284.
Toplam 45 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ekonomi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Rabia Efeoğlu 0000-0003-2515-1553

Yayımlanma Tarihi 31 Mayıs 2022
Kabul Tarihi 14 Mart 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Efeoğlu, R. (2022). Çevresel Kuznets Eğrisi Çerçevesinde Sanayileşme, Yenilenebilir Enerji, Enerji Tüketimi ve Finansal Gelişmenin CO2 Salınımı Üzerindeki Etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6(2), 2103-2115. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1010774