Dijital Çağda Aşçılığın Evrimi: Sosyal Medya ve Yemek Videoları Üzerine İnceleme

Yıl 2024, Sayı: 29, 152 - 162, 31.08.2024

Ahmet Zühtü Yıldırım , Umut Uyar

https://doi.org/10.33404/anasay.1465345

Öz

Dijitalleşme sürecinde aşçılık mesleğinin gelişimi hızlanmış ve yemek kültürünün değişime uğraması kaçınılmaz olmuştur. Sosyal medya aracılığı ile bireyler yaşamlarını ve kabiliyetlerini diğer insanlara ulaştırma imkanı elde etmiştir. Aşçılık bağlamında sosyal medya etkisi incelendiğinde mesleğin popülerleşmesi ve dijital etkileşimin gelişmesi söz konusu olmuştur. Bu çalışmada aşçılığın sosyal medya aracılığı ile gelişimi inceleyerek gelecekte aşçılık mesleğinin konumlanış biçiminin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda ilgili çalışmalar incelenerek fenomen olarak kabul edilen aşçıların Instagram ve YouTube uygulamaları aracılığı ile yapay zeka teknolojilerinin meslekleri üzerine etkisi üzerine değerlendirmelere yer verilmektedir. İlk olarak Instagram’da görsellik unsurunun beğeni ve tat algısı üzerindeki etkisi incelenmektedir. Sosyal medya aracılığı ile aşçılığı, öğrenme sürecinin interaktif iletişim ile mümkün ve etkili olduğu dikkat çekmiştir. Benzer şekilde fenomen aşçıların popülerleşmesi ve markalaşmasına değinilmiştir. YouTube aracılığı ile daha detaylı içeriklerin hazırlanması, tarif videolarının yaygınlaşması aşçılığın daha geniş platformlarda yer edinmesini olası kılmıştır. Farklı kültürlerin yemeklerinin öğrenilip deneyimlerinin mümkün olması kimi zaman aşçılık mesleğini yüzeysel bir alana da taşıyabilmektedir. Bu husus sosyal medyanın olumsuz yönü olarak değerlendirilebilir. Ayrıca görsel ürünlerin dikkat çekici olması, sunumların profesyonel biçimde gerçekleştirilmesi takipçi ve izleyicilerin dikkatini çekmektedir. Takipçiler tarafından benzer yiyeceklere olan talebin artması ve buna karşılık beklenen lezzetin kendi deneyimlerince karşılanamaması bir karmaşa oluşturmaktadır. Bu süreçte sanal ve arttırılmış gerçeklik ile yapay zeka uygulamalarının kullanılması aşçılığın daha uygun şartlarda deneyimlenmesine yol açmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aşçılık, Sosyal Medya, Sanal Mutfak Deneyimleri.

Cooking Evolution in the Digital Age: A Study on Social Media and Cooking Videos

Öz

The digitalization process has accelerated the development of cookery and food culture. Through social media, individuals can share their lives and abilities with other people. Considering the impact of social media in the context of cooking, there has been a popularization of the profession and the development of interactive relationships. In this study, it is aimed to evaluate the future culinary vision by examining the development of cooking through social media. In this context, literature studies were examined and the interpretation of the relationship between phenomenon cooks and social media and artificial intelligence technologies was preferred as a method. First, the effect of visuality on Instagram on taste and taste perception is examined. It has been noted that the process of learning cooking through social media is possible and effective with interactive communication. Similarly, the popularization and branding of phenomenon chefs was mentioned. Preparation of more detailed content through YouTube and the spread of recipe videos have made it possible for cookery to gain a place on wider platforms. Being able to learn and experience the dishes of different cultures can sometimes take the cooking profession to a superficial level. This issue can be considered as the negative aspect of social media. In addition, eye-catching visual products and professional presentations attract the attention of followers and viewers. Increasing demand for similar foods by followers and the fact that the expected taste cannot be met by their own experiences creates confusion. In this process, the use of virtual and augmented reality and artificial intelligence applications has led to the experience of cooking in more suitable conditions.

Anahtar Kelimeler

Cooking, Social Media, Virtual Kitchen Experiences.

Kaynakça

• Ağan, C., & Doğan, M. (2022). Lezzet ve Lezzetin Bilimi: Mutfak Şeflerinin Lezzet Algıları Üzerine Bir Araştırma. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 199-219.
• Atasoy, B., & Şenol, Ç. (2023). Turizm Endüstrisi Açısından Sanal Gerçeklik Sistemleri Üzerine 25 Yıllık Bir Araştırma: Bilimsel Makalelerin İçerik Analizi. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 3(1), 51-69.
• Balantekin, Y., Bilgin, A. (2016). ARCS Motivasyon Modelinin Öğrencilerin Motivasyonlarına, Tutumlarına ve Akademik Başarılarına Etkisi. İlköğretim Online, 16(1).
• Baldwin, W. (2017). From the kitchen to social media and beyond: chefs utilize social media for culinary tourism inspiration. The 3rd Global Tourism & Hospitality Conference, Innovation Research Education, Hong Kong Polytechnic University, Hong Kong, 5-7 June 2017, GTHC3326, 963-969 (E-Proceedings)
• Barnes, C. (2023). Precarious digital mothering: creativity, entrepreneurship and hidden labor within digital foodscapes. Food, Culture & Society, 26(5), 1154-1173.
• Biçici, E. (2018). Ayna Olarak Instagram. AJIT-E: Academic Journal of Information Technology, 9(35), 81-97.
• Bingöl, B. (2018). Yeni Bir Yaşam Biçimi: Artırılmış Gerçeklik (AG). Etkileşim, (1), 44-55.
• Bozkurt Uzan, Ş., & Sevimli, Y. (2020). Gastronomideki Robotik Uygulamalar ve Yapay Zeka. Tourism And Recreation, 2(2), 46-58.
• Cankül, D., & Abiş, A. D. (2023). Gastronomi Kurslarına Katılımda Medyanın Etkisi. Tourism And Recreation, 5(2), 58-65.
• Chang, R. C. (2022). Developing A Taxonomy of Motivations For Foodstagramming Through Photo Elicitation, International Journal of Hospitality Management, 107, 103347.
• Enes, K., & Yavuz, G. (2019). Eğitimde Sosyal Medya Kullanımı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. 3. Uluslararası Turizmin Geleceği Kongresi: İnovasyon, Girişimcilik ve Sürdürebilirlik Kongresi (Futourism), Mersin, Türkiye.
• Eryılmaz, B., & Şengül, S. (2016). Sosyal Medyada Paylaşılan Yöresel Yemek Fotoğraflarının Turistlerin Seyahat Tercihleri Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 32-42.
• Ercik, C., İlhan, İ., Keskin, S. N. (2023). Tüketici Tercihlerinde Renk ve Görselliğin Lezzet ve Genel Kabul Edilebilirlik Üzerindeki Etkisi: El Yapımı Çikolata Örneği, Journal of Tourizm and Gastronomy Studies. 11(3), 2618-2638.
• Feldman, Z. (2021). ‘Good food’in an Instagram age: Rethinking hierarchies of culture, criticism and taste, European Journal of Cultural Studies. 24(6), 1340-1359.
• Godara, K. C., & Dev, N. (2021). The growth of culinary and food related content on visual and social media. International Journal of Research in Engineering, Science and Management, 4(12), 61-65.
• İlban, M. O., & Güleç, E. (2017). Sosyal Medya Kullanma Motivasyonlarının Turistik Deneyim Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 35-49.
• Keskin, U. (2019). Platon’un Bakış Açısına Göre Yapıcı/Düzenleyici Meslek Olarak Aşçılık. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 119-134.
• Koç-Alamaslı, I. (2021). Kültür Endüstrisi Bağlamında Instagram. Journal Of Communication Science Researchs, 1(1), 39-49.
• Koç, F., Öztürk, G. (2023). Aşçılık Öğrencilerinin Eğitim Süreçleri ve Kariyer Hedeflerine Yönelik bir Değerlendirme. Journal of Tourizm and Gastronomy Studies, 11(4), 3730-3749.
• Lewis, T. (2018). Digital Food: From Paddock To Platform. Communication Research And Practice. 4(3), 212-228 . Matichard, G. C. A. (2022). Bon Appétit’s It’s Alive With Brad on YouTube: a Postmodern Turn in Digital Lifestyle Journalism. Concordia University, Digital Innovation in Journalism Studies Program Graduate Project.
• Michelin (2022). Guide, Michelin Yıldızı nedir? 21 Temmuz 2024 tarihinde https://guide.michelin.com/tr/tr/article/features/what-is-a-michelin-star-tr adresinden erişildi.
• Rita, P., Vong, C., Pinheiro, F., & Mimoso, J. (2023). A sentiment analysis of Michelin-starred restaurants. European Journal of Management and Business Economics, 32(3), 276-295.
• Sarıtaş, A., & Sormaz, Ü. (2023). Mutfak Yöneticilerinin Yemek Fotoğrafçılığına İlgileri, Kullanma Durumları ve Bilgi Düzeyleri: İstanbul Örneği. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1), 49-62.
• Sezgin, M., & Çetin, H. (2022). Tüketicilerin Sosyal Medya Fenomenlerine Hangi Ölçütlere Göre Güvendiğine Dair Bir Araştırma. Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(14), 90-103.
• Şener, N. (2014). Sosyal Medyada Günün Menüsü: Sosyal Medyada “Paylaşılan” Yemek Fotoğrafları Üzerine Bir Değerlendirme. Erciyes İletişim Dergisi, 3(3), 72-82.
• Tatlıoğlu, S. S. (2021). Öğrenmeye Sosyal- Bilişsel Bir Bakış: Albert Bandura. Sosyoloji Notları, 5(1), 15-30.
• Terzi, A. Ö. (2020). Yeni Medyanın Olumlu ve Olumsuz Yönlerinin Farklı Kullanım Pratikleri Açısından Değerlendirilmesi: Bir Literatür İncelemesi, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2), 33-50.
• Timur, B. & Köz, E. N. (2022). Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması, Turizm Akademik Dergisi, 9 (1), 233-251.
• Ünay, S. (2015). Görsel Sanatlarda İzleyicinin Rolü / Role Of Audıences İn Vısual Art. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (34). 170-181.
• Ünveren Kapanadze, D. (2019). Vygostky’nin Sosyo- Kültürel ve Bilişsel Gelişim Teorisi Bağlamında Türkçe Öğretiminin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(47), 181-195.
• Vukolic, D., Gajić, T., & Penic, M. (2022). The effect of social networks on the development of gastronomy–the way forward to the development of gastronomy tourism in Serbia. Journal of Tourism Futures, Emerald Publishing Limited, 1-16.
• World Health Organisation European Office for the Prevention and Control of Noncommunicable Diseases (2021). Digital Food Environments Report.
• Yarış, A., & Aykol, Ş. (2022). The impact of social media use on restaurant choice. Anatolia, 33(3), 310-322.
• Yilmaz, E. S., & Aytekin, M. (2018). The Determinants of Tourist Preferences of The Mediterranean Region in Turkey. Administrative Sciences, 8(4), 81.