Ayetler ve Hadisler Doğrultusunda İslamî Mutfak Anlayışı

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 56 - 69, 30.06.2020

Aykut Şimşek , Enes Güleç

Öz

Çalışmanın amacı ayet ve hadisler kapsamında Hz. Muhammed (s.a.v)’in beslenme davranışlarını inceleyerek İslami bir mutfak anlayışı geliştirmektir. Bu amaca dayalı olarak besinlerde şifa aramaktan ziyade, Hz. Muhammed (s.a.v) nasıl beslenirdi? O dönemde bulunduğu coğrafya nasıl bir mutfak kültürüne sahipti? Hz. Muhammed (s.a.v) nasıl bir mutfak kültürü öğütledi? Kur'an-ı Kerim’de ve sahih hadislerde mutfak kültürü, beslenme şekli hakkında nelerden bahsedilmektedir? sorularına cevaplar aranmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışma, sahih hadis kaynakları ve Kur'an-ı Kerim doğrultusunda Hz. Muhammed (s.a.v)’in beslenme şekli, o döneme ait mutfak kültürü, helal ve haram olarak ayrılan yiyecek ve içecekler hakkında elde edilen verileri sistematik bir şekilde inceleyerek İslami mutfak anlayışı oluşturmaya yönelik betimsel bir araştırmadır. Çalışma sonucunda Müslümanların gastronomiye bakış açılarının nasıl olması gerektiği ayetler ve hadislere dayalı olarak elde edilen bulgular ile İslami mutfak anlayışı başlığı altında sunulmuştur. Bu araştırma ile dağınık halde olan bilgiler bir araya getirilerek alanyazındaki eksiklik giderilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmayla İslami mutfak anlayışının Türk mutfak kültürüne yansımalarını görmeye yardımcı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İslam, Mutfak Kültürü, Gastronomi

Islamic Cuisine within the Scope of the Prophet Muhammad’s Nutrition Behavior

Öz

The aim of the study is that to develop an understanding of Islamic cuisine by examining The Prophet Muhammad’s (s.a.v.) nutritional behavior to within the verses and hadiths. For this purpose, instead of seeking healing in foods, The Prophet Muhammad (s.a.v.) how to feed? What kind of culinary culture did the geography at that time have? What kind of culinary culture did The Prophet Muhammad (s.a.v.) preach? What is mentioned about culinary culture and diet in the Qur'an and the authentic hadiths? were searched for answers. In the study, document analysis method which is one of the qualitative research methods was used. This study, the source of the hadith and the Holy Quran in the direction of the The Prophet Muhammad’s (s.a.v.) diet, cuisine culture of that period, halal and haram separated from food and drinks systematically examining the data obtained is a descriptive research to create an understanding of Islamic cuisine. It is understood from the study results that The Prophet Muhammad (s.a.v.) likes sheep thigh but is seen to tell people that meat should not consume too much. With this research, the scattered information was brought together and the deficiency in the literature was tried to be eliminated. With this study, it is thought that the understanding of Islamic cuisine can help to reflect its reflections on Turkish cuisine culture.

Anahtar Kelimeler

Islam, Culinary Culture, Gastronomy

Kaynakça

• AK, K. (2007). Osmanlı’dan Günümüze Türk Yemek Kültüründe Seramik Yemek Kapları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• AKDEMİR, H. (2008). Kur’an Açısından Ekolojik Denge ve Avlanma. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(20), 193-200.
• ARPACI, Ö. ve BATMAN, O. (2015) Helal Konseptli Otel İşletmelerinin Yüksek ve Düşük Sezonda Algılanan Hizmet Kalitesinin Müşteri Sadakati ve Müşteri Değeri Üzerine Etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi (SOİD), 12(3), 73-86.
• BAŞ, N. (2019). Mutfağımızdaki Tehlike. İstanbul: Erkam Yayın ve Sa. Tic. A.Ş.
• BATU, A. (2012). Türkiye’de helal (mahzursuz) gıda ve helal belgelendirme sistemi. Electronic Journal of Food Technologies, 7(1), 51-61.
• BORAN, M. (2016). İslâm Fıkhında Yeme İçme Ölçüleri. Journal of International Social Research, 9(43) 2376-2382.
• BURSALI, M. N. (2006). Adab-ı Muaşeret. İstanbul: Çelik Yayınevi.
• CANAN, İ. (1995). Kütüb-i sitte tercüme ve şerhi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• CİHAN, S. (1982). Hz. Peygamberin Sünnetinde Yeme ve İçme Adabı. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0(5), 33-43.
• ÇOBAN, M. (2007). Kur'an ve sünnet rehberliğinde şeytanla mücadele edecek insanın eğitimi (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• DEMİR-AKGÜN, S. (2007). Hz. Peygamber Döneminde Yemek Kültürü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• DEMİRCİOĞLU, A. (2014). İslam Felsefesinde Açlığa Övgü: Erzurumlu İbrahim Hakkı Örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (BUSBED), 4(8), 73-88.
• DİLEK, M. (2008). Hadislerde Hayvan Bedenlerine Eziyete Engel Olma Örnekleri. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(20), 201-210.
• DİNÇER, F. İ., & Bayram, G. E. (2017). İslami Bakış Açısıyla Helal Turizm. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 26-42.
• ESİN, O. (2017). Anlam Değişmeleri ve Kullanım Alanları Yönünden Türk Kültüründe Tuz. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(31), 1001-1018.
• GÜL, M. N. (2019) O'nun İzinde. İstanbul: Mevsimler Kitap Yayıncılık.
• GÜRHAN, N. (2017). Yemek ve Din: Yemeğin Dini Simgesel Anlamları Üzerine Bir İnceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1204-1223.
• ITR, N. (2015). Bulûğu’l-Merâm Şerhi, trc. Komisyon (Ahmed Efe, Fatih Muhammed Albayrak, Ahmed Hamdi Yıldırım, Nureddin Yıldız), I-IV, İstanbul: Tahlil Yay..
• KARAMAN, H., Çağrıcı, M., Dönmez, İ. K., & Gümüş, S. (2006). Kur'an Yolu. Türkçe Meal ve Tefsir I. Diyanet İşleri Başkanlığı.
• KAYA, M. (2016). Üsve-i Hasene 1. İstanbul: Erkam Yayınları.
• KOZAK, M. (2014). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• MERAL, M. (2011). Hz. Peygamber'in hatalar karşısındaki tavrı. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• OFLAZ, M. (2015). Turistik Ürün Çeşidi Olarak Helal Turizm Konsepti Uygulayan Konaklama Tesislerinde Müşteri Algıları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• PAKSU, M. (2018). Sünnete Göre Günlük Hayat. İstanbul: Nesil Yayınları.
• PİŞGİN, Y. (2014). Kur’an ve Sünnete Göre Beslenme ve Şahsiyet Yapısına Etkisi. Eskiyeni, (28), 137-160.
• SARI, İ. (2016). Kur’an’da Besinler: Hastalıklardan Korunmasında ve Tedavisinde Ayetlerde Övülen ve Tavsiye Edilen Gıdalar. Antalya: noktaekitap.
• SOLAK, Ü. M. (2015). Resulullah'ın Sofrası: Peygamberimizin (asm) 1400 Yıl Önce Yediği Yemeklerin Tarifleri. Nesil Basım Yayın Gıda Ticaret ve Sanayi A. Ş., İstanbul.
• ŞENTÜRK, N. (2015). Hadislere Göre Şeytan. Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(5), 139-165.
• TALAS, M. (2005). Tarihi süreçte Türk beslenme kültürü ve Mehmet Eröz’e göre Türk yemekleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (18), 273-283.
• TAŞDEMİR, İ. (2018). Şeyh Gâlib'in Şiirlerinde" Arı" Sembolü. Electronic Turkish Studies, 13(20) 701-720.
• YILDIRIM, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YILDIRIM, S. (2013). Peygamberimizin Hayatından Seçilmiş Asr-ı Saadet Öyküleri/3. İstanbul: Zafer Yayınları.
• YILDIZ, Ö. (2018). Yiyecek, Kültür ve Turizm İlişkisi. A. Akbaba ve N. Çetinkaya içinde Gastronomi ve Yiyecek Tarihi (s. 73-88) Ankara: Detay Yayıncılık.