This paper focuses on the methodology and how
the concept of qarīna (circumstantial evidence) were used by the Muslim
scholars in order to interpret hadith in the mushkil al-hadith and annotations
to hadith works. In particular, the subjects of what the apparent meaning (ẓāhir) of the hadith text
(naṣṣ)
or statement gives, the composition of the text (siyāq al-naṣṣ), the contextual
indications of the text (time frame and other contextual indications), and the
condition of the text are taken into consideration. This method also includes
qualifying the meaning of the statement, and if it is necessary, to refer to
al-wujūh wa al-naẓāir, and to digress from the apparent
indications of the statement. Qarīna is used as a means when the literal
meaning of the statement contradicts with the Sharī’a, or if the statement
indicates multiple meanings and thus a particular meaning cannot be
ascertain. After explaining these
interpretation methods, the pitfalls of interpreting (ta’wīl) the statement
without taken into consideration the above mentioned indications are also
separately stated. They are: the misapplication of the text resulting from
misunderstanding the intention of the Sharī’a and employing the statement
beyond its meaning, or extending the influence area of a text which is specific
(khāṣ),
or vice versa limiting the meaning of the text, or prioritising only one
meaning over other meanings when the statement indicates multiple meanings.
Qarīna (circumstantial evidence) Mushkil Ẓāhir (Apparent meaning) Ta’wīl (Interpretation) Hadith
Bu
çalışma hadis ulemasının hadis şerhlerinde ve müşkilü’l-hadis literatüründe
hadisleri tevil ederken kullandıkları yöntemi ve delilleri incelemektedir.
Özellikle, nassın zahirî anlamı, nassın siyâkı, nass sahibinin içinde bulunduğu
durum, nassın zaman ve bağlamla bağlantılı değişkenleri dikkate alınmıştır. Bu
yöntem aynı zamanda hadisin manasının belirlenmesini, ihtiyaç halinde vücûh ve
nezâir literatürüne başvurulmasını ve gerektiğinde nassın zahirî manasını terk
etmeyi içerir. Hadisin zahirî anlamı şeriatın kabul etmeyeceği hususları
içerdiğinde ya da hadisin birden fazla manaya işaret etmesi sebebiyle kesin bir
mana seçilemediğinde sözü edilen yönteme başvurulmaktadır. Çalışma aynı zamanda
hadisleri tevil etme yönteminden bahsettikten sonra, bu yöntem dikkate
alınmadan hadislerin tevil edilmesinden kaynaklanan tehlikelere de ayrıca
değinmiştir. Bu tehlikeler; şeriatın muradını tespit edememek, hadisi işaret
ettiği mananın dışında kullanmak, hadisin işaret ettiği hâs yani özel olan bir
hükmün genelleştirilmesi (âmm) ya da tam tersi âmm olan hükmü hâs olarak
değerlendirmek ve birden fazla manaya işaret eden veya çok yönlü olan hadisi
tek bir mana üzerinden yorumlamaktır.
هذا البحث تم فيه عَرضُ أهمِّ القرائن الـمُهِمّة التي تم استقراؤها من كتب
الشُّروح وكتب مُشكل الحديث، مما استعمله العلماء في تأويل الأحاديث، وأبرزها ما
يتعلق بظاهر النص؛ كسياق النص، وزمانه ومتغيّراته، ومراعاة حالة صاحب النص. ومنها
ما يتعلق بجانب فقه النص؛ كاشتماله في ظاهره على ما تأباه الشريعة الغَرّاء، مما يَتطلّب
الخروجَ عن معناهُ الظاهري، إلى معنًى آخرَ مجازي لا تَدفَعُه الأُصول، وكتَعدُّد
الوجُوه الـمُحتمَلة في النص مما يَحُولُ دون الجزم بأحد تلك الوجُوه، وكالنصوص
التي يَتطلّب تأويلُها النظرَ في الأشباه والنظائر التي تُرشِد إلى فَهمِها، ثم
تلا ذلك بيانُ أخطر الآثار المترتبة على التأويل بمعزل عن القرائن، مما يتعلق
بجانبَي الفهم والتطبيق؛ كإساءة فهم صاحب الشريعة، وما ينبني عليه من إساءة
التطبيق، باستعمال النص في غير محلِّه، وتَعديةِ ما حَقُّه القَصرُ، وقَصرِ ما حَقُّه
التَّعديةُ، وإلزامُ الناس بأحد الوجوه الـمُحتمَلة، مع تخطئة المخالِف.
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 1 |
Artuklu Akademi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.