Sûfî Feqiyê Tayran’ın Ey av û av Şiirinde Varlık Dili

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 382 - 399, 31.12.2021

Ali Tenik

https://doi.org/10.34247/artukluakademi.907365

Cited By: 3

Öz

Sûfîler, yaratılan eşyada Hakk’ın ilminin farklı tezahürlerinin olduğuna inandıklarından nesnelerdeki hakikati
keşfetmekle, Hakk’ı Hak ile yaşayacaklarına inanırlar. İşte sûfîlerin mevcûdāttaki bilinmezliği Allah’ın ma’rifetiyle idrak
etmeleri “varlık dili” olarak tarif edilir. Tasavvuf tarihinde varlıkları Allah’ın muradı gereğince okuyan ve eserlerinde
işleyen birçok sûfî vardır. Sûfîlerin varlıkları tefekkür ederek, onlardaki ilâhî sırları okumaları, genelde mürîdin terbiye
eğitimi olan seyr u sülûkte yaşadıkları hâller ve makamlar için örnek olarak verilmektedir. 17. yüzyılda Anadolu’da
yaşayan “Feqiyê Tayran” mahlasıyla meşhur muhakkik sûfî Muhammed Müksî’nin (ö. 1049/1640) varlıkları şiir diliyle
okuması diğer sûfilerin varlık okumalarından farklıdır. Tayran, bu çalışmanın konusu olan, “Ey av û av/Ey su su”
şiirinde suyun yaratılış amacını, anâsır-ı erbaa gerçeğiyle analiz ederek, suyun her hareketinde Allah’ı nasıl yaşadığını
sûfî perspektifiyle anlatmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Tasavvuf, Feqiye Teyran, Sufi, İlahi ilim, Varlık, Su

Kaynakça

• Sadinî, M. Xalid. Feqiyê Teyran, Jiyan, Behrem û Helbestên Wî, Çapa 6. İstanbul: Nûbihar Yayınları, 2012. Mevlânâ, Muhammed Celaleddîn Rûmî. Mesnevî. Çev. Veled İzbudak Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 2004.