Abu’l-Walîd al-Bâcî's Work Titled an-Nasîhah al-Waladiyyah and its Analysis in Terms of Values Education

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 45 - 57, 26.06.2023

Ahmet Gemi

https://doi.org/10.34247/artukluakademi.1283768

Öz

Ebü’l-Velîd el-Bâcî’nin en-Nasîhatü’l-Velediyye Adlı Eseri ve Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Öz

Doğu ile Batı arasında bir köprü konumunda olan Endülüs, İslam kültür ve medeniyetinde önemli bir yere sahiptir. Müslümanların Endülüs’e yerleşmesiyle birlikte burada sosyal, kültürel ve ekonomik olarak büyük bir gelişme yaşanmıştır. Bu gelişmenin etkilerini günümüzde birçok alanda görmek mümkündür. Bu ilerlemenin bir sonucu olarak bölgede Arap dili ve edebiyatı da gelişme göstermiş ve ünü günümüze kadar ulaşan birçok Endülüslü âlim yetişmiştir. Bu âlimlerden biri, Endülüslü edip ve şair Ebü’l-Velîd Süleymân b. Halef b. Sa‘d et-Tücîbî el-Bâcî’dir. el-Bâcî, farklı alanlarda eser kaleme almıştır. Zahiriyye mezhebinin büyük temsilcisi, meşhur İbn Hazm’ın çağdaşı olan el-Bâcî, daha çok fıkıh, hadis ve edebiyat alanında ön plana çıkmıştır.
el-Bâcî, en-Nasîhatü’l-Velediyye adlı edebi bir eser kaleme almıştır. İki çocuğuna yaptığı nasihatleri barındıran bu eser, önemli bir nasihatname olup günümüze kadar ulaşmıştır. Değerlerin sonraki kuşaklara aktarılmasında nasihatlerin önemi büyüktür. Bu çalışmada değerlerin nesilden nesile aktarılmasında bir köprü görevi gören nasihat/nasihatname geleneği ve günümüz çocuk eğitimindeki yeri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Endülüs Arap edebiyatı, Ebü’l-Velîd el-Bâcî, en-Nasîhatü’l-Velediyye, nasihatnâme, el-Bâcî ve eğitim, değerler eğitimi, çocuk eğitimi.

Kaynakça

• Akçay, Halil. Endülüslü Edip ve Şair İbn Zeydûn ve Divanı. Diyarbakır: Seyda Yayınları, 2018.
• Akto, Akif. Mardin’de Değer Algısı/Etnik ve Dilsel Karşılaştırmalar. Ankara: İlim Dallarının Düşünce Temellerini Araştırma Enstitüsü Yayınları, 2016.
• Aktürk, Eyüp. “Özneyi Anlamak ve Karakteri Eğitmek: Kant Düşüncesinde Özgür Ahlaki Bir Varlık Olarak İnsan”, Artuklu Akademi, 9/2 (Aralık 2022): 207-222.
• Aktürk, Eyüp. Ahlaktan Tanrı’ya. Ankara: İlahiyat Yayınları, 2016.
• el-Bâcî, Süleyman. en-Nasîhatü’l-Velediyye. thk. İbrahim Bâcis Abdülhamid, Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2000.
• Bölükbaşı, Mehmet. “Arapça Öğretiminde Telkin Yönteminin Önemi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12/65 (2019), 727-735. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3484.
• Buğda, Sadrettin. “Fıkıh Usulu Geleneğinde Münazara (Ebu'l-Velid el-Baci'nin el-Minhaç Fi Tertibi'l-Hicac Eseri Bağlamında)”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7/2 (Aralık 2020): 1745-1773. https://doi.org/10.17859/pauifd.823176.
• Çağrıcı, Mehmet. “Nasihât”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 32/408-409. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Demir, Hiclal. “Mehmed Nâzım Paşa’nın Oğlu Hikmet ve Torunu Nâzım’a Nasihatleri”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5/2 (Ağustos 2021): 895-921. https://doi.org/10.34083/akaded.958865.
• Demirutku, Kürşat. Değerlerin Edinilmesinde Ailenin Rolü. Ankara: Artı 6 Medya Tanıtım Matbaa Ltd. Şti, 2017.
• Erturhan, Sabri. “Ebu’l-Velîd el-Bâcî ve “İhkâmu’l-Fusûl”ü”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6/1, (Haziran 2002): 235-248.
• Gemi, Ahmet. Siyâsetnâme. Ankara: İlâhiyat Yayınları, 2019.
• Hasan, Kemal Abdülfettam ve Şihâb, M. Ahmed, “Şi‘ru Ebî’l-Velîd el-Bâcî”. Journal of Surra Man Raa, 7/26 (2011), 30-48.
• İbn Manzûr. Lisânu’l-Arab. (hzl. Emin Muhammed Abdulvahhab-Muhammed Sadık Ubeydî). Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, tsz.
• el-İsfahânî, Râgıb. el-Mufredâtu Elfâzi’l-Kur’ân. (thk. Safvân Adnân Dâvûdî). Dimaşk: Dârü’l-Kalem-Dârü’ş-Şâmiyye, 3. Basım, 2009.
• Kant, Immanuel. Critique of Pure Reason. (ed. Paul Guyer, Allen W. Wood), Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
• Kant, Immanuel. The Moral Law. Trns.by H. J. Paton, London: Hutchinson's University Library, 1947.
• Karaismailoğlu, Adnan. “Kelile ve Dimne”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 22/210-212. Ankara: TDV Yayınları, 2022.
• Karlığa, Bekir. “Gazzâlî”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 13/518-530. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Kehhâle, Ömer Rıza. Mu‘cemü’l-Müellifîn. 4 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1993.
• Kemikli, Bilal. “Öğüt Almak: Nasihatname Geleneğine Dair”. Peygamberimiz ve Gençlik. ed. Elif Erdem, Hale Şahin. Ankara: DİB. Yayınları, (2018). 167-173.
• Kılavuz, M. Akif. “Anne Baba Örnek Davranışlarının Çocukların ve Ergenlerin Dinî Kişiliğinin Oluşumuna Etkileri”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 14/2, (2005), 41-58.
• Kuçuradi, İoanna. Felsefi Açıdan Eğitim ve Türkiye’de Eğitim. İstanbul: Türkiye Felsefe Kurumu, 1995.
• Malik b. Enes. Muvatta. thk. Muhammed Mustafa Âzamî. Abudabi: Müessesetü Zayid b. Sultan, 6. Basım, 2004.
• Müslim. Sahîh-i Müslim. Riyad: Beytü’l-efkâri’d-devliyye, 3. Basım, 1998.
• Öğmüş, Harun. Kur’an Yorumunda Şiirin Yeri (II./VIII. Asır Çerçevesinde). İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Özel, Ahmet, “Bâcî”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 4/414-415. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Özdemir, Mehmet. Endülüs Müslümanları (Kültür ve Medeniyet). Ankara: TDV Yayınları, 2012.
• Özdemir, Mehmet. “Endülüs”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 11/211-225. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Öztürk, Murat. “Klasik Türk Edebiyatında Babadan Oğula-Ebeveynden Çocuğa-Nasihat Geleneği”. Akademik bakış Dergisi. 39, (2013), 1-22.
• Pala, İskender. “Nasihatnâme”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 32/409-410. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Uğur, Ahmet. Osmanlı Siyasetnameleri. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, 1992.
• el-Vahş, M. M. Mevsûatu Şuarâi’l-Endelûs. Amman: Dâru Dicle, 2008.
• ez-Zehebî, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed. Siyeru A‘lâmi’n-Nübelâ. thk. Şuayb Arnavut vd., 23 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 5. Basım, 1982.
• Ziriklî, Hayreddîn. el-A‘lâm. 8 cilt, Beyrut: Dârü’l-ilm li’l-melâyîn, 15. Basım, 2002.