Prof. Dr. Pervane Bekirkızı İsayeva’nın Anısına

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 31, 341 - 350, 25.03.2025

Vüsale Musalı

https://doi.org/10.31455/asya.1640573

Öz

Bu makale, Azerbaycan edebiyat biliminde önemli bir yere sahip olan Prof. Dr. Pervane Bekirkızı İsayeva’nın (1969-2025) hayatını ve akademik çalışmalarını ele alan bir nekroloji olarak hazırlanmıştır. Bekirkızı’nın edebiyat teorisi, mito-poetik düşünce ve edebi türler üzerine yaptığı araştırmalar sistematik bir şekilde incelenmiştir.
P. İsayeva, 20. yüzyıl Azerbaycan edebiyatının yapısı ve mitolojik düşüncenin Azerbaycan edebiyatıyla ilişkisini derinlemesine ele almış ve mitin edebi eserlerdeki rolünü kapsamlı bir şekilde çözümlemiştir. Yazar, 20. yüzyıl Azerbaycan edebiyatının önemli temsilcilerinden Hüseyin Cavid, Ebdürrehim Bey Hakverdiyev, Yusif Vezir Çemenzeminli, Anar, Yusif Samedoğlu, Elçin, Mövlud Süleymanlı ve Kemal Abdulla’nın eserlerindeki mito-poetik unsurları kapsamlı bir şekilde incelemiştir. Çalışmalarında, mitolojik yapılar ve poetik unsurlar arasındaki ilişkiyi teorik düzeyde tartışmış ve Azerbaycan edebiyatındaki mito-poetik öğeleri ayrıntılı bir biçimde mercek altına almıştır.
Makalenin amacı, Prof. Dr. Bekirkızı’nın akademik mirasını sistemleştirmek ve onun Azerbaycan edebiyatına kattığı değeri vurgulamaktır. Makalede yazarın eserleri genel olarak değerlendirilmiş; mitoloji, kültürel hafıza ve edebiyat arasındaki ilişkiler incelenmiş ve bu analizlerin edebiyat bilimi içindeki yeri ortaya konmuştur. Ayrıca, Bekirkızı’nın yayımlanmamış eserleri de dikkate alınarak, bu çalışmaların gelecekteki edebiyat araştırmalarına olası etkisi değerlendirilmiştir.
Makalenin sonunda, Pervane Bekirkızı’nın çalışmalarına dair bir liste sunulmuş ve okuyucuların onun yayınlarına daha kolay erişmesi sağlanmıştır. Prof. Dr. Bekirkızı’nın araştırmalarının, Azerbaycan edebiyatındaki mitolojik ve poetik unsurların özgün konumunu bilimsel bir perspektifle ortaya koyduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nekroloji, Pervane Bekirkızı, mito-poetika, Azerbaycan

In Memory of Prof. Dr. Pervane Bekirkızı İsayeva

Öz

This article has been prepared as a necrology highlighting the life and academic work of Prof. Dr. Pervane Bekirkızı İsayeva (1969-2025), who held a significant place in Azerbaijani literary studies. Bekirkızı’s contributions to literary theory, mythopoetic thought, and literary genres have been examined in detail. She thoroughly analyzed the structure of 20th-century Azerbaijani literature and its relationship with mythological thought, offering a comprehensive analysis of the role of myth in literary works.
P. Bekirkızı conducted an extensive analysis of the mythopoetic elements in the works of prominent representatives of 20th-century Azerbaijani literature, including Huseyin Cavid, Ebdürrehim Bey Hakverdiyev, Yusif Vezir Çemenzeminli, Anar, Yusif Samedoğlu, Elçin, Movlud Suleymanlı, and Kemal Abdulla. Her studies addressed the relationship between mythological structures and poetic elements on a theoretical level, presenting a detailed examination of mythopoetic components in Azerbaijani literature.
The aim of this article is to commemorate Prof. Dr. Bekirkızı’s academic legacy and emphasize her contributions to Azerbaijani literature. Her works were evaluated holistically, exploring the relationships between mythology, cultural memory, and literature, and highlighting the significance of these analyses within the field of literary studies. Additionally, by considering Bekirkızı’s unpublished works, the potential impact of her research on future literary studies has been assessed.
At the end of the article, a comprehensive list of Pervane Bekirkızı’s works has been provided, facilitating easier access to her academic contributions. It has been concluded that Prof. Dr. Bekirkızı's research presents the unique position of mythological and poetic elements in Azerbaijani literature from a scientific perspective.

Anahtar Kelimeler

Necrology, Pervane Bekirkızı, mythopoetics, Azerbaijan

Kaynakça

• Bekirkızı, P. (2007). Dastan poetikası və nəsr. Azərbaycan ədəbi-bədii Jurnalı, 12, 181-188.
• Bekirkızı, P. (2008). XX əsr Azərbaycan dramaturgiyasında İblis obrazının dini-mifoloji qaynaqlarına dair. Ədəbiyyat məcmuəsi. XXI Cild, 47–58.
• Isayeva, P. (2021). The motif of journey to the underworld in Nizami Ganjavi’s Iskandar-Nama. Nizami Ganjavi Almanac. Elm ve Təhsil.
• İsayeva, P. (2002). Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında faciə janrının tədqiqi problemləri. АМЕА Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu.
• İsayeva, P. (2016). XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının bədii strukturu və mifopoetik təfəkkür (nəsr və dramaturgiya əsasında). AMEA, Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu.
• URL 1. https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-literaturyi/3728 Erişim Tarihi: 15.02.2025
• URL 2. https://scholar.google.com/citations?user=fhELZToAAAAJ&hl=ru Erişim Tarihi: 15.02.2025
• URL 3. https://edebiyyatqazeti.az/news/gundem/12884-edebiyyatsunas-pervane-isayeva-vefat-edib Erişim Tarihi: 15.02.2025
• URL 4. https://aak.gov.az/upload/dissertasion/filol/filol_d_ipb_17_03_16.pdf Erişim Tarihi: 15.02.2025.