BAKIM VERME YÜKÜ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE'YE UYARLANMASI GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİĞİ

Yıl 2008, Cilt: 11 Sayı: 4, 85 - 95, 19.02.2010

Fadime İnci , Müyesser Erdem

Öz

Amaç: Bu araştırma, yaşlıya bakım verenlerin yaşadığı güçlüğü değerlendirmek üzere
geliştirilen “Bakım Verme Yükü” Ölçeği’ni (Burden Interview) Türkçe’ye uyarlamak, geçerlilik ve
güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla planlanmış ve uygulanmıştır.
Gereç ve yöntem: Bu araştırma metodolojik olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini
Denizli İli 9, 12 ve 21 nolu sağlık ocağı bölgelerinde yaşayan yaşlıya bakım veren 220 birey
oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ve
Bakım Verme Yükü Ölçeği (Burden Interview) kullanılmıştır.
Bulgular: Bakım Verme Yükü Ölçeğinin yapılan faktör analizi sonucunda tek boyutlu
olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Ortalama puanı 20.37±16.54 olan ölçeğin iç tutarlılık
katsayısının 0.95 olduğu, madde toplam korelasyon katsayılarının orta, güçlü ve çok güçlü
düzeyde değerler (0.43-0.85) aldığı, test-tekrar test değişmezlik katsayısının 0.90 olduğu
saptanmıştır.
Sonuç: Tek boyutlu kullanılmasının daha uygun olacağı düşünülen ölçeğin Türk toplumu
için geçerliliğinin ve güvenilirliğinin yüksek olduğuna karar verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bakım verme, bakım verme yükü ölçeği, güvenilirlik, geçerlilik

Kaynakça

• Akbayrak N (2002). Bakim verenlerin sorunlari, I. Ulusal Geriatri Kongresi Kitabi, Ankara, Bilimsel Arastirmalar Yayin ve Tanitim Ltd. Sti, 160-161.
• Akgül A (1997). Tibbi arastirmalarda istatistiksel analiz teknikleri SPSS uygulamalari. Yüksek Ögretim Kurulu Matbaasi, Ankara, 602.
• Ankri J, Andrieu S, Beaufils B et al. (2005). Beyond the global score of the Zarit Burden Interview: useful dimensions for clinicians. International Journal of Geriatric Psychiatry 20(3):254 – 260.
• Arai Y, Kudo K, Hosokawa T et al. (1997). Reliability and validity of the Japanese version of the Zarit Caregiver Burden Interview. Psychiatry and Clinical Neurosciences 51(5):281-288.
• Arai Y, Washio M (1999). Burden felt by family caring for the elderly members needing care in Southern Japan. Aging& Mental Health 3(2):158-164.
• Atalay B, Konta YM, Beyazit S ve ark. (1992). Türk aile yapisi arastirmasi. Devlet Planlama Teskilati. Yayin No: DPT 2313, Ankara.
• Bilgili N (2000). Yasli bireye bakim veren ailelerin karsilastiklari sorunlarin belirlenmesi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Saglik Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Burns N, Grove SK (2001). The practice of nursing research, Conduct, Critique, & Utilization 4th Edition. W.B. Saunders Company. Philadeplhia, 840.
• Büyüköztürk S (2002) Sosyal bilimler için veri analizi veri el kitabi. Pegema Yayincilik, Ankara, 117–129.
• Chan TSF, Lam LCW, Cin HFK (2005). Validation of the Chinise Version of the Zarit Burden Interview. The Hong Kong Journal of Psychiatry 15: 9-13.
• Erdem M (2005). Yasliya bakim verme. Atatürk Üniversitesi Hemsirelik Yüksekokulu Dergisi 8(3):101–106.
• Erkus A (2003). Psikometri üzerine yazilar. Birinci Basim, Türk Psikologlar Dernegi Yayinlari, Ankara, 57–72.
• Kasuya RT, Polgar-Bailey, Takeuchi R (2000). Caregiver burden and burnout. Postgraduate Medicine 108(7):119-123.
• Knight BG, Foz LS, Chou CP (2000). Factor structure of the Burden Interview. Journal of Clinical Geropsychology 6(4):249-258.
• Kosar N (1996). Sosyal hizmetlerde yasli refahi alani. Safak Matbaacilik, Ankara, 213.
• Özdamar K (1997). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Anadolu Üniversitesi Yayninlari, Eskisehir, 512 T.C Saglik Bakanligi Yasli Sagligi Programi (2002). 24.07.2002 Tarih ve 6886 Sayili Yazisi. Ankara.
• Scazufca M (2002). Brazilian version of the Burden Interview scale for assessment of burden of care in carers of people with mental illnesses. Revista Brasileira de Psiquiatria 24(1):12-19.
• Slocum S (2005). Assessing unidimensionality of psychological scales: using criteria from factor analysis Semel Institute for Neuroscience and Human Behavior Center for Community Health..
• Stevens J (1996). Exploratory and confirmatory factor analysis, Applied Multivariate Statistics For The Social Sciences. Third Edition Copyright, By Lawrence Erlbaum Associates, USA. 362-428.
• Taub A, Andreoli SB, Bertolucci PH, (2004). Dementia caregiver burden: reliability of the Brazilian Version of The Zarit Caregiver Burden Interview. Cadernos de Saúde Pública 20(2):372-376.
• Toseland RW, Smith G, Mccallion P (2001). Family caregivers of the frail elderly, handbook of social work practice with vulnerable and resilient populations, (Gitterman, A. Editor). Columbia University Press.
• Yoon E, Robinson M (2005). Psychometric properties of the Korean version of The Zarit Burden Interview (K-ZBI): Preliminary Analyses. Journal of Social Work Research & Evaluation 6: 1; 75-86.
• Zarit SH, Zarit JM (1990). The memory and behavior problems checklist and the Burden Interview. University Park, PA: Pennsylvania State University Gerontology Center.