BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANANLARIN HEMŞİRELİK İMAJINA İLİŞKİN ALGILARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 3, 357 - 364, 25.09.2021

Seda Tuğba Baykara Mat , Ülkü Baykal

https://doi.org/10.17049/ataunihem.770806

Cited By: 2

Öz

Amaç: Araştırma, birinci basamak sağlık hizmetinden yararlananların hemşirelik imajına ilişkin algılarını ve bu algıya etki eden faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.

Yöntem: Bu kesitsel araştırma, bir Aile Sağlığı Merkezi’ne kayıtlı bulunan, Nisan-Mayıs 2015 tarihlerinde ilgili merkeze başvurarak hizmet alan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan 1853 kişi ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak bireylerin kişisel özelliklerini belirlemeye yönelik bilgi formu ve Hemşirelik İmajı Ölçeği kullanılmıştır. Hemşirelik imajı ölçeği ve üç alt boyutunun puanları üzerine etkisi olduğu belirlenen bağımsız değişkenlerin etkisini bir arada değerlendirmek için çoklu regresyon analizi (Backward yöntemi) yapılmıştır.

Bulgular: Çalışmada katılımcıların ölçekten ve alt boyutlarından aldıkları puan ortalamalarının 65.32±7.39 şeklinde orta düzeyde olumlu olduğu saptanmıştır. Çoklu regresyon analizi sonucunda dört değişkenin (meslek, eğitim durumu, ekonomik durumu, cinsiyet) katılımcıların hemşirelik imajı ölçeği toplam puanına ait değişimi %14 oranında açıkladığı görülmüştür. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t testi sonuçlarına göre anlamlı düzeyde etkili bulunan değişkenlerin meslek, eğitim düzeyi (p<.001), ekonomik durum (p<.01), cinsiyet (p<.05) şeklinde sıralandığı görülmüştür.

Sonuç: Çalışma sonucunda; toplumun hemşirelik imajına ilişkin algısının orta düzeyde olumlu olduğu, sosyo-ekonomik durum, eğitim durumu ve yaş değişkenlerinin artmasından olumsuz yönde etkilendiği, bununla birlikte hastanede refakatçi kalma, hemşireden hizmet alma durumunun genel görünüm imajına ilişkin algıyı olumsuz yönde etkilerken, mesleki ve eğitsel nitelikler ve iletişim alt boyutlarında olumlu algıya neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Algı;, hemşirelik mesleği;, meslek algısı;, hemşirelik imajı;, hizmet kullanıcısı.

THE PERCEPTIONS OF THE PEOPLE WHO BENEFIT FROM PRIMARY HEALTH CARE SERVICES ABOUT NURSING IMAGE AND AFFECTING FACTORS

Öz

Aim: The research was carried out in order to determine primary healthcare users’ the nursing perceptions and factors which affects these perceptions.

Method: This cross-sectional research was included in the research sample of 1853 people who were registered in a Family Health Center, who applied to the relevant center between April and May 2015 and volunteered to participate in the research. In the research, information form determining the personal characteristics of individuals and “Nursing Image Scale” were used as data collection tools. Multiple regression analysis (backward method) was performed to evaluate the effects of independent variables determined to have an impact on the nursing image scale and the scores of the three sub-dimensions.

Results: In the study, it was determined that the average score of the participants from the scale and its sub-dimensions was 65.32 ± 7.39 and it was considered as moderately positive. As a result of multiple regression analysis, it was seen that four variables (occupation, educational status, economic status, gender) explained the change in the total score of the participants' nursing image scale by 14%. According to the t-test results regarding the significance of the regression coefficients, the variables that were found to be significantly effective were listed as occupation, education level (p <.001), economic status (p <.01), gender (p <.05).

Conclusion: As a result of the study; While the perception of the society about the nursing image is moderately positive, it is negatively affected by the increase in socioeconomic status, educational status and age variables, however, while admissions in hospital are negatively affected by the perception of the general image of the service status, professional and educational qualifications and communication It was concluded that it caused positive perception in its dimensions.

Anahtar Kelimeler

perception, nursing profession, professional perception, nursing image, service user

Kaynakça

• 1. International Council of Nurses. The ICN Code of Ethics for Nurses. International Council of Nurses; 2012.
• 2. Keçeci A, Çelik Durmuş S, Oruç D, Öner Kapısız Ö. The Society's View of Nursing in Turkey. Hospital Topics 2014;92(2):36-43.
• 3. Koo M, Lin SC. The image of nursing: A Glimpse of The Internet. Japan Journal of Nursing Science 2016 Oct;13(4):496-501.
• 4. Koç Z, Sağlam Z. Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Hemşirelik Mesleğine İlişkin Görüşleri ve Mesleği Seçme Durumlarının Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2009;12(3):1-11.
• 5. Traynor M, Evans A. Slavery and Jouissance: Analysing Complaints of Suffering in UK And Australian Nurses' Talk About Their Work. Nursing Philosophy 2014 Jul;15(3):192-200.
• 6. Özsoy SA. Toplumda Hemşirelik İmajının Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2000;16(2):1-9.
• 7. Çınar Ş, Demir Y. Toplumdaki Hemşirelik İmajı: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2009;12(2):24-33.
• 8. Elibol E, Seren AK. Reasons Nursing Students Choose the Nursing Profession and Their Nursing İmage Perceptions: A Survey Study. Nursing Practice Today 2017;18(2):67-78.
• 9. Orkun N, Çetin, P. Hemşirelik İmajı Ve 1950’li Yıllarda Bir Seri İlan. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2017; 10(4): 275-8.
• 10. Keçeci A, Durmuş SÇ, Oruç D, Kapisiz ÖÖ. The Society's View of Nursing in Turkey. Hospital Topics 2014;92(2):36– 43.
• 11. Tanrıverdi H, Akova O, Zorlu R. Hemşirelik Mesleğine Yaklaşım ile Toplumsal Statü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 2014;7(1):115-42.
• 12. Çelik AS, Pasinlioğlu T, Kocabeyoğlu T, Çetin S. Hemşirelik Mesleğinin Toplumdaki İmajının Belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2013;21(3):147-53.
• 13. Yılmaz M, Karadağ G. Erkek Öğrenci Hemşireler Hemşirelik Mesleğini Nasıl Algılıyor? Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4(1):22-8.
• 14. Cürcani M, Kavurmacı M, Küçükoğlu S. Erkekler Neden Hemşire Olmak İstiyor? Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 22;17(1):1-5.
• 15. Güler G, Güler N, Kocataş S, Akgül N. Yaşlıların Sağlık Bakım Gereksinimleri. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2009; 14;31(4):367-73.
• 16. Hadid S, Khatib M. The Public's Perception of The Status and Image of The Nursing Profession. Medicine & Law 2015;34:69.
• 17. Çakın NŞ, Koç S. Hastanelerde Personel Giyimi, Kişisel Görünüm Politikaları ve Hasta Bakımına Etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2016; 163-9.
• 18. Gul R. The Image of Nursing from Nurses and Non-Nurses Perspective in Pakistan. Silent Voice 2008;1(2):4-17.
• 19. Hoeve YT, Jansen G, Roodbol P. The Nursing Profession: Public Image, Self‐Concept and Professional Identity. A Discussion Paper. Journal of Advanced Nursing 2014;70(2):295-309.
• 20. Rezaei-Adaryani M, Salsali M, Mohammadi E. Nursing Image: An Evolutionary Concept Analysis. Contemporary Nurse 2012;1;43(1):81-9.
• 21. Gören ŞY, Şahinoğlu, S. Türk Sinemasında Hemşire Olgusunun İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 2018;11(3); 250-6.
• 22. Tan A. K. (2015). Emphasizing Caring Components İn Nurse-Patient-Nurse Bedside Reporting. International Journal of Caring Sciences 2015;8(1):188-93.
• 23. Akman G, Baltacı N, Metin A, Benli CK, Doğan NG, Deniz HT, Kulakaç Ö. Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Öğrenme Çevresine Yönelik Algıları. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 4(2):69-76.
• 24. Denat Y, Gürol Arslan G, Şahbaz M. Change İn Students' Perception of Profession During Nursing Education in Turkey: A Longitudinal Study. International Journal of Human Sciences 2016;13(1):900-8.
• 25. Hall C, Ritchie D. What Is Nursing? Exploring Theory and Practice: Exploring Theory and Practice. Learning Matters; 2013.
• 26. Clark MJ. Community health nursing. Prentice Hall;2015