Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Pilot Süt Fabrikasına Gelen Çiğ Sütlerin Kalitesinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 52 Sayı: 1, 90 - 97, 26.01.2021

Mustafa Şengül , Bayram Ürkek , Zeynep Gürbüz Kaçan , Tuba Erkaya Kotan , Halil İbrahim Akgül

https://doi.org/10.17097/ataunizfd.806072

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada insan sağlığının korunması ve kaliteli ürünlerin elde edilebilmesine yönelik bir durum tespiti çalışması yapılmıştır. Bu amaçla, Atatürk Üniversitesi Süt Fabrikasına gelen çiğ süt örneklerinden farklı mevsimlerde (yaz, sonbahar, kış ve ilkbahar) 3 faklı üreticiden çiğ süt örnekleri alınmıştır. Bu örneklerde bazı fizikokimyasal analizler (kuru madde, yağ, kül, protein, yoğunluk, asitlik ve pH) ile mikrobiyolojik (somatik hücre sayısı, toplam aerobik mezofilik bakteri (TAMB), maya-küf, koliform grubu bakteri ve Staphylococcus aureus (S. aureus)) analizler yapılmıştır. Süt örneklerinin kuru madde, kül (P<0.05) ve yağ (P<0.01) değerleri toplandıkları firmadan etkilenirken, protein, yoğunluk, pH ve asitlik değerlerinin etkilenmediği (P>0.05) belirlenmiştir. Mevsimin çiğ süt örneklerinin kuru madde, protein, yağ (P<0.05), kül ve pH (P<0.01) değerleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan, mevsimin sadece yoğunluk üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığı (P>0.05) belirlenmiştir. TAMB, maya, küf sayılarının firmalara ve mevsimlere bağlı olarak önemli değişiklikler gösterdiği ortaya konulmuştur. Diğer taraftan, koliform bakteri sayılarının firmalardan ve mevsimlerden etkilenmediği (P>0.05), S. aureus sayıları üzerinde sadece mevsimlerin önemli bir etkisinin olduğu (P<0.01) tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çiğ süt, Fizikokimyasal özellikler, Mikrobiyolojik özellikler

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Proje Koordinatörlüğü Birimi

Proje Numarası

PRJ2016/255

Determination of Quality of Raw Milk Collected from Atatürk University Agriculture Faculty Pilot Dairy Plant

Öz

In this study, the quality of produced products have a great importance. For this purpose, raw milk samples is obtained from Atatürk University Dairy Plant for every four seasons separately (summer, autumn, winter, spring) to protect human health and produce quality products. Physical and chemical properties (dry matter, fat, ash, protein, specific gravity, acidity and pH) of raw milk samples and microbiological (somatic cell count, total aerobic mesophilic bacteria (TAMB), mould, yeast, coliform bacteria and Staphylococcus aureus (S. aureus)) properties were investigated. Dry matter, ash (P<0.05) and fat (P<0.01) values of raw milk samples were affected significantly by dairy farm, meanwhile protein, specific gravity, pH and acidity values were not affected (P>0.05). Seasons had a significant effect on dry matter, protein, fat (P<0.05), ash and pH (P<0.01) values of raw milk samples. But, seasons did not have a significant effect on only specific gravity and acidity values (P>0.05). TAMB, yeast, mould counts indicated significantly changes based on dairy farms and seasons. On the other hand, coliform bacteria was not affected (P>0.05) by dairy farms and seasons. S. aureus counts were affected statistically by only seasons (P<0.01). 

Anahtar Kelimeler

Raw milk, Physicochemical properties, Microbiological properties

Proje Numarası

PRJ2016/255

Kaynakça

• Akbay, C., Bilgiç, A., Miran, B., 2008. Türkiye’de önemli gıda ürünlerinin talep esneklikleri. Tarım Ekon. Derg., 14(2): 55–65.
• Akıllı, A., Atıl, H., Kesenkaş, H., 2014. Çiğ süt kalite değerlendirmesinde bulanık mantık yaklaşımı. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg., 20(2): 223–229.
• Akın, M. S., Yapık, Ö., Akın, M. B., 2016. Adıyaman ilinde süt üretim çiftliklerinden ve toplayıcılardan sağlanan sütlerin bazı özellikleri. Harran Tarım ve Gıda Bilim Derg., 20(4): 253–265.
• Anonim., 2017. Çiğ Sütün Arzına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2017/20).
• AOAC., 2005. Official Methods of Analysis of the AOAC (18th ed.). Gaithersburg, MD, USA. Balaban, N., Rasooly, A., 2000. Staphylococcal enterotoxins. Int. J. Food. Microbiol., 61(1): 1–10.
• Baran, A., Adıgüzel, M.C., 2020. Some physicochemical and microbiological properties of cow milks collected from local dairy delicatessens in Erzurum, Turkey. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 23(2): 493–505.
• Barkema, H.W., Van Der Ploeg, J.D., Schukken, Y.H., Lam, T.J.G.M., Benedictus, G., Brand, A., 1999. Management style and its association with bulk milk somatic cell count and incidence rate of clinical mastitis. J. Dairy Sci., 82(8): 1655–1663.
• Beykaya, M., Özbey, A., Yıldırım, Z., 2017. Sivas ilindeki bazı süt işletmelerine gelen sütlerin fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknol. Derg., 5(4): 388–396.
• Çelik, M., 2002. Batı Akdeniz Bölgesinde süt ve süt ürünleri sektörünün stratejik durum analizi ve gelişme olanakları. Akdeniz İ.İ.B.F. Derg., (4): 43–83.
• Çelikel Güngör, A., Gürbüz, S., Akın, M.S., Akın, M.B., Palabıçak, B., 2020. Mardin’de satılan çiğ sütlerin bazı fizikokimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri. Harran Üniversitesi Vet. Fakültesi Derg., 9(1): 1–5.
• Di Pinto, A., Forte, V.T., Ciccarese, G., Conversano, M.C., Tantillo, G.M., 2004. Comparison of reverse passive latex agglutination test and immunoblotting for detection of staphylococcal enterotoxin A and B. J. Food Saf., 24(4): 231–238.
• Diler, A., Baran, A., 2014. Erzurum’un Hınıs ilçesi çevresindeki küçük ölçekli işletme tank sütlerinden alınan çiğ süt örneklerinin bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Alınteri Zirai Bilimler Derg., 26(1): 18–24.
• Evrensel, S.S., Temelli, S., Anar, Ş., 2003. Mandıra düzeyindeki işletmelerde beyaz peynir üretiminde kritik kontrol noktalarının belirlenmesi. Turkish J. Vet. Anim. Sci., 27, 29–35.
• Fagundes, H., Pompeu, L.D., Corassin, C.H., Oliveira, C.A.F., 2011. Microbiological analysis and somatic cell counts in raw milk from farms of São Paulo State, Brazil. African J. Microbiol. Res., 5(21): 3542–3545.
• Hayes, M.C., Ralyea, R.D., Murphy, S.C., Carey, N.R., Scarlett, J.M., Boor, K.J., 2001. Identification and characterization of elevated microbial counts in bulk tank raw milk. J. Dairy Sci., 84(1): 292–298.
• Isildak, I., Gones, A.G., 2018. Simultaneous SIA analysis of pH and total acidity measurements in milk. J. Food Meas. Charact., 12(1): 403–411.
• Jayarao, B.M., Pillai, S.R., Sawant, A.A., Wolfgang, D.R., Hegde, N.V., 2004. Guidelines for monitoring bulk tank milk somatic cell and bacterial counts. J. Dairy Sci., 87(10): 3561–3573.
• Kesenkaş, H., Akbulut, N., 2010. İzmir ilinde satılan sokak sütleri ile orta ve büyük ölçekli çiftliklerde üretilen sütlerin özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 47(2): 161–169.
• Koburger, J. A., Marth, E. H., 1984. Yeasts and Moulds. Içinde G. H. Richardson (Ed.): Compendium of methods for the micrrobiological examination of foods (ss., 133–149). Washington DC.
• Kucheryavskiy, S., Melenteva, A., Bogomolov, A., 2014. Determination of fat and total protein content in milk using conventional digital imaging. Talanta, 121, 144–152.
• Messer, J. W., Behney, H. M., Leudecke, L. O., 1985. Microbiological count methods. Içinde G. H. Richardson (Ed.): Standard methods for the examination of dairy products (15th baskı, ss., 133–149). Washington DC, USA: American Public Health Association.
• Metin, M., 2001. Süt Teknolojisi. İzmir, Turkey: Ege üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları.
• Önal, A.R., Özder, M., 2007. Trakya’da özel bir süt işleme tesisi tarafından değerlendirilen çiğ sütlerin somatik hücre sayısı ve bazı bileşenlerinin tespiti. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(2): 195–199.
• Patır, B., Can, Ö. P., Gürses, M., 2010. Farklı illerden toplanan çiğ inek sütlerinde somatik hücre sayıları. F.Ü Sağ. Bil. Vet. Derg., 24(2): 87–91.
• Şanlıdere, H., Öner, Z., 2006. Süt ürünlerinde bulunan biyoaktif peptitler ve fonksiyonları. Gıda, 31(6): 311-317.
• Speck, N. L., 1976. Compendium of Methods for The Examination of Foods. Washington, DC, USA: American Public Health Association.
• Turan, Z., 2017. Türkiye’de hayvancılık sektöründen süt inekçiliğinin önemi ve yurt içi hasılaya katkısı ve de dış ülkelerle karşılaştırılması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3): 60–74.
• Ürkek, B., Şengül, M., 2018. Determination of some physicochemical properties, fatty acid composition and antioxidant capacity, of organic and conventional milk in Turkey produced. Turkish J. Agric. - Food Sci. Technol., 6(4): 452–459.
• Ürkek, B., Şengül, M., Erkaya, T., Aksakal, V., 2017. Prevalence and comparing of some microbiological properties, somatic cell count and antibiotic residue of organic and conventional raw milk produced in Turkey. Korean J. Food Sci. Anim. Resour., 37(2): 264–273.
• Yalçın, H., Özdemir, S., Gökal, H.Z., Kurt, A., 1991. Ziraat Fakültesi süt fabrikasına farklı kaynaklardan gelen inek sütlerinde total, psikrofilik, laktik asit, koliform grubu ve S. aureus bakteri sayılarının belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 22(1): 38–45.
• Yang, L., Yang, Q., Yi, M., Pang, Z. H., Xiong, B. H., 2013. Effects of seasonal change and parity on raw milk composition and related indices in Chinese Holstein cows in northern China. J. Dairy Sci., 96(11): 6863–6869.
• Yılmaz, Y., Ertekin, Ö., Işgın, B., Suna, S., 2017. Kırmızı alaca ve siyah alaca sığırlardan elde edilen sütlerde somatik hücre ve toplam bakteri sayıları. Bilim ve Gençlik Dergisi, 5(2): 68–73.
• Yücel, N., Anil, Y., 2011. Çiğ süt ve peynir örneklerinden Staphylococcus aureus ve koagülaz negatif stafilokokların identifikasyonu ve antibiyotik duyarlılığı. Türk Hij. ve Deney Biyol. Derg., 68(2): 73–78.
• Zhu, X., Guo, W., Liang, Z., 2015. Determination of the fat content in cow’s milk based on dielectric properties. Food Bioprocess Technol., 8(7): 1485–1494.