Öz
Kaynakça
- Abdülbâki Nâsır Dede-Ali Nutkî Dede. Defter-i Dervîşân Yenikapı Mevlevîhânesi Günlükleri. ed. Bayram Ali Kaya-Sezai Küçük. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2011.
- Ali Nutkî Dede - Abdülbâkî Nâsır Dede. Defter-i Dervişân II. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi, 18112.
- Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh el- - Ali Abdulbari Atiyye. Rûhu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-ʿazîm ve’s-sebʿi’l-mesânî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, 1415.
- Anidjar, Gil. Blood: A Critique of Christianity. New York: Columbia University Press, 2014.
- Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî el-. el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
- Aydın, Esseyid Abdülvahab. Teslîs’in İptali Hristiyan ve Yahudilerin İlzâmı. çev. Muhammed Aydın. İstanbul: Özdemir Basımevi, 1977.
- Aydın, Mehmet. “Hristiyanlıkta Teslîs Doktrini ve Hristiyan İ’tizalleri”. A.Ü.İ.F. İslam ilimleri Enstitüsü Dergisi 5 (1982).
- Aydın, Mehmet. Müslümanların Hristiyanlara Karşı Yazdığı Reddiyeler ve Tartışma Konuları. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
- Azamat, Nihat. “Elif Efendi, Hasîrîzâde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/37-38. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
- Bağdatlı, İsmail Paşa. Hediyyetü’l-ʿârifîn, esmâʾü’l-müʾellifîn ve âsârü’l-musannifîn. Beyrut: Behiyye Matbaası, 1951.
- Beyzâvî, Ebû Saîd Nasırüddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşlî. Beyrut: Dâru ihyâi’t-turâsi’l-arabî, 1418.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’s-sahîh. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. thk. Muhammed Zübeyr b. Nâsır en-Nâsır. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Tûgu’n-Necât, 1422/2001.
- Bursalı, Mehmet Tâhir. Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1333.
- Ceyhan, Adem - Elgeren, Fatma Şükran. “Osman Salâhaddîn el-Mevlevî’ye Ait Olduğu Sanılan Bir Eser: Nesrü’l-leâlî Tercümesi”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 18/18 (2017).
- Cîlî, Kutbüddîn Abdülkerîm b. İbrâhîm b. Abdilkerîm. el-İnsânü’l-kâmil. Beyrut: Müessesetü’t-Tarihi’l-Arabî, 2000.
- Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Rükneddin Abdulmelik b. Abdullah b. Yusuf el-. eş-Şifâ’ü’l-galîl fî beyâni mâ vaka’a fi’t-Tevrât ve’l-İncîl. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, 202184.
- Dâvûd, Abdulehad. İncîl ve Salîb. İstanbul: İnkılâb Basım Yayım, 2. Basım, 2024.
- Dihlevî, Rahmetullāh b. Halîlirrahmân ed-. İzhâru’l-hak. Riyad: İdâretü’l-buhûsi’l-ilmiyye, 1989.
- Duygu, Zafer. “İnciller Tahrif Edildi mi? Metin Kritiği ve Tercüme Meselesi Bağlamlarında Bir Değerlendirme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28/1 (2019).
- Duygu, Zafer. İslâm ve Hristiyanlık. İstanbul: Timaş Yayınları, 2023.
- Ebû Zehra, Muhammed. Hristiyanlık Üzerine Konferanslar. çev. Akif Nuri. İstanbul: Fikir Yayınları, 1978.
- Eliade, Mircea. Dinler Tarihi Sözlüğü. çev. Ali Erbaş. İstanbul: İnsan Yayınları, 3. Basım, 2021.
- Eliade, Mircea. Kutsal ve Dindışı. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: Gece Yayınları, 1991.
- Erdmann, Fritsch. Islam und Christentum im Mittelalter. Breslau: Verlag Müller&Seıffert, 1930.
- Farmer, William R. The Synoptic problem, a critical analysis. New York: Macmillan, 1964.
- Gündüz, Şinasi. “Misyonerlik ve Hıristiyan Misyonerler”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi II 1 (2002).
- Hasîrîzâde, Elif Efendi. Tenşîtü’l-muhibbîn bi-menâkıbi Hâce Hüsâmeddîn. İstanbul: Matbaa-i bahriye, 1342.
- Hâşimî, Abdullah b. İsmail el-. Risâle ilâ Abdi’l-Mesîh İbn İshak el-Kindî yed’uhü ile’l-İslâm. Dımeşk: Dirâsat fî Dari’t-Tekvîn, 2005.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed. el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâʾ ve’n-nihal. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, ts.
- İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm. el-Cevâbü’s-sahîh li-men beddele dîne’l-Mesîh. Riyad: Dâru’l-asime, 2. Basım, 1999.
- İbnü’l-Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî. Fusûsü’l-hikem Tercüme ve Şerhi. ed. Mustafa Tahralı. çev. Ahmed Avni Konuk. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
- İbnü’l-Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ebû Bekir b. Eyyûb. Hidâyetü’l-hayârâ fî ecvibeti’l-yehûd ve’n-nasârâ. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Yeni Cami, 355746.
- İhtifalci, Mehmed Ziyâ. Merâkiz-i Mühimme-i Mevleviyyeden Yenikapı Mevlevîhânesi. İstanbul: Dârü’l-hilâfeti’l-‘ulyâ, 1329.
- Kaya, Bayram Ali. “Osman Selâhaddin Dede”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. EK-2/378-379. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
- Konevî, Ebü’l-Meâlî Sadrüddîn Muhammed b. İshâk. İʿcâzü’l-beyân fî teʾvîli ümmi’l-Kurʾân. Haydarabad: Dâiretü’l-maârifi’n-Nizâmiyye, ts.
- Kutlutürk, Cemil. “Dinler Tarihi ve Tasavvuf”. Sosyal Bilimlerde Disiplinlerarası Çalışmanın İmkânı: Tasavvuf Örneği. ed. Ahmet Cahid Haksever. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 2022.
- Küçük, Abdurrahman vd. Dinler Tarihi. Ankara: Berikan Yayınevi, 2009.
- Küçük, Sezai. “Yenikapı Mevlevîhânesi Şeyhlerinden Osman Selâhaddin Dede (ö. 1304/1887) ve Vahdet-i Vücûd Risâlesi”. Sûfî Araştırmaları-Sufi Studies 13 (ts.).
- Mehmed Süreyyâ. Sicill-i Osmânî. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1311.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn el-Haccâc. el-Câmiʿu’s-sahîh. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-cîl, 1334.
- Olgun, Mehmed Tâhir (Tâhiru’l-Mevlevî). Yenikapı Mevlevîhânesi Postnişini Şeyh Celâleddin Efendi Merhum. İstanbul: Matbaa-i mekteb-i sanayi, 1326.
- Osman Selâhaddin Dede. el-Lisânü’l-Muhammediyye fîmâ dalle bihi’l-ʿÎseviyye. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Sütlüce Dergahı, 325950.
- Osmânzâde, Hüseyin Vassâf. Sefîne-i Evliyâ. ed. Mehmet Akkuş-Ali Yılmaz. İstanbul: Kitabevi, 2005.
- Petricî, Abdullah b. Hâc Destan Mustafa. Burhânü’l-hüdâ. İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi, Veliyyüddin Efendi, 545474.
- Petricî, Abdullah b. Hâc Destan Mustafa. İzâhü’l-merâm fî keşfi’z-zalâm. Edirne: Edirne Selimiye Kütüphanesi, Selimiye Basmalar, 463218.
- Russell, Bertrand. Why I am Not a Christian. ed. Paul Edwards. New York: Simon & Schuster, 1967.
- Sezer, Ayten. “Osmanlı Döneminde Misyonerlik Faaliyetleri”. Yeni Türkiye 2/38 (2001).
- Sinanoğlu, Mustafa. “Melkâiyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/84-85. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
- Soyal, Fikret. İlk Dönem İslâm Kelâmcılarının Teslîs Eleştirileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Doktora, 2011.
- Taberî, Ali b. Rabben et-. er-Red ’alâ esnâfi’n-nasâra. thk. Halid Muhammed Abduh. Cize: Mektebetü’n-nâfize, 2005.
- Taplamacıoğlu, Mehmet. Karşılaştırmalı Dinler Tarihi. Ankara: Güneş Matbaacılık, 1966.
- Tarakçı, Muhammet. “İskender b. Ahmed et-Trabzonî’nin Hristiyanlığa Reddiyesi”. Türkiye’de Dinler Tarihi (Dünü, Bugünü ve Geleceği) Sempozyumu. Ankara: Türkiye Dinler Tarihi Derneği Yayınları, 2010.
- Taşpınar, İsmail. Hacı Abdullah Petricî’nin Hristiyanlık Eleştirisi. İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 4. Basım, 2020.
- Tercüman, Abdullah b. Abdullah. Tuhfetü’l-erîb fi’r-red ’alâ ehli’s-salîb. Konya: Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü, Bölge Yazma Eserler, 82846.
- Vasılıev, Alexander A. Bizans İmparatorluğu Tarihi. çev. Tevabil Alkaç. İstanbul: Alfa Yayınları, 2016.
- Yaşar, Hüseyin. “Kur’ân Karşıtı Söylemin Oluşmasında Yohanna Dımaşkî’nin Etkisi ve "Sapkınlar Kitabı””. Ekev Akademik Dergisi 11/32 (2007).
Unutulmuş Bir Reddiyenin İzinde: Osman Selâhaddin Dede’nin el-Lisânü’l-Muhammediyye fîmâ dalle bihi’l-‘Îseviyye’sinde Hristiyanlığa Yönelik Tenkitleri
Öz
Tarih boyunca dinler, yalnızca kendi inanç sistemlerini inşa etmekle kalmamış; aynı zamanda birbirlerinin akîde ve ibadet sistemlerine yönelik eleştirel metinler de üretmiştir. Bu eleştirel metinlerin önemli bir kısmını oluşturan reddiye geleneği, dinler tarihinin en dikkat çekici polemik ürünlerinden biridir. İslâm düşünce tarihinde, özellikle Hristiyanlığa karşı yazılan reddiyeler; İncil’in tahrifi, Hz. Îsâ’nın ilâhlığı ve teslîs inancı gibi temel meseleler üzerinden şekillenmiştir. Buna karşılık, Hristiyan düşünürler de Kur’ân’ın vahiy kaynağı olması, Hz. Muhammed’in peygamberliği ve İslâm’da cennet-cehennem tasavvuru gibi birçok konuyu eleştirerek polemik geleneğini sürdürmüştür. Söz konusu geleneğe yeni bir katkı sunmayı amaçlayan bu makale, Osmanlı dönemi reddiye literatüründe bugüne kadar çalışılmamış ve yeterince tanıtılmamış olan Osman Selâhaddin Dede’nin el-Lisânü’l-Muhammediyye fîmâ dalle bihi’l-‘Îseviyye adlı risâlesini ele almakta ve dinler arası polemik kültürüne farklı bir perspektif getirmeyi hedeflemektedir. Bu perspektif, reddiye geleneğinde hâkim olan kelâmî ve felsefî argümantasyona ilave olarak tasavvufî kaynakların referans alındığı özgün bir metin anlayışı çerçevesinde teşekkül etmektedir. Çalışmanın bir diğer hedefi ise eserin bir yangın yüzünden günümüze kadar gelmediğine ilişkin bizden önceki çalışmalarda verilen bilgileri tashih etmektir. Söz konusu eser, yalnızca Hristiyan inanç sistemine yönelik tenkitler içermekle kalmayıp, aynı zamanda tabiatçı, felsefeci, mecûsî ve putperest gibi çeşitli düşünce ve inanç sistemlerinin genel bir serencamını gözler önüne sermesi bakımından Osmanlı reddiye geleneğinde oldukça özgün bir konuma sahiptir. Eserin önceki reddiyelerden en önemli farkı, Hristiyanlığın zamanla nasıl bir paradigma değişimi yaşadığını özgün biçimde ele alması ve Îsâ aleyhisselâmın ilâhlaştırılma sürecini inciller üzerinden getirdiği örneklerle anlatmasıdır. Bu örneklerde Osman Selâhaddin Dede, İbnü’l-Arabî ve Abdülkerîm el-Cîlî gibi mutasavvıflardan yaptığı nakillerle reddiye geleneğine tasavvufî bir derinlik katmakta ve böylelikle polemik kültürünü yalnızca aklî ve kelâmî düzlemde değil, aynı zamanda metafiziksel bir bakış açısıyla zenginleştirmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, İslâm ilâhiyatının Hristiyan teolojisine nasıl baktığını yansıttığı gibi Müslüman-Hristiyan ilişkilerinin tarihsel seyrini anlamaya yönelik önemli ipuçları da vermektedir. Ayrıca eserde Hristiyanlarla ilgili zikredilen tespit ve değerlendirmeler, aradan geçen asırlara rağmen bugünkü Hristiyanlara yöneltilebilecek eleştiriler olarak hala günceldir. Araştırmada, dinler tarihi disiplini çerçevesinde karşılaştırmalı yöntem kullanılmış; klasik ve modern kaynaklar metin analizi metoduyla incelenmiştir. Toplamda üç bölümden oluşan çalışmanın giriş kısmında reddiyeler hakkında genel bilgiler verilmiş; ardından da eserin yazıldığı 19. yüzyılda Hristiyanların Osmanlı Devleti’nde yürüttüğü misyonerlik faaliyetlerine temas edilmiştir. Birinci kısımda ise Osman Selâhaddin Dede’nin hayatıyla birlikte eserin müellife âidiyetine ve tarihî âkıbetine değinilmiştir. Ardından gelen ikinci kısımda müellifin risâlesinin muhtevasına ve genel özelliklerine yer verilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise eserin diğer reddiyelerden farklı ve özgün yanları değerlendirilerek çalışma sonlandırılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Dinler Tarihi Hristiyanlık Reddiye el-Lisânü’l-Muhammediyye Osman Selâhaddin Dede
Kaynakça
- Abdülbâki Nâsır Dede-Ali Nutkî Dede. Defter-i Dervîşân Yenikapı Mevlevîhânesi Günlükleri. ed. Bayram Ali Kaya-Sezai Küçük. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2011.
- Ali Nutkî Dede - Abdülbâkî Nâsır Dede. Defter-i Dervişân II. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi, 18112.
- Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh el- - Ali Abdulbari Atiyye. Rûhu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-ʿazîm ve’s-sebʿi’l-mesânî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, 1415.
- Anidjar, Gil. Blood: A Critique of Christianity. New York: Columbia University Press, 2014.
- Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî el-. el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
- Aydın, Esseyid Abdülvahab. Teslîs’in İptali Hristiyan ve Yahudilerin İlzâmı. çev. Muhammed Aydın. İstanbul: Özdemir Basımevi, 1977.
- Aydın, Mehmet. “Hristiyanlıkta Teslîs Doktrini ve Hristiyan İ’tizalleri”. A.Ü.İ.F. İslam ilimleri Enstitüsü Dergisi 5 (1982).
- Aydın, Mehmet. Müslümanların Hristiyanlara Karşı Yazdığı Reddiyeler ve Tartışma Konuları. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
- Azamat, Nihat. “Elif Efendi, Hasîrîzâde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/37-38. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
- Bağdatlı, İsmail Paşa. Hediyyetü’l-ʿârifîn, esmâʾü’l-müʾellifîn ve âsârü’l-musannifîn. Beyrut: Behiyye Matbaası, 1951.
- Beyzâvî, Ebû Saîd Nasırüddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşlî. Beyrut: Dâru ihyâi’t-turâsi’l-arabî, 1418.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’s-sahîh. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. thk. Muhammed Zübeyr b. Nâsır en-Nâsır. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Tûgu’n-Necât, 1422/2001.
- Bursalı, Mehmet Tâhir. Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1333.
- Ceyhan, Adem - Elgeren, Fatma Şükran. “Osman Salâhaddîn el-Mevlevî’ye Ait Olduğu Sanılan Bir Eser: Nesrü’l-leâlî Tercümesi”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 18/18 (2017).
- Cîlî, Kutbüddîn Abdülkerîm b. İbrâhîm b. Abdilkerîm. el-İnsânü’l-kâmil. Beyrut: Müessesetü’t-Tarihi’l-Arabî, 2000.
- Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Rükneddin Abdulmelik b. Abdullah b. Yusuf el-. eş-Şifâ’ü’l-galîl fî beyâni mâ vaka’a fi’t-Tevrât ve’l-İncîl. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, 202184.
- Dâvûd, Abdulehad. İncîl ve Salîb. İstanbul: İnkılâb Basım Yayım, 2. Basım, 2024.
- Dihlevî, Rahmetullāh b. Halîlirrahmân ed-. İzhâru’l-hak. Riyad: İdâretü’l-buhûsi’l-ilmiyye, 1989.
- Duygu, Zafer. “İnciller Tahrif Edildi mi? Metin Kritiği ve Tercüme Meselesi Bağlamlarında Bir Değerlendirme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28/1 (2019).
- Duygu, Zafer. İslâm ve Hristiyanlık. İstanbul: Timaş Yayınları, 2023.
- Ebû Zehra, Muhammed. Hristiyanlık Üzerine Konferanslar. çev. Akif Nuri. İstanbul: Fikir Yayınları, 1978.
- Eliade, Mircea. Dinler Tarihi Sözlüğü. çev. Ali Erbaş. İstanbul: İnsan Yayınları, 3. Basım, 2021.
- Eliade, Mircea. Kutsal ve Dindışı. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: Gece Yayınları, 1991.
- Erdmann, Fritsch. Islam und Christentum im Mittelalter. Breslau: Verlag Müller&Seıffert, 1930.
- Farmer, William R. The Synoptic problem, a critical analysis. New York: Macmillan, 1964.
- Gündüz, Şinasi. “Misyonerlik ve Hıristiyan Misyonerler”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi II 1 (2002).
- Hasîrîzâde, Elif Efendi. Tenşîtü’l-muhibbîn bi-menâkıbi Hâce Hüsâmeddîn. İstanbul: Matbaa-i bahriye, 1342.
- Hâşimî, Abdullah b. İsmail el-. Risâle ilâ Abdi’l-Mesîh İbn İshak el-Kindî yed’uhü ile’l-İslâm. Dımeşk: Dirâsat fî Dari’t-Tekvîn, 2005.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed. el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâʾ ve’n-nihal. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, ts.
- İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm. el-Cevâbü’s-sahîh li-men beddele dîne’l-Mesîh. Riyad: Dâru’l-asime, 2. Basım, 1999.
- İbnü’l-Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî. Fusûsü’l-hikem Tercüme ve Şerhi. ed. Mustafa Tahralı. çev. Ahmed Avni Konuk. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
- İbnü’l-Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ebû Bekir b. Eyyûb. Hidâyetü’l-hayârâ fî ecvibeti’l-yehûd ve’n-nasârâ. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Yeni Cami, 355746.
- İhtifalci, Mehmed Ziyâ. Merâkiz-i Mühimme-i Mevleviyyeden Yenikapı Mevlevîhânesi. İstanbul: Dârü’l-hilâfeti’l-‘ulyâ, 1329.
- Kaya, Bayram Ali. “Osman Selâhaddin Dede”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. EK-2/378-379. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
- Konevî, Ebü’l-Meâlî Sadrüddîn Muhammed b. İshâk. İʿcâzü’l-beyân fî teʾvîli ümmi’l-Kurʾân. Haydarabad: Dâiretü’l-maârifi’n-Nizâmiyye, ts.
- Kutlutürk, Cemil. “Dinler Tarihi ve Tasavvuf”. Sosyal Bilimlerde Disiplinlerarası Çalışmanın İmkânı: Tasavvuf Örneği. ed. Ahmet Cahid Haksever. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 2022.
- Küçük, Abdurrahman vd. Dinler Tarihi. Ankara: Berikan Yayınevi, 2009.
- Küçük, Sezai. “Yenikapı Mevlevîhânesi Şeyhlerinden Osman Selâhaddin Dede (ö. 1304/1887) ve Vahdet-i Vücûd Risâlesi”. Sûfî Araştırmaları-Sufi Studies 13 (ts.).
- Mehmed Süreyyâ. Sicill-i Osmânî. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1311.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn el-Haccâc. el-Câmiʿu’s-sahîh. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-cîl, 1334.
- Olgun, Mehmed Tâhir (Tâhiru’l-Mevlevî). Yenikapı Mevlevîhânesi Postnişini Şeyh Celâleddin Efendi Merhum. İstanbul: Matbaa-i mekteb-i sanayi, 1326.
- Osman Selâhaddin Dede. el-Lisânü’l-Muhammediyye fîmâ dalle bihi’l-ʿÎseviyye. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Sütlüce Dergahı, 325950.
- Osmânzâde, Hüseyin Vassâf. Sefîne-i Evliyâ. ed. Mehmet Akkuş-Ali Yılmaz. İstanbul: Kitabevi, 2005.
- Petricî, Abdullah b. Hâc Destan Mustafa. Burhânü’l-hüdâ. İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi, Veliyyüddin Efendi, 545474.
- Petricî, Abdullah b. Hâc Destan Mustafa. İzâhü’l-merâm fî keşfi’z-zalâm. Edirne: Edirne Selimiye Kütüphanesi, Selimiye Basmalar, 463218.
- Russell, Bertrand. Why I am Not a Christian. ed. Paul Edwards. New York: Simon & Schuster, 1967.
- Sezer, Ayten. “Osmanlı Döneminde Misyonerlik Faaliyetleri”. Yeni Türkiye 2/38 (2001).
- Sinanoğlu, Mustafa. “Melkâiyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/84-85. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
- Soyal, Fikret. İlk Dönem İslâm Kelâmcılarının Teslîs Eleştirileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Doktora, 2011.
- Taberî, Ali b. Rabben et-. er-Red ’alâ esnâfi’n-nasâra. thk. Halid Muhammed Abduh. Cize: Mektebetü’n-nâfize, 2005.
- Taplamacıoğlu, Mehmet. Karşılaştırmalı Dinler Tarihi. Ankara: Güneş Matbaacılık, 1966.
- Tarakçı, Muhammet. “İskender b. Ahmed et-Trabzonî’nin Hristiyanlığa Reddiyesi”. Türkiye’de Dinler Tarihi (Dünü, Bugünü ve Geleceği) Sempozyumu. Ankara: Türkiye Dinler Tarihi Derneği Yayınları, 2010.
- Taşpınar, İsmail. Hacı Abdullah Petricî’nin Hristiyanlık Eleştirisi. İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 4. Basım, 2020.
- Tercüman, Abdullah b. Abdullah. Tuhfetü’l-erîb fi’r-red ’alâ ehli’s-salîb. Konya: Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü, Bölge Yazma Eserler, 82846.
- Vasılıev, Alexander A. Bizans İmparatorluğu Tarihi. çev. Tevabil Alkaç. İstanbul: Alfa Yayınları, 2016.
- Yaşar, Hüseyin. “Kur’ân Karşıtı Söylemin Oluşmasında Yohanna Dımaşkî’nin Etkisi ve "Sapkınlar Kitabı””. Ekev Akademik Dergisi 11/32 (2007).
In Pursuit of a Forgotten Refutation: Osman Selâhaddin Dede’s Criticisms of Christianity in His Work al-Lisān al-Muhammadīyya fīmā dalla bihi al-ʿĪsawiyya
Öz
Throughout history, religions have not only developed their own belief systems but have also produced critical writings addressing the doctrines and practices of others. A central component of these writings is the tradition of raddiya (refutation), one of the most prominent forms of religious polemic. In Islamic intellectual history, refutations directed against Christianity have focused on issues such as the alleged corruption of the Gospel, the divinity of Jesus, and the doctrine of the Trinity. In response, Christian thinkers have criticized the Qur’an’s revelatory status, the prophethood of Muhammad, and Islamic conceptions of the afterlife. This article aims to make a new contribution to this tradition by examining al-Lisān al-Muḥammadiyya fīmā ḍalla bihi al-ʿĪsawiyya, a treatise by Osman Selâhaddin Dede that has not previously been studied or sufficiently introduced within Ottoman raddiya literature. The study offers a distinctive perspective on interreligious polemics by incorporating Sufi sources alongside the theological and philosophical arguments that dominate the refutation tradition. It also corrects earlier claims that the work was lost due to a fire. The treatise occupies a unique place in Ottoman refutation literature, as it not only critiques Christianity but also presents a broader overview of various belief systems, including naturalist, philosophical, Zoroastrian, and pagan traditions. Its most notable originality lies in its analysis of Christianity’s historical paradigm shift and its examination of the process by which Jesus was deified through examples drawn from the Gospels. By citing Sufi figures such as Ibn al-ʿArabī and ʿAbd al-Karīm al-Jīlī, Osman Selâhaddin Dede adds a metaphysical depth to polemical discourse, extending it beyond purely rational and theological frameworks. Accordingly, this study sheds light on Islamic perspectives on Christian theology while also offering insights into the historical development of Muslim-Christian relations. Despite the passage of centuries, many of the critiques articulated in the work remain relevant today. Methodologically, the study employs a comparative approach within the history of religions and relies on textual analysis of classical and modern sources. The work consists of an introduction and three chapters addressing the historical context, authorship and fate of the treatise, its content, and its distinctive features within the refutation tradition.
Anahtar Kelimeler
History of Religions Christianity Refutation al-Lisān al-Muḥammadī Osman Selāhaddin Dede
Kaynakça
- Abdülbâki Nâsır Dede-Ali Nutkî Dede. Defter-i Dervîşân Yenikapı Mevlevîhânesi Günlükleri. ed. Bayram Ali Kaya-Sezai Küçük. İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, 2011.
- Ali Nutkî Dede - Abdülbâkî Nâsır Dede. Defter-i Dervişân II. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi, 18112.
- Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh el- - Ali Abdulbari Atiyye. Rûhu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-ʿazîm ve’s-sebʿi’l-mesânî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, 1415.
- Anidjar, Gil. Blood: A Critique of Christianity. New York: Columbia University Press, 2014.
- Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî el-. el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye. Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
- Aydın, Esseyid Abdülvahab. Teslîs’in İptali Hristiyan ve Yahudilerin İlzâmı. çev. Muhammed Aydın. İstanbul: Özdemir Basımevi, 1977.
- Aydın, Mehmet. “Hristiyanlıkta Teslîs Doktrini ve Hristiyan İ’tizalleri”. A.Ü.İ.F. İslam ilimleri Enstitüsü Dergisi 5 (1982).
- Aydın, Mehmet. Müslümanların Hristiyanlara Karşı Yazdığı Reddiyeler ve Tartışma Konuları. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
- Azamat, Nihat. “Elif Efendi, Hasîrîzâde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/37-38. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
- Bağdatlı, İsmail Paşa. Hediyyetü’l-ʿârifîn, esmâʾü’l-müʾellifîn ve âsârü’l-musannifîn. Beyrut: Behiyye Matbaası, 1951.
- Beyzâvî, Ebû Saîd Nasırüddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşlî. Beyrut: Dâru ihyâi’t-turâsi’l-arabî, 1418.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’s-sahîh. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. thk. Muhammed Zübeyr b. Nâsır en-Nâsır. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Tûgu’n-Necât, 1422/2001.
- Bursalı, Mehmet Tâhir. Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1333.
- Ceyhan, Adem - Elgeren, Fatma Şükran. “Osman Salâhaddîn el-Mevlevî’ye Ait Olduğu Sanılan Bir Eser: Nesrü’l-leâlî Tercümesi”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 18/18 (2017).
- Cîlî, Kutbüddîn Abdülkerîm b. İbrâhîm b. Abdilkerîm. el-İnsânü’l-kâmil. Beyrut: Müessesetü’t-Tarihi’l-Arabî, 2000.
- Cüveynî, İmâmü’l-Haremeyn Rükneddin Abdulmelik b. Abdullah b. Yusuf el-. eş-Şifâ’ü’l-galîl fî beyâni mâ vaka’a fi’t-Tevrât ve’l-İncîl. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, 202184.
- Dâvûd, Abdulehad. İncîl ve Salîb. İstanbul: İnkılâb Basım Yayım, 2. Basım, 2024.
- Dihlevî, Rahmetullāh b. Halîlirrahmân ed-. İzhâru’l-hak. Riyad: İdâretü’l-buhûsi’l-ilmiyye, 1989.
- Duygu, Zafer. “İnciller Tahrif Edildi mi? Metin Kritiği ve Tercüme Meselesi Bağlamlarında Bir Değerlendirme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28/1 (2019).
- Duygu, Zafer. İslâm ve Hristiyanlık. İstanbul: Timaş Yayınları, 2023.
- Ebû Zehra, Muhammed. Hristiyanlık Üzerine Konferanslar. çev. Akif Nuri. İstanbul: Fikir Yayınları, 1978.
- Eliade, Mircea. Dinler Tarihi Sözlüğü. çev. Ali Erbaş. İstanbul: İnsan Yayınları, 3. Basım, 2021.
- Eliade, Mircea. Kutsal ve Dindışı. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. Ankara: Gece Yayınları, 1991.
- Erdmann, Fritsch. Islam und Christentum im Mittelalter. Breslau: Verlag Müller&Seıffert, 1930.
- Farmer, William R. The Synoptic problem, a critical analysis. New York: Macmillan, 1964.
- Gündüz, Şinasi. “Misyonerlik ve Hıristiyan Misyonerler”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi II 1 (2002).
- Hasîrîzâde, Elif Efendi. Tenşîtü’l-muhibbîn bi-menâkıbi Hâce Hüsâmeddîn. İstanbul: Matbaa-i bahriye, 1342.
- Hâşimî, Abdullah b. İsmail el-. Risâle ilâ Abdi’l-Mesîh İbn İshak el-Kindî yed’uhü ile’l-İslâm. Dımeşk: Dirâsat fî Dari’t-Tekvîn, 2005.
- İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed. el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâʾ ve’n-nihal. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, ts.
- İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm. el-Cevâbü’s-sahîh li-men beddele dîne’l-Mesîh. Riyad: Dâru’l-asime, 2. Basım, 1999.
- İbnü’l-Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî. Fusûsü’l-hikem Tercüme ve Şerhi. ed. Mustafa Tahralı. çev. Ahmed Avni Konuk. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2017.
- İbnü’l-Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ebû Bekir b. Eyyûb. Hidâyetü’l-hayârâ fî ecvibeti’l-yehûd ve’n-nasârâ. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Yeni Cami, 355746.
- İhtifalci, Mehmed Ziyâ. Merâkiz-i Mühimme-i Mevleviyyeden Yenikapı Mevlevîhânesi. İstanbul: Dârü’l-hilâfeti’l-‘ulyâ, 1329.
- Kaya, Bayram Ali. “Osman Selâhaddin Dede”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. EK-2/378-379. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
- Konevî, Ebü’l-Meâlî Sadrüddîn Muhammed b. İshâk. İʿcâzü’l-beyân fî teʾvîli ümmi’l-Kurʾân. Haydarabad: Dâiretü’l-maârifi’n-Nizâmiyye, ts.
- Kutlutürk, Cemil. “Dinler Tarihi ve Tasavvuf”. Sosyal Bilimlerde Disiplinlerarası Çalışmanın İmkânı: Tasavvuf Örneği. ed. Ahmet Cahid Haksever. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 2022.
- Küçük, Abdurrahman vd. Dinler Tarihi. Ankara: Berikan Yayınevi, 2009.
- Küçük, Sezai. “Yenikapı Mevlevîhânesi Şeyhlerinden Osman Selâhaddin Dede (ö. 1304/1887) ve Vahdet-i Vücûd Risâlesi”. Sûfî Araştırmaları-Sufi Studies 13 (ts.).
- Mehmed Süreyyâ. Sicill-i Osmânî. İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1311.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn el-Haccâc. el-Câmiʿu’s-sahîh. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-cîl, 1334.
- Olgun, Mehmed Tâhir (Tâhiru’l-Mevlevî). Yenikapı Mevlevîhânesi Postnişini Şeyh Celâleddin Efendi Merhum. İstanbul: Matbaa-i mekteb-i sanayi, 1326.
- Osman Selâhaddin Dede. el-Lisânü’l-Muhammediyye fîmâ dalle bihi’l-ʿÎseviyye. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Sütlüce Dergahı, 325950.
- Osmânzâde, Hüseyin Vassâf. Sefîne-i Evliyâ. ed. Mehmet Akkuş-Ali Yılmaz. İstanbul: Kitabevi, 2005.
- Petricî, Abdullah b. Hâc Destan Mustafa. Burhânü’l-hüdâ. İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi, Veliyyüddin Efendi, 545474.
- Petricî, Abdullah b. Hâc Destan Mustafa. İzâhü’l-merâm fî keşfi’z-zalâm. Edirne: Edirne Selimiye Kütüphanesi, Selimiye Basmalar, 463218.
- Russell, Bertrand. Why I am Not a Christian. ed. Paul Edwards. New York: Simon & Schuster, 1967.
- Sezer, Ayten. “Osmanlı Döneminde Misyonerlik Faaliyetleri”. Yeni Türkiye 2/38 (2001).
- Sinanoğlu, Mustafa. “Melkâiyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/84-85. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
- Soyal, Fikret. İlk Dönem İslâm Kelâmcılarının Teslîs Eleştirileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Doktora, 2011.
- Taberî, Ali b. Rabben et-. er-Red ’alâ esnâfi’n-nasâra. thk. Halid Muhammed Abduh. Cize: Mektebetü’n-nâfize, 2005.
- Taplamacıoğlu, Mehmet. Karşılaştırmalı Dinler Tarihi. Ankara: Güneş Matbaacılık, 1966.
- Tarakçı, Muhammet. “İskender b. Ahmed et-Trabzonî’nin Hristiyanlığa Reddiyesi”. Türkiye’de Dinler Tarihi (Dünü, Bugünü ve Geleceği) Sempozyumu. Ankara: Türkiye Dinler Tarihi Derneği Yayınları, 2010.
- Taşpınar, İsmail. Hacı Abdullah Petricî’nin Hristiyanlık Eleştirisi. İstanbul: M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 4. Basım, 2020.
- Tercüman, Abdullah b. Abdullah. Tuhfetü’l-erîb fi’r-red ’alâ ehli’s-salîb. Konya: Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü, Bölge Yazma Eserler, 82846.
- Vasılıev, Alexander A. Bizans İmparatorluğu Tarihi. çev. Tevabil Alkaç. İstanbul: Alfa Yayınları, 2016.
- Yaşar, Hüseyin. “Kur’ân Karşıtı Söylemin Oluşmasında Yohanna Dımaşkî’nin Etkisi ve "Sapkınlar Kitabı””. Ekev Akademik Dergisi 11/32 (2007).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dini Araştırmalar (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 18 Ekim 2025 |
| Kabul Tarihi | 27 Aralık 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Aralık 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: Advanced Online Publication |
Amaç ve Kapsam
Atebe Dergisi Türkçe, İngilizce ve Arapça dillerinde hazırlanmış özgün makale, tenkitli metin neşri, derleme makale, çeviri makale, kitap kritiği, bilimsel toplantı çalışmaları ve biyografiler yayımlayarak dinî araştırmalar alanında ulusal ve uluslararası bilgi birikimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Yılda iki sayı olarak 30 Haziran ve 31 Aralık tarihlerinde elektronik ortamda (online) yayımlanır. Derginin hedef kitlesini akademisyenler, araştırmacılar, profesyoneller, öğrenciler ve ilgili mesleki, akademik kurum ve kuruluşlar oluşturur.
Makale Kabul Tarihleri:
Haziran sayısı için: 01 Ocak-30 Nisan
Aralık sayısı için: 01 Temmuz-30 Ekim
Konu Kategorisi
Sosyal Bilimler: Sosyoloji
Beşeri Bilimler: Tarih, Felsefe, Din & Teoloji
Kongre Kütüphanesi/LCC Konu Kategorisi: Felsefe. Psikoloji. Din: Felsefe (Genel)
Anahtar Kelimeler
Din, Felsefe, Tarih, Sosyoloji, Eğitim, Türkiye
Dergimizin kapsamına Tefsir, Hadis, Kelam, İslam Hukuku, İslam Mezhepleri Tarihi, Tasavvuf, Arap Dili ve Edebiyatı, İslam Felsefesi, Din Felsefesi, Din Psikolojisi, Din Sosyolojisi, Din Eğitimi, Dinler Tarihi, Mantık, İslam Tarihi, İslam Sanatları Tarihi, Türk-İslam Edebiyatı, Dini Musiki ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi alanında yapılmış bilimsel çalışmalar girmektedir.
Dergimizde yayın dili Türkçe'nin yanı sıra İngilizce ve Arapça dillerinde yapılan çalışmalara da yer verilmektedir.
Dergimizde yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, en az iki hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik değerlendirmesine tabi tutulur. Ayrıca intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir.
Yazım Kuralları
YAZIM KURALLARI
• Atebe Dergisi, 30 Haziran ve 31 Aralık tarihlerinde yılda 2 sayı olarak yayımlanan uluslararası hakemli akademik bir dergidir. Dini Araştırmalar/İslam Araştırmaları alanında alanına dair özgün makale, tenkitli metin neşri, derleme makale, çeviri makale, yayım değerlendirmesi, bilimsel toplantı çalışmaları ve biyografiler gibi bilimsel çalışmaları yayımlar. Dergimizin kapsamına Tefsir, Hadis, Kelam, İslam Hukuku, İslam Mezhepleri Tarihi, Tasavvuf, Arap Dili ve Edebiyatı, İslam Felsefesi, Din Felsefesi, Din Psikolojisi, Din Sosyolojisi, Din Eğitimi, Dinler Tarihi, Mantık, İslam Tarihi, İslam Sanatları Tarihi, Türk-İslam Edebiyatı, Dini Musiki ve Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi alanında yapılmış bilimsel çalışmalar girmektedir.
• Atebe, İsnad Atıf Sistemi 2. Edisyonu (İSNAD-Metiniçi ve İSNAD-Dipnotlu) kullanmaktadır. Bilim dalında, dipnotlu veya metiniçi sistemden hangisi yaygın kullanılıyor ise o tercih edilebilir.
• Dergiye gönderilen yazıların ilk sayfasında yazarın ismi ve kurum bilgileri İSNAD Atıf Sistemi'ne uygun olarak yazılmalıdır. Bk. https://www.isnadsistemi.org/guide/akademik-yazim/3-yazar-ve-kurum-bilgisinin-yazimi/
• Dergiye gönderilen yazılar daha önce başka bir yerde yayımlanmış ya da yayımlanmak üzere kabul edilmiş olmamalıdır. Lisansüstü tezlerden üretilen yazılar ile sempozyum bildirileri ise makale başında etik beyana yer verilerek dergi sistemine yüklenebilir.
Örnek: Bu çalışma … tarihinde sunduğumuz/tamamladığımız … başlıklı yüksek lisans tezi/doktora tezi esas alınarak hazırlanmıştır. /This article is extracted from my master thesis/doctorate dissertation entitled “…”, (Master Thesis/PhD Dissertation, ….. University, Ankara/Turkey, 2021).
• Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda etik kurul onayı alınmalı ve bu onay (kurul adı, tarih ve sayı no) çalışmanın ilk sayfası ile yöntem kısmında zikredilmelidir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalar için derginin Etik İlkeler ve Yayın Politikası'nı inceleyiniz.
• Dergide Türkçe, Arapça ve İngilizce yazılar yayımlanabilmektedir. Bir sayıda aynı yazara ait aynı türden en fazla bir çalışma yayımlanabilmektedir. Farklı türlerden olmak kaydıyla aynı yazarın birden çok çalışması yayımlanabilir.
• Makalelerin hacmi en az 3.000, en fazla 10.000 kelime olmalıdır (öz, abstract, kaynakça ve ek hariç). 10.000 kelimeyi geçen makaleler Yayın Kurulu tarafından uygun görülmesi halinde hakem sürecine alınır. Makalenin başında 350-400 kelimelik Türkçe Öz ve İngilizce Abstract, 5-8 kelimelik Türkçe anahtar kelime ve İngilizce keywords ile Türkçe ve İngilizce başlıklara yer verilmelidir. 350-400 kelime sınırı Türkçe öz için geçerlidir. İngilizce abstract, Türkçe özün aynısı olmak kaydıyla daha uzun olabilir.
• Kitap kritikleri için 50-100 kelimelik Türkçe ve İngilizce özete yer verilmeli, kaynakçada ise en az bir eser (kritik edilen eser olabilir) bulunmalıdır.
• Öz/Abstract kısmında; araştırmanın konu, kapsam, önem, amaç ve yöntem gibi temel metodolojik çerçevesi belirtilmeli, ulaşılan sonuç ve yararlanılan kaynaklara ise değinilmemelidir. Öz/Abstract tek paragraf hâlinde yazılmalıdır. Öz kısmında yer alan Arapça özel isim (din, mezhep, şahıs, sûre vb.), kitap adı ve kavramların yazımında Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi'nin (Bk. https://islamansiklopedisi.org.tr) kullanımına uyulmalıdır. İngilizce (abstract ve keywords) metninde yer alan özel isimler, kitap adları ve kavramların yazımında ise Encyclopaedia of Islam'ın 3. edisyonu dikkate alınmalıdır.
• Metin içinde atıf yapılan eserler, KAYNAKÇA başlığı altında aşağıdaki formatta metnin sonuna eklenmelidir. Arapça makalelerin sonunda latin harfleriyle KAYNAKÇA bulunmak zorundadır.
• Dergimiz makale yazımında uluslararası uygunluk açısından Zotero, Mendeley ya da Endnote kullanımını önermektedir.
• Hakem süreci tamamlanan birden fazla yazarlı çalışmaların sonunda katkı oranı beyanı, varsa destek ve teşekkür beyanı, çatışma beyanına yer verilmelidir.
Dergiye gönderilen yazılarda şekil özellikleri şöyle olmalıdır:
Microsoft Office Word programında yazılmalıdır.
Sayfa Boyutu: A4 ebatlarında olmalıdır.
Yazı Tipi: Metin yazı tipi İsnad Font ve boyutu 10 punto, dipnotlar ise 9 punto olmalıdır. “1,15” satır aralıklı olarak yazılmalıdır. İsnad Font için tıklayınız.
Arapça makalelerde yazı tipi Traditional Arabic ve boyutu 13 punto, dipnotlar ise 10 punto olmalıdır. “1,15” satır aralıklı olarak yazılmalıdır.
Makalede kullanılan atıf sistemi, İsnad Atıf Sistemi 2. edisyona uygun olmalıdır. İsnad Atıf Sistemi için tıklayınız.
Sayfa numarası, üst bilgi ve alt bilgi gibi ayrıntılara yer verilmemelidir.
Atebe Dergisi makale şablonunu indirmek için tıklayınız.
Başlıklar
Makalenin başında Türkçe ve İngilizce başlık bulunmalıdır. Başlıklar mümkün olduğunca kısa ve konuyu yansıtacak şekilde olmalıdır. Metin içi başlıklar ondalık sistemde yazılmalı, “1. 2. 3.; 1.1., 1.2.; 1.2.1.” şeklinde rakam ve sonrasında nokta kullanılarak manuel olarak oluşturulmalıdır. Otomatik başlık kullanılmamalıdır. Birinci derece başlıklarda her kelimenin ilk harfi büyük olmalı ve bold karakterde yazılmalıdır.
Bk. İSNAD: https://www.isnadsistemi.org/guide/akademik-yazim/2-yayinin-adi-ve-basliklandirma/
Kenar Boşlukları
Üst : 4 cm
Alt : 4 cm
Sol : 3,5 cm
Sağ : 3,5 cm
Öz ve Abstract
Hizalama : Yaslanmış
Özel Girinti : Yok
Aralık Önce : 0 nk, Sonra: 0 nk
Satır Aralığı : 1,15
Yazı Boyutu : 9 Punto (İsnad Font)
Metin
Hizalama : Yaslanmış
Özel Girinti : İlk satır 1 cm
Aralık Önce : 6 nk, Sonra: 6 nk
Satır Aralığı : 1,15
Yazı Boyutu : 10 Punto (İsnad Font)
Dipnot
Hizalama : Yaslanmış
Özel Girinti : Asılı: 0,5 cm
Aralık Önce : 0 nk, Sonra: 0 nk
Satır Aralığı : Tek Satır
Yazı Boyutu : 9 Punto (İsnad Font)
Kaynakça
Hizalama : Yaslanmış
Özel Girinti : Asılı: 1 cm
Aralık Önce : 6 nk, Sonra: 6 nk
Satır Aralığı : Tek Satır
Yazı Boyutu : 10 Punto (İsnad Font)
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Diğer etik ihlal türleri şunlardır:
a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
c) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
ç) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
d) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak,
e) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
f) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak,
g) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,
h) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak,
Etik Kurul İzni
Dergimiz, etik kurul izni gerektiren tüm bilim dallarındaki çalışmalarda, ilgili etik kurul kararı alınmış olmasını şart koşmaktadır. Bu kapsamda, etik kurul izniyle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve karar numarası) makale metninde açıkça belirtilmelidir.
Ulakbim TR Dizin’in 2020 yılından itibaren uygulamaya koyduğu düzenlemeler doğrultusunda, etik kurul izni bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.
Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar
Dergimizde, etik kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki çalışmaları kapsamaktadır:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem ve görüşme teknikleri gibi yöntemlerle katılımcılardan veri toplanmasını içeren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen tüm araştırmalar,
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.
Bu tür çalışmaların değerlendirmeye alınabilmesi için ilgili etik kurul izinlerinin alınmış olması ve bu izinlerin makale metninde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ilkeleri dikkate alınır.
İntihal Eylem Planı ve Derginin Önlemleri
Dergi fikri mülkiyete saygı duyar ve yazarlarının özgün çalışmalarını korumayı ve teşvik etmeyi amaçlar. İntihal içerikli yazılar kalite, araştırma ve yenilik standartlarına aykırıdır. Bu nedenle, dergiye makale gönderen tüm yazarların etik standartlara uyması ve herhangi bir biçimde intihalden kaçınması beklenir. Gönderilen veya yayınlanan bir yazıda bir yazarın intihalden şüphelenilmesi durumunda, öncelikle çalışmayı derginin Etik Editörü inceler. Sonrasında bu çalışma Editörler Kurulu'nda incelenir. Daha sonra Dergi iki hafta içinde açıklamalarını göndermek için yazar(lar)la iletişime geçer. Dergi, belirtilen süre içinde yazardan herhangi bir yanıt almazsa, yazarın bağlı olduğu üniversite ile iletişime geçerek iddianın araştırılmasını talep eder.
Dergi, intihal içerdiği tespit edilen yayınlanmış yazılara karşı aşağıda belirtilen ciddi önlemleri alacaktır:
1. Dergi, ilgili yazar hakkında kesin işlem yapılması için yazar(lar)ın bağlı olduğu üniversite ile derhal iletişime geçecektir.
2. Dergi, yayınlanan makalenin PDF kopyasını web sitesinden kaldıracak ve tam metin makaleye tüm bağlantıları devre dışı bırakacaktır. İntihal Edilmiş Makale ibaresi yayınlanan makalenin başlığına eklenecektir.
3. Dergi, yazar hesabını devre dışı bırakacak ve yazarın gelecekteki tüm gönderilerini 3 yıl süreyle reddedecektir.
Bu dergi, incelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını kontrol eder: Ön kontrolden geçirilen makaleler, Turnitin yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Bu oranın %20’den az olması beklenir.
Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkiler
Editör ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editör ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörün alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.
Kişisel Bilgilerin Korunması
Dergimize gönderilen tüm kişisel veriler, yasal düzenlemelere ve etik kurallara uygun bir şekilde korunmaktadır.
Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması
Dergimiz, yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.
Çıkar çatışmaları
Dergimiz; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.
Dergimize Yapılacak Şikayet ve İtirazlar
Dergimiz veya dergi kurullarımızda yer alan kurul üyelerinin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayet ve itirazlarınızı atebe@asbu.edu.tr adresine e-posta ile iletebilirsiniz. Dergimize iletilen şikayetler ve itirazlar dikkatle inceler COPE ilkeleri kapsamında değerlendirilir.
A) Editörlerin Sorumlulukları
1. Tarafsızlık ve Yayıncıya Ait Özgürlük: Editörler gönderilen makale önerilerini derginin kapsamına uygun olması ve çalışmalarının önemi ve orijinalliğini dikkate alarak değerlendirirler. Editörler, makale önerisini sunan yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken, uyruk veya politik görüşlerini dikkate almazlar. Düzeltme ya da yayınlama kararına dergi editör kurulu dışında diğer kurumlar etki edemez. Editörler, yayımlanan sayıların okuyucuya, araştırmacıya, uygulayıcıya ve bilimsel alana katkıda bulunmasına ve özgün nitelikte olmasına özen gösterir.
2. Bağımsızlık: Editörler, (Editör ve Yardımcı Editörler) ile yayıncı arasındaki ilişki editör bağımsızlığı ilkesine dayanmaktadır. Editörler ve yayıncı arasındaki yazılı anlaşmaya göre, editörlerin tüm kararları yayıncıdan ve dergi sahibinden bağımsızdır. Editörler, dergi politikası, yayım kuralları ve seviyesine uymayan eksik ve hatalı araştırmaları hiçbir etki altında kalmadan reddetmelidir.
3. Gizlilik: Editörler gönderilen bir yazıyla ilgili bilgileri, sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu dışında başka herhangi biriyle paylaşmazlar. En az iki hakem tarafından değerlendirilen makalelerin çift taraflı kör hakemlik sistemine göre değerlendirilmesini sağlar ve hakemleri gizli tutar.
4. Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları: Editörler ve yayın kurulu üyeleri, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir makalede yayınlanmamış bilgileri kullanmazlar. Editörler, kabul ya da reddettiği makalelerle ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
5. Etik Kaygılar: Editörler sunulan bir yazıya veya yayınlanmış makaleye ilişkin etik kaygılar ortaya çıktığında tedbirler alacaktır. Nitekim fikri mülkiyet haklarından ve etik standartlardan ödün vermeden iş süreçlerine devam ederler. Yayınlandıktan yıllar sonra ortaya çıksa bile, bildirilen her etik olmayan yayınlama davranışı incelenecektir. Editörler, etik kaygılar oluşması durumunda COPE Flowcharts'ı takip eder. Etik sorunların önemli olması durumunda düzeltme, geri çekme uygulanabilir veya konu ile ilgili endişeler dergide yayınlanabilir.
6. Dergi Kurullarıyla İşbirliği: Editörler, danışma komitesi üyelerinin tümünün yayın politikalarına ve yönergelerine uygun olarak süreçleri ilerletmesini sağlar. Danışma kurulu üyelerine yayın politikaları hakkında bilgi verir. Danışma kurulu üyelerinin çalışmalarını bağımsız olarak değerlendirmesini sağlar. Yeni danışma kurulu üyelerine katkıda bulunabilir ve uygun şekilde karar verir. Değerlendirme için danışma kurulu üyelerinin uzmanlığına uygun çalışmaları göndermelidir. Danışma kurulu ile düzenli olarak etkileşime geçer. Yayın politikaları ve dergi gelişimi için yayın kurulu ile düzenli toplantılar düzenler.
B) Yazarların Sorumlulukları
1. Raporlaştırma standartları: Orijinal araştırmanın yazarları, yapılan çalışmanın ve sonuçların doğru bir şekilde sunulmasını ve ardından çalışmanın öneminin objektif bir şekilde tartışılmasını sağlamalıdır. Makale önerisi yeterli detay ve referans içermelidir.
2. Veri erişimi ve saklama: Yazarların, çalışmalarının ham verilerini saklamaları gerekmektedir. Gerektiğinde, dergi tarafından talep edilmesi durumunda editör incelemesi için sunmalıdırlar.
3. Özgünlük ve intihal: Yazarlar, tamamen orijinal eserler göndermelidirler ve başkalarının çalışmalarını veya sözlerini kullanmışlarsa, bu uygun şekilde alıntılanmış olmalıdır. İntihal, tüm biçimlerinde etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Bu nedenle dergiye makale gönderen tüm yazarlardan benzerlik oranı raporu istenmektedir.
4. Birden çok, yinelenen, yedekli veya eşzamanlı gönderim/yayın: Yazarlar başka bir dergide daha önce yayınlanmış bir makaleyi değerlendirilmek için göndermemelidir. Bir makalenin birden fazla dergiye eşzamanlı olarak sunulması etik olmayan yayıncılık davranışıdır ve kabul edilemez.
5. Makalenin yazarlığı: Sadece yazarlık kriterlerini yerine getiren kişiler, yazının içeriğinde yazar olarak listelenmelidir. Bu yazarlık kriterleri şu şekildedir; (i) tasarım, uygulama, veri toplama veya analiz aşamalarına katkı sağlamıştır (ii) yazıyı hazırlamış veya önemli entelektüel katkı sağlamış veya eleştirel olarak revize etmiştir veya (iii) makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayınlanmak üzere teslim edilmesini kabul etmiştir. Sorumlu yazar, tüm yazarların (yukarıdaki tanıma göre) yazar listesine dâhil edilmesini sağlamalı ve yazarların makalenin son halini gördüklerini ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiklerini beyan etmelidir.
6. Beyan ve çıkar çatışmaları: Yazarlar, mümkün olan en erken aşamada (genellikle makale gönderimi sırasında bir bildirme formu sunarak ve makalede bir beyanı dâhil ederek) çıkar çatışmalarını açığa çıkarmalıdır. Çalışma için tüm mali destek kaynakları beyan edilmelidir (varsa hibe/fon numarası veya diğer İSans numarası dâhil).
7. Hakem değerlendirme süreci: Yazarlar hakem değerlendirme sürecine katılmakla yükümlüdürler ve editörlerin ham veri taleplerine, açıklamalara ve etik onayının kanıtlarına ve telif hakkı izinlerine derhal yanıt vererek tam olarak iş birliği yapmakla yükümlüdürler. İlk olarak "gerekli revizyon" kararı verilmesi durumunda, yazarlar hakemlerin yorumlarına sistematik bir şekilde verilen son tarihe kadar yazılarını gözden geçirip yeniden ibraz etmelidir.
8. Yayınlanan eserlerde temel hatalar: Yazarlar kendi yayınladıkları çalışmalarında önemli hatalar veya yanlışlıklar bulduklarında, dergi editörlerini veya yayıncılarını derhal bilgilendirmek ve makale üzerinde bir dizgi hatası (erratum) düzeltmek veya makaleyi yayımdan çıkarmak için dergi editörleriyle veya yayıncılarıyla işbirliği yapmakla yükümlüdür. Editörler veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, yazarın makaleyi derhal düzeltme veya geri çekme veya derginin editörlerine kâğıdın doğruluğuna dair kanıt sunma yükümlülüğünü almalıdır.
C) Hakemlerin Sorumlulukları
1. Editoryal kararlara katkı: Editör kararlarında editörlere yardımcı olur ve editoryal iletişim yoluyla yazarlara makalelerini iyileştirmede yardımcı olur. Makale ile ilgili diğer makale, eser, kaynak, atıf, kural ve benzeri eksiklerin tamamlanmasını işaret edilmelidir.
2. Sürat: Makale önerisini incelemek için yeterli nitelikte hissetmeyen veya makale incelemesinin zamanında gerçekleşemeyeceğini bilen herhangi bir hakem, derhal editörleri haberdar etmeli ve gözden geçirme davetini reddetmeli, böylece yeni hakem atamasının yapılması sağlanmalıdır.
3. Gizlilik: Gözden geçirilmek üzere gönderilen tüm makale önerileri gizli belgelerdir ve bu şekilde ele alınmalıdır. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarına gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır. Bu durum inceleme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
4. Tarafsızlık standartları: Makale önerisi ile ilgili yorumlar tarafsız olarak yapılmalı ve yazarların makaleyi geliştirmek için kullanabileceği şekilde öneriler yapılmalıdır. Yazarlara yönelik kişisel eleştiriler uygun değildir.
5. Kaynakların kabulü: Hakemler, yazarlar tarafından alıntılanmayan ilgili yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Hakem ayrıca, incelenen yazı ile başka herhangi bir makalenin (yayınlanmış veya yayınlanmamış) herhangi bir önemli benzerliğini editörüne bildirmelidir.
6. Çıkar çatışmaları: Çıkar çatışmaları editöre bildirilmelidir. Hakemler ile değerlendirme konusu makalenin paydaşları arasında çıkar çatışması olmamalıdır.
YAYIN POLİTİKASI
Genel İlkeler
1) Atebe Dergisi; Din, Felsefe, Tarih ve Sosyoloji öncelikli olmak üzere Sosyal ve Beşeri Bilimler alanlarında gerçekleştirilen akademik çalışmaları yayımlar.
2) Dergiye yalnızca Türkçe, İngilizce ve Arapça dillerinde hazırlanmış çalışmalar kabul edilir.
3) Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır.
4) Orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.
5) Makale gönderimden yayına kadar ortalama 10 hafta beklemek gerekir.
6) Çalışmalar derginin yazım kurallarına uyularak hazırlanmalıdır.
7) Makaleler dergi web sitesine “Makale Gönder” sekmesinden elektronik olarak gönderilmelidir.
8) Tüm belge ve dosyalar Word belgesi (.doc veya .docx) olarak sunulmalıdır.
9) İSNAD Atıf Sistemi kullanılmayan makaleler tashih için yazara iade edilir.
10) 10.000 kelime sınırını aşan makaleler kelime sayısının düşürülmesi için yazara iade edilir.
11) Makaleler, elektronik aramayı kolaylaştırmak için 350-400 kelimelik Türkçe ve İngilizce özet ile ve 5-8 anahtar kelime/keywords içermelidir. Bu kelime sınırı Türkçe öz için geçerlidir. İngilizce abstract, Türkçe özün aynısı olmak kaydıyla daha uzun olabilir.
12) Makale yayınlanmak üzere Dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan yazar listesinden silinemez ve yeni bir isim yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.
13) Yayın Kararı: Hakemler gerekli görürse yazar tarafından değişiklik yapılır. Yayın Kurulu, yazar tarafından düzeltilen metnin yayınlanıp yayınlanmayacağına ilişkin nihai kararı verir.
14) Bu dergi, incelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını kontrol eder: Ön kontrolden geçirilen makaleler,Turnitin yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Bu oranın %20’den az olması beklenir.
15) Yayınlanan tüm makalelere, kalıcı makale tanımlayıcısı olarak DOI atanır.
Makale Değerlendirme Süreci
1-Ön İnceleme ve İntihal Taraması
Dergimize gönderilen makaleler; dergi yayın ilkeleri, akademik yazım kuralları ve İSNAD Atıf Sistemi’ne uygunluk açısından bu aşamada incelenir. Turnitin ile yapılan intihal taramasında benzerlik oranının %20’nin altında olması gerekir.
2-Alan Editörü İncelemesi
Ön incelemeyi geçen çalışmalar, alan editörü tarafından akademik dil, üslup ve içerik açısından değerlendirilir.
3-Hakem Süreci (Akademik Değerlendirme)
Çalışmalar, alanında uzman en az iki hakeme çift taraflı kör hakemlik kapsamında gönderilir. Hakemler görüşlerini gerekçeli biçimde sunar. Hakem raporlarından biri olumsuz ise çalışma üçüncü hakeme gönderilir. En az iki olumlu hakem raporu bulunan çalışmalar yayımlanabilir. Hakemlerce düzeltme istenmesi hâlinde, raporlar yazara iletilir. Yazar düzeltmeleri belirtilen süre içinde yaparak (düzeltmeler kırımızı ile işaretlenmelidir) alan editörüne sunar. Alan editörü, yapılan düzeltmeleri kontrol eder.
4-Dil Editörü İncelemesi
Hakem sürecini tamamlayan çalışmalar dil editörlerimiz tarafından incelenir. Gerekli görülmesi hâlinde yazardan düzeltme istenir.
5-Karar ve Yayın
Tüm akademik ve dilsel aşamaları tamamlayan çalışmalar Yayın Kurulu’nda değerlendirilerek nihai yayın kararı verilir. Yayımlanmasına karar verilen çalışmalar dizgi ve mizanpaj işlemlerinden geçirilerek yayına hazır hâle getirilir. Mizanpajı tamamlanan çalışmalar son okuma sonrası yayımlanır.
Telif Hakkı ve Açık Erişim Politikası
Yazarlar, dergimizde yayınlanan çalışmalarının telif hakkına sahiptirler ve çalışmaları CC BY-NC 4.0 olarak lisanslıdır. Dergimizde yayımlanan makaleler, Creative Commons Atıf-Gayrı Ticari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı altında açık erişim olarak yayımlanır.
Lisans Kapsamı
1) Paylaş: Eseri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz.
2) Uyarla: Karıştır, aktar ve mevcut eserin üzerine inşa et
Aşağıdaki şartlar altında:
3) Atıf: Uygun referans vermeli, lisansa bağlantı sağlamalı ve değişiklik yapıldıysa bilgi vermelisiniz. Bunları uygun bir şekilde yerine getirebilirsiniz fakat bu, lisans sahibinin sizi ve kullanım şeklinizi onayladığını göstermez.
4) GayriTicari: Bu materyali ticari amaçlarla kullanamazsınız.
Ek sınırlamalar yoktur: Lisansın sağladığı izinlerin kullanımını kanunen kısıtlayacak yasal koşullar ya da teknolojik önlemler uygulayamazsınız.
Arşiv Politikası
Dergimizde yayınlanan tüm çalışmalar LOCKSS'da dijital olarak arşivlenir. Dergimiz, ayrıca yazarların makalelerini kendi web sayfalarında, kurumlarına ait web sayfalarında ve diğer depolama alanlarında paylaşmalarına izin vermektedir. Dergimizde, yayımlanan tüm makalenin tam metinlerine https://dergipark.org.tr/tr/pub/atebe/archive adresinden ücretsiz olarak ulaşılabilir.
Özel Sayı Yayımı
Yayın Kurulu tarafından alınacak karar ile yılda bir kez özel sayı yayınlayabilir. Özel sayıda yayınlanacak makaleler için yayın ve değerlendirme ilkeleri planlı sayılarda uygulandığı şekliyle uygulanır.
Ücret Poltikası
Dergimizde makale gönderimi, değerlendirme ve yayın süreçleri tamamen ücretsizdir. Gönderilen veya yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayın politikamız gereği, sponsorluk ve reklam kabul edilmemekte olup, dergimizin tüm giderleri yayıncı tarafından karşılanmaktadır.
Yapay Zeka (YZ) Politikası
Politikanın Amacı
ATEBE Dergisi, yapay zeka teknolojilerinin akademik yayın süreçlerinde etik, şeffaf ve sorumlu bir biçimde kullanılmasını önemsemektedir. Bu politika, yazarların yapay zeka araçlarını nasıl ve ne ölçüde kullanabileceklerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Temel hedef, akademik dürüstlüğü ve yayın kalitesini korumaktır.
Genel İlkeler
Kullanım Amacı
Yapay zeka araçları sadece teknik destek amacıyla, yani yazım denetimi, dil bilgisi düzeltmesi, üslup tutarlılığı sağlama gibi alanlarda kullanılabilir. Ancak bilimsel içeriğin üretilmesi, analiz edilmesi veya özgün veri oluşturulması gibi durumlarda doğrudan yapay zekadan faydalanılmamalıdır.
Şeffaflık
Yazarlar, makalelerinde yapay zeka kullanmışlarsa hangi araçları kullandıklarını, hangi aşamalarda faydalandıklarını Etik Beyan bölümünde açıkça belirtmekle yükümlüdür.
Doğruluk ve Sorumluluk
Yapay zeka tarafından sağlanan içerik ya da önerilerin doğruluğu mutlaka yazar tarafından kontrol edilmelidir. Bilgilerin eksik, hatalı ya da yanıltıcı olması durumunda sorumluluk tamamen yazara aittir.
Tarafsızlık
Yazarlar, çalışmaları sırasında herhangi bir çıkar çatışması varsa bunu beyan etmelidir. Yapay zekanın olası önyargılarını göz önünde bulundurarak tarafsız bir bilimsel yaklaşımı korumalıdırlar.
Gizlilik ve Veri Güvenliği
Kişisel veya hassas veriler hiçbir şekilde yapay zeka platformlarına yüklenmemelidir. Veri güvenliği ve etik ilkeler çerçevesinde hareket edilmelidir.
Kaynak Gösterimi
Kullanılan yapay zeka araçları kaynakça veya dipnotta belirtilmemelidir. Ancak bu araçların kullanımı açık bir şekilde Etik Beyan kısmında ifade edilmelidir.
Yükümlülükler
Yazarlar
Yapay zeka kullanımından doğacak tüm bilimsel, etik ve hukuki sorumluluk yazarlara aittir.
Editör ve Hakemler
Editör kurulu ve hakemler, YZ kullanımının bu politikaya uygunluğunu denetler. Etik dışı kullanım tespit edildiğinde ilgili başvuru reddedilebilir veya yayından kaldırılabilir.
Politika Güncellemeleri
Yapay zeka teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler doğrultusunda bu politika düzenli olarak gözden geçirilir ve gerekirse güncellenir.
ATEBE Dergisi’nin Taahhüdü
ATEBE Dergisi, hakemlik ve editoryal değerlendirme süreçlerinde yapay zeka araçları kullanmamayı taahhüt eder. Dergi, yapay zekanın etik ve sorumlu kullanımı konusunda farkındalık oluşturmayı ve bu alanda açık ilkelerle hareket etmeyi hedeflemektedir.
Ücret Politikası
Atebe Dergi'sinin tüm giderleri Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır. Dergimiz yazarlardan makale değerlendirme ve yayın süreci için herhangi bir ücret talep etmemektedir. Dergide makalesi yayımlanan yazarlara herhangi bir ücret ödenmemektedir.
Dizinler
Diğer Dizinler
Dergi Kurulları
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Adına Sahibi
Baş Editör
Ankara’da (1982) doğdu. Çamlıdere İmam Hatip Lisesinden (1999) ve Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesinden (2003) mezun oldu. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri (Dinler Tarihi) bölümünde yüksek lisans (2013) ve doktorasını (2016) tamamladı. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığında (2003-2016) çeşitli görevler yaptı. Kırıkkale Üniversitesi İslami İlimler Fakültesinde (2016-2022) akademik çalışmalar yürüttü. Almanya, Fransa, Portekiz ve Suudi Arabistan’da eğitim, araştırma, toplantı ve görev amacıyla bulundu. 2022 yılının Şubat ayında ASBÜ İlahiyat Fakültesine katıldı. Dinler Tarihi Metodolojisi ve Din Fenomenolojisi konuları üzerine çalışmalar yapan Şevket ÖZCAN’ın ‘Dinlerin İnsana Verdiği Değer: Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam Örneği’, ‘Dini Tecrübeyi Anlamak: Ninian Smart ve Din Fenomenolojisi’ ve ‘Evanjelizmin Yardımsever Yüzü Kurtuluş Ordusu Hareketi: Boyutsal Bir İnceleme’ ve Kutsalın Eşiğinde Din Fenomenolojisi adlı kitapları mevcuttur.
Editör
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Mantık Anabilim Dalı
Yayın Kurulu
Hasan Özalp, Lisans eğitiminden sonra Cumhuriyet Üniversitesi Felsefe ve Din Bilimleri bölümü İslam Felsefesi Anabilim dalında “Farabî ve İbn Sînâ Düşüncesinde Mead” başlıklı tez ile yüksek lisansını tamamladı. İstanbul Üniversitesi Felsefe ve Din Bilimleri bölümünde “Din-Bilim İlişkisinde Uzlaşmacı Yaklaşımlar” adlı tez ile Din Felsefesi alanında doktorasını savundu. 2016 yılında doçent, 2021 yılında profesör oldu. Özalp’in, yayınlanmış kitapları, kitap bölümü yazarlıkları ve yayınlanmış uluslararası ve ulusal makaleleri ve bildirileri bulunmaktadır. Din ve felsefe ilişkisi, din ve bilim ilişkisi, İslam bilim tarihi ve felsefesi, İslam siyaset felsefesi, küreselleşme ve ahlak, sosyal medya ahlakı, bir arada yaşama kültürü, inanç ve toplumsal barış gibi konularla ilgilenmektedir. Yayınlanmış çalışmalarından bazıları şunlardır: Batı Düşüncesinde Tanrı ve Tasarım: Bilimsel Felsefi ve Teolojik Bir Yaklaşım, (Otto yay., Ankara. 2015), Din ve Bilim Uzlaşması: Klasik ve Modern, (Otto Yay., Ankara. 2015), İslam Felsefesi Tarihi, Cumhuriyet Üniversitesi yay., 2014, Farabi ve İbn Sina Düşüncesinde Ruh ve Ölüm Ötesi, (İlahiyat yay. Ankara. 2014). İslam Felsefesinin 100’ü (Otto yay., Ankara. 2017), İslam Felsefesinin 200’ü (Otto yay., Ankara. 2017), İslam Felsefesinin 300'ü (Sonçağ yay. Ankara. 2020).
Dr. Ozat Shamshiyev is an Assistant Professor at the Social Sciences University of Ankara (Department of Islamic Economics and Finance) and the Deputy Director of the ASBU International Center for Islamic Economics and Finance (ULIFAM). He also serves as the Co-Editor of the Journal of Islamic Economics, with its Editor-in-Chief being the renowned scholar and pioneer of Islamic economics, Prof. Dr. Mabid Ali Al-Jarhi.
He graduated from the Faculty of Theology at Necmettin Erbakan University in 2013 and earned an associate degree in International Trade from Anadolu University in 2014. He completed his master’s degree in Islamic Sciences at Erciyes University in 2017 and obtained his PhD in Islamic Contract Law from Necmettin Erbakan University in 2022.
He has authored and edited several books and published numerous research papers on Islamic law, Islamic economics, and finance. He speaks English, Arabic, Turkish, Russian, and his native Kazakh. Dr. Shamshiyev is married and a father of three children.
2002 yılında Sincan İmam Hatip Lisesinden, 2006 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun oldu. 2009 yılında Yüksek Lisans eğitimini tamamladı. 2007 yılında bir süre imam-hatiplik yaptı. Daha sonra 2007-2012 yılları arasında Diyanet İşleri Başkanlığı Hadislerle İslam Projesi kapsamında çalışmalarını sürdürdü. 2012 yılında Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalına araştırma görevlisi olarak atandı. 2014 yılında yedi ay süreyle Ürdün'de misafir araştırmacı olarak bulundu. 2015 yılında doktora çalışmalarını tamamladı. 2018-2023 yıllarında Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İslami İlimler Fakültesinde görev yaptı. 2019 yılında doçent unvanını aldı. Halen Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Evli ve iki çocuk babasıdır.
بسم الله الرحمن الرحيم
د. مروه محمود خرمه
Marwa Mahmoud Kharma
- دكتوراة عقيدة وفلسفة من جامعة الأزهر الشريف، القاهرة، مصر، 2006م. بتقدير: مرتبة الشرف الأولى والتوصية بطباعة الرسالة وتداولها مع الجامعات الأخرى.
***العمل الحالي: أستاذ مشارك في العقيدة الإسلامية/ قسم أصول الدين / كلية الشريعة/ الجامعة الأردنية.
أردنية الجنسية مواليد30-11-1977م أستاذ مشارك في العقيدة والفلسفة/ كلية الشريعة/ الجامعة الأردنية
(رئيسة شعبة العقيدة)
خبرة تدريسية 17 عاما في الجامعة الأردنية ومنها 4سنوات في جامعة الإمارات.
لي العديد من الأبحاث المنشورة وحكمت العديد في مجلات عربية وأجنبية، وحكمت ترقيات.
أشرفت وناقشت العديد من الرسائل في عدة جامعات.
طورت العديد من الخطط الدراسية للمراحل الثلاث.
عضو في الكثير من لجان القسم والكلية والجامعة ولجان عربية في عدة جامعات.
ألممت بالعديد من ورشات العمل والدورات في مجالات التخصص والتطوير والجودة والتدريس والتعليم الالكتروني والتنمية البشرية وخدمة المجتمع.
شاركت في العديد من المؤتمرات العالمية والندوات العلمية المتخصصة.
***الأبحاث:
أولا: البحوث المنشورة:
1. دراسة عقدية لمذاهب العلماء في أوجه الوقف على قوله تعالى: {وما يعلم تأويله إلا الله والراسخون في العلم يقولون آمنا به...}الآية[7:آل عمران]. (باحث منفرد) منشور في المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية جامعة آل البيت المجلد 5 العدد 3، أيلول2009م. ص 231 -251.
2. المنهج العقدي للإمام أبي منصور الماتريدي بين النقل والعقل. (باحث منفرد) منشور في المجلة الأردنية في الدراسات الإسلامية جامعة آل البيت المجلد 9 العدد2 تموز 2013م ص 9-33.
3. ضوابط التعايش بين المسلمين والنصارى من منظور إسلامي. (باحث منفرد) منشور في مجلة الدراسات الإسلامية جامعة هيتين في تركيا المجلد 6 العدد 2 لعام 2011م ص 47-68.
4. الإرادة الإلهية وإشكالية تعلقها بسائر الممكنات. (باحث منفرد) منشور في مجلة الدراسات الإسلامية جامعة هيتين في تركيا المجلد 7 العد 1 للعام 2012، ص 159-180.
5. الإعداد الإيماني وأثره على الإعداد الاجتماعي للواعظات الأردنيات في العاصمة عمان. (باحث ثاني) منشور في مجلة دراسات الجامعة الأردنية العدد 41 الملحق 2 للعام 2014م ص 807-819.
6. دراسة عقدية للحديث الشريف: [لا حول ولا قوة إلا بالله كنز من كنوز الجنة] وعلاقته بحقيقة أفعال العباد. (باحث منفرد) منشور في مجلة جامعة الشارقة للعلوم الشرعية والقانونية جامعة الشارقة المجلد 11 العدد1 يونيو 2014م، ص 317-339.
7. مناهج المفسرين في تعليل أفعال الله تعالى من خلال تفسيرهم لقوله تعالى: {وما خلقت الجن والإنس إلا ليعبدون} [الذاريات:56]، (باحث منفرد) قبل للنشر في 28-10-2018م، ونشر في المجلد 46، العدد 2، أيار عام 2019، ص 433- 456، في مجلة دراسات/ علوم الشريعة والقانون/ الجامعة الأردنية.
8. منهج ابن خلدون في تحقيق مسألة الإيمان في مقدمته، (باحث منفرد) قبل للنشر في 21-7-2019م ونشر في المجلد 46 العدد 4، كانون الأول عام 2019، ص355-382، في مجلة دراسات/ علوم الشريعة والقانون / الجامعة الأردنية.
9. أنواع الفرار في القرآن الكريم ودلالاته الإيمانية، (باحث منفرد) منشور في ابريل-2020م، في المجلد 9 ، العدد 2، ص 355- 370، في مجلة: Journal of Social Sciences Centre of Excellence for Scientific & Research Journalism) مجلة العلوم الاجتماعية ، الناشر: مركز الامتياز للصحافة العلمية والبحثية.
10. مسألة حقيقة الإيمان بين السلفية والأشعرية "دراسة مقارنة"، (بحث مشترك)، ونشر في المجلد 46، العدد 2، أيار عام 2019م ص 293-310، في مجلة دراسات/ الجامعة الأردنية.
11. حقيقة التعبد وآراء العلماء في الحكم على مراتب العبادة، مقبول للنشر بتاريخ 4-4-2019م ومنشور في المجلد 34 العدد: (12) كانون اول 2020، الصفحات 2183 – 2212.في مجلة جامعة النجاح للأبحاث (العلوم الإنسانية).
12. قوله تعالى: (إنا عرضنا الأمانة ...) دراسة تحليلية ودلالات إيمانية، (بحث مشترك أنا فيه الباحث الرئيس)، منشور في مجلد 9 عدد 4 شهر 10/ 2020م، ص1575-1589 في مجلة Journal of Social Sciences Centre of Excellence for Scientific & Research Journalism )مجلة العلوم الاجتماعية ، الناشر: مركز الامتياز للصحافة العلمية والبحثية.
13. رسالة في ماهية العشق بين اخوان الصفا وابن سينا، (باحث منفرد) منشور في المجلد 9 العدد 4 أكتوبر 2020م ص 1372-1396 في مجلة Journal of Social Sciences Centre of Excellence for Scientific & Research Journalism )مجلة العلوم الاجتماعية ، الناشر: مركز الامتياز للصحافة العلمية والبحثية
14. دراسة عقدية لدعاء يونس عليه السلام: (لا إله الا انت سبحانك إاني كنت من الظالمين)، (باحث منفرد)، منشور ، مجلة جامعة المدينة العالمية المحكمة (مجمع) /ماليزيا، العدد 40 ينانير 2022م، ص131-173
15. آيات: (إنْ يشأ يذهبكم..) في القرآن الكريم دراسة موضوعية مقارنة، (بحث مشترك أنا فيه الباحث الرئيس)، منشور، في مجلة الشارقة للعلوم الشرعية والدراسات الإسلامية المجلد 19 العدد3 سبتمر 2022م، ص540-563.
16. تأصيل خصوصية علم الكلام من خلال التوجيه النبوي: [لا تبشرهم فيتكلوا] _دراسة عقدية_ منشور في مجلة جامعة المدينة العالمية المحكمة (مجمع)/ ماليزيا، العدد 45 تاريخ 14 ابريل 2023 الصفحات 117-161.
ثانيا: الأبحاث المقبولة للنشر:
17. الحب وعلاقته بالإرادة الإنسانية من منظور إسلامي، (باحث منفرد) مقبول للنشر في مجلة المدونة/ جامعة الزيتونة/ تونس.
18. النبوات في علم الكلام الجديد-عرض ونقد-/ بحث مشترك مقبول للنشر في مجلة النجاح 2-2024
19. مدى اتفاق المعتزلة والماتريدية في المسائل العقدية، بحث مشترك، المجلة الاردنية للدراسات الإسلامية ال البيت 26 كانون الثاني 2025م.
20. الأخلاق في الديانات الوضعية في الهند، مشترك، مجلة اتحاد الجامعات العربية للبحوث في التعليم العالي، الأردن 10-4-2025م.
21. "دراسة عقدية للحديث الشريف: كلمتان خفيفتان على اللسان ... الحديث."، بحث مشترك، مجلة جامعة الحسين بن طلال للبحوث، 11-5-2025م
22. "جورج مقدسي والفلسفة الأخلاقية في المدرسة الحنبلية - الوصية بالخير والوعظ بدراسة حالة"، بحث مشترك،المجلة الأردنية للعلوم التطبيقية - سلسلة العلوم الإنسانية، مقبول للنشر 2-7-2025م
وما توفيقي إلا بالله
ÖZGEÇMİŞ
1966 yılında Ordu’da doğdu. İlkokulu, Mustafalı Köyü İlkokulunda bitirdi. 1985 yılında Ordu İmam Hatip Lisesi’nden mezun oldu. Aynı yıl, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne girdi. 1990 yılında bu fakülteden mezun oldu ve aynı yıl içerisinde Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kelam-İslam Felsefesi Bölümü’nde yüksek lisansa başladı. Yüksek lisansını Hz. Peygamber’in “Mirac” olayı ile ilgili olarak yaptı. Doktorasını “İslam Kelamı’nda Kötülük Problemi” adlı teziyle tamamladı. Bu arada, 1995 yılı Haziran’ında daha önce yapmakta olduğu öğretmenlik görevinden ayrılıp Cumhuriyet Ü. İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Kelam Anabilim Dalı’na Araştırma Görevlisi olarak atandı. 1998 yılında Yardımcı Doçent, 2004 yılında da Doçent oldu. 2004/2005 akademik yılında, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan burslu olarak Ürdün Üniversitesi’nin Dil Merkezi’nde yabancılar için hazırlanmış olan programa devam etti. 2009 yılında profesör oldu. 04.02.2013 tarihinde Cumhuriyet Ü. İlahiyat Fakültesi’nden naklen Yıldırım Beyazıt Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Temel İslam Bilimleri Kelam ve Mezhepler Tarihi Anabilim Dalına öğretim üyesi olarak geçti. Ardından 03/01/2018 tarihinde Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kelam Anabilim Dalına Öğretim Üyesi olarak atandı. Halen aynı anabilim dalında öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Aynı zamanda 2021 yılından itibaren Din İşleri Yüksek Kurulu Üyeliği görevini yürütmektedir. Kötülük problemi, insan hürriyeti, kader ve Mutezilenin Kur’an müdafaası gibi konular üzerinde çeşitli kitapları ve makaleleri bulunmaktadır.
Syamsuddin Arif is Associate Professor at Darussalam University (UNIDA) Gontor Ponorogo Indonesia. He was Executive Director of INSISTS Jakarta (2015-2017) and Associate Professor at the Center for Advanced Studies on Islam, Science and Civilisation (CASIS) at the University of Technology Malaysia (2012-2015). Previously he taught at the International Islamic University Malaysia (2007-2012), and held Visiting Research Fellowship at the Oxford Centre for Islamic Studies, UK (2017-2018). His publications revolve around Islamic philosophy and Islam in Indonesia. He received his M.A. (1999) and Ph.D. (2004) from the International Institute of Islamic Thought and Civilization (ISTAC) Kuala Lumpur, and spent four years (2003-2007) at the Orientalisches Seminar, Johann Wolfgang-Goethe University Frankfurt, Germany.
Mehmet Davut ÇOŞTU, 2011 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun olmuş, aynı yıl T.C. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilen YLSY bursunu kazanarak yurt dışında lisansüstü eğitim hakkı elde etmiştir. Bu kapsamda, önce Ankara Üniversitesi’nde altı ay süreyle yabancı dil eğitimi almış, ardından ABD’nin Texas eyaletinde bulunan Rice Üniversitesi’nde bir yıl süreyle İngilizce dil eğitimine devam etmiştir. Akabinde, University of Houston–Clear Lake’te Sosyoloji alanında yüksek lisans eğitimini 2016 yılında tamamlamıştır. 2017 yılında başladığı doktora eğitimini ise 2021 yılında Birleşik Krallık’taki Lancaster Üniversitesi’nde Din Çalışmaları alanında tamamlayarak “Doktor” unvanını almıştır.
Halen Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapmakta ve Din Sosyolojisi alanında dersler vermektedir. Araştırma ilgi alanları arasında Amerika Birleşik Devletleri’nde Nation of Islam hareketi, Britanya’daki İslam, Birleşik Krallık’ta yaşayan Türkçe konuşan göçmenler, gündelik din teorisi yer almaktadır.
1989 Kayseri doğumlu. Marmara Üniversitesi İİBF'den 2011 yılında mezun oldu. Yüksek lisansını 2014 yılında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tefsir ana bilim dalında tamamladı. Doktorasını 2023 yılında Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları ana bilim dalında tamamladı. Aynı üniversitenin İlahiyat Fakültesinde 2015-2023 yılları arasında araştırma görevlisi olarak çalıştı. Şu anda yine aynı fakültede Siyer-i Nebî ve İslâm Tarihi ana bilim dalında doktor öğretim üyesi olarak çalışmaya devam etmektedir.
1986 yılında Düzce’de doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Bolu’da tamamladı. 2009 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Aynı sene Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak göreve başladı. 2012 yılında Osmanlı Tefsir Geleneğinde Ta’lika Kültürü (Mu’idzâde Muhammed b. Abdul-Aziz el-Mer’aşî’nin (983/1575) Naklu’s-Sifâr’ı: Ta’lika alâ Mevâdii’l-Hilâf beynez’z-Zemahşerî ve’l-Beydâvî Adlı Eseri) başlıklı teziyle yüksek lisans; 2018 yılında Nahl Suresinin İçeriksel ve Biçimsel Analizi adlı teziyle doktora derecesini aldı. 2016-2017 yılları arasında TÜBİTAK desteği ile Suudi Arabistan’ın Riyad şehrinde bulunan Kral Suud Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Kur’an İlimleri Kürsüsü’nde 15 ay misafir araştırmacı olarak bulundu. Ardından 2022-2023 yılları arasında TÜBİTAK desteği ile Soas, Londra Üniversitesi Kuran Araştırmaları Merkezi'nde 10 ay süreliğine misafir araştırmacı olarak bulundu. 2022 Ekim Ayında Doçent ünvanını aldı. 2023 Şubat ayında Dr. Öğr. Üyesi ve 2024 Nisan ayında doçent kadrosuna atandı. Halen Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı’nda doçent olarak çalışmalarına devam etmektedir.
Alan Editörleri
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden (İngilizce İlahiyat Programı) ve Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesinden (Felsefe Programı-Çift Ana Dal) mezun olmuştur (2015). Aynı üniversitede “Kur’an’da Rab ve İlah Kavramlarının Semantik Analizi” başlığı ile yüksek lisansını tamamlamıştır (2018). Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İlahiyat fakültesinde Tefsir alanında "Kur'an'ın İlk Muhataplarının Bilgi Zemini" başlıklı doktora çalışmasını tamamlamıştır (2024). Millî Eğitim Bakanlığında öğretmen (2015-2016), Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde (2016-2017) araştırma görevlisi olarak çalışmıştır. 2017 yılında göreve başladığı Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde Tefsir Anabilim dalı araştırma görevlisi olarak bulunmaktadır. İngilizce, Arapça ve İbranice dillerini bilmektedir.
İngilizce Dil Editörleri
İlk lisans ögrenimini Mısır El-Ezher Üniversitesi İslam Hukuku bölümünde 1995'te tamamlayan Halil Şimşek (Dr. Öğr. Üyesi), Siyasal Bilimler ve Ekonomi alanında elde ettiği ikinci lisans öğrenimini 2005 yılında Hunter College, City University of New York'ta tamamlamıştır. Master programını 2008'de İslam Tarihi alanında University of Toronto'da tahsil ettikten sonra, yine aynı üniversitede doktora programını 2018'de Osmanlı tefsir mirası ve Ebussuud Efendi'nin tefsiri konusunda yazdığı ve savunduğu tezi ile tamamlamıştır. Doktora eğitimi süresince Toronto Üniversitesinde araştırma görevlisi, ders asistanlığı, ve öğretim görevlisi olarak İslam Tarihi, Turkçe, Osmanlıca, Arapça dersleri de veren Halil Şimşek halen Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesinde öğretim üyeliğine devam etmekte ve Klasik dönem tefsir faaliyetleri, Osmanlı dönemi tefsir literatürü ve çalışmaları, Ku'ran tarihi ve Kur'an araştırmaları, Kıra'atler, tefsir histografyası gibi ihtisas konularının yanısıra İslam Ekonomisi ve Finansı konularında da akademik çalışmalar yürütmektedir.
Arapça Dil Editörleri
Tefsir
İstatistik ve Etik Editörü
Hadis
İslam Hukuku
Sosyal Medya Editörü
Arap Dili ve Belagati
Kelam
Tasavvuf
Prof. Dr. Ahmet ÖGKE
1969 yılında Antalya’da doğdu. Antalya İmam-Hatip Lisesi (1987) ve Selçuk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi (1992) mezunudur. 1992-1993’te Konya’da bir yıl öğretmenlik yaptı. Yüksek Lisans’ını, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Kur’an’da Nefs Kavramı” adlı teziyle (1994); Doktora’sını ise Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî, Hayâtı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri” adlı teziyle tamamladı (2000).
Doçentlik için “Elmalı Erenlerinde Mânâ Dili” ve Profesörlük çalışması olarak da “Hz. Mevlânâ’nın Mesnevî’sinden Metaforlar” adlı kitaplarını yayınladı. Sırasıyla; Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi (1993-2009), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi (2010-2011) ve Akdeniz Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nde (2011 sonrası) görev yaptı. Tasavvuf Anabilim Dalı’nda 1993’te Araştırma Görevlisi, 2003’te Yrd. Doç. Dr., 2006’da Doçent ve 2012’de Profesör ünvanını aldı.
2011 yılında atandığı Akdeniz Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nde 2 yıl Dekan Yardımcılığı ve 10 yıl Dekanlık görevinde bulundu. 2016-2020 yılları arasında bir dönem Akdeniz Üniversitesi Rektör Yardımcılığı görevi de yaptı. Hâlen Tasavvuf Anabilim Dalı Başkanlığı, Akdeniz Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Merkezi Müdürlüğü’nü yürütmekte olan Ögke’nin yayınlanmış 10 kadar kitabı ve 20’den fazla ilmî makalesi bulunmaktadır.
Kıraat
İslam Mezhepleri Tarihi
Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi.
1971’de Çaykara’da doğdu. İlköğrenimini Çaykara, orta öğrenimini Trabzon’da tamamladı. 1995’te Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden mezun oldu. Yüksek Lisans ve doktora öğrenimlerini Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde tamamladı. 2000 yılında Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalı'na Araştırma Görevlisi olarak atandı. Aynı üniversitede 2025 yılına kadar doçent ve profesör olarak çalıştı. Şu an aynı alanda Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi olarak çalışmalarına devam etmektedir. İslam Mezhepleri Tarihi, Şiilik, Osmanlı ve İran’da Mezhep, Sünni-Şii İlişkileri, Mehdilik vb. konularda kitap ve makaleleri bulunmaktadır. Arapça, Farsça ve İngilizce bilmektedir.
Danışma Kurulu
İslam Felsefesi
Din Psikolojisi
Din Eğitimi
Din Sosyolojisi
Dinler Tarihi
1960’ta Malatya’da doğdu. İlk ve ortaöğretimini Gaziantep ve Mardin’de yaptı. 1984’te Ankara Üniversitesi İlahiyat fakültesinden mezun oldu. Lisansüstü eğitimini Durham Üniversitesi School of Oriental Studies (MA Research) ve Manchester Üniversitesi Department of Middle Eastern Studies’te (PhD) yaptı. Doktorasını 1991’de tamamladı. 1995’te Dinler Tarihi Doçenti oldu. 2003’te İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Dinler Tarihi Profesörü olarak atandı. Aynı fakültede 2009-2012 yılları arasında Dekanlık yaptı. 2012'de Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) asıl üyesi olarak seçildi. 2012-2015 yılları arası Makedonya, Üsküp'teki International Balkan University'de Rektör olarak görev yaptı. Halen İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dinler Tarihi anabilim dalı öğretim üyesi olan Şinasi Gündüz’ün, Gnostik dinler, heterodoksal akımlar, Hıristiyanlık, küreselleşme ve din ilişkisi, karşılaştırmalı dinler ve dinler arası ilişkiler gibi alanlarda yaptığı birçok çalışması yurtiçi ve yurtdışında yayımlandı; eserleri çeşitli dillere çevrildi
Din Felsefesi
Mantık
İslam Tarihi
Türk İslam Edebiyatı
Dini Musiki
İslam Sanatları Tarihi
Eğitim Bilimleri
Psikoloji
Edebiyat-Türk Dili
Siyasal Bilgiler
Tarih
Dil Editörleri
Redaksiyon
Sekreterya
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
YAYINCI | DERGİ KURULLARI | DİZİNLER | ÜCRET POLİTİKASI | İSTATİSTİKLER | MIAR | X | FACEBOOK | INSTAGRAM