Educational Development Initiatives of German-Speaking Émigré Professors in Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: Özel Sayı, 331 - 356, 23.10.2023

Alev Elçi , Pelin Kadercan

https://doi.org/10.18037/ausbd.1316536

Öz

Educational development in the context of higher education is a field that enhances the overall effectiveness and quality of teaching and learning. As full-fledged modernization was taking place with Mustafa Kemal Atatürk’s leadership in Türkiye to transform the higher education system, the Turkish government invited German-speaking academics who fled their country for political reasons. The University Reform has often been studied from a historical perspective, but no attention has been paid to the field of educational development. This study aims to examine the educational development initiatives of German-speaking émigré professors in higher education in Türkiye between 1923 and 1946. The systematic review research methodology was used by reviewing publications containing the diverse activities and methods carried out during the implementation of University Reform. The professors were given a strict time frame to learn Turkish, teach their courses in Turkish, and be fully responsible for sharing their knowledge with faculty members. These efforts helped establish the bases for long-term continuity in faculty development in Türkiye. This development was not always smooth for either party, but proved to be very beneficial in terms of educational development for newcomers and native faculty members both. The findings show six areas of educational development were implemented in the early Republican era that had a tremendous impact on the higher education system: scholarship of teaching and learning; establishment (recruitment) and retention of new faculty; scholarly writing, libraries, and publications; mentoring; community services; and faculty learning communities.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Higher Education, University Reforms, Educational Development, Émigré Professors

Türkiye'de Almanca Konuşan Göçmen Profesörlerin Eğitim Gelişimi Girişimleri

Öz

Yükseköğretim bağlamında eğitim gelişimi, öğretme ve öğrenmenin genel etkinliğini ve kalitesini artıran bir alandır. Türkiye'de yükseköğretim sistemini dönüştürmek amacıyla Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde tam donanımlı bir modernleşme yaşandığı bir süreçte, Türk hükümeti siyasi nedenlerle ülkelerinden kaçan Almanca konuşan akademisyenleri ve bilim adamlarını davet etti. O dönemde yapılan Üniversite Reformu sıklıkla tarihsel bir perspektiften incelenmiş, ancak özellikle eğitim gelişimi alanı çok ele alınmamıştır. Bu çalışma, 1923-1946 yılları arasında Türkiye’de yükseköğretimde Almanca konuşan göçmen profesörlerin eğitim gelişimi girişimlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Sistematik derleme araştırma metodolojisi kullanılarak, eğitim gelişimi yöntemlerinin ve etkinliklerinin farklı yaklaşım ve türlerini araştırmak için Üniversite Reformu sürecinde gerçekleştirilen çalışmaları içeren yayınlar incelendi. Profesörlere Türkçe öğrenmeleri, derslerini Türkçe öğretmeleri ve bilgilerini öğretim elemanlarına aktarma ve onlarla paylaşmaları konusunda tam sorumluluk sahibi olmaları için katı bir zaman çerçevesi verildi. Bu çabalar, Türkiye'de öğretim elemanı gelişiminde uzun vadeli sürekliliğin temellerinin oluşturulmasına yardımcı oldu. Bu gelişmelerin her iki taraf için de her zaman sorunsuz bir geçiş olmadığı söylenebilir, ancak hem yeni gelenler hem diğer Türk öğretim üyeleri için eğitim gelişimi açısından oldukça faydalı olduğu ortaya çıktı. Bulgular, erken Cumhuriyet döneminde yükseköğretim sistemi üzerinde çok büyük bir etki yaratan altı eğitim gelişimi alanının mevcut olduğunu gösterdi: öğretme ve öğrenme bilimi; yeni öğretim elemanlarının gelişimi (işe alınması) ve tutulması; bilimsel yazılar, kütüphaneler ve yayınlar; mentorluk; toplum hizmetleri; ve fakülte öğrenme toplulukları.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Yükseköğretim, Üniversite Reformları, Eğitim Gelişimi, Göçmen Profesörler

Kaynakça

• Ahern-Dodson, J. and Dufour, M. (2021). Supporting faculty as writers and teachers: An integrative approach to educational development. To Improve the Academy: A Journal of Educational Development, 40(1), 209-227. doi: https://doi.org/10.3998/tia.964
• Akbaba, Y. (2019). Cumhuriyet döneminde üniversite reformları ve tasfiyeler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Çağdaş Düşünce Hayatı Dergisi, 2(1), 24-38. Retrieved from http://estudamdergi.org/index.php/cagdasdusunce/article/view/173
• Arslan, M. (2005). Cumhuriyet dönemi üniversite reformları bağlamında üniversitelerimizde demokratiklik tartışmaları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(18), 23-49. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/219
• Atatürk Ansiklopedisi (2021). T.C. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu - Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı. Albert Malche (1876-1956) - Atatürk Ansiklopedisi (Atatürkansiklopedisi.gov.tr) 1933 Üniversite Reformu - Atatürk Ansiklopedisi (Atatürkansiklopedisi.gov.tr)
• Aydemir, Ş. S. (1933). Darülfunun ve Inkilap Hassasiyeti. Kadro Aylık Fikir Mecmuası, (14).
• Bayşu, N. (1998). Atatürk, cumhuriyet, bilim ve teknoloji. Erdem, 32, 409-438. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/erdem/issue/44373/548757
• Bickford, D. J. and Wright, D. J. (2006). Community: The hidden context for learning. In D. G. Oblinger (Ed.), Learning Spaces (pp. 4.1-21). EDUCAUSE. Retrieved from https://www.educause.edu/research-and-publications/books/learning-spaces/chapter-4-community-hidden-context-learning
• Bolat, M. (2011). Tarihçesi, derlenmesi ve diziniyle Atatürk'ün söylev ve demeçleri. [Doctoral dissertation, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü]. AÜ Akademik Arşiv Sistemi.
• Bozeman, B. and Feeney, M. K. (2007). Toward a useful theory of mentoring: A conceptual analysis and critique. Administration & Society, 39(6), 719–739. doi: https://doi.org/10.1177/0095399707304119
• Buyse, Ö. (1939). Teknik öğretim hakkında rapor. Maarif vekaleti ana programına hazırlıklar serisi. İstanbul: Maarif Vekilliği Devlet Basımevi.
• Cordie, L. A., Lin, Xi, Brecke, T. and Wooten, M. C. (2020). Co-Teaching in higher education: Mentoring as faculty development. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 32(1), 149-158. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1259487.pdf
• Cox, M. D. (2001). Faculty learning communities: Change agents for transforming institutions into learning organizations. To Improve the Academy, 19, 69-93. doi: https://doi.org/10.1002/j.2334-4822.2001.tb00525.x
• Cox, M. D. (2023). The role of learning communities in teaching, learning, and faculty development. In A. Elçi (Ed.), Öğretim Elemanlarının Kriz Sırası ve Sonrasında Mesleki Gelişimi. Professional Development of Faculty Members During- and Post-Crisis State (pp. 45-48). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınevi.
• Cruz, L. (2014). Opposing forces: Institutional theory and second-generation SoTL. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 8(1), 1-9. doi: https://doi.org/10.20429/ijsotl.2014.080101
• Cruz, L., Dickens, E., Bostwick Flaming, A. L. and Wheeler, L. B. (2022). Embracing complexity: An inclusive framework for the scholarship of educational development. International Journal for Academic Development, 27(1), 45-57. doi: 10.1080/1360144X.2021.1901102
• Çalık, M. and Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. doi: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• Demirtaş, A. (2018). Darülfünundan üniversiteye öğretim üyelerinin toplumsal profilleri (1900-1946). (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Denzin, N. K. (1978). Sociological methods: A sourcebook. New York: McGraw-Hill
• Dweck, C. (2017). Mindset: Changing the way you think to fulfill your potential. Boston: Little Brown Book Group.
• Elçi, A. (2023). Atatürk: Education, higher education, and faculty professional development. In A. Elçi (Ed.), Öğretim Elemanlarının Kriz Sırası ve Sonrasında Mesleki Gelişimi. Professional Development of Faculty Members During- and Post-Crisis State (pp. 278-293). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınevi. Retrieved from https://ekitap.atauni.edu.tr/index.php/product/ogretim-elemanlarinin-kriz-sirasi-ve-sonrasinda-mesleki-gelisimi/
• Elsner, J. and Hills-Nova, C. (2013). Viewpoint: Exiles and émigrés, libraries and image collections: The intellectual legacy. Art Libraries Journal, 38(4), 3-6. doi: 10.1017/S0307472200018733
• Enferm, P. (2007). Systematic Literature Review vs Narrative Review. ACTA Editorial, 20(2), vii. Retrieved from https://www.scielo.br/j/ape/a/z7zZ4Z4GwYV6FR7S9FHTByr/?format=pdf&lang=en
• Eraslan, C. (2005). Önsöz. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 07-09 Aralık 2005. AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi.
• Erdem, A. R. (2012). Atatürk’ün liderliğinde üniversite reformu: Yükseköğretim ve bilim tarihimizde dönüm noktası. Belgi Dergisi, (4), 376-388. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/417283
• Felten, P. and Chick, N. (2018). Is SoTL a signature pedagogy of educational development? To Improve the Academy, 37, 4-16. doi: https://doi.org/10.1002/tia2.20077
• Flick, U. (2004). Triangulation in qualitative research. In U. Flick, E. von Kardorff, I. Steinke (Eds.), A Companion to Qualitative Research. (pp. 178-183). London: SAGE Publications. https://www.ascdegreecollege.ac.in/wp-content/uploads/2020/12/A-companion-to-qualitative-research.pdf#page=193
• Fortna, B. C. (2003). Imperial classroom: Islam, state, and education in the late Ottoman Empire. Oxford: Oxford University Press. Fuchs, T. (1986). The way leading to Hıdırlık. In S. Artemel (Ed.), Çorum and Anatolian pictures. İstanbul: Boğaziçi University Cultural Heritage Museum Publications.
• Gardner, S. K. (2022). Faculty learning and professional growth in the sabbatical leave. Innov High Educ, 47, 435–45. doi: https://doi.org/10.1007/s10755-021-09584-4
• Gopalakrishnan, S. and Ganeshkumar, P. (2013). Systematic reviews and meta-analysis: Understanding the best evidence in primary healthcare. Journal of Family Medicine and Primary Care, 2(1), 9–14. doi: https://doi.org/10.4103/2249-4863.109934
• Göksoy, E. (2001). Antireflü Cerrahisinin Tarihi Gelişimi ve Rudolf Nissen, In E. Göksoy, H. Uzunismail (Eds.), Gastrointestinal Sistem Hastalıkları. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi, No:23. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi STE Komisyonu (pp. 143-147).
• Göksoy, E. (2006). Rudolf Nissen: Cerrahpaşa cerrahi kliniği'ndeki çalışmaları ve Türk cerrahisine katkıları. Ulusal Cerrahi Dergisi, 22(2), 85-91. Retrieved from https://turkjsurg.com/abstract/72/tur
• Graf, D. L., Albright, M. J. and Wheeler, D. W. (1992). Faculty development's role in improving undergraduate education. In M. J. Albright & D. L. Graf (Eds.), Teaching in the information age: The role of educational technology (pp. 101-109). New directions for teaching and learning (Vol. 51). San Francisco: Jossey-Bass.
• Greene J. (2007). Mixed methods in social inquiry. San Francisco: Wiley.
• Greene J., Caracelli V. and Graham W. (1989). Toward a conceptual framework for mixed-method evaluation designs. Educational Evaluation and Policy Analysis, 11, 255-274. https://doi.org/10.3102/01623737011003255
• Grothusen, K. (1981). 1933 yılından sonra Alman bilim adamlarının Türkiye'ye göçü. BELLETEN, 45/2(180), 537-550. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ttkbelleten/issue/70722/1138192
• Guion, L. A., Diehl, D. C. and McDonald, D. (2011). Triangulation: Establishing the validity of qualitative studies: FCS6014/FY394, 9/2002. Rev. 8/2011. EDIS, 2002(6). https://doi.org/10.32473/edis-fy394-2002
• Güçlü, M. and Şahan, A. (2018). An evaluation of English language teacher training in the Republic Period in Turkey from the viewpoint of historical development. OPUS International Journal of Society Researches, 9 (16), 1883-1902. doi: 10.26466/opus.474395
• Güçlüol, K. (1988). Yükseköğretimde öğretim elemanlarının yetiştirilmesi. Yüksek Öğretimde Değişmeler. Türk Eğitim Derneği Yayınları, 227-254. Türk Eğitim Derneği XII. Eğitim Toplantısı, 17-18 Kasım 1988.
• Güleryüz, N. A. (9 Ocak 2008). Türkiye`ye gelen çoğu Yahudi Kökenli Alman profesörler ve Albert Einstein | Şalom Gazetesi. Retrieved from https://www.salom.com.tr/
• Güven, İ. (2018). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Akademi.
• Hänlein, A. (2006). Gerhard Kessler: Türkiye’de sürgün bir Alman sosyal politikacı, (A. Hekimler, Translator). Çalışma ve Toplum, 2, 39. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ct/issue/71808/1155286
• Hesapcıoğlu, M. (2009). Türkiye’de Cumhuriyet döneminde eğitim politikası ve felsefesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (29), 121-138. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/370/2124
• Hirsch, E. (2005). Anılarım Kayzer Dönemi Weimar Cumhuriyeti Atatürk Ülkesi. Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Kadercan, P. (2012). The Unlikely Architects of Modern Turkish National Identity: The Case of German Refugees from the Third Reich (1933 - 1972). [Doctoral dissertation, University of Rochester]. UR Research.
• Kahraman, L. (2007). Türkiye'de öğretim üyesi yetiştirme politikası bağlamında "35. Madde" Uygulaması. Mülkiye, 31(256), 187-218. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mulkiye/issue/256/1144
• Kalaycıoğulları, İ. (2009). Darülfünun’dan üniversite’ye gelenek’ten araştırma’ya. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 48(1), 43-59.
• Khan, K. S., Kunz, R., Kleijnen, J. and Antes, G. (2003). Five steps to conducting a systematic review. J R Soc Med., 96, 118–121. Retrieved from https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/014107680309600304
• Kıcıroğlu, N. F. and Komsuoğlu, A. (2022). Türk yükseköğretiminde üniversite yeniden yapılanırken “İlmi Yurda Götürmek”: Üniversite haftaları örneği. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, (41), 1-29. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuydta/issue/70864/1091301
• Korkmaz, A. H. (2021). Darülfünun dönüm noktası: 1930 Hitler Almanyası'ndan Türkiye'ye gelen bilim insanlarının iktisat bilimine katkıları üzerine bir inceleme. 4. International Izmir Economics Congress, September 11-12, 2021, Izmir, Türkiye
• Kurtdaş, E. M. Ö. (2016). Osmanlı’nın modernleşme sürecinde eğitimin rolü. Hikmet Yurdu, 9(18), 77-191. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/306084828_OSMANLI_NIN_MODERN LESME_SURECINDE_EGITIMIN_ROLU
• Lewis, K. G. (1996). Faculty development in the United States: A brief history. International Journal for Academic Development, 1(2), 26-33. Retrieved from https://doi.org/10.1080/1360144960010204
• Linnenluecke, M. K., Marrone, M. and Singh, A. K. (2020). Conducting systematic literature reviews and bibliometric analyses. Australian Journal of Management, 45(2), 175–194. doi: https://doi.org/10.1177/0312896219877678
• Lupton, K. L. and O’Sullivan, P. S. (2020). How medical educators can foster equity and inclusion in their teaching: A faculty development workshop series. Academic Medicine, 95(12), 71-76. doi: 10.1097/ACM.0000000000003687
• Marchesani, L. S. and Adams, M. (1992). Dynamics of diversity in the teaching‐learning process: A faculty development model for analysis and action. New directions for teaching and learning, 52(Winter), 9-20. Retrieved from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/tl.37219925203
• Mcdowell, B. (2013). Historical research: A guide for writers of dissertations, theses, articles and books. New York: Routledge.
• Moon, J. A. (2010). Using Story: In Higher Education and Professional Development. New York: Routledge.
• Müller, H. (1998). German librarians in exile in Turkey, 1933-1945. Libraries & Culture, 33(3), 294-305. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/25548642
• Namal, Y. (2012). Türkiye'de 1933–1950 yılları arasında yükseköğretime yabancı bilim adamlarının katkıları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 14-19. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/higheredusci/issue/61477/917985
• Neumark, F. (2000). Boğaziçine sığınanlar. İstanbul: Kopernik Kitap.
• Ouellett, M. L. (2010). Overview of faculty development: History and Choices. In K. J. Gillespie and D. L. Robertson (Eds.), A guide to faculty development. San Francisco: Jossey-Bass.
• Öncü, A. (2002). Akademisyenler: Üniversite reformu söyleminde batı. In U. Kocabaşoğlu (Ed.), Modernleşme ve Batıcılık (pp. 521-536). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Park, R. (1979). Faculty Development: An historical perspective. POD Quarterly: The Journal of the Professional and Organizational Development Network in Higher Education. 7. Retrieved from https://digitalcommons.unl.edu/podqtrly/7
• Reed, H. A. (1975). Hacettepe and Middle East Technical Universities: New universities in Turkey. JSTOR Minerva, 13(2), 200–35. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/41820228
• Sağlam, M. (2005). Avrupa birliğine giriş sürecinde Türk yükseköğretiminin kısaca değerlendirilmesi. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 07-09 Aralık 2005. AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi.
• Seçkin, Z., Elçi, A. and Doğan, O. (2022). Digital mentoring via emerging technologies: A case study on graduate students. In M. Loureiro, A. Loureiro, & H. Gerber (Eds.), Handbook of Research on Global Education and the Impact of Institutional Policies on Educational Technologies (pp. 130-153). IGI Global. doi: https://doi.org/10.4018/978-1-7998-8193-3.ch007
• Sherman, D. and Salisbury, J. (2010). The West in the World, Renaissance to Present (Vol. 3). New York: McGraw-Hill Higher Education.
• Sorcinelli, M. D. (2023). Evaluating the impact and outcomes of faculty development: A 50-Year retrospective. In A. Elçi (Ed.), Öğretim Elemanlarının Kriz Sırası ve Sonrasında Mesleki Gelişimi. Professional Development of Faculty Members During- and Post-Crisis State (pp. 45-48). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınevi.
• Sorcinelli, M.D., Austin, A.E., Eddy, P.L. and Beach, A.L. (2006). Creating the future of faculty development: Learning from the past, understanding the present. Bolton: Anker Publishing Company.
• Stummvoll, J. (1935). Yeni Türkiye'de kütüphanecilik. Ayın Tarihi, 23, 325-329.
• Tiberius, R. G. (2002). A brief history of educational development: Implications for teachers and developers. POD To Improve Academy, 20(1), 20-37. Retrieved from http://dx.doi.org/10.3998/tia.17063888.0020.004
• Türk Tarih Kurumu (1932). Birinci Türk Tarih Kongresi. Ankara: T.C. Maarif Vekaleti, 1932. https://www.ttk.gov.tr/kongreler/i-turk-tarih-kongresi-02-11-temmuz-1932-ankara/
• Ulutin, O. N. (2007). Ord. Prof. Dr. Erich Frank’ın Dünya Tıbbındaki Yeri ve Türk Tıbbına Katkıları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi.
• Uman L. S. (2011). Systematic reviews and meta-analyses. Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry = Journal de l'Academie canadienne de psychiatrie de l'enfant et de l'adolescent, 20(1), 57–59. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3024725/
• Uymaz, T. (2019). Epistemic Migration after 1933 and Conflicts of Communities: An Evaluation in Terms of Ankara University and Vienna University. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 377- 392. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/720866
• Widmann, H. (2000). Atatürk ve üniversite reformu. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Yazar, T. and Averbek, E. (2018). 1933 üniversite reformundan günümüze Türkiye’de üniversitelerin tarihsel gelişimi. Turkish Studies, 13(4), 1341-1360. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12711
• Yıldıran, G. (2012). Cumhuriyet Döneminde Eğitim ve Eğitim Kurumları. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 29(2), 1-26. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/buje/issue/3836/614092
• Zaim, S. (1987). The development of educational system in Türkiye (The impact of westernization on the education). İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 45(1-4), 490-518. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifm/issue/835/9197
• Zürcher, E. J. (2004). Türkiye: A modern history. New York: I.B.Tauris.
• _________ (1933). “Ecnebi profesörler için dün universitemizde tanısma merasimi yapıldı.” Milliyet, November 5.
• _________(1946). Cumhurbaşkanları, Başbakan ve Milli Eğitim Bakanlarının Milli Eğitimle ilgili söylev ve demeçleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.