Y Kuşağı Üyelerinin Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet ve Farkındalıkları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 4, 1463 - 1488, 24.12.2023

Bennur Öztürk

https://doi.org/10.18037/ausbd.1349172

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de bulunan y kuşağı üyesi bireylerin siber zorbalık, siber mağduriyet ve siber zorbalık farkındalığına ilişkin algılarını ortaya koymaktır. Aynı zamanda, farklı demografik faktörlere bağlı olarak bireylerin siber zorbalık ve siber mağduriyet konularındaki farkındalıkları arasındaki farklılaşmayı anlamak hedeflenmektedir. Bu demografik faktörler arasında cinsiyet, yaş, sosyoekonomik durum, günlük internet kullanım süresi, internet kullanımının amacı, sosyal medya alışkanlıkları, aile yapısı ve eğitim düzeyi bulunmaktadır. Araştırmada 244 katılımcıya “Kişisel Bilgi Formu”, “Revize Edilmiş Siber Zorbalık Envanteri”, “Siber Mağduriyet Envanteri” ve “Siber Zorbalığa İlişkin Duyarlılık Ölçeği” anketleri yöneltilmiştir. Araştırma bulguları IBM SPSS Statistics 27 programı kullanılarak incelenmiş ve bulgular yorumlanmıştır. Elde edilen sonuçlar, siber zorbalık farkındalığı ve siber zorbalığa maruz kalma arasında pozitif ve düşük düzeyde bir korelasyon, siber zorbalık yapma ve siber zorbalığa maruz kalma arasında ise pozitif ve orta düzeyde bir korelasyon olduğunu göstermektedir. Katılımcıların siber zorbalık davranışları, cinsiyet, yaş ve baba eğitim seviyesi faktörlerine bağlı olarak değişkenlik gösterirken sanal zorbalığa maruz kalma durumları ise yaş, anne eğitim seviyesi, baba eğitim seviyesi ve sahip olunan sosyal ağ sayısı gibi faktörlere göre çeşitlilik arz etmektedir. Bunun yanı sıra, sanal zorbalık farkındalığı ise sadece anne eğitim seviyesine bağlı olarak farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Farkındalık, Siber Mağduriyet, Siber Zorbalık, Y Kuşağı

A Study on Generation Y Members’ Awareness of Cyberbullying and Cyber Victimization

Öz

The main purpose of this study is to reveal the perceptions of Generation Y individuals in Turkey regarding cyberbullying, cyber victimization, and cyberbullying awareness. Simultaneously, the aim is to understand the variation in individuals’ awareness of cyberbullying and cyber victimization issues based on different demographic factors. Among these demographic factors are gender, age, socioeconomic status, daily internet usage duration, purpose of internet usage, social media habits, family structure, and educational level. In the research, 244 participants were administered the “Personal Information Form”, “Revised Cyberbullying Inventory”, “Cyber Victimization Inventory” and “Cyberbullying Sensitivity Scale” questionnaires. The research findings were analyzed using IBM SPSS Statistics 27 software and interpreted. The obtained results indicate a positive and low-level correlation between cyberbullying awareness and exposure to cyberbullying, and a positive and moderate-level correlation between engaging in cyberbullying and being exposed to cyberbullying. While participants’ cyberbullying behaviors vary depending on factors such as gender, age, and father’s education level, their experiences of virtual victimization show diversity based on factors like age, mother’s education level, father’s education level, and the number of owned social networks. Additionally, awareness of cyber bullying varies only based on mother’s education level.

Anahtar Kelimeler

Awareness, Cyberbullying, Cyber Victimization, Generation Y

Kaynakça

• Altundağ, Y. (2016). Lise öğrencilerinde sanal zorbalık ve problemli internet kullanım İlişkisi, Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 27-43. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/ojtac/issue/24675/260970
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Besag, V. E. (1989). Bullies and Victims in Schools. Milton Keynes, England: Open University Press.
• Dalmaz, E. (2014). Üniversite öğrencilerinde siber zorbalık/mağduriyet, depresyon ve anksiyete arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demir, E., Saatçioğlu, Ö. ve İmrol, F. (2016). Uluslararası dergilerde yayımlanan eğitim araştırmalarının normallik varsayımları açısından incelenmesi, Current Research in Education, 2(3), 130-148. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/312093046_Uluslararasi_Dergilerde_Yayimlanan_ Egitim_Arastirmalarinin_Normallik_Varsayimlari_Acisindan_Incelenmesi__Examination_of_Educational_Researches_Published_in_International_Journals_In_Terms_of_Normalit
• Erbiçer, E. S. (2019). Siber zorbalık ve siber mağduriyetin sosyal uyuma ve bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 190-222. doi: 10.9779/pauefd.559831
• Erdur-Baker, Ö. ve Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: Siber zorbalık, Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31-42. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/ 324476306_Akran_Zorbaliginin_Yeni_Yuzu_Siber_Zorbalik_Cyber_Bullying_A_New_Face_of_Peer_Bullying#fullTextFileContent
• Gönültaş, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeylerinin problemli internet kullanım düzeyleri ve demografik değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Henson, B., Reyns, B. W. ve Fisher, B. S. (2011). Security in the 21st century: Examining the link between online social network activity, privacy, and interpersonal victimization, Criminal Justice Review, 36(3), 253–268. https://doi.org/10.1177/0734016811399421
• İğdeli, F. (2018). Üniversite öğrencilerinin siber zorbalık, siber mağduriyet ve siber zorbalık duyarlılıklarının çeşitli değişkenler bağlamında incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Karadağ, E., Baloğlu, N. ve Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma, Değerler Eğitimi Dergisi, 4 (12), 65-82. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/302540
• Kınay, H. (2012). Lise öğrencilerinin siber zorbalık duyarlılığının riskli davranış, korumacı davranış, suça maruziyet ve tehlike algısı ile ilişkisi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Köklü, N., Büyüköztürk Ş. ve Bökeoğlu, Ö.Ç. (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Kul, S. (2014). İstatistik sonuçlarının yorumu: P değeri ve güven aralığı nedir?, Plevra Bülteni, 8(1), 11. doi:10.5152/pb.2014.003
• Kula Kartal, S. ve Mor Dirlik, E. (2016). Geçerlik kavramının tarihsel gelişimi ve güvenirlikte en çok tercih edilen yöntem: Cronbach Alfa Katsayısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1865-1879. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/291942
• Kowalski, R. M. ve Limber, S. P. (2013). Psychological, physical, and academic correlates of cyberbullying and traditional bullying. Journal of Adolescent Health, 53(1), 13-S20. doi: 10.1016/j.jadohealth.2012.09.018.
• Lenhart, A. (2007). Cyberbulling and online teens. Washington: Pew Internet & American Life Project.
• Machmutow, K., Perren, S., Sticca, F. ve Alsaker, F.D. (2012). Peer victimisation and depressive symptoms: can specific coping strategies buffer the negative impact of cybervictimisation?. Emotional & Behavioural Difficulties, 17(3-4), 403–420. https://doi.org/10.1080/13632752.2012.704310
• Manap, A. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri ve siber zorbalık: Samsun ili örneği (Yüksek Lisans Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Oxford: Blackwell.
• Olweus, D. (2003). A profile of bullying at school. Educational Leadership, 60(6), 12– 17. Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/279570438_A_profile_of_bullying_at_school#fullTextFileContent
• Patchin, J.W. ve Hinduja, S. (2006). Bullies move beyond the schoolyard: A preliminary look at cyberbullying, Youth Violence and Juvenile Justice, 4(2), 148–169. doi:10.1177/1541204006286288
• Peker, A., Eroğlu, Y. ve Çitemel, N. (2012). Boyun eğici davranışlar ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkide cinsiyetin aracılığının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 205-221. Erişim adresi: http://www.insanbilimleri.com
• Serin, H. (2012). Ergenlerde siber zorbalık/siber mağduriyet yaşantıları ve bu davranışlara ilişkin öğretmen ve eğitim yöneticilerinin görüşleri (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sezer, B., Yılmaz, R. ve Karaoğlan Yılmaz, F. G. (2015). Cyber bullying and teachers’ awareness. Internet Research, 25(4), 674–687. doi: 10.1108/IntR-01-2014-0023
• Šleglova, V. ve Cerna, A. (2011). Cyberbullying in adolescent victims: Perception and coping. Cyberpsychology, Journal of psychosocial research on cyberspace, 5(2), Article 4. Erişim adresi https://cyberpsychology.eu/article/view/4248/3294
• Sönmezay, H. (2010). Lise öğrencilerinde zorbalığın iletişim becerileri ve algılanan sosyal destek ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, M. ve Akbaba, S. (2017). Okulda ve sanal ortamda zorbalık ve empati, Ankara: Nobel Kitabevi.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Tamer, N. ve Vatanartıran, S. (2014). Ergenlerin teknolojik zorbalık algıları. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 1(2), 1-20. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/290293
• Tanrıkulu, T. (2013). Siber zorbalıkla ilgili değişkenlerin incelenmesi ve gerçeklik terapisi yönelimli bir müdahale programının siber zorbaca davranışlar üzerindeki etkisi (Doktora Tezi), Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Tanrıkulu, İ. ve Erdur-Baker, Ö. (2020). Psychometric properties of a cyberbullying inventory for university students, British Journal of Guidance & Counselling, 49 (3), 494-507. doi: 10.1080/03069885.2020.1775174
• Tokunaga, R. S. (2010). Following you home from school: A critical review and synthesis of research on cyberbullying victimization, Computers in Human Behavior, 26, 277-287. doi:10.1016/j.chb.2009.11.014
• Völlink, T., Bolman, C. A. W., Dehue, F. ve Jacobs, N.C.L. (2013). Coping with cyberbullying: differences between victims, bully-victims and children not involved in bullying, Journal of Community & Applied Social Psychology, 23, 7-24. doi: 10.1002/casp.2142
• Wendt, R. ve Quandt, T. (2013). Social Relations and cyberbullying: The influence of individual and structural attributes on victimization and perpetration via the internet. Human Communication Research, 39(1), 101-236. doi: 10.1111/j.1468-2958.2012.01442.
• Willard, N. (2007). Cyberbullying and cyberthreats: Responding to the challenge of online social aggression, threats and distress (3. bs.). Champaign: Research Pres.
• Williams, K. R. ve Guerra, N.G. (2007). Prevalence and predictors of internet bullying, Journal of Adolescent Health, 41, 14-21. doi:10.1016/j.jadohealth.2007.08.018
• Ybarra, M. L. ve Mitchell, K. J. (2004). Online aggressor/targets, aggressors and targets: A comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(7), 1308–1316. doi:10.1111/j.1469-7610.2004.00328.x
• Zalaquett, C. P. ve Chatters, S. J. (2014). Cyberbullying in college, SAGE Open, 4(1), 1–8. doi:10.1177/2158244014526721