Kovid-19 Sürecinde Balık Restoranlarının Gıda Güvenliği Düzeyinin Değerlendirilmesi: Sarıyer/İstanbul Örneği

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 137 - 153, 29.06.2022

Şehnaz Yasemin Tosun Hande Doğruyol Nuray Erkan İrem Köse Reis Kadriye Begüm Doğruyol Aladak

https://doi.org/10.17932/IAU.GASTRONOMY.2017.016/gastronomy_v06i1003

Öz

Bu araştırmada, Sarıyer’de yer alan ve birinci dalga sonrası yeniden açılan balık restoranlarının gıda güvenliği ve halk sağlığı yönünden yönergeye uygun faaliyet gösterip göstermedikleri değerlendirilmiştir. Katılımcıların gıda güvenliği ve hijyen bilgilerini ölçen değerlendirme sonucunda ortalama %83,3'ünün "İşletme Hijyeni", %69,84'ünün "Ürün Hijyeni" ve %91,67’sinin "Personel Hijyeni" ile ilgili bilgi düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Gıda güvenliği bakımından gerekli hijyen standartları derecelendirmesinde 27 restoranın “çok iyi”, 10 restoranın “iyi” ve 3 restoranın ise “yetersiz” olduğu tespit edilmiştir. Bu değerlendirme ile birlikte Bakanlığın Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberinde yer alan önlemlere istinaden hazırlanan Kovid-19 değerlendirme formu, sorular ve görsel kontroller doğrultusunda doldurulmuştur. Tedbirler kapsamında restoranların müşteri kabulünde neredeyse tamamının tedbirlere uyduğu, %92,5’inin masalar arası mesafeye dikkat ettiği ve tüm restoranların servis personelinin kişisel koruyucu kullandığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Balık restoranları, gıda güvenliği, halk sağlığı, Kovid-19, Sarıyer ilçesi

Teşekkür

Bu çalışma İstanbul İli Sarıyer Belediye Başkanlığı tarafından “ Beyaz Martı Hijyen” Projesi kapsamında desteklenmiştir. Ayrıca bu makalenin veri hesaplamalarının yapılması sırasında İnanç KÖSE’ye teşekkürü borç biliriz.

Evaluation of Food Safety Level of Fish Restaurants During Covid-19 Period: Sarıyer/ Istanbul Case

Öz

In this study, it was evaluated whether the fish restaurants that were reopened after the first wave in Sarıyer district operate in accordance with the directive in terms of food safety and public health. As a result of the evaluation that measured the food safety and hygiene knowledge level of the participants, it was observed that 83.3% of the participants had high knowledge scores about "Business Hygiene", 69.84% for "Product Hygiene" and 91.67% for "Staff Hygiene". In the evaluation of hygiene standards in terms of food safety, it was determined that 27 restaurants were "very good", 10 restaurants were "good" and 3 restaurants were "inadequate". Along with this evaluation the Covid-19 assessment form that was prepared in accordance with measures in the Ministry's Epidemic Management and Working Guide was filled in line with the questions and visual inspections. Within the scope of measures, it was observed that almost all of the restaurants complied with the measures in customer welcoming, 92.5% keep the distance between tables, and staff of all restaurants use personal protective equipment

Anahtar Kelimeler

Fish restaurant, food safety, public health, Covid-19, Sarıyer district

Kaynakça

• Alanagreh, L., Alzoughool, F., Atoum, M. (2020). The human coronavirus disease COVID-19: Its origin, characteristics, and insights into potential drugs and its mechanisms. Pathogens, 9(5), 331. doi:10.3390/pathogens9050331
• Alparslan, Y., Hasanhocaoğlu, H., Baygar, T. (2013). Ortam şartlarında (23 ± 4°C) birden fazla uygulanan çözündürme işleminin levrek balığı (Dicentrarchus labrax, l., 1758)’ nin et kalitesine etkisi. Journal of FisheriesSciences.com, 7(1), 12-21. doi: 10.3153/jfscom.2013002
• Asher, A., Tintle, N. L., Myers, M., Lockshon, L., Bacareza, H., Harris, W. S. (2021). Blood omega-3 fatty acids and death from COVID-19: A pilot study. Prostaglandins Leukotrienes and Essential Fatty Acids, 166, 102250. doi: 10.1016/j.plefa.2021.102250
• Berger, M., Taylor S., Harriss L., Campbell, S., Thompson, F., Jones, S., Makrides, M., Gibson, R., Amminger, G.P., Sarnyai, Z., McDermott, R. (2020). Cross-sectional association of seafood consumption, polyunsaturated fatty acids and depressive symptoms in two Torres strait communities. Nutritional Neuroscience, 23(5), 353-362. doi: 10.1080/1028415X.2018.1504429
• Beyoğlu Belediyesi (2021). Beyaz Zambak Projesi. https://beyoglu.bel.tr/projeler/beyaz-zambak-projesi Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi. Creswell, J.W., Clark, V.L.P. (2011). Designing and Conducting Mixed Methods Research. Los Angeles: Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Christensen, L.B., Johnson, R. B., Turner, L.A., (2015). Araştırma Yöntemleri: Desen ve Analiz. (Çev. Aypay, A.). Ankara: Anı Yayıncılık
• Çelen, O., Avcıkurt, C. (2017). Döner ve kebapçıların yiyecek-içecek hijyenine yönelik bilgi düzeyi: Ankara ilinde bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(3), 303-323. doi: 10.21325/jotags.2017.96
• Değirmencioğlu, N., Çiçek, D. (2004). Otel işletmelerinin mutfağında personel hijyeni ve HACPP uygulamaları. Turizm Araştırmaları Dergisi, 15(1), 21-35.
• Durlu Özkaya, F., Cömert, M. (2008). Gıda zehirlenmelerinde etken faktörler. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 65(3), 149-158.
• El-Bayoumy, K., Manni, A. (2020). Customized prevention trials could resolve the controversy of the effects of omega-3 fatty acids on cancer. Nutrition and Cancer, 72 (2), 183-186. doi:10.1080/01635581.2019.1651348
• Erkal, E., Göksu Ses, A., Aydın, S., Çalışkan, D. (2020). COVID-19’un toplumda yayılımını önlemeye yönelik ilaç dışı halk sağlığı önlemleri. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5, 79-95. doi:10.35232/estudamhsd.765195
• Farias, D.P., Dos Santos Gomes, M.G. (2020). COVID-19 outbreak: What should be done to avoid food shortages? Trends in Food Science and Technology, 102, 291-292. doi:10.1016/j.tifs.2020.06.007
• Giritlioğlu, İ., Kızılcık, O. (2016). Turizme hizmet sunan pastane işletmelerinde çalışan dondurma üretim personelinin hijyen ve gıda güvenliğine ilişkin bilgi ve uygulama düzeyi üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 301-319. doi: 10.20875/sb.56827
• Göktaş, M. A. (2019). İstanbul’da bazı gıda işletmelerinde hijyenik kalitenin saptanması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Innes, J. K., Calder, P. C. (2020). Marine omega-3 (N-3) fatty acids for cardiovascular health: an update for 2020. International Journal of Moleculer Sciences, 21(4), 1362. doi:10.3390/ijms21041362
• Leech, N. L., Onwuegbuzie, A. J. (2009). A typology of mixed methods research designs. Quality & Quantity, 43(2), 265-275. doi:10.1007/s11135-007-9105-3.
• Mondal, M. R. H., Bharati, S., Podder, P., Podder, P. (2020). Data analytics for novel coronavirus disease. Informatics in Medicine Unlocked, 20, 100374. doi: 10.1016/j.imu.2020.100374.
• Öksüz, A., Alkan, Ş. B., Taşkın, H., Ayrancı M. (2018). Yaşam boyu sağlıklı ve dengeli beslenme için balık tüketiminin önemi. Food and Health, 4(1), 43-62. doi: 10.3153/JFHS18006
• Sargın, Y. (2005). Ankara’daki dört ve beş yıldızlı otellerde çalışan yiyecek ve içecek personelinin hijyen bilgileri ve uygulamalarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sarıyer Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü (2012). Çalışma Raporu. https://kusif.ku.edu.tr/wp-content/uploads/2018/02/Sarıyer-İlçe-Tarım-Müdürlüğü-2012-Yılı-Raporu.pdf
• Sarmaşoğlu, Ş., Tarakçıoğlu Çelik, G. H., Korkmaz, F. (2020). İnceleme: COVID-19 hastalığından korunmaya yönelik kişisel koruyucu ekipman kullanım. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7, 47-65. doi:10.31125/hunhemsire.776491
• Sağlık Bakanlığı (2020). Covid-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması. 20 Haziran 2020 https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/37722/0/covid-19salginyonetimivecalismarehberipdf.pdf
• Sharif, L., Obaidat, M. M., Al-Dalalah, M. R. (2013). Food hygiene knowledge, attitudes and practices of the food handlers in the military hospitals. Food and Nutrition Sciences, 4, 245-251. doi: 10.4236/fns.2013.43033
• Şanlıer, N., Tunç Hussein, A. (2008). Yiyecek-içecek hizmeti veren otel mutfakları ve personelinin hijyen yönünden değerlendirilmesi: Anakara ili örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 461-468.
• Uğur, E., Özsoy, S. A. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde sembolleşmiş görsel unsurların görsel iletişim tasarımı açısından değerlendirilmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 779-790. doi:10.7816/ulakbilge-08-50-04
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.