Öz
Travma sonrası bilişsel yükleme bireylerin yaşamış olduğu, kişiyi dehşete düşüren, çaresiz olarak hissettiren bir olay sonucu (travmatik yaşantı) gelişebilecek uyum sağlayıcı olmayan bilişsel yüklemeleri ifade etmektedir. Bu kapsamda araştırmanın temel amacı cinsiyet ve kişilik özellikleri ile travma sonrası bilişsel yükleme arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmaya 209’u kadın, 188’i erkek olmak üzere toplamda 397 travmatik yaşantıya sahip birey katılmıştır. Araştırma da demografik bilgi formu, Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi ve Travma Sonrası Bilişsel Yükleme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında normallik analizleri, korelasyon analizi, t-test ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre cinsiyete göre travma sonrası bilişsel yüklemenin anlamlı düzeyde farklılaşmadığı, travma sonrası bilişsel yükleme ile kişilik özellikleri arasında anlamlı ilişkilerin olduğu saptanmıştır. Kişilik özelliklerinden nevrotizm, dışadönüklük ve deneyime açıklık travma sonrası bilişsel yüklemeye ilişkin varyansın %36’sını açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Travma ve travmaya yönelik geliştirilecek müdahale programlarının hazırlanmasında araştırma sonuçları dikkate alınması önem arz edebilir. Benzer araştırma farklı örneklemlerde tasarlanabilir. Travma sonrası bilişsel yüklemeyi yordayan kişilik özelliklerine ilişkin nitel araştırmalar tasarlanabilir.
Anahtar Kelimeler
cinsiyet kişilik özellikleri travma sonrası bilişsel yükleme
Kaynakça
- Bacanli, H., İlhan, T., ve Aslan, S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261-279.
- Black, J., Belicki, K., Emberley-Ralph, J., and McCann, A. (2022). Internalized versus externalized continuing bonds: Relations to grief, trauma, attachment, openness to experience, and posttraumatic growth. Death Studies, 46(2), 399-414. https://doi.org/10.1080/07481187.2020.1737274
- Buecker, S., Maes, M., Denissen, J. J., and Luhmann, M. (2020). Loneliness and the Big Five personality traits: A meta–analysis. European Journal of Personality, 34(1), 8-28. https://doi.org/10.1002/per.2229
- Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Caglar, A., and Deniz, M. E. (2024). The improvement of post-traumatic cognitive attribution scale: its relationship with loneliness and depression. Current Psychology, 43(6), 5451-5461. https://doi.org/10.1007/s12144-023-04748-1
- Ceobanu, M. C., and Mairean, C. (2015). The relation between personality traits, social support and traumatic stress. Revista de Cercetare si Interventie Sociala, 48, 17.
- Claes, L., Vandereycken, W., Luyten, P., Soenens, B., Pieters, G., and Vertommen, H. (2006). Personality prototypes in eating disorders based on the Big Five model. Journal of Personality Disorders, 20(4), 401-416. https://doi.org/10.1521/pedi.2006.20.4.401
- Cloninger, S. C. (2004). Theroies of personality: understanding persons. Pearson Prentice Hall.
- Dyce, J. A. (1997). The big five factors of personality and their relationship to personality disorders. Journal of Clinical Psychology, 53(6), 587-593. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-4679(199710)53:6<587::AID-JCLP7>3.0.CO;2-H
- Ehlers, A., and Clark, D. M. (2000). A cognitive model of posttraumatic stress disorder. Behaviour research and therapy, 38(4), 319-345. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(99)00123-0
- Ehring, T., Ehlers, A., and Glucksman, E. (2008). Do cognitive models help in predicting the severity of posttraumatic stress disorder, phobia, and depression after motor vehicle accidents? A prospective longitudinal study. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76(2), 219–230. https://doi.org/10.1037/0022-006X.76.2.219
- Feist, J., and Feist, G. J. (2006). Theories of personality. McGraw-Hill.
- Frans, Ö., Rimmö, P. A., Åberg, L., and Fredrikson, M. (2005). Trauma exposure and post‐traumatic stress disorder in the general population. Acta Psychiatrica Scandinavica, 111(4), 291-290. https://doi.org/10.1111/j.1600-0447.2004.00463.x
- Frazier, P., Berman, M., and Steward, J. (2002). Perceived control and posttraumatic stress: A temporal model. Applied and Preventive Psychology, 10(3), 207 223. https://doi.org/10.1016/S0962-1849(01)80015-9
- Friedman, M. J. (2015). Posttraumatic and acute stress disorders. Springer.
- Gallagher, A. R., Rickman, S. R. M., and Yalch, M. M. (2023). Influence of maladaptive personality traits on women’s posttraumatic cognitions of IPV. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 15(1), 73–79. https://doi.org/10.1037/tra0001317
- George, D., and Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
- Joseph, S. A., Brewing, C. R., Yule, W., and Williams, R. (1993). Causal attributions and post‐traumatic stress in adolescents. Journal of child psychology and psychiatry, 34(2), 247-253. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1993.tb00982.x
- Joseph, S., Williams, R., and Yule, W. (1993). Changes in outlook following disaster: The preliminary development of a measure to assess positive and negative responses. Journal of Traumatic Stress, 6(2), 271-279. https://doi.org/10.1002/jts.2490060209
- Joshanloo, M., and Afshari, S. (2011). Big five personality traits and self-esteem as predictors of life satisfaction in Iranian Muslim university students. Journal of Happiness Studies, 12, 105-113. https://doi.org/10.1007/s10902-009-9177-y
- Karsten, J., Penninx, B. W., Riese, H., Ormel, J., Nolen, W. A., and Hartman, C. A. (2012). The state effect of depressive and anxiety disorders on big five personality traits. Journal of psychiatric research, 46(5), 644-650. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2012.01.024
- Moreland, M. L., Rickman, S. R. M., and Yalch, M. M. (2023). Influence of trauma and personality on posttraumatic cognitions in military veterans. Traumatology. Advance online publication. https://doi.org/10.1037/trm0000469
- Ruglass, L. M., and Kendall-Tackett, K. (2015). Psychology of trauma 101. Springer Publishing Company.
- Seligman, M. (1975). Helplessness: On depression, development and death. San Francisco: Freeman.
- Seligman, M. E. (1972). Learned helplessness. Annual review of medicine, 23(1), 407-412.
- Sippel, L. M., Pietrzak, R. H., Charney, D. S., Mayes, L. C., and Southwick, S. M. (2015). How does social support enhance resilience in the trauma-exposed individual?. Ecology and society, 20(4). http://dx.doi.org/10.5751/ES-07832-200410
- Tolin, D. F., and Foa, E. B. (2008). Sex differences in trauma and posttraumatic stress disorder: A quantitative review of 25 years of research. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, S(1), 37–85. https://doi.org/10.1037/1942-9681.S.1.37
- Volpicelli, J., Balaraman, G., Hahn, J., Wallace, H., and Bux, D. (1999). The role of uncontrollable trauma in the development of PTSD and alcohol addiction. Alcohol Research & Health, 23(4), 256.
- Weinberg, M., and Gil, S. (2016). Trauma as an objective or subjective experience: The association between types of traumatic events, personality traits, subjective experience of the event, and posttraumatic symptoms. Journal of Loss and Trauma, 21(2), 137-146. https://doi.org/10.1080/15325024.2015.1011986
- Weinberg, M., Gil, S., Besser, A., and Bass, J. (2021). Personality traits and trauma exposure: The relationship between personality traits, PTSD symptoms, stress, and negative affect following exposure to traumatic cues. Personality and individual differences, 177, 110802. https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.110802
- Yalch, M. M., Watters, K. N., and Gallagher, A. R. (2022). Influence of personality traits on post-traumatic cognitions of sexual assault. Journal of Trauma & Dissociation, 23(4), 416-431. https://doi.org/10.1080/15299732.2021.1989121
Investigation of Posttraumatic Cognitive Attribution in Terms of Gender and Personality Characteristics
Öz
Posttraumatic cognitive attribution refers to the non-adaptive cognitive attributions that may develop as a result of an event (traumatic experience) that individuals have experienced, which makes the person feel terrified and helpless. In this context, the main purpose of the study is to examine the relationships between gender and personality traits and posttraumatic cognitive attributions. A total of 397 individuals with traumatic experiences, 209 women and 188 men, participated in the study. Demographic information form, Adjective-Based Personality Test and Posttraumatic Cognitive Attribution Scale were used in the study. Within the scope of the research, normality analysis, correlation analysis, t-test and multiple regression analysis were performed. According to the results of the study, it was determined that posttraumatic cognitive attribution did not differ significantly according to gender, and there were significant relationships between posttraumatic cognitive attribution and personality traits. It was concluded that neuroticism, extraversion and openness to experience explained 36% of the variance related to posttraumatic cognitive attribution. It may be important to consider the results of the research in the preparation of intervention programs to be developed for trauma and trauma. Similar research can be designed in different samples. Qualitative research on personality traits predicting posttraumatic cognitive attribution can be designed.
Anahtar Kelimeler
gender personality traits posttraumatic cognitive attribution
Kaynakça
- Bacanli, H., İlhan, T., ve Aslan, S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261-279.
- Black, J., Belicki, K., Emberley-Ralph, J., and McCann, A. (2022). Internalized versus externalized continuing bonds: Relations to grief, trauma, attachment, openness to experience, and posttraumatic growth. Death Studies, 46(2), 399-414. https://doi.org/10.1080/07481187.2020.1737274
- Buecker, S., Maes, M., Denissen, J. J., and Luhmann, M. (2020). Loneliness and the Big Five personality traits: A meta–analysis. European Journal of Personality, 34(1), 8-28. https://doi.org/10.1002/per.2229
- Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
- Caglar, A., and Deniz, M. E. (2024). The improvement of post-traumatic cognitive attribution scale: its relationship with loneliness and depression. Current Psychology, 43(6), 5451-5461. https://doi.org/10.1007/s12144-023-04748-1
- Ceobanu, M. C., and Mairean, C. (2015). The relation between personality traits, social support and traumatic stress. Revista de Cercetare si Interventie Sociala, 48, 17.
- Claes, L., Vandereycken, W., Luyten, P., Soenens, B., Pieters, G., and Vertommen, H. (2006). Personality prototypes in eating disorders based on the Big Five model. Journal of Personality Disorders, 20(4), 401-416. https://doi.org/10.1521/pedi.2006.20.4.401
- Cloninger, S. C. (2004). Theroies of personality: understanding persons. Pearson Prentice Hall.
- Dyce, J. A. (1997). The big five factors of personality and their relationship to personality disorders. Journal of Clinical Psychology, 53(6), 587-593. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-4679(199710)53:6<587::AID-JCLP7>3.0.CO;2-H
- Ehlers, A., and Clark, D. M. (2000). A cognitive model of posttraumatic stress disorder. Behaviour research and therapy, 38(4), 319-345. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(99)00123-0
- Ehring, T., Ehlers, A., and Glucksman, E. (2008). Do cognitive models help in predicting the severity of posttraumatic stress disorder, phobia, and depression after motor vehicle accidents? A prospective longitudinal study. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76(2), 219–230. https://doi.org/10.1037/0022-006X.76.2.219
- Feist, J., and Feist, G. J. (2006). Theories of personality. McGraw-Hill.
- Frans, Ö., Rimmö, P. A., Åberg, L., and Fredrikson, M. (2005). Trauma exposure and post‐traumatic stress disorder in the general population. Acta Psychiatrica Scandinavica, 111(4), 291-290. https://doi.org/10.1111/j.1600-0447.2004.00463.x
- Frazier, P., Berman, M., and Steward, J. (2002). Perceived control and posttraumatic stress: A temporal model. Applied and Preventive Psychology, 10(3), 207 223. https://doi.org/10.1016/S0962-1849(01)80015-9
- Friedman, M. J. (2015). Posttraumatic and acute stress disorders. Springer.
- Gallagher, A. R., Rickman, S. R. M., and Yalch, M. M. (2023). Influence of maladaptive personality traits on women’s posttraumatic cognitions of IPV. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 15(1), 73–79. https://doi.org/10.1037/tra0001317
- George, D., and Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
- Joseph, S. A., Brewing, C. R., Yule, W., and Williams, R. (1993). Causal attributions and post‐traumatic stress in adolescents. Journal of child psychology and psychiatry, 34(2), 247-253. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1993.tb00982.x
- Joseph, S., Williams, R., and Yule, W. (1993). Changes in outlook following disaster: The preliminary development of a measure to assess positive and negative responses. Journal of Traumatic Stress, 6(2), 271-279. https://doi.org/10.1002/jts.2490060209
- Joshanloo, M., and Afshari, S. (2011). Big five personality traits and self-esteem as predictors of life satisfaction in Iranian Muslim university students. Journal of Happiness Studies, 12, 105-113. https://doi.org/10.1007/s10902-009-9177-y
- Karsten, J., Penninx, B. W., Riese, H., Ormel, J., Nolen, W. A., and Hartman, C. A. (2012). The state effect of depressive and anxiety disorders on big five personality traits. Journal of psychiatric research, 46(5), 644-650. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2012.01.024
- Moreland, M. L., Rickman, S. R. M., and Yalch, M. M. (2023). Influence of trauma and personality on posttraumatic cognitions in military veterans. Traumatology. Advance online publication. https://doi.org/10.1037/trm0000469
- Ruglass, L. M., and Kendall-Tackett, K. (2015). Psychology of trauma 101. Springer Publishing Company.
- Seligman, M. (1975). Helplessness: On depression, development and death. San Francisco: Freeman.
- Seligman, M. E. (1972). Learned helplessness. Annual review of medicine, 23(1), 407-412.
- Sippel, L. M., Pietrzak, R. H., Charney, D. S., Mayes, L. C., and Southwick, S. M. (2015). How does social support enhance resilience in the trauma-exposed individual?. Ecology and society, 20(4). http://dx.doi.org/10.5751/ES-07832-200410
- Tolin, D. F., and Foa, E. B. (2008). Sex differences in trauma and posttraumatic stress disorder: A quantitative review of 25 years of research. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, S(1), 37–85. https://doi.org/10.1037/1942-9681.S.1.37
- Volpicelli, J., Balaraman, G., Hahn, J., Wallace, H., and Bux, D. (1999). The role of uncontrollable trauma in the development of PTSD and alcohol addiction. Alcohol Research & Health, 23(4), 256.
- Weinberg, M., and Gil, S. (2016). Trauma as an objective or subjective experience: The association between types of traumatic events, personality traits, subjective experience of the event, and posttraumatic symptoms. Journal of Loss and Trauma, 21(2), 137-146. https://doi.org/10.1080/15325024.2015.1011986
- Weinberg, M., Gil, S., Besser, A., and Bass, J. (2021). Personality traits and trauma exposure: The relationship between personality traits, PTSD symptoms, stress, and negative affect following exposure to traumatic cues. Personality and individual differences, 177, 110802. https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.110802
- Yalch, M. M., Watters, K. N., and Gallagher, A. R. (2022). Influence of personality traits on post-traumatic cognitions of sexual assault. Journal of Trauma & Dissociation, 23(4), 416-431. https://doi.org/10.1080/15299732.2021.1989121
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Alan Eğitimleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 26 Ağustos 2024 |
| Kabul Tarihi | 23 Aralık 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 27 Aralık 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 16 Sayı: 3 |
Amaç ve Kapsam
Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü tarafından çıkarılan "BATI ANADOLU EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ (BAEBD)" Nisan, Ağustos ve Aralık aylarında olmak üzere yılda 3 defa Türkçe veya İngilizce dillerinde yayınlanan açık erişimli bilimsel hakemli bir dergidir.
BAEB dergisi, eğitim bilimleri alanı ile ilgili uygulama veya kuram çalışmalarını güçlü araştırma tasarımları ile değerlendiren nitelikli çalışmaları yayınlamaktadır. Bu nedenle dergide, özellikle ilgili alanyazının geçmiş ve günümüz ile ilişkisini kurabilen, güncel eğitim ihtiyaçlarımızı takip edip çözümler üretebilen, deneysel, ilişkisel veya kuramsal nitelikli çalışmaların yayınlanması amaçlanmaktadır. Böylece, okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, lise, yükseköğretim ve hayat boyu öğrenme kademelerinde eğitimin gelişmesine katkı sağlanması beklenmektedir.
BAEBD eğitim teknolojileri, öğretmen yetiştirme, matematik, fen, fizik, kimya, biyoloji, tarih, coğrafya, Türkçe, Türk dili ve edebiyatı, sosyal bilgiler, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, okul dışı eğitim, doğa eğitimi, vb. alanlarda çalışmaları kabul etmektedir. Hedef kitlesi eğitim bilimleri alanında çalışma yapan bilim insanları, eğitimciler, öğrenciler, öğretmenler ve eğitim sektörüne yönelik ürün ve hizmet veren kişi ve kuruluşlardır.
Yazım Kuralları
BAŞVURU EKLERİ: 1-Benzerlik Raporu
2-Etik Kurul Belgesi / Etik Kurul Başvurusuna Gerek Yoktur Yazısı
3-Telif Hakkı Devir Formu
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
BAEBD, 10.11.2017 tarihinden itibaren yayın etiği ile ilgili aşağıdaki kuralları benimsemektedir;
1) Dergi yayıncılığında "Yayın Etiği ve Kötüye Kullanım Bildirgesi (COPE -Code of Conduct for Journal Editors)" tarafından belirlenmiş yükümlülükleri esas alır. Detaylı bilgi aşağıda sunulmuştur.
2) Yazar tarafından dergiye gönderilen makalelerin yazarlarından editör intihal raporu talep eder. İntihal raporu incelenerek onaylanan makalelere alan editörü ve hakem ataması yapılır.
3) (10.07.2019 tarihli güncelleme) BAEBD, Cilt 10. Sayı 2’den (Aralık 2019) itibaren anket, mülâkat vb. yollarla veri toplanmasını içeren makale önerilerinde, başvuru öncesinde yazardan etik kurul onay belgesini isteyecektir. Etik kurul belgesi ile ilgili bilgiler yöntem bölümünde sunulacaktır.
YAYIN ETİĞİ VE KÖTÜYE KULLANIM BİLDİRGESİ (COPE)
Editörlerin Sorumlulukları
Tarafsızlık ve Yayıncıya Ait Özgürlük. Editörler gönderilen makale önerilerini derginin kapsamına uygun olması ve çalışmalarının önemi ve orijinalliğini dikkate alarak değerlendirirler. Editörler, makale önerisini sunan yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken, uyruk veya politik görüşlerini dikkate almazlar. Düzeltme ya da yayınlama kararına dergi editör kurulu dışında diğer kurumlar etki edemez.
Gizlilik. Editörler gönderilen bir yazıyla ilgili bilgileri, sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu dışında başka herhangi biriyle paylaşmazlar.
Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları. Editörler ve yayın kurulu üyeleri, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir makalede yayınlanmamış bilgileri kullanmazlar.
Basım Kararı. Editörler, yayınlanmak üzere kabul edilen tüm makalelerin, alanında uzman olan en az iki hakem tarafından hakem değerlendirmesine tabi tutulmasını sağlar. Editörler, dergiye gönderilen makalelerden hangi eserin yayınlanacağına, söz konusu çalışmanın geçerliliğine, araştırmacılara ve okurlara olan önemine, hakemlerin yorumlarına ve bu gibi yasal şartlara göre karar vermekten sorumludur.
Etik Kaygılar. Editörler sunulan bir yazıya veya yayınlanmış makaleye ilişkin etik kaygılar ortaya çıktığında tedbirler alacaktır. Yayınlandıktan yıllar sonra ortaya çıksa bile, bildirilen her etik olmayan yayınlama davranışı incelenecektir. Editörler, etik kaygılar oluşması durumunda COPE Flowcharts'ı takip eder. Etik sorunların önemli olması durumunda düzeltme, geri çekme uygulanabilir veya konu ile ilgili endişeler dergide yayınlanabilir.
Hakemlerin görevleri
Editoryal Kararlara Katkı: Editör kararlarında editörlere yardımcı olur ve editoryal iletişim yoluyla yazarlara makalelerini iyileştirmede yardımcı olur.
Sürat: Makale önerisini incelemek için yeterli nitelikte hissetmeyen veya makale incelemesinin zamanında gerçekleşemeyeceğini bilen herhangi bir hakem, derhal editörleri haberdar etmeli ve gözden geçirme davetini reddetmeli, böylece yeni hakem atamasının yapılması sağlanmalıdır.
Gizlilik: Gözden geçirilmek üzere gönderilen tüm makale önerileri gizli belgelerdir ve bu şekilde ele alınmalıdır. Editör tarafından yetkilendirilmedikçe başkalarına gösterilmemeli veya tartışılmamalıdır. Bu durum inceleme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
Tarafsızlık Standartları: Makale önerisi ile ilgili yorumlar tarafsız olarak yapılmalı ve yazarların makaleyi geliştirmek için kullanabileceği şekilde öneriler yapılmalıdır. Yazarlara yönelik kişisel eleştiriler uygun değildir.
Kaynakların Kabulü: Hakemler, yazarlar tarafından alıntılanmayan ilgili yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Hakem ayrıca, incelenen yazı ile başka herhangi bir makalenin (yayınlanmış veya yayınlanmamış) herhangi bir önemli benzerliğini editörüne bildirmelidir.
Çıkar Çatışmaları: Çıkar çatışmaları editöre bildirilmelidir.
Yazarların Sorumlulukları
Raporlaştırma Standartları: Orijinal araştırmanın yazarları, yapılan çalışmanın ve sonuçların doğru bir şekilde sunulmasını ve ardından çalışmanın öneminin objektif bir şekilde tartışılmasını sağlamalıdır. Makale önerisi yeterli detay ve referans içermelidir.
Veri Erişimi ve Saklama: Yazarların, çalışmalarının ham verilerini saklamaları gerekmektedir. Gerektiğinde, dergi tarafından talep edilmesi durumunda editör incelemesi için sunmalıdırlar.
Özgünlük ve İntihal: Yazarlar, tamamen orijinal eserler göndermelidirler ve başkalarının çalışmalarını veya sözlerini kullanmışlarsa, bu uygun şekilde alıntılanmış olmalıdır. Bunun yanında yazarların kendi tez çalışmaları ve makale çalışmalarından gerçekleştirdikleri alıntılarda da benzerliğin minimum düzeyde olması bir başka deyişle alıntılamanın uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş olması önemlidir. Başkasından ya da kendinden intihal, tüm biçimlerinde etik olmayan yayıncılık davranışını oluşturur ve kabul edilemez. Bu nedenle dergiye makale gönderen tüm yazarlardan benzerlik oranı raporu istenmektedir. Rapordaki oran makalenin değerlendirme sürecine geçmesi için belirleyici olacaktır. Oranın yüksek olduğu makaleler geri gönderilerek gerekli düzenlemelerin yapılması istenecektir. Bu kapsamda başkalarının çalışmalarından yapılan intihallerin yanı sıra yazarların kendi tez veya makalelerinden yaptıkları intihallerin de göz önünde bulundurularak bir düzenleme yapması gerekmektedir.
Birden çok, yinelenen, yedekli veya eşzamanlı gönderim / yayın: Yazarlar başka bir dergide daha önce yayınlanmış bir makaleyi değerlendirilmek için göndermemelidir. Bir makalenin birden fazla dergiye eşzamanlı olarak sunulması etik olmayan yayıncılık davranışıdır ve kabul edilemez.
Makalenin Yazarlığı: Sadece yazarlık kriterlerini yerine getiren kişiler, yazının içeriğinde yazar olarak listelenmelidir. Bu yazarlık kriterleri şu şekildedir; (i) tasarım, uygulama, veri toplama veya analiz aşamalarına katkı sağlamıştır (ii) yazıyı hazırlamış veya önemli entelektüel katkı sağlamış veya eleştirel olarak revize etmiştir veya (iii) makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayınlanmak üzere teslim edilmesini kabul etmiştir. Sorumlu yazar, tüm yazarların (yukarıdaki tanıma göre) yazar listesine dâhil edilmesini sağlamalı ve yazarların makalenin son halini gördüklerini ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiklerini beyan etmelidir.
Beyan ve Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, mümkün olan en erken aşamada (genellikle makale gönderimi sırasında bir bildirme formu sunarak ve makalede bir beyanı dâhil ederek) çıkar çatışmalarını açığa çıkarmalıdır. Çalışma için tüm mali destek kaynakları beyan edilmelidir (varsa hibe numarası veya diğer referans numarası dâhil).
Hakem Değerlendirme: Yazarlar hakem değerlendirme sürecine katılmakla yükümlüdürler ve editörlerin ham veri taleplerine, açıklamalara ve etik onayının kanıtlarına ve telif hakkı izinlerine derhal yanıt vererek tam olarak işbirliği yapmakla yükümlüdürler. İlk olarak "gerekli revizyon" kararı verilmesi durumunda, yazarlar hakemlerin yorumlarına sistematik bir şekilde verilen son tarihe kadar yazılarını gözden geçirip yeniden ibraz etmelidir.
Yayınlanan Eserlerde Temel Hatalar: Yazarlar kendi yayınladıkları çalışmalarında önemli hatalar veya yanlışlıklar bulduklarında, dergi editörlerini veya yayıncılarını derhal bilgilendirmek ve kâğıt üzerinde bir erratum biçiminde düzeltmek veya kâğıdı çıkarmak için onlarla işbirliği yapmakla yükümlüdür. Editörler veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın önemli bir hata veya yanlışlık içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, yazarın makaleyi derhal düzeltme veya geri çekme veya derginin editörlerine kâğıdın doğruluğuna dair kanıt sunma yükümlülüğünü almalıdır.
Ücret Politikası
Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi makale başvurusu, değerlendirmesi ve yayımı için hiçbir ücret almamaktadır.
