Uzaktan Öğretim Uygulamalarının Okul Yöneticilerinde Gerekli Kıldığı Yeterlikler

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 1084 - 1104, 28.08.2024

Muhammet Yıldırım , Mehmet Üstüner

https://doi.org/10.51460/baebd.1482824

Öz

Bu araştırmanın amacı, uzaktan öğretim uygulamalarının okul yöneticilerinde gerekli kıldığı yeterliklerin neler olduğunun belirlenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgu bilimi) tercih edilen araştırmanın çalışma grubunu, maximum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle belirlenen ve 2020-2021 eğitim öğretim yılında Siirt ili merkez ilçesinde görev yapan 25 okul yöneticisi ve 18 öğretmen oluşturmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşme formuyla 43 kişiden elde edilen veriler betimsel içerik analiz yöntemi ile analiz edilmiş olup veri analizlerinde; yapısal kodlama, betimsel kodlama, In vivo kodlama ve süreç kodlama gibi birden çok kodlama yöntemi kullanılmıştır. Kod, kategori ve alt kategori analizleri doğrultusunda uzaktan öğretim uygulamalarının okul yöneticilerinde gerekli kıldığı yeterlikleri teması altında 6 kategoriye ulaşılmıştır. Bu kapsamda uzaktan öğretimde okul yöneticilerinin destek sağlama, kişisel özellikler, krizle baş edebilme, belirsizlikle baş edebilme, sağlıklı okul ortamı oluşturabilme ve teknolojiyi yönetebilme başlıkları olarak adlandırılan altı yeterlik alanı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca uzaktan öğretimde okul yöneticilerinin; birlikte yönetebilme, ekip halinde çalışabilme, hızlı uyum sağlayabilme, rutinin dışına çıkabilme, çevrimiçi yönetim becerileri, teknolojiyi etkili kullanabilme ve etkili kullanma konusunda öğretmenleri teşvik edebilme gibi yeterliklerinin ön plana çıktığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

“Okul yöneticileri”, “uzaktan öğretim, “yeterlik”

Kaynakça

• Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K., & Karaöse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim ve Bilim, 37(164).
• Balcı, A. (2014). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumları/Elementary 8th Grade Students' Attıtudes Towards Reading Habits. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 264-299.
• Balcı, A. (2020). Covid-19 özelinde salgınların eğitime etkileri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(3), 75-85.
• Bakht, M., Khan, S. N., & Blanco, G. L. (2020). 21st century leadership skills practiced by school leaders. Global Social Sciences Review. V. 46-55. 10.31703/gssr.2020(V-III).05.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Prentice Hall.
• Bass, B. M. (1989). Leadership: good, better, best. leadership challenge for today’s manager. Ed: Robert L.Taylor And William E. Rosenbach. New York: Nichols Publishing, 112-129.
• Baysal, E. A., &, Ocak, G. (2020). Covid-19 salgını sonrasında okul kavramındaki paradigma değişimine ve okulların yeniden açılmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 676-705.
• Bozkurt A. ve Sharma R. (2020). Emergency remote teaching in a time of global crisis due to Coronavirus pandemic. Asian Journal of Distance Education: Volume 15, Issue 1, i-vi .
• Bursalıoğlu, Z. (1975). Eğitim yöneticisinin yeterlikleri ilköğretmen okulu müdürlerinin yeterliklerine ilişkin bir araştırma. Ankara: Kalite Matbaası.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
• Çetin, N. (2008). Kuramsal liderlik çözümlemelerinin ışığında, okul müdürlüğü ve eğitilebilir durumsal liderlik özellikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 74-84.
• Demir, K., & Koçak, B. (2021). Covid-19 Salgınında Okul Yönetimi. MSGSÜ Sosyal Bilimler, 1(23), 49-66.
• Dirani, K. M., Abadi, M., Alizadeh, A., Barhate, B., Garza, R. C., Gunasekara, N., & Majzun, Z. (2020). Leadership competencies and the essential role of human resource development in times of crisis: a response to COVID-19 pandemic. Human Resource Development International, 23(4), 380-394. Fullan, M. (1992). Successful school improvement. Philadelphia, Open University Publishing.
• Francisco, C. D., Sagcal, N., & Nuqui, A. V. (2020). Development and Validation of New Normal Leadership Competency Scale: An Offshoot of Emerging Type of Situational Leadership in the New Normal Education. International Journal of Academic Multidisciplinary Research, 4(11), 51-55.
• Gündüz, Y., & Balyer, A. (2013). Gelecekte okul müdürlerinin gerçekleştirmeleri gereken roller roles that school principals should conduct in the future. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu Unıversıty Journal Of Socıal Scıences, 45.
• Gürsel, M. (2005). Eğitim yöneticisinin yeterlikleri: endüstri meslek lisesi yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin bir araştırma. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Gökyer, N., & Namlı, A. (2015). Yöneticilerin maarif müfettişlerince yapılan kurum denetimine yönelik algıları. Electronic Turkish Studies, 10(11). Harris, A., & Jones, M. (2020). COVID 19–school leadership in disruptive times. School Leadership & Management, 40:4, 243-247
• Hooge, E., & Pont, B. (2020). School leadership in unpredictable times. European Journal of Education, 55(2), 135.
• Hudson, L., Mahendrarajah, S., Walton, M., Pascaris, M. J., Melim, S., & Ruttenberg-Rozen, R. (2021). Leadership in education during COVID-19: Learning and growing through a crisis. Journal of Digital Life and Learning, 1(1), 16-33.
• Johnson, C., & Weiner, J. (2021). Keep safe, keep learning: principals' role in creating psychological safety and organizational learning during the COVID-19 pandemic. In Frontiers in Education (Vol. 5, p. 618483). Frontiers Media SA.
• Kaminskienė, L., Tūtlys, V., Gedvilienė, G., & Chu, L. Y. (2021). Coping with the pandemic and the school lockdowns: The perspective of Lithuanian school principals. Journal of Contemporary Educational Studies/Sodobna Pedagogika, 72 275-285
• Kiraz, Z. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde okul yöneticilerinin bilgi teknolojileri kullanımı öz yeterlikleri ile yönetim becerilerinin dönüştürücü liderlik davranışı üzerindeki etkisi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 8(3), 703-719.
• Leithwood, K., Harris, A., & Hopkins, D. (2020). “Seven strong claims about successful school leadership revisited”, School Leadership and Management, Vol. 40 No. 1, pp. 5-22.
• Levinson, M., Geller, A. C., Allen, J. G., & COVID, T. L. (2021). Health equity, schooling hesitancy, and the social determinants of learning. The Lancet Regional Health-Americas, 100032.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage McEwan, E. K. (2018). Etkili okul yöneticilerinin 10 özelliği. (Çev ed. Necati Cemaloğlu). Ankara: Pegem Akademi.
• Netolicky, D. M. (2020). School leadership during a pandemic: navigating tensions. Journal of Professional Capital and Community, 5(3/4), 391-395.
• Pascaris, M. J., Mahendrarajah, S., Walton, M., Hudson, L., Melim, S., & Ruttenberg-Rozen, R. (2021). Leadership in education during covıd-19: learning and growing through a crisis. Journal of Digital Life and Learning, 1(1), 16-33.
• Reyes-Guerra, D., Maslin-Ostrowski, P., Barakat, M. Y., & Stefanovic, M. A. (2021). Confronting a compound crisis: the school principal’s role during ınitial phase of the COVID-19 pandemic. In Frontiers in Education (Vol. 6, p. 87). Frontiers.
• Rosnarizah, A. H., Amin, S., & Abdul Razak, M. (2009). Innovation in educational management and leadership: High impact competency for Malaysian school leaders. In National Seminar of Educational Leadership and Management, Genting Highlands, Malaysia (pp. 1-20). Institute of Aminuddin Baki.
• Rusdiana, A., Huda, N., Mu'in, A., & Kodir, A. (2020). The effectiveness of educational supervision in increasing the teacher’s professional competence in the COVID-19 pandemic period. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 14(5), 918-942.
• Sarı, E.., & Sarı, B. (2020). Kriz zamanlarında eğitim yönetimi: COVID-19 örneği. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(2), 49-63.
• Sevinç, N., & Arslan, H. (2019). Okul yöneticisinin yeterlikleri ölçeği geliştirme çalışması. R&S-Research Studies Anatolia Journal, 2(4), 126-135.
• Starr, J. P. (2020). On Leadership: Responding to COVID-19: Short-and long-term challenges. Phi Delta Kappan, 101(8), 60-61.
• Şahin, A. E. (2000). İlköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(22), 243-260.
• Tan, Ö. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin yeterlikleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tavşancıl, E., & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
• Taymaz, H. (2019). Okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Toprakçı, E. (2001). Okul müdürlerinin örgütleme yeterliği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3).
• Turan, S. (2020). COVID-19 Sürecinde okul müdürlerinin teknolojik liderliği. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 175-199.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal Bilimlerde Betimsel İçerik Analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201 https://doi.org/10.21733/ibad.871703
• Varela, D. G., & Fedynich, L. (2020). Leading schools from a social distance: Surveying south texas school district leadership during the COVID-19 pandemic. In National Forum of Educational Administration and Supervision Journal (Vol. 38, No. 4).
• Yukl, G. (2013). Leadership in the 21st century: Leading effective teams. San Francisco, CA: Jossey-Bass.