Comparative analysis of the 2024 draft social studies curriculum with the 2005, 2015 and 2018 programs

Yıl 2024, , 108 - 142, 30.06.2024

Yusuf Yıldırım , Alperen Çalışkan

https://doi.org/10.46452/baksoder.1485390

Öz

This study aims to examine the 2024 social studies curriculum by comparing it with the programs from 2005, 2015, and 2018. Conducted as a qualitative study using a descriptive survey design, the data source of the research consisted of the social studies curriculum prepared in the years 2005, 2015, 2018, and 2024. As the data collection tool, a specification table developed by the researchers was utilized. For this specification table, various categories were created to determine the contents, similarities, and differences of the social studies curriculum, and the curricula was analyzed using descriptive analysis method. The study found out that the 2024 social studies curriculum introduced many innovations, while it differed from other programs in terms of skills, values, concepts, competencies, and learning domains. In order for these innovations to be better understood and embraced, it may be necessary to provide seminars on the 2024 social studies curriculum to educators and teachers within the scope of educational sciences.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Curriculum, Comparative Analysis

2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programının 2005, 2015 ve 2018 programlarıyla karşılaştırılmalı analizi

Öz

Bu araştırmada 2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programının 2005, 2015 ve 2018 programlarıyla karşılaştırılmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama deseninde nitel bir çalışma olarak yürütülen araştırmanın veri kaynağını 2005, 2015, 2018 ve 2024 yıllarda hazırlanan sosyal bilgiler dersi öğretim programları oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak ise araştırmacılar tarafından geliştirilen belirtke tablosu kullanılmıştır. Hazırlanan bu belirtke tablosu için ilk önce sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının içerikleri, benzerlikleri ve farklılıklarını belirlemeye yönelik çeşitli kategorilere ayrılmış, öğretim programları betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda 2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programının birçok yeniliği beraberinde getirdiği saptanırken diğer programlardan beceri, değer, kavram, kazanım ve öğrenme alanları noktasında değiştiği tespit edilmiştir. Bu yeniliklerin daha doğru anlaşılabilmesi ve benimsenebilmesi kapsamında eğitim bilimcilere ve öğretmenlere 2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programı seminerlerinin verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Dersi, Öğretim Programı, Karşılaştırmalı Analiz

Kaynakça

• Akpınar, M., & Bilgili, A. S. (2018). Sosyal bilgiler 6. sınıf öğretim programı, kazanım, beceri ve kavram ilişkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 855-882.
• Akpınar, M., & Kaymakcı, S. (2012). Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 605-626.
• Aygün, A. (2021). Türkiye’de 2005-2018 yılları arasında ilkokul programlarına yönelik yapılan bilimsel araştırmaların tematik analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Başıbüyük, A., & Pala, Ş. M. (2023). Hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve coğrafya dersi öğretim programları kazanımlarının afet eğitimi açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 184-197.
• Çiftçi, B., & Akça, D. (2019). 2005 ve 2018 sosyal bilgiler öğretim programlarının coğrafi beceri ve coğrafi kazanım alanlarının karşılaştırılması. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 33-59.
• Çiydem, E., & Kaymakcı, S. (2021). Türkiye’de sosyal bilgiler dersinin yönelimi üzerine bir değerlendirme. İnsan ve İnsan, 8(27), 179-207.
• Çiydem, E., & Kaymakcı, S. (2023). Türkiye’de köy enstitülerinden öğretmen okullarına geçiş sürecinde müfredattaki yeni bir dersi anlamak: 1953 sosyal bilgiler dersi öğretim programının incelenmesi. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 8(1), 321-370.
• Çopur, A., & Seyhan, C. (2022). 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programının sarmal programlama modeline uygunluğunun kazanım düzeyinde incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 722-740.
• Demir, A. Y. & Özyurt, M. (2021). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve ders kitaplarının 21. yüzyıl becerileri bağlamında incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1254-1290.
• Demir, F. B., & Oğuz Haçat, S. (2018). Sosyal bilim disiplinlerine göre 2005 ve 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki kazanımların değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(2), 27-56.
• Erbaş, A. A. (2023). Birlikte yaşama kültürünün sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitabındaki durumunun incelenmesi. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, 4(2), 54-61.
• Esemen, A. (2020). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programı kazanımlarında evrensel değerler. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 4(2), 89-109.
• Ertürk, S. (1988). Türkiye'de eğitim felsefesi sorunu. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 11-16.
• Gültekin, M., & Burak, D. (2019). 4. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının Bloom ve revize Bloom taksonomilerine göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 121-140.
• Gün, Ö. (2022). Talim ve Terbiye Kurulunda program geliştirme çalışmaları (1946-1973). Takvim-i Vekayi, 10(1), 62-88.
• Kafadar, T., Öztürk, C., & Katılmış, A. (2018). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programlarının değerler eğitimi boyutunda karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 19(1), 154-177.
• Kalaycı, N., & Baysal, S. B. (2020). Sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırmalı analizi (2005-2017-2018). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 106-129.
• Karacan, H. (2018). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve ders kitaplarında yer alan milli ve evrensel değerlerin analizi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(1), 1-10.
• Karadeniz, O., Eker, C., & Burunsuz, E. (2015). Ortaokul sosyal bilgiler dersi öğretim programı kazanımlarının yapılandırmacı öğrenme kuramı ilkelerine göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(3), 563-580.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (23. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkmaz, S., & Uygur, A. (2021). Cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler dersi öğretim programlarındaki coğrafya konularının öğretiminde kullanılan araç ve gereçler. Journal of Innovative Research in Social Studies, 4(1),34-47.
• MEB. (2005a). Sosyal bilgiler dersi ilköğretim 4. ve 5. sınıf programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB. (2005b). Sosyal bilgiler dersi ilköğretim 6. ve 7. sınıf programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB. (2015). Sosyal bilgiler dersi 4, 5, 6 ve 7. sınıflar öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• MEB. (2023). Öğretim programları okuryazarlığı öğretmen rehber kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
• MEB. (2024). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar): Türkiye yüzyılı maarif modeli. Ankara: MEB Yayınları.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.), Thousand Oaks, CA: SAGE.
• Mutluer, C. (2013). Sosyal bilgiler programlarında yer alan beceriler hakkında sosyal bilgiler öğretmen görüşleri (İzmir Menemen örneği). Turkish Studies, 8(7), 355-362.
• Ocak, G., & Kocaman, B. (2021). 2018 yılı 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programının değerlendirilmesi. International Journal of Field Education, 7(2), 1-24.
• Önlen, M., Tatan, M., & İbret, B. Ü. (2020). 2005-2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programı 5, 6 ve 7. sınıf kazanımlarının yenilenen Bloom taksonomisine göre karşılaştırmalı analizi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 1-13.
• Özkaral, T. C. (2019). Küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunun Türkiye, Kanada (Ontario) ve Hong Kong sosyal bilgiler öğretim programlarında karşılaştırmalı olarak incelenmesi. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 4(8), 1-14.
• Öztürk, C., & Deveci, H. (2020). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programlarının değerlendirilmesi. C. Öztürk (Ed.), Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programları içinde (s. 1-42). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, C., & Kafadar, T. (2020). 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 112-126.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Şeker, M. (2014). Singapur sosyal bilgiler öğretim programı ve bu programın Türkiye sosyal bilgiler öğretim programı ile karşılaştırılması. Turkish Studies, 9(2), 1417-1439.
• Şen, A. (2019). Vatandaşlık eğitiminde değişiklik ve süreklilikler: 2018 sosyal bilgiler öğretim programı nasıl bir vatandaşlık eğitimi öngörüyor?. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 1-28.
• Taş, H., & Kıroğlu, K. (2018). İlkokul sosyal bilgiler dersi öğretim programı’nın öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 17(2), 697-716.
• Taşpınar, M. (2020). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Tay, B. (2017). 2005 Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.
• Tonga, D., & Erdoğan, E. (2022). 2018 sosyal bilgiler dersi öğretim programında kazanım, değer ve beceri ilişkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(30), 58-84.
• Turan, S., & Karasu Avcı, E. (2018). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programı'nın dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 28-38.
• Turan, S., & Koç, A. (2021). Fen bilimleri ve sosyal bilgiler öğretim programlarının çevre eğitimi açısından değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 178-195.
• Türk Dil Kurumu (2024). Türk Dil Kurumu sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ Ütkür Güllühan, N., & Bekiroğlu, D. (2022). Sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırılması: Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye örneği. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 787-804.
• Yalçın, A., & Akhan, N. E. (2019). Cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programlarının sosyal bilgiler öğretim yaklaşımlarına göre incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(3), 842-873.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, D., & Çetin, T. (2022). Tarihsel süreçte sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında turizmin yeri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(3), 926-939.
• Yıldırım, Y., & Çalışkan, H. (2017). 2005 ile 2017 sosyal bilgiler dersi öğretim programlarındaki değerlere ve değerler eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 1(1), 7-23.
• Yıldırım, Y., & Çalışkan, H. (2022). Sosyal bilgiler programlarda değerler ve değerler eğitimi. İçinde Özlem Bektaş ve Refik Turan (Eds.), Türkiye'de sosyal bilgiler öğretim programları içinde (s. 281-326). Ankara: Pegem Akademi.