Yetişkinler İçin Ekolojik Okuryazarlık Ölçme Aracı (EKOY): Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması

Yıl 2023, , 1084 - 1112, 02.01.2024

Gelengül Haktanır , Ali Değer Özbakır , Burcu Güngör Cabbar , Burcu Çabuk , Koray Haktanır

https://doi.org/10.17522/balikesirnef.1373554

Öz

Bu çalışma yetişkinlerin ekolojik okuryazarlık durumları hakkında bilgi edinilebilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla alan yazın taranarak oluşturulan 72 madde ve üç bölümlük ölçme aracı uzman görüşlerine sunulmuş alınan dönütler doğrultusunda yapılan düzenlemelerle 25 maddelik 5’li likert tipi Ekolojik Okuryazarlık Farkındalık Ölçeği; 17 maddelik doğru/yanlış tipi Ekolojik Okuryazarlık Bilgi Testi (1) ve 17 maddelik çoktan seçmeli Ekolojik Okuryazarlık Bilgi Testi (2) oluşmuştur. Bu araştırmaya iki çalışma grubu dahil edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi (EFA) grubu Ankara ve Balıkesir illerinde öğrenim gören 294 öğretmen adayından oluşmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) grubu 376 öğretmen adayından oluşmuştur. Toplam 59 maddelik taslak ölçme aracı iki çalışma grubuna uygulanmıştır. Çalışma grupları olasılığa dayalı olmayan örnekleme yöntemlerinden kolay örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışma gruplarından ilkinin verileri açımlayıcı faktör analizi hesaplarında, ikinci grubun verileri ise doğrulayıcı faktör analizi hesaplarında kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 37 madde ve 3 bölümden oluşan “Yetişkinler İçin Ekolojik Okuryazarlık Ölçme Aracı” nın öğretmen adaylarının ekolojik okuryazarlık konusundaki farkındalık ve bilgi durumlarını belirlemede geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

ekolojik okuryazarlık, ekolojik farkındalık, öğretmen adayı, yetişkin.

Ecological Literacy Measurement Tool for Adults (ELMT): Validity and Reliability Study

Öz

The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool for obtaining information about the ecological literacy of adults. For this purpose, a 72-item and three-part measurement tool was created in accordance with information in the literature and presented to experts for their opinions. After finalizing the scale in accordance with the feedback received, the 25-item 5-point Likert-type Ecological Literacy Awareness Scale, the 17-item true/false-type Ecological Literacy Knowledge Test (1), and the 17-item multiple-choice Ecological Literacy Knowledge Test (2) were created. The 59-item draft measurement tool was administered to two study groups. These study groups were selected by convenience sampling method, a non-probability sampling method. The data of the first group were used for exploratory factor analysis and the data of the second group were used for confirmatory factor analysis. It was determined that the finalized 37-item and three-part Ecological Literacy Measurement Tool for Adults (ELMT) was valid and reliable in determining the awareness and knowledge of teacher candidates about ecological literacy.

Anahtar Kelimeler

Ecological literacy, ecological awareness, teacher candidates, adult

Kaynakça

• Akbaş, İ., & Kırımlı, E. N. (2019). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılığı: Ölçek geliştirme çalışması. [Environmental awareness of university students: a scale development study]. Kastamonu Education Journal, 27(3), 1245-1256. DOI: 10.24106/kefdergi.2973. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2973
• Aksoy, B., & Karatekin, K. (2011). Farklı programlardaki lisans öğrencilerinin çevreye yönelik duyuşsal eğilimleri [Affective tendencies of undergraduate students in different programmes toward the environment]. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 23-36. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/21488/230332
• Aslan, O., Sağır, Ş. U., & Cansaran, A. (2008). Çevre tutum ölçeği uyarlanması ve ilköğretim öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi [The adaptation of environment attitude scala and determination of primary school students’ environmental attitutes]. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 283-295.
• Altınöz, N. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeyleri. [Environmental literacy levels of prospective science teachers] (Unpublished master’s thesis), Sakarya University.
• Artun, H., Uzunöz, A., & Akbaş, Y. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerine etki eden faktörlerin değerlendirilmesi [The evaluation of the factors affecting the levels of environmental literacy of social science prospective teachers]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 1-14. DOI: 10.9779/PUJE467
• Balgopal, M. M., & Wallace, A. M. (2009). Decisions and dilemmas: Using writing to learn activities to increase ecological literacy. The Journal of Environmental Education, 40(3), 13-26. DOI: 10.3200/JOEE.40.3.13-26
• Berberoğlu, G., & Tosunoğlu. C. (2010). Exploratory and confirmatory factor analyses of an environmental attitude scale (EAS) for Turkish university students. Journal of Environmental Education, 26(3), 40-43. DOI: 10.1080/00958964.1995.9941444
• Bodrova, E., & Leong, D. J. (2007). Tools of the mind. The Vygotskian approach to early childhood education. Second Edition. Pearson, Merrill Prentice Hall.
• Boehnert, J. (2015). Ecological literacy in design education: A theoretical introduction. Form Akademic, 8(1), 1-11. DOI: 10.7577/formakademisk.1405
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1992). Alternative ways of assessing model fit. Sociological Methods & Research, 21(2), 230-258. https://doi.org/10.1177/004912419202100200
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford. ISBN 978-1-4625-1536-3.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Veri analizi el kitabı, istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum [Data analysis handbook, statistics, research design SPSS applications and comments] (9th ed.). Pegem Yayınları, 31-37, 167-182.
• Capra, F. (1996). The web of life: A new synthesis of mind and matter. Harper Collins.
• Capra, F., & Stone, M. K. (2010). Smart by nature: Schooling for sustainability. The Journal of Sustainability Education, Retrieved from http://www.susted.com/wordpress/content/trial-author-change_2010_05.
• Casper, A. M. A., Fernández-Giménez, M. E., & Balgopal, M. M. (2021). A tool for measuring ecological literacy: Coupled human-ecosystem interactions. The Journal of Agricultural Education and Extension, 27(1), 21-34. DOI: 10.1080/1389224X.2020.1780139
• Changchen, H., Guowen, H., Jiaen, Z., & Shumin, D. (2022). Assessing ecological literacy and its application based on linguistic ecology: a case study of Guiyang City, China. Environmental Science and Pollution Research, 29(13), 18741-18754. DOI: 10.1007/s11356-021-16753-7
• Chinda, T., Techapreechawong, S., & Teeraprasert, S. (2012). An investigation of relationships between employees’ safety and productivity. Retrieved from http://www.ppml.url.tw/EPPM/conferences/2012/download/SESSON4_A/10%20E145.pdf (accessed on 8 October, 2023).
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2005). Research methods in education. Routledge.
• Coyle, K. (2005). Environmental literacy in America: What ten years of NEETF/Roper research and related studies say about environmental literacy in the US. National Environmental Education & Training Foundation. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED522820.pdf
• Çabuk, B., & Haktanır, G. (2017). Okul öncesi öğretmenliği öğretmen adaylarının ekolojik okuryazarlıkla ilgili bilgi düzeylerinin incelenmesi [Examining the knowledge levels of pre-school teacher candidates regarding ecological literacy]. İçinde Eylem Gökçe Türk (yayına hazırlayan). Çocuk ve Çevre(si). (165-180). Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma Uygulama Merkezi Yayın No: 26.
• Çabuk B., & Karacaoğlu, Ö. C. (2003). Üniversite öğrencilerinin çevre uyarlılıklarının incelenmesi [Examining the environmental awareness of university students]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 36(1-2), 189-198. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000079
• Çelebi Öncü, E., & Ünlüer, E. (2015). Environmental views and awareness of preschool teacher candidates. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2653-2657. DOI: 10.1016/j.sbspro.2015.01.948
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu G., & Büyüköztürk Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları [SPSS and LISREL applications of multivariate statistics for social sciences] (3rd ed.). Pegem Akademi.
• DeVellis, R. F. (2017). Scale development: Theory and Applications (4th ed.). Sage.
• Duailibi, M. (2006). Ecological literacy: What are we talking about? Convergence, 39(4), 65-68.
• Demircioğlu, G., Demircioğlu, H., & Yadigaroğlu, M. (2015). Fizik, kimya ve biyoloji öğretmen adaylarının çevre bilinç düzeylerinin değerlendirilmesi [The assessment of environmental consciousness levels of physics, chemistry and biology student teachers]. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 167-193. https://doi.org/10.14520/adyusbd.41708
• Disinger, J. F., & C. E. Roth. (1992). Environmental literacy. ERIC Clearinghouse for Science, Mathematics, and Environmental Education, Columbus, Ohio, USA.
• Doğan, E. E. (2013). Biyolog ve öğretmen adaylarının çevreye yönelik tutumları ve bilgi düzeyleri [Knowledge levels and attitudes of prospective teachers and biologist Candidates towards the Environment]. İlköğretim Online, 12(2), 413-424. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8585/106650
• Erten, S. (2005). Okul öncesi öğretmen adaylarında çevre dostu davranışların araştırılması [Investigation of preservice preschool teachers’ behaviors related to environmental awareness]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 91-100.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://Doi.org/10.2307/3151312
• Garson, G. D. (2008). Structural equation modeling, Public Administration Program, Raleigh, NC.
• Genç, M., & Genç, T. (2013). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının belirlenmesi [The investigation of candidate teachers’ attitudes towards environment]. Asian Journal of Instruction, 1(1), 9-19. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/aji/issue/1535/18813
• Güler Yıldız, T., Öztürk, N, İyi, T. İ., Aşkar, N., Bal, Ç. B., Karabekmez,S., & Şaban. H. (2021). Education for sustainability in early childhood education: A systematic review, Environmental Education Research, 27(6), 796-82. DOI: 10.1080/13504622.2021.1896680.
• İbiş, S. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarının küresel ve ulusal çevre sorunları hakkındaki görüşleri [Opinions of biology pre-service teacher about national and global environmental problems] (Unpublished master’s thesis). Gazi University.
• Jiménez, M. E. S. (2019). Resilience and socio-ecological literacy in the territory. Economía, Sociedad y Territorio, 19(59), 1155-1180. DOI: 10.22136/est20191257
• Pamuk, D. K., & Olgan, R. (2020). Comparing predictors of teachers’ education for sustainable development practices among eco and non-eco preschools. Education & Science/Eğitim ve Bilim, 45(203), 327-345.
• Karakaya, Ç., & Çobanoğlu, E. O. (2012). İnsanı merkeze alan (antroposentrik) ve almayan (nonantroposentrik) yaklaşımlara göre eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik bakış açıları [The viewpoints of education faculty last grade students about the environment according to anthropocentric and non-anthropocentric approaches]. Journal of Turkish Science Education, 9(3), 23-35.
• Karatekin, K., & Aksoy, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [The viewpoints of education faculty last grade students about the environment according to anthropocentric and non-anthropocentric approaches]. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(1), 1423-1438. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2858
• Kalaycı, N. (2009). Yükseköğretim kurumlarında akademisyenlerin öğretim performansını değerlendirme sürecinde kullanılan yöntemler [Methods used in the evaluation process of faculty members’ teaching performance in higher education institutions]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(4), 625-656. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10337/126671
• Kayalı, H. (2010). Sosyal bilgiler, Türkçe ve sınıf öğretmenliği adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları [Social studies, turkish and classroom teacher candidates attitudes towards environmental issues]. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 258-268. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/marucog/issue/468/3785
• Kıyıcı, F. B., Yiğit, E. A., & Darçın, E. S. (2014). Doğa eğitimi ile öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerindeki değişimin ve görüşlerinin incelenmesi [Investigation of pre-service teacher’s opinion and environmental literacy level change with nature education]. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 17-27. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/trkefd/issue/21473/230150
• Kline, R. (2011). Convergence of structural equation modeling and multilevel modeling. In The SAGE handbook of innovation in social research methods (pp. 562-589). SAGE Publications Ltd.
• Larijani, M. (2010). Assessment of environmental awareness among higher primary school teachers. Journal of Human Ecology, 31(2), 121-124. https://doi.org/10.1080/09709274.2010.11906302
• Lewinsohn, T. M., Attayde, J. L., Fonseca, C. R., Ganade, G., Jorge, L. R., Kollmann, J., Overbeck, G. E., Prado, P. I., Pillar, V. D, Popp, D., da Rocha P. L. B., Silva, W. R., Spiekermann, A. & Weisser, W. W. (2015). Ecological literacy and beyond: Problem-based learning for future professionals. Ambio, 44(2), 154-162. DOI: 10.1007/s13280-014-0539-2
• Louv, R. (2006). Last child in the woods: Saving our children from nature-deficit disorder. Chapel Hill, Algonquin Press.
• Martin, P. (2008). Teacher qualification guidelines, ecological literacy and outdoor education. Journal of Outdoor and Environmental Education, 12(2), 32-38. https://doi.org/10.1007/BF03400868
• McBeth, B., Hungerford, H. R., Marcinkowski, T., Volk, T., & Meyers, R. (2008). National environmental literacy assessment project: Year 1, national baseline study of middle grades students. National Oceanic and Atmospheric Administration. DOI: 10.1080/00958960903210031
• McBride, B. B., Brewer, C. A., Berkowitz, A. R., & Borrie, W. T. (2013). Environmental literacy, ecological literacy, ecoliteracy: What do we mean and how did we get here? Ecosphere, 4(5), 1-20. https://doi.org/10.1890/ES13-00075.1
• Morrone, M., Mancl, K., & Carr, K. (2001). Development of a metric to test group differences in ecological knowledge as one component of environmental literacy. The Journal of Environmental Education, 32(4), 33-42, https://doi.org/10.1080/00958960109598661.
• Muntean, A., & Gînju, S. (2017). Ecological literacy in the context of institutionalized education. Psych-pedagocical attributes. LUMEN Proceedings, 2, 268-277.
• Okur-Berberoğlu, E. (2020). An ecological intelligence scale intended for adults. World Futures, 76(3), 133-152. https://doi.org/10.1080/02604027.2020.1730735
• Okyay, Ö., Demir, Z. G., Sayın, A., & Özdemir, K. (2021). Ekolojik okuryazarlık eğitiminin okul öncesi öğretmenlerinin ekolojik farkındalığı ve çevreye yönelik motivasyonlarına etkisi [The effect of ecological literacy training on ecological awareness and environmental motivations of pre-school teachers]. Başkent Üniversitesi Journal of Education, 8(1), 129-146.
• Orr, D. W. (1992). Ecological literacy: Education and transition to a postmodern world. SUNY Press.
• Öcal, E. E., & Önsüz, M. F. (2020). Realibility and validity of ecological literacy scale for primary school students. European Journal of Public Health, 30, 567-568. https://doi.org/10.1093/eurpub/ckaa166.103
• Ören, F. Ş., Kıyıcı, G., Erdoğmuş, E., & Sevinç, Ö. S. (2010). Çevre bilincine sahip öğretmen nitelikleri ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [The scale on environmentally aware teachers? qualities: A validity and reliability study]. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 133-152. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/inuefd/issue/8703/108672
• Özcan, E. (2022). Çocukların ekolojik okuryazarlık düzeylerinin irdelenmesi: Malatya ili örneği [Examining children's ecological literacy levels: The example of Malatya province]. İnönü University.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1-2. (Statistical data analysis with package programs 1-2) Kaan Kitabevi.
• Özdemir, O. (2023). Sürdürülebilirliğe geçiş: Ekolojik zeka ve sürdürülebilir okuryazarlıkla yaşam tarzını dönüştürmek [The transition to sustainability: Transforming of life style within ecological intelligence and sustainability literacy]. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, (66), 213-233. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1052544
• Özer, M., & Yıldırım, A. (2021). The investigation of preschool teachers’ ecological literacy level. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 545-572. DOI: 10.21764/maeuefd.771643
• Özçelik, D. A. (2009). Ölçme ve değerlendirme [Assesment and evaluation] (3. Baskı). Pegem Yayınları.
• Özsevgeç, T., Artun, H., & Özsevgeç, L. C. (2010). Development of environmental literacy scale for prospective teachers. Educational Research, 1(8), 239-245.
• Özkubat, S., & Demiriz, S. (2013). Çevreye karşı motivasyon ölçeği’nin okul öncesi öğretmen adayları üzerinde geçerlik güvenirlik çalışması [The study of reliability and validity of the motivation toward the environment scale on preschool teacher candidates]. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 87-114.
• Payne, P. (2005). Lifeworld and textualism: Reassembling the research/ed and ‘others.’ Environmental Education Research, 11, 413-431. DOI: 10.1080/13504620500169411
• Payne, P. (2006). The technics of environmental education. Environmental Education Research, 12, 487-502. DOI: 10.1080/13504620600943103
• Pitman, S. D., & Daniels, C. B. (2016). Quantifying ecological literacy in an adult western community: the development and application of a new assessment tool and community standard. PloS one, 11(3), 1-18. DOI: 10.1371/journal.pone.0150648
• Roth, C. E. (1968). On the road to conservation. Massachusetts Audubon, 38-41.
• Roth, C. E. (1992). Environmental literacy: It’s roots, evolution, and direction in the 1990s. ERIC Clearinghouse for Science, Mathematics, and Environmental Education.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Rresearch Online, 8(2), 23-74.
• Scott, J., & Sulsberger, M. J. (2019). Exploring the contributions of an immersive, environmental education workshop on pre-service teachers’ environmental education preparedness. Sustainability, 11(22), 6505. 1-10. DOI: 10.3390/su1122650
• Stables, A. (1998). Environmental literacy: Functional, cultural, critical. The case of the SCAA guidelines. Environmental Education Research, 4(2), 155-164. https://doi.org/10.1080/1350462980040203
• Steiger, J. H. (2007). Understanding the limitations of global fit assessment in structural equation modeling. Personality and Individual Differences, 42(5), 893-898. https://doi.org/10.1016/j.paid.2006.09.017
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. (4th ed.). Allyn & Bacon.
• Tatlıdil, H. (1996). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel analiz. (Applied multivariate statistical analysis.) Cem Web Ofset Ltd. Şti.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi [Measurement of attitudes and data analysis with SPSS] (3rd Ed.). Nobel Yayın Dağıtım.
• Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (e-kitap). [Likert-type scale preparation guide] (e-book). http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu
• Teksöz, G., Şahin, E., & Ertepınar, H., (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek [Environmental literacy, teacher candidates and a sustainable future]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 307-320.
• Timur, S. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi [Determination of environmental literacy levels of science teacher candidates]. (Unpublished Doctoral Thesis), Gazi University.
• Timur, S., & Yılmaz, M. (2013). Çevre davranış ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması [Adaptation of the environmental behavior scale into Turkish]. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 317-333. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6732/90502
• Tuncer, G., Tekkaya, C., Sungur, S., Çakıroğlu, J., Ertepinar, H., & Kaplowitz, M. (2009). Assessing pre-service teachers’ environmental literacy in Turkey as a mean to develop teacher education programs. International Journal of Educational Development, 29(4), 426-436. DOI: 10.1016/j.ijedudev.2008.10.003
• Tuncer Teksöz, G., Boone, J. W., Yilmaz Tüzün, O., & Öztekin C. (2014). An evaluation of the environmental literacy of preservice teachers in Turkey through Rasch analysis, Environmental Education Research, 20(2), 202-227, DOI: 10.1080/13504622.2013.768604.
• Uzun, N., & Sağlam, N. (2006). Orta öğretim öğrencileri için çevresel tutum ölçeği geliştirme ve geçerliliği [Development and validation of the environmental attitude scale for secondary school students]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 240-250.
• Wilke, R. (1995a). Environmental education literacy needs assessment project. Final report 1993-1995. (Unpublished report submitted to The National Consortium for Environmental Education and Training School of Natural Resources and the Environment) University of Michigan.
• Wilke, R. (1995b). Environmental literacy and the college curriculum. EPA Journal, 21(2), 28-30.
• Vygotsky, L. S. (2012). Thought and language. MIT press.
• Yavuz, M., Balkan-Kıyıcı, F., & Atabek-Yiğit, E. (2014). İlköğretim II. kademe öğrencileri için çevre okuryazarlığı ölçeği: Ölçek geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışması [Environmental literacy scale for secondary school students: scale development, validity and reliability study]. Sakarya University Journal of Education, 4(3), 40-53. https://doi.org/10.19126/suje.42950
• Yeşilyurt, S., Gül, Ş., & Demir, Y. (2013). Biyoloji öğretmen adaylarının çevre bilinci ve çevresel duyarlılığı: Ölçek geliştirme çalışması [Environmental awareness and environmental sensitivity of biology teacher candidates: Scale development study]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 38-54.
• Yılmaz, A. (2017). Zihinsel araçların ve ileri düzey zihinsel işlevlerin kazanılması [Acquisition of mental tools and advanced mental functions]. In G. Haktanır (Ed.). Zihnin araçları [Tools of the mind] (pp. 25-45). (3rd ed.) Anı Yayıncılık.