Preschool Math Skills and Training Research in Turkey: Synthesis Study

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 2, 391 - 424, 30.12.2016

Burcu Bağcı , Asiye İvrendi

https://doi.org/10.17522/balikesirnef.278430

Cited By: 6

Öz

In this study, an attempt to create a synthesis of publications on
preschool period mathematic abilities and education in peer-reviewed journals
throughout the years 2000 and 2015. Constituting a literature review, the
sample of this study is 45 articles that were
published in peer-reviewed journals, either in print or electronically, between the years 2000 and 2015 on
preschool mathematic abilities and education. Using
the document analysis technique, there has been determined to be an
increase in the number of preschool mathematic education studies from the year
2004 onward. This study (1) employs an emphasis on qualitative methods, (2) is
more of a literature review, (3) contains a single set of data obtained from
testing and survey, (4) has a sample group consisting of 5-6-year-old children attending preschool.
Research subjects, methodology, data analysis methods of studies from the near
past will shed light on further studies.

Anahtar Kelimeler

Math in preschool, mathematics education, mathematics research, math skills

Türkiye’ de Okul Öncesi Dönem Matematik Becerileri ve Eğitimi Araştırmaları: Sentez Çalışması

Öz

Bu araştırmada, Türkiye’ de okul öncesi dönem
matematik becerileri ve eğitimi ile ilgili 2000-2015 yılları arasında
ulaşılabilen hakemli dergilerde yayınlanan çalışmaların bir sentezinin
yapılması amaçlanmıştır. Alan yazın taraması niteliğinde olan bu çalışmanın
örneklemi, okul öncesi dönem matematik becerileri ve eğitimi üzerine 2000-2015
yılları arasında basılı ve internet üzerinde elektronik ortamda yer alan
hakemli dergilerde yayınlanan 45 makaleden oluşmaktadır. Doküman analizi
tekniği kullanılarak yapılan araştırma sonucunda, okul öncesi dönem matematik
eğitimi araştırmalarında 2004 yılından itibaren bir artış olduğu görülmüştür.  Çalışmalarda nicel yöntemin daha çok
kullanıldığı, çoğunluğunun tarama çalışması olduğu, test ve anket yoluyla tek
veri toplama aracı kullanılarak yapıldığı, örneklem grubunu ise, 5-6 yaş grubu
okul öncesi eğitime devam eden çocukların oluşturduğu belirlenmiştir. Yakın
geçmişten günümüze matematik eğitimi alanında ele alınan araştırma konularının,
yöntemlerin, veri analiz yöntemleri­nin bilinmesinin yeni yapılacak çalışmalara
ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Matematik araştırmaları, matematik becerileri, matematik eğitimi, okul öncesi dönemde matematik

Kaynakça

• Akça, R. P., Arslan, R. & Akgül, H. (2013). Okul öncesi eğitiminde çocukların sayıları öğrenmesinde resimli tipografi kartlarının etkisi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 3(1), 13-28.
• Akman, B. (2002). Okulöncesi dönemde matematik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 244-248.
• Aktaş Arnas, Y. (2002). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi. Adana: Nobel Tıp Kitabevi.
• Aktaş Arnas, Y., Deretarla Gül, E. & Sığırtmaç, A. (2003). 48-86 ay çocuklar için Sayı ve İşlem Kavramları Testini’ nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12), 147-157.
• Aktaş Arnas Y., Sığırtmaç, A. D., & Gül, E. D. (2004). A study of 60 to 89 month old children’s skill at writing numerals. Perceptual and Motor Skills, 98(2), 656-660. doi: 10,2466 / pms.98.2.656-660
• Akuysal Aydoğan, S. & Şen, S. (2011). 6 yaş çocuklarının sayı kavramının gelişiminde kavram eğitim programının etkisinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 38-51.
• Altıparmak, K. & Öziş, T. (2005). Matematiksel ispat ve matematiksel muhakemenin gelişimi üzerine bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 1(6), 25–37.
• Altun, M. (2006). Matematik öğretiminde gelişmeler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 223-238.
• Aslan, D. & Aktaş Arnas, Y. (2007). Okul öncesi eğitim materyallerinde geometrik şekillerin sunuluşuna ilişkin içerik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 69-80.
• Atar, B. (2007). “Doğadaki matematik ve yaratıcı drama: Fibonacci sayıları ve altın oran”. I. Ulusal İlköğretim Kongresi (15-17 Kasım 2007). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
• Baki, A. & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
• Baki, A. & Karadeniz M. H. (2013). Okul öncesi eğitim programının matematik uygulama sürecinden yansımalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 619-636.
• Baran, G. & Erdoğan, S. (2011). A study on the relationship between six-year-old children’s creativity and mathematical ability. International Education Studies, 4(1), 105-111.
• Baroody, J., & Ginsburg, P. H. (1990). Children's mathematical learning: A cognitive view. Journal for Research in Mathematics Education, 4, 51-210.
• Bolat, Y. E. & Sığırtmaç, D. A. (2006). Sayı ve işlem kavramı kazanımında müzikli oyunların etkisi. Ege Eğitim Dergisi, (7) 2, 43–56.
• Bulut, M. S. & Tarım, K. (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik ve matematik öğretimine ilişkin algı ve tutumları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 152-164.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı (4. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Erkan-Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can Yaşar, M. & Aral, N. (2010). Yaratıcı düşünme becerilerinde okul öncesi eğitimin etkisi. Kuramsal Eğitimbilim, 3(2), 201-209.
• Charlesworth, R.L., & Lind,K.K. (1990). Math and science for young children. U.S.A.: Delmar, Publ.Inc.
• Clements, D.H. (2001). ECT interviewes. Early Childhood Today, 15(4), 46-47.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York: Routledge.
• Copley, J.V. (2000). The young child and mathematics. National Association for the Education of Young Children, 186, Washington. (http://www.naeyc.org/files/store/TOC/119.pdf adresinden 26.12.2015 tarihinde alınmıştır.)
• Çakır, K. (2013). The role of knowledge of counting principles in acquiring counting skill in preschool children. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 9(2), 234-244.
• Çankaya, Ö., LeFevre, A., & Dunbar, K. (2014). The role of number naming systems and numeracy experiences in children's rote counting: Evidence from Turkish and Canadian children. Learning and Individual Differences, 32, 238–245.
• Çelik, M. (2014). Anasınıfına giden çocukların matematik gelişim düzeylerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 48 – 68.
• Çelik, M. (2015). Anasınıfına devam eden 60-72 aylık çocukların matematik gelişimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-18.
• Çelik, M. & Kandır, A. (2011). Matematik gelişimi 6 testi’nin (progress in maths) 60-77 aylar arasındaki çocuklar için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuramsal Eğitimbilim, 4 (1), 146-153.
• Çelik, M. & Kandır, A. (2013). 61-72 aylık çocukların matematik gelişimine “küçük çocuklar için büyük matematik (big math for little kids)” eğitim programının etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(4), 551-567.
• Çiltaş, A. Sözbilir, M. & Güler, G. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 565-580.
• Dağlıoğlu, E. & Metin, N. (2002). Anaokuluna devam eden beş-altı yaş grubu çocuklar arasından matematik alanında üstün yetenekli olanların belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 15-26.
• Demir, N. & Oflaz, G. (2010). Okul öncesi dönemde ninniler ile matematik öğretimi. Journal of World of Turks, 2(1), 351-361.
• Dere, H. & Ömeroğlu E. (2001). Okul öncesi dönemde fen doğa ve matematik çalışmaları (s. 128). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Diamond, K.E., Justice, L.M., Siegler, R.S., & Snyder, P.A. (2013). Synthesis of IES research on early intervention and early childhood education. (NCSER 2013-3001). Washington, DC: National Center for Special Education Research, Institute of Education Sciences, U.S. Department of Education. (https://ies.ed.gov/ncser/pubs/20133001/pdf/20133001.pdf adresinden 24.10.2015 tarihinde alınmıştır.)
• Dinçer, Ç. & Ulutaş, İ. (1999). Okul öncesi eğitimde matematik kavramları ve etkinlikler. Yaşadıkça Eğitim, 62, 6-11.
• Erdoğan, S. & Baran, G. (2003). Erken çocukluk döneminde matematik. Eğitim ve Bilim, 28(130), 32-40.
• Erdoğan, S. & Baran, G. (2006). Erken matematik yeteneği testi-3 (TEMA-3)’ün 60-72 aylar arasında olan çocuklar için uyarlama çalışması. Çağdaş Eğitim, 332, 32-38.
• Erdoğan, S. & Baran, G. (2009). “A study on the effect of mathematics teaching provided through drama on the mathematics ability of six-year old children”. Eurasia Journal Of Mathematics, Science & Technology Education, 5(1), 79-85.
• Ergül, A. & Artan, İ. (2015). Erken matematiksel akıl yürütme becerilerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(4), 454-485.
• Erkan, S. & Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 94-106.
• Frakes, C., & Kline, K. (2000). Teaching young mathematicians : The challenges and rewards. Teaching Children Mathematics, 6(6), 376 – 381.
• Ginsburg, H. P., & Baron, J. (1993). Cognition: Young children’s construction of mathematics. In R. J.Jensen (Ed.), Research ideas for the classroom: Early childhood mathematics (p. 3-21). New York: Macmillan.
• Güven, Y. (2000). 4-7 yaş grubu çocuklarda miktar tasarımının incelenmesi. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(2), 6-15.
• Güven, Y. (2000). Sezgisel matematik yeteneği testinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(15), 23-28.
• Güven, Y. (2004). Aile ve öğretmen katılım programlarının 5 yaş grubu çocukların matematiksel sezgilerine etkisi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19, 85-94.
• Güven, Y. (2007). Okul öncesi dönem çocuklarının sezgisel matematik yeteneklerinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(28), 389-395.
• Güven, Y. (2008). The factors related to preschool children and their mothers on childrens’ intuitional mathematics abilities. International Journal of Science and Mathematics Education, 7, 533-549.
• Güven, Y. (2010). Teacher views about intuition and estimation as ways of informal mathematics knowing.Gifted Education International, 26, 72-84.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2013). Çocukların ‘zamanın farkında olma’ becerisini kavrayabilme sürecinde okul öncesi eğitim etkinliklerinin etkililiği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(20), 244-266.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2014a). Okul öncesi çocuklarda mekânsal ilişkiler: Harita örnekleri. K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi 23(4), 1753-1770.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2014b). Okul öncesi öğretmeni adaylarının genişletilmiş mikro öğretim tekniğini matematik eğitiminde sürece dahil etme durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(1), 101-120.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2014c). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik eğitiminde teknolojiden yararlanma durumlarının belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 119-144. DOI: http://dx.doi.org/10.17984/adyuebd.57328
• Hart, L. C., Smith, S. Z., Swars, S. L., & Smith, M. E. (2009). An examination of research methods in mathematics education: 1995– 2005. Journal of Mixed Methods Research, 3 (1) 26–41.
• Henniger, M.L. (1987). Learning mathematics and science through play. Childhood Education, 63(3), 167-171.
• İncikabı, L. & Tuna, A. (2012). Türkiye ve Amerika eğitim sistemlerinin 60-72 aylıklar için geliştirilen okul öncesi matematik eğitimi programı açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 94-101.
• İvrendi, A. (2011). Influence of self-regulation on the development of children’s number sense. Early Childhood Education Journal, 39(4), 239-247.
• Kağıtçıbaşı Ç., Sunar, D., Bekman, S. & Cemalcilar, Z. (2005). Erken müdahalenin erişkinlikte süren etkileri. İstanbul, AÇEV. (http://www.acev.org/kaynaklarimiz/arastirmalarimiz-ve-yayinlarimiz adresinden 11.10.2015 tarihinde alınmıştır.)
• Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
• Karaman, S. & İvrendi, A. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri ile onların sosyo-demografik özellikleri ve sosyo-dramatik oyunları arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 40 (177), 313-326.
• Kayhan, H. C. (2004). Yaratıcı dramanın ilköğretim 3. sınıf matematik dersinde öğrenmeye, bilgilerin kalıcılığına ve matematiğe yönelik tutumlara etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kayhan, H. C. (2012). Türkiye’deki drama ağırlıklı matematik öğretimi çalışmaları üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(12), 97-120.
• Kayhan, M. & Koca, S. A. Ö. (2004). Matematik eğitiminde araş¬tırma konuları: 2000–2002. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 72–81.
• Kesicioğlu, O. S. (2013). Okul öncesi dönem çocuklarının matematiksel örüntü becerilerinin incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13, 19-26.
• Kesicioğlu, O. S., Alisinanoğlu, F. & Tuncer, A. T. (2011). Okul öncesi dönem çocukların geometrik şekilleri tanıma düzeylerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(3), 1093-1111.
• Lubiensky, S. T., & Bowen, A. (2000). Who’s counting? A survey of mathematics education research 1982-1998. Journal for Research in Mathematics Education, 31(5), 626–633.
• Macaroğlu, A. E. (2004). Fen ve Doğa Etkinlikleri. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Maxim, M.G. (1989). Developing preschool mathematical concepts. Young Children, 37(4), 36-41.
• MEB, (2013). Okul öncesi eğitim programı (36-72 aylık çocuklar için). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Metin, N. (1992). Okul öncesi dönemdeki çocuklarda matematik kavramların gelişimi (s. 93-97).Ya-Pa 8. Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul: Eren Ofset, Yapa Yayınları.
• Metin, N. (1997). Okulöncesi dönemde çocuk ve matematik (s.200-203). Ulusal Ev Ekonomisi Kongresi, Ankara.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM) (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: Natio¬nal Council of Teachers of Mathematics. (http://www.nctm.org/Standards-and-Positions/Principles-and-Standards/ adresinden 15.11.2015 tarihinde alınmıştır.)
• Oğuzkan, Ş. & Oral, G. (1997). Orta dereceli kız teknik öğretim okulları okulöncesi eğitimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Olkun, S., Fidan, E. & Babacan Özer, A. (2013). 5-7 yaş aralığındaki çocuklarda sayı kavramının gelişimi ve saymanın problem çözmede kullanımı. Eğitim ve Bilim, 38(169), 236-248.
• Polat Unutkan, Ö. (2007). Okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerileri açısından ilköğretime hazır bulunuşluğunun incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32, 243-254.
• Poyraz, H. ve Turhan, G. (2006). Anasınıfına devam eden alt sosyo-ekonomik düzeydeki çocuklara uygulanan matematiksel kavramları destekleyici eğitim programının cümle ve sayı olgunluk puanlarına olan etkisinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 147-161.
• Sarama, J., & Clements, D. (2009). Early childhood mathematics learning: Learning trajectories for young children. New York: Routledge Taylor & Francis Group
• Sezer, T., Güral, M., Güven, G. & Efe Azkeskin, K. (2013). Investigation of number and operations skills of children attending preschool education. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 3(1), 15-21.
• Soydan, S. (2015). Analyzing efficiency of two different methods involving acquisition of operational skills by preschool children. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 11(1) 129-138.
• Soydan, S. & Ersoy Quadır, S. (2013). Observation of the effectiveness of drama method in helping to acquire the addition- subtraction skills by children at preschool phase. Global Educational Journal of Early Childhood and Adolescent, 1(1), 1-9.
• Şahin, F. (2000). Okulöncesinde fen bilgisi öğretimi ve aktivite örnekleri. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Şeker, P. T. & Alisinanoğlu, F. (2015). A survey study of the effects of preschool teachers’ beliefs and self-efficacy towards mathematics education and their demographic features on 48 - 60-month-old preschool children’s mathematic skills. Creative Education, 6, 405-414. (http://dx.doi.org/10.4236/ce.2015.63040 adresinden 10.10.2015 tarihinde alınmıştır.)
• Tanrıseven, I. (2000). Matematik öğretiminde problem çözme stratejisi olarak dramatizasyonun kullanılması. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tanrıseven, Ü. I., Şengül, S. & Gürdal, A. (2010). Matematik öğretiminde problem çözme stratejisi olarak canlandırma kullanılmasının öğrenci başarısına ve hatırlama düzeyine etkisi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25(2), 21-33.
• Tarım-Gözübatık, K. & Artut Dinç, P. 2004. Okul öncesi çocuklarda kubaşık çalışmalarla toplama ve çıkarma becerilerinin kazandırılması. Eurasian Journal of Educational Research, 17, 210-220.
• Taşkın, N. & Tuğrul, B. (2014). Okul öncesindeki çocukların dil ile matematik becerileri arasındaki ilişkinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 129-148.
• Taştepe, T. & Temel, Z. F. (2013). Erken çocukluk dönemi fen ve matematik eğitimi içerik standartları değerlendirme araçlarının geliştirilmesi (Geçerlik ve Güvenirlik çalışmaları). Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(4) (Özel Sayı), 1625-1640.
• Uğurel, I. & Moralı, S. (2008). Matematik ve oyun etkileşimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 75-98.
• Ulutaş, F. & Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 614-626.
• Waters, J. (2004). Mathematical patterning in early childhood settings. In I Putt, R Faragher & MMclean (Eds) Mathematics Education for the Third millennium: Towards 2010(Proceedings of the 27 th Annual Conference of the Mathematics Education Research Group of Australasia, Townsville), 2, 565-572.
• Whitin, D. J. (1994). Literature and mathematics in preschool and primary. Young Children, 49(2), 4-11.
• Wortham, C. S. (1998). Early childhood curriculum developmental bases for learning and teaching (2nd edt.). USA: Prentice Hall.
• Yıldız, V. (2002). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi. Çoluk Çocuk Dergisi, 11, 16-19.