İŞ SÜREÇLERİNDE BLOKZİNCİR TEKNOLOJİSİ KULLANIMINA İLİŞKİN ALGILARIN DEĞERLENDİRİLMESİ: ZİNCİR MARKET ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 2, 75 - 89, 31.12.2022

Efekan Taha Özel Abdullah Yılmaz Hüsnü Serdar Öğe

https://doi.org/10.54860/beyder.1209275

Öz

Dijitalleşme ve işletmelerde dijital dönüşüm birçok değişiklik ve yeniliğini beraberinde getirmiştir. Bu yeniliklerden birisi de merkezi bulunmayan, güvenilir, şeffaf, aracıların olmadığı bir altyapı olarak kabul edilen blokzincir teknolojisidir. Bu noktadan hareketle araştırmanın amacı, blokzincir teknolojisi ile ilgili algılamaları genel olarak ortaya koymak ve çalışanların bu teknolojiye bakış açılarının demografik özelliklerine göre anlamlı bir biçimde farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir.
Araştırmanın evrenini Konya ili Selçuklu, Meram ve Karatay ilçelerinde faaliyet gösteren beş adet zincir markette görevli yaklaşık 2000 çalışan; araştırmanın örneklemini ise söz konusu market zincirlerinde görev yapan 323 çalışan oluşturmaktadır. Bu doğrultuda geri dönüşü gerçekleşen 166 veri ile analizler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS 22.0 ve AMOS 24.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre çalışanların blokzincir teknolojisine karşı bakış açıları cinsiyet bakımından anlamlı farklılıklar göstermezken, yaş, eğitim, kıdem ve unvan gibi değişkenlerde çalışanlar arasında anlamlı farklılıklar gözlemlenmiştir. Dijital dönüşümle birlikte birçok alanda kullanılacağı düşünülen blokzincir teknolojisinin, zincir marketlerde henüz yaygın olmasa da ülkemizin yanı sıra çeşitli ülkelerde pek çok alanda kullanılıyor olması, bu sistemin uygulanabilir ve etkili bir dijital teknoloji olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Blokzincir, Dijitalleşme, Dijital Dönüşüm, Teknoloji, Zincir Market Çalışanları, Blockchain, Digitization, Digital Transformation, Technology, Grocery Store Chain Employees.

EVALUATION OF PERCEPTIONS REGARDING THE USE OF BLOCKCHAIN TECHNOLOGY IN BUSINESS PROCESSES: A RESEARCH ON CHAIN MARKET EMPLOYEES

Öz

Digitalization and digital transformation in businesses have brought many changes and innovations. One of these innovations is the blockchain technology, which is considered as a decentralized, reliable, transparent, intermediary-free infrastructure. From this point of view, the aim of the research is to reveal the perceptions about blockchain technology in general and to determine whether employees' perspectives on this technology differ significantly according to their demographic characteristics. While the population of the research consists of approximately 2000 employees working in five grocery store chain operating in Selçuklu, Meram and Karatay districts of Konya; the sample of the research consists of 323 employees working in the grocery store chains. In this direction, analyzes were carried out with 166 data that were returned. The obtained data were analyzed using SPSS 22.0 and AMOS 24.0 program. According to the findings obtained in the study, while the perspectives of the employees towards blockchain technology did not show significant differences in terms of gender, significant differences were observed among the employees in variables such as age, education, seniority and title. Although the blockchain technology, which is thought to be used in many areas with digital transformation, is not yet widespread in chain markets, the fact that it is used in many areas in various countries besides our country shows that this system is a viable and effective digital technology.

Anahtar Kelimeler

Blockchain, Digitization, Digital Transformation, Technology, Grocery Store Chain Employees.

Kaynakça

• Acar, Ö. F. (2021). Uluslararası Ticarette Blokzincir Teknolojisi (Ed.: Öztürk, M. S.), Üretim ile İşletme Alanlarında Teknolojik Yenilikler ve Sürdürülebilirlik (s. 173-186). İstanbul: Efe Akademi.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Avunduk, H., & Aşan, H. (2018). Blok Zinciri (Blockchain) Teknolojisi ve İşletme Uygulamaları: Genel Bir Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 369-384.
• Beck, R. (2018). Beyond Bitcoin: The Rise of Blockchain World. Computer, 51(2), 54-58.
• Brennen, J. S. & Kreiss, D. (2016). The International Encyclopedia of Communication Theory and Philosophy. UK: John Wiley & Sons, Inc.
• Cormen, T. H., Leiserson, J. E., Rivest, R. L. & Stein, C. (2009). Introduction to Algorithms (3rd Edition), ABD: MIT Press.
• Crosby, M., Pattanayak, P., Verma, S. & Kalyanaraman, V. (2016). Blockchain Technology: Beyond Bitcoin. Applied Innovation, 2(6-10).
• Çetin Gürkan, G. (2019). Dijital Dönüşüm ve Gelişimi (Ed.: Mendeş Pekdemir, I.), Dijital Dönüşüm (s. 5-31). İstanbul: Beta Yayınları.
• Ebert, C. & Duarte, C. H. C. (2018). Digital Transformation. IEEE Software, 35(4), 16-21.
• Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Garg, P., Gupta, B., Chauhan, A. K., Sivarajah, U., Gupta, S. & Modgil, S. (2021). Measuring the Perceived Benefits of Implementing Blockchain Technology in the Banking Sector. Technological Forecasting and Social Change, 163 (2021), 1-18.
• Güner, M. (2021). Blokzincir Teknolojisinin Muhasebede Kullanımıyla İlgili Algıların Belirlenmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 459-472.
• Haber, S. & Stornetta, W.S. (1991). How to Time-Stamp a Digital Document, Journal of Cryptology, 3(2), 99-111.
• Hagberg, J., Sundstrom, M., & Egels-Zandén, N. (2016). The Digitalization of Retailing: An Exploratory Framework. International Journal of Retail & Distribution Management, 44(7), 694-712.
• Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Huck, S. W. (2012). Reading Statistics and Research. Boston: Pearson.
• Iansiti, M. & Lakhani, K., (2017). The Truth About Blockchain. Harvard Business Reveiw, 95(1), 118-127.
• Karahan, Ç. & Tüfekci, A. (2019). Blokzincir Teknolojisinin İç Denetim Faaliyetlerine Etkileri: Fırsatlar ve Tehditler. Denetişim, 9(19), 55-72.
• Karagöz, Y. (2017). SPPS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kartal, C. (2020). Bitcoin Fiyatlarının K-Star Algoritması ile Modellenmesi. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 213-231.
• Kaplan D. (2000). Evaluating and Modifying Structural Equation Models. Structural Equation Modeling: Foundations and Extensions. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Kosba, A., Miller, A., Shi, E., Wen, Z. & Papamanthou, C. (2016). Hawk: The Blockchain Model of Cryptography and Privacy-Preserving Smart Contracts, Security and Privacy (SP), 2016 IEEE Symposium, s. 839-858.
• Mendi, A. F. (2021). Blokzincir Mimarisi ve Getirdiği Fırsatlar. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (29), 181-186.
• Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. Decentralized Business Review, https://www.ussc.gov/sites/default/files/pdf/training/annual-national-training-seminar/2018/Emerging_Tech_Bitcoin_Crypto.pdf (Erişim Tarihi: 20.09.2022).
• Parviainen, P., Tihinen, M., Kääriäinen, J. & Teppola, S. (2017). Tackling the Digitalisation Challenge: How to Benefit from Digitalisation in Practice. International Journal of Information Systems and Project Management, 5(1), 63-77.
• Peters, G. W. & Panayi, E. (2016). Understanding Modern Banking Ledgers Through Blockchain Technologies: Future of Transaction Processing and Smart Contracts on the Internet of Money (Ed.: Tasca, P., Aste, T., Pelizzon, L. & Perony, N.), Banking Beyond Banks and Money (s. 239-278). New Economic Windows. Springer, Cham.
• Reis, J., Amorim, M., Melão, N. & Matos, P. (2018). Digital Transformation: A Literature Review and Guidelines for Future Research. Trends and Advances in Information Systems and Technologies, 411-421.
• Schmidt, R., Zimmermann, A., Möhring, M., Nurcan, S., Keller, B. & Bär, F. (2016). Digitization – Perspectives for Conceptualization. Advances in Service-Oriented and Cloud Computing, 263-275.
• Schumacker, R. E. & Lomax, R. G. (2004). A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling (2nd ed.), New Jersey: Lawrence Publishers.
• Sekaran, U. (2003). Research Methods for Business: A Skill Building Approach (4th ed.), New York: John Wiley & Sons Inc.
• Selimoğlu, S. & Saldı, M. H. (2022). İç Denetimin Blok Zincir Yoluyla Siber Güvenlik Yönetimine Adaptasyonu. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 2(2), 121-134.
• Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C. & Härter, M. (2010). Confirmatory Factor Analysis and Recommendations for Improvement of the Autonomy‐Preference‐Index (API). Health Expectations, 13(3), 234-243.
• Sipahi, B. Yurtkoru, E. S. & Çinko, M. (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Swan, M. (2015). Blockchain Blueprint for a New Economy. Sebastopol: O’Reilly Media, Inc. Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2018). Using Multivariate Statistics (7th ed.). New York: Pearson.
• Tian, F. (2016). An Agri-Food Supply Chain Traceability System for China Based on RFID & Blockchain Technology. Service Systems and Service Management (ICSSSM), 13th International Conference on. IEEE, 24-26 June, Kunming, China.
• Ünsal, E. & Kocaoğlu, Ö. (2018). Blok Zinciri Teknolojisi: Kullanım Alanları, Açık Noktaları ve Gelecek Beklentileri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (13), 54-64.
• Üstün, E. S. (2021). Akıllı Sözleşmeler (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Vial, G. (2019). Understanding Digital Transformation: A Review and a Research Agenda. The Journal of Strategic Information Systems, 28(2), 118-144.
• Wüst, K. & Gervais, A. (2018). Do You Need a Blockchain? In 2018 Crypto Valley Conference on Blockchain Technology (CVCBT) (s. 45-54). IEEE.
• Zheng, Z., Xie, S., Dai, H. N., Chen, X. & Wang, H. (2018). Blockchain Challenges and Opportunities: A Survey. International Journal of Web and Grid Services, 14(4), 352-375.