Makale Değerlendirme Süreci
Makale Değerlendirme Süreci
(Çift Taraflı Kör Hakemlik Modeli)
Bilimsel makalelerin alan uzmanlarınca yayımlanmadan önce incelenmesini ifade eden hakem değerlendirmesi, 20. yüzyılda yaygınlık kazandı. Bu uygulama, makalelerin kalitesini değerlendirmek için önemli ve gereklidir. Türkiye merkezli yayın yapan Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi çift taraflı kör hakemlik değerlendirme süreci yürütmektedir. Bunun daha ötesinde tüm hakemlik süreçlerinde daha fazla hesap verilebilirliği önemsemektedir. Dergimiz şeffaf, denetlenebilir ve uluslararası alanda öngörülen makale değerlendirme süreci yürütme noktasında ilkeli yönetim anlayışı sergilemeyi ve hakem süreçlerinde hiçbir manipülasyona, önyargıya veya herhangi bir ithama yer vermemeyi ilke edinmiştir. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, gönderilen makalelerin değerlendirilmesinde editöryal iç inceleme ve dış hakem değerlendirmesi olmak üzere iki aşamalı bir süreç işletmektedir. Gönderim yapıldıktan hemen sonra Editör, makaleyi derginin amaç ve kapsamına uygunluk ile araştırma ve yazımda etik standartlara bağlılık açısından kontrol eder. Sonrasında dergi yayın politikasına uygun makaleleri, intihal tespiti için Turnitin veya İthenticate taramasına tabi tuttuktan sonra editöryal inceleme için Editör Yardımcısı’na yönlendirir. İlk iç hakem, Yardımcı Editörün atadığı Dil Editörüdür. İlgili Dil Editörü makaleyi dil ve dergi yazım kurallarına uygunluk açısından inceler. Sonrasında Yardımcı Editörün atadığı Alan Editörü, iç hakem olarak makaleyi konu, yöntem ve sonuçları açısından değerlendirerek ayrıntılı değerlendirme sürecine alınıp alınmamasına karar verir. Sonrasında Alan Editörü tarafından dış değerlendirme aşamasına geçilir. Dış değerlendirme aşamasında, Alan Editörü tarafından makalenin konusuna dair araştırması bulunan uzmanlar arasından iki dış hakem seçilir. Makale konusunda çalışması bulunan uzman bulunamazsa, hakemler o bilim dalında doktora derecesine sahip araştırmacılar arasından belirlenir. Hakemler konusu, yöntemi ve sonuçları açısından makaleyi ayrıntılı bir şekilde değerlendirerek yayımlanıp yayınlanmamasına dair görüş belirtirler. Hakem raporlarının ikisi de olumlu ise çalışma, Editörün veya Editörün görüşü doğrulusunda Editör Yardımcısının kararı ile yayıma kabul edilir. İki hakemden birinin olumsuz kanaat belirmesi halinde çalışma, üçüncü bir hakeme gönderilir. Çalışmalar, en az iki hakemin olumlu kararı ile yayıma kabul edilir. Yayıma kabul edilen çalışma Redaksiyon ve Son Okuyucuya gönderilir. Son Okuyucunun makalede gerekli gördüğü bir düzenleme olması haline Yazardan bu düzeltmeler istenir. Akabinde Editör ve Yardımcı Editör tarafından tüm kontroller yapıldıktan sonra makale yayına hazır duruma gelebilmesi için mizanpaj ve dizgi sürecine alınır. Sonrasında yayın aşamasına geçilir.
İç Hakem (Editöryal İnceleme) - İki Dış Hakem (Çift Taraflı Kör Hakemlik Değerlendirmesi)
Yazar-Hakem Etkileşimi: Editörler, hakemler ve yazarlar arasındaki tüm etkileşimlere aracılık eder.
Hakem Etkileşimi: Hakemler sadece editörlerle etkileşim veya iletişim kurabilir.
İncelemede Geçen Süre (Yaklaşık Olarak): Ortalama 70 Gün / 10 Hafta
İntihali Önlemek İçin Benzerlik Taraması: İthenticate veya Turnitin tarafından yapılmaktadır.
Makale İnceleme Süreçleri:
1. Editör İncelemesi: Gönderim yapıldıktan hemen sonra Editör, makaleyi derginin amaç ve kapsamına uygunluk ile araştırma ve yazımda etik standartlara bağlılık açısından ön kontrolden geçirir. Sonrasında Editör, dergi yayın politikasına uygun makaleleri, intihal tespiti için İthenticate veya Turnitin taramasına tabi tutar. Sisteme yüklenen benzerlik raporunun ardından makale, Editöryal (İç) İnceleme için Editör Yardımcısı’na yönlendirir.
2. Editöryal (İç) İnceleme: Bu aşamada, iç hakemlik süreçleri gerçekleştirilir. Bu süreçte, Dil ve Alan Editörleri görev alır.
2.1. Aşaması: Yardımcı Editörün atadığı ilk iç Hakem Dil Editörüdür. Dil Editörü, makaleyi dil ve dergi yazım kurallarına uygunluk açısından inceler. Dil Editörünün gerekli gördüğü düzenlemeler yazar tarafından gerçekleştirildikten sonra makale son revize haliyle sisteme yüklenir.
2.2. Aşaması: Yardımcı Editörün atadığı ikinci İç Hakem Alan Editörüdür. Alan Editörü, makaleyi konu, yöntem ve sonuçları açısından değerlendirir ve ayrıntılı değerlendirme için makalenin hakem sürecine alınıp alınmamasına karar verir.
3. Dış Hakem İnceleme Süreci: Bu aşamada, iki dış hakem görev alır.
Dış Hakem 1 ve 2 (Hakemlik Türü: Çift Taraflı Kör Hakemlik)
Makalenin konu üzerinde araştırma yapmış araştırmacılar arasından Alan Editörü tarafından iki dış hakem seçilir. Makale konusu ile ilgili araştırma yapan hakem bulunamazsa, hakemler o bilim dalında doktora derecesine sahip araştırmacılar arasından belirlenir. Hakemler makaleyi konusu, yöntemi ve sonuçları açısından ayrıntılı bir şekilde değerlendirerek makalenin yayınlanıp yayınlanmaması konusunda görüşlerini belirtirler. Hakem raporlarının ikisi de olumlu ise çalışma, Editörün kararı ile yayıma kabul edilir. İki hakemden birinin olumsuz kanaat belirmesi halinde çalışma, üçüncü bir hakeme gönderilir. Çalışmalar, en az iki hakemin olumlu kararı ile yayımlanabilir. Süreç boyunca dış hakemler yazarın, yazar da hakemlerin kimliğini göremez ve öğrenemez.
Hakem süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir.
1) Makale yeni ve önemli bir bilgi içeriyor mu?
2) Öz, makalenin içeriğini net ve düzgün bir şekilde tanımlıyor mu?
3) Yöntem bütünlüklü ve anlaşılır şekilde tanımlanmış mı?
4) Yapılan yorum ve varılan sonuçlar bulgularla kanıtlanıyor mu?
5) Alandaki diğer çalışmalara yeterli referans verilmiş mi?
6) Alandaki literatüre katkı sağlıyor mu?
7) Akademik ve bilimsel dil kalitesi yeterli mi?
Hakem Formları: Ön İnceleme Formu, Makale Değerlendirme Formu ve Kitap İncelemesi Formu
4. Makale Yayım Süreci:
Makalenin Yayıma Hazırlanması: Yayıma kabul edilen çalışma Redaksiyon ve Son Okuyucu tarafından son kez okunur. Son Okuyucunun makalede gerekli gördüğü bir düzenleme olması haline yazardan bu düzeltmeler istenir. Revize metin Editör veya Yardımcı Editör tarafından tüm kontroller yapıldıktan sonra mizanpaj ve dizgi işlemi sürecine alınır. Mizanpajı ve dizgisi yapılan makalenin hangi sayı içinde yayımlanacağı editör tarafından planlanır. Sonrasında makale yayın aşamasına alınır.
Etik İhlal Bildirimleri: Yayımlanan makalelere ilişkin hata ve etik ihlal bildirimleri islamiilimlerdergi@bartin.edu.tr e-posta hesabı üzerinden takip edilir ve Yayın Kurulu’nca incelenir.
Ulusal ve Uluslararası İndekslere Veri Gönderimi: Yayımlanan sayı yurt içi ve yurtdışındaki referans kütüphanelerine en geç 60 gün içinde; makale üst verisi ise ilgili indekslere 15 gün içinde iletilir.
Editörün Sorumlulukları:
1) Editör, yazıları yazarların etnik kökeni, cinsiyeti, cinsel yönelimi, vatandaşlığı, dini inancı veya siyasi felsefesine bakmaksızın bilimsel içerik açısından değerlendirir.
2) Editör, yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift-kör hakem değerlendirmesini yapar ve gönderilen makalelerle ilgili tüm bilgilerin yayınlanmadan önce gizli tutulmasını sağlar.
3) Editör, hakemlere yazıların gizli bilgi olduğunu ve bunun ayrıcalıklı bir etkileşim olduğunu bildirir. Hakemler ve yayın kurulu, yazıları başka kişilerle tartışamaz. Hakemlerin anonimliği sağlanmalıdır. Belirli durumlarda editör, belirli bir noktayı netleştirmek için bir hakemin incelemesini diğer hakemlerle paylaşabilir.
4) Yayının içeriğinden ve genel kalitesinden Editör sorumludur. Gerektiğinde düzeltme notu yayınlamak veya geri çekme işlemi uygulamak da onun sorumluluğundadır.
5) Editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında herhangi bir çıkar çatışmasına izin vermez. Sadece hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve yazıların Dergide yayınlanmasına ilişkin nihai karardan sorumludur.
Hakemlerin Sorumlulukları:
1) Hakemlerin araştırma, yazarlar ve/veya araştırma fon sağlayıcıları ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması olmamalıdır. Yargıları objektif olmalıdır.
2) Hakemler, gönderilen yazılarla ilgili tüm bilgilerin gizli tutulmasını sağlamalı ve yazar tarafında telif hakkı ihlali ve intihalden haberdar olmaları durumunda editöre bildirmelidir.
3) Bir makalenin konusunu gözden geçirme konusunda kendini yetersiz hisseden veya derhal incelemenin imkânsız olacağını bilen bir hakem, editöre haber vermeli ve inceleme sürecinden muaf olmalıdır.
Hakem Rehberi:
Sistemden gönderilen bir makaleyi değerlendirmek için aşağıdaki adımları takip ediniz:
1. Kullanıcı adı ve şifrenizle giriş yapınız.
2. Üst menüde Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi'ni seçerek giriş yapınız.
3. Sol taraftaki “Süreçteki Makaleler” butonunu tıklayınız.
4. Açılan sayfada değerlendirmeniz istenen makalenin ismini, durumunu göreceksiniz. Makale adına tıklayınız.
5. Yeni açılan sayfada makaleyi değerlendirmeyi kabul edip etmediğiniz sorulmaktadır. Kabul etmek için yeşil kısımda bulunan “Değerlendirmek İstiyorum” butonuna tıklamanız gerekmektedir.
6. Değerlendirmeyi kabul ettikten sonra diyalog kısmında yer alan "Değerlendirme Sürümü" başlığına tıklayarak makale dosyasını indirebilirsiniz. Aynı sayfada yer alan "Formu Doldur ve Gönder" linkine tıklayarak makaleyi değerlendirebilirsiniz (Not: Online hakem formu CHROME tarayıcıda sorunsuz açılmaktadır; EXPLORER da ise güvenlik ayarları sebebi ile hata oluşabilmektedir).
7. Formun tamamını doldurduktan sonra “Kaydet ve Bitir” butonunu tıklamanız gerekmektedir.
8. Üzerinde düzeltme yaptığınız ek dosya var ise DOSYA EKLE-GÖNDER kısmından sisteme yükleyebilirsiniz.
Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 (CC BY-NC) Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/
