THE MEDIATING ROLE OF MERITOCRACY AND THE MODERATING EFFECT OF ORGANIZATIONAL CULTURE ON THE IMPACT OF ETHICAL LEADERSHIP ON PERCIVED NEPOTISM

Şevval Nur Meriç; Ömer Okan Fettahlioğlu

doi:10.35408/comuybd.1478725

Araştırma Makalesi

THE MEDIATING ROLE OF MERITOCRACY AND THE MODERATING EFFECT OF ORGANIZATIONAL CULTURE ON THE IMPACT OF ETHICAL LEADERSHIP ON PERCIVED NEPOTISM

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 56, 663 - 693, 19.03.2025

Şevval Nur Meriç , Ömer Okan Fettahlioğlu

https://doi.org/10.35408/comuybd.1478725

Öz

The general purpose of this study is to determine whether there is a relationship between nepotism, which is one of the undesirable practices in the organization, and ethical leadership, and at the same time, whether meritocracy, which is called merit-based management, plays a tool and organizational culture plays a regulatory role in this relationship. The theoretical foundations of the study are based on different foundations such as leader-member interaction, human capital theory, social learning and social change theories. The study is a quantitative study based on inter-variable interaction, mediation and regulation model tests. Questionnaire form technique was preferred in the data collection method, which was initiated after the ethics committee approval was obtained. The research data were obtained from those working in family businesses in Malatya OIZ. SPSS 26 and Process Macro 4.1 programs were used in data analysis and model hypotheses were interpreted by correlation, regression, mediator and regulatory effect analyses. The findings of the research indicate that there will be a positive relationship between ethical leadership and meritocracy and organizational culture, but a negative relationship will emerge between nepotism and ethical leadership. In addition, it has been shown that the perception of ethical leadership has an effect on the perception of nepotism and the tool of meritocracy on this effect; It is also possible to say that organizational culture plays a regulatory role.

Anahtar Kelimeler

Ethical Leadership, Nepotism, Meritocracy, Organizational Culture.

Kaynakça

Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S., and Raggad, B. G. (1998). Assessing the perceptions of human resource managers toward nepotism: A cross-cultural study. International Journal of Manpower, 19(8). https://doi.org/10.1108/01437729810242235
Akuffo, I. N., and Kivipõld, K. (2020). Influence of leaders’ authentic competences on nepotism-favouritism and cronyism. Management Research Review, 43(4). https://doi.org/10.1108/MRR-02-2019-0078
Akyıldız, İ, E. (2024). Beyin göçü ve beşerî sermaye ilişkisi: Türkiye örneği, [Doktora Tezi], Bursa Uludağ Üniversitesi.
Alesina, A., and Giuliano, P. (2007). The Power of the Family. NBER Working Paper Series, Cambridge, 1–52. https://www.nber.org/papers/w13051
Aleyashi, W. S. J. and Kalfaoğlu, S. (2023). Etik davranışlar, çalışma performansı ve iş etiği sarmalı. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(22), 739-760. https://doi.org/10.25204/iktisad.1330197
Alvarado, L. A. (2010). Dispelling the Meritocracy Myth: Lessons for Higher Education and Student Affairs Educators. The Vermont Connection, 31(1), 10–20.
Asunakutlu, T., and Avcı, U. (2010). Aile İşletmelerinde Nepotizm Algısı ve İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 93–109.
Bahar, B. (2019). Sosyal öğrenme kuramı ve sosyal değişim kuramı perspektifinden etik liderlik. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 237-242.
Bellow, A. (2003). In praise of nepotism: A history of family Enterprise from king David to George W. Bush. New York: Anchor Books.
Biermeier-Hanson, B. (2015). What About the Rest of Us? The Importance of Organizational Culture in Nepotistic Environments. Industrial and Organizational Psychology, 8(1). https://doi.org/10.1017/iop.2014.7
Brown, M. E., Treviño, L. K., and Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2). https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2005.03.002
Büte, M. (2011). Perceived nepotism and its relation to job satisfaction, negative word of mouth and intention to quit. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 187–203. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/70273
Cameron, K. S., and Quinn, R. E. (2006). Diagnosing and Changing Organizational Culture. In The Jossey-Bass Business & Management Series. The Jossey-Bass. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2006.00052_5.x
Çamurcuoğlu, G. (2022). Meritokrasi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26(4), 269–312. https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1174035
Castilla, E. J., and Benard, S. (2010). The paradox of meritocracy in organizations. Administrative Science Quarterly, 55(4). https://doi.org/10.2189/asqu.2010.55.4.543
Çelen, B. C. (2016). Etik Liderlik Açısından Örgüt Kültürü ve Etik İklim İlişkileri. In Y. Kahraman & E. Demirbaş (Eds.), INTOCBEPS II International Turgut Özal Congress on Business Economics and Political Science PROCEEDINGS E-Book II: Business and Economics. Turgut Özal University.
Chan, L. (2019). Pressure to Support Meritocracy vs. Nepotism ("Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers). https://scholarworks.umt.edu/etd/11325
Ciulla, J. B. (2014). Ethics, the Heart of Leadership. In Ethics, the Heart of Leadership (3rd ed., pp. 1–256). Bloomsbury Publishing.
Dağüstün, E. (2023). Meritokrasi: Yetenek Yönetimine Başka Bir Bakış. Harward Business Rewiev. https://hbrturkiye.com/blog/meritokrasi-yetenek-yonetimine-baska-bir-bakis
Davey, L. M., Ramona Bobocel, D., Son Hing, L. S., and Zanna, M. P. (1999). Preference for the merit principal scale: An individual difference measure of distributive justice preferences. Social Justice Research, 12(3). https://doi.org/10.1023/A:1022148418210
Düger, Y. S. (2021). Etik liderlik ile bilgi paylaşımı arasındaki ilişki: sistematik bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 5(2), 619-645. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.806259
Ezra, W., and Charles, M. (2023). Organizational Culture among Religious Founded Schools in Enhancing Teachers Performance: A Case Study of Bishop Willigers Secondary School in Bugweri District, Eastern Uganda. Paradigm Academic Press, 2(9), 61–73. https://doi.org/10.56397/RAE.2023.09.06
Ford, R., and McLaughlin, F. (1985). Nepotism: Boon or bane. Personnel Administrator, 64(9), 57–60.
Firfiray, S. et al. (2017). Is nepotism so bad for family firms? A socioemotional wealth approach, Human Resource Management Review, 28(1), 1-15. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2017.05.008
Gold, D. L., & Dienhart, J. W. (2007). Business ethics in the corporate governance era: Domestic and international trends in transparency, regulation, and corporate governance. Business and Society Review, 112(2). https://doi.org/10.1111/j.1467-8594.2007.00291.x
Güney, S. (2020). Yönetim ve Organizasyon El Kitabı. (1-672). Nobel Yayıncılık.
Gyimah-Boadi, E. (2000). Conflict of Interest, Nepotism and Cronyism. In Pope J. (Ed.), TI Source Book 2000: Confronting Corruption: The Elements of a National Integrity System (pp. 195–204). Transparency International (TI).
Hayek, M. J. (2014). Nepotism and Ethical Reasoning in Family Businesses. Journal of Ethics & Entrepreneurship, 4(1).
Hofstede, G., Hofstede, G. J., and Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind, Third Edition. In McGraw-Hill Education; 3 editions (3rd ed.). McGraw Hill Companies.
Hyter, M. (2004). Meritocracy: responding to the myth. Handbook of Business Strategy, 5(1), 41–44. https://doi.org/10.1108/10775730410494224
Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (6.Baskı), Asil Yayın Dağıtım.
Kalfaoğlu, S., Attar, M., & Tekin, E. (2021). Etik Liderliğin Örgüt Kültürüne Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergis, 13(2), 1107–1126. https://doi.org/https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1187
Karaca, N., and Aksoy, A. (2022). Algılanan Nepotizmin Örgütsel İntikam Üzerine Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 58–69. https://doi.org/https://doi.org/10.33905/bseusbed.1081224
Kaye, K. (2009). Book Review: Bellow, A. (2003). In Praise of Nepotism: A Natural History. Garden City, NY: Doubleday. Family Business Review, 22(2). https://doi.org/10.1177/0894486509333705
Kenneth, A., Bowles Samuel, and Durlauf, S. N. (2000). Meritocracy and Economic Inequality. In Edward N. Zalta & Uri Nodelman (Eds.), Meritocracy and Economic Inequality. Princeton University Press. https://doi.org/https://doi.org/10.1515/9780691190334
Khairy, H.A., Baquero, A., Mathew, V., El-Meligy, M.A., Alhadry, O.M. and Alsetoohy, O. (2024). Nepotism and hotel employees' ıntention to leave: Does ethical leadership matter?. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 13(3):453-459. DOI: https://doi.org/10.46222/ajhtl.19770720.528
Khuong, M. N., and Nhu, N. V. Q. (2015). The Effects of Ethical Leadership and Organizational Culture towards Employees’ Sociability and Commitment–A Study of Tourism Sector in Ho Chi Minh City, Vietnam. Journal of Advanced Management Science. https://doi.org/10.12720/joams.3.4.329-336
Köroğlu, Ç., Karadağ, L., and Biçici, F. (2014). Turizm sektöründe faaliyet gösteren aile işletmelerinde muhasebe sisteminin incelenmesi: Marmaris örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 113-126
Köse, S., Tetik, S., and Ercan, C. (2001). Örgüt Kültürünü Oluşturan Faktörler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 219–242.
Kuenzi, M., Mayer, D. M., and Greenbaum, R. L. (2020). Creating an ethical organizational environment: The relationship between ethical leadership, ethical organizational climate, and unethical behavior. Personnel Psychology, 73(1). https://doi.org/10.1111/peps.12356
Lawton, A., and Páez, I. (2015). Developing a framework for ethical leadership. Journal of Business Ethics, 130(3), 639–649. https://doi.org/10.1007/s10551-014-2244-2
Lokaj, A. S. (2015). Nepotism as a negative factor in organization performance. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 14(2), 9–13. https://doi.org/10.5901/ajis.2015.v4n2s1p9 Lubis, F. R., and Hanum, F. (2020). Organizational culture, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, (511), 88-91, 10.2991/assehr.k.201221.020
Maden Eyiusta, C., & Yanık İlhan, B. (2015). Lisansüstü eğitimin çalışanların iş performansları üzerindeki etkisi: Beşerî sermaye teorisi yaklaşımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(3), 113-126. https://doi.org/10.18037/ausbd.11181
Mako, G. (2022). Etik Liderliğin Nepotizmle Örgütsel Sessizlik ve Nepotizmle Örgütsel Adalet İlişkisinde Aracılık Rolü [Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dal]. Selçuk Üniversitesi.
Markham, A. N. (2006). Ethic as Method, Method as Ethic. Journal of Information Ethics, 15(2), 37–55. https://doi.org/10.3172/JIE.15.2.37
Markovits, D. (2019). Review of the Meritocracy Trap: How America’s Foundational Myth Feeds Inequality, Dismantles the Middle Class and Devours the Elite. Penguin.
McGregor, J. (2014, February 4). Ethical misconduct, by the numbers. Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/on-leadership/wp/2014/02/04/ethical-misconduct-by-the-numbers/
Mhatre, K. H. (2012). Nepotism and leadership. In Jones Robert G (Ed.), Nepotism in Organizations (pp. 171–195). Taylor & Francis Group.
Mulder, B. Kaye (2008), Risking the business or reaping the benefits: the antecedents and consequences of nepotism, PhD Dissertation, DePaul University, Chicago, Illinois.
Mulligan, T. (2023). Meritocracy (Edward N. Zalta and Uri Nodelman, Eds.). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
Özdemir, F., and Özer, G. (2019). Örgütlerde Nepotizm İle Etik Liderlik Bir Arada Bulunabilir Mi? Social Sciences Studies Journal, 5(50), 6500–6511. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.26449/sssj.1885
Özkanan, A., and Erdem, R. (2014). Yönetimde kayırmacı uygulamalar: Kavramsal bir çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(20), 179–206.
Özler, H., Ergun Özler, D., and Eren Gümüştekin, G. (2007). Aile İşletmelerinde Nepotizmin Gelişim Evreleri ve Kurumsallaşma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 437–450.
Özmen, S., Özer, Ö., and Özkan, O. (2020). Sağlık Çalışanlarında Etik Liderlik ve Örgüt Kültürünün İncelenmesi: Özel Bir Hastanede Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 440–456. https://doi.org/10.30798/makuiibf.692062
Pasricha, P., Singh, B., and Verma, P. (2018). Ethical Leadership, Organic Organizational Cultures and Corporate Social Responsibility: An Empirical Study in Social Enterprises. Journal of Business Ethics, 151(4). https://doi.org/10.1007/s10551-017-3568-5
Polat Dede, N. (2019). The Effects of Paternalistic Leadership Styles on The Perceptions of Nepotism: A Study in Family Business. In Traders International Trade Academic Journal, 2(1), 43–69.
Rahman, Md. H., Galván,R, S., and Martínez, A. B. (2017). “Impact of family business on economic development: A study of spain’s family-owned supermarkets.” Journal of Business and Management Sciences, 5(4) (129-138. doi: 10.12691/jbms-5-4-4.
Rizwan, M., Zeeshan, C., and Mahmood, S. (2017). The Impact of Perceived Ethical Leadership and Organizational Culture on Job Satisfaction with the Mediating Role of Organizational Commitment in Private Educational Sector of Islamabad, Pakistan. Journal of Intercultural Management, 9(1). https://doi.org/10.1515/joim-2017-0004
Scandura, T. A., Graen, G. B., and Noval, M. A. (1986). When Managers Decide Not to Decide Autocratically: An Investigation of Leader-Member Exchange and Decision Influence. Academy of Management Proceedings, 1986(1). https://doi.org/10.5465/ambpp.1986.4980620
Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. In SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi (2nd ed., pp. 1–261). Anı Yayıncılık.
Seçkin, Ş. N. (2020). Algılanan Sosyal Mübadele, İşe Yabancılaşma ve Sanal Kaytarma Davranışlarını Etkiler Mi? Mübadele İdeolojisinin Düzenleyici Rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 34(4), 1207-1227. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.541310
Sever, H. (2021). Meritokrasi ve Örgütsel Adalet İlişkisinin Kamu Çalışanları Açısından İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1480–1490. https://doi.org/https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1210
Shafique, I., Ahmad, B. and Kalyar, M. N. (2020). How ethical leadership influences creativity and organizational innovation: Examining the underlying mechanisms, European Journal of Innovation Management, 23(1), 114-133.
Silva, A. (2016). What is leadership, Journal of Business Studies Quarterly, 8(1), 1-5.
Şentürk, F. K. (2017). Etik Liderliğin Belirleyicileri Olarak Kişilik, Örgüt Kültürü ve Dini Yönelim: Antalya’daki Dört ve Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(3), 186–206. https://doi.org/10.24010/soid.369966
Şişman, G., & Pekkan, N. Ü. (2022). İşveren markalamaya örgüt kültürü ve örgüt iklimi çerçevesinden bakış: bir örnek olay analizi. Tarsus Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 46-61.
Takeishi, N. (2023). Nepotism and Meritocracy: Structure of Conflict Between Elites in Modern Brazil. Electro-Communication University Bulletin, 35(1), 42–50.
Theriault, S. M. (2003). Patronage, the Pendleton Act, and the power of the people. Journal of Politics, 65(1), 50–68. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/1468-2508.t01-1-00003
Toor, S. ur R., and Ofori, G. (2009). Ethical leadership: Examining the relationships with full range leadership model, employee outcomes, and organizational culture. Journal of Business Ethics, 90(4). https://doi.org/10.1007/s10551-009-0059-3
Topdemir, T. A. (2019). Politik yetinin örgütsel sapma üzerindeki etkisinde meritokrasinin düzenleyici rolü [İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı]. Marmara Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü/.
Toytok, E. H., and Kapusuzoğlu, S. (2016). Influence of School Managers’ Ethical Leadership Behaviors on Organizational Culture: Teachers’ Perceptions. Eurasian Journal of Educational Research, 16(66), 373–388. https://doi.org/10.14689/ejer.2016.66.21
Treviño, L. K., Weaver, G. R., and Reynolds, S. J. (2006). Behavioral ethics in organizations: A review. In Journal of Management 32(6), 951–990. https://doi.org/10.1177/0149206306294258
Tuna, M., Bircan, H., and Yeşiltaş, M. (2012). Etik Liderlik Ölçeği ’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Antalya Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 143–155.
Turunç, Ö. and Turgut, H. (2017). Yönetim ve Strateji 101 Teori ve Yaklaşım, (1.Baskı), Siyasal Kitabevi.
Uçkun, C. G., and Yüksel, A. (2007). Aile Şirketlerinin Performansının Arttırılmasında Bir Strateji: Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (3), 25–39.
Yörük Karakılıç, N. (2019). Cameron ve Quinn örgüt kültürü ölçeğinin güvenirlik ve geçerliğinin test edilmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 19–30. https://doi.org/https://doi.org/10.33707/akuiibfd.509126
Young, M. (2017). The Rise of the Meritocracy. In The Rise of the Meritocracy. New York Publich. https://doi.org/10.4324/9781315134642
Yücel, T., and Özmen, A. (2020). Meritokrasiyi Kısıtlayan Kayırmacılığın Bir Türü Olarak Nepotizm: 1982 Anayasası’nın 10. ve 70. Maddeleri Kapsamında Bir Değerlendirme. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(39), 312–335.
Wahyuwardhana, M. H. and Wisesa, A. (2024). The role of democratic transformational leadership style in supporting clan organizational culture, International Journal of Current Science Research and Review, 7(2), 1312- 1324. Wray-Bliss, E. (2013). A crisis of leadership: Towards an anti-sovereign ethics of organisation. Business Ethics: A European Review, 22(1), 86–101. https://doi.org/10.1111/beer.12010
Wu, C., and Tang, Q. (2019). Reward meritocracy or nepotism: The case of independent financial advisors appointed by Chinese listed companies. China Journal of Accounting Research, 12(3). https://doi.org/10.1016/j.cjar.2019.03.001

ETİK LİDERLİĞİN ALGILANAN NEPOTİZM ÜZERİNE ETKİSİNDE MERİTOKRASİNİN ARACI; ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN DÜZENLEYİCİ ETKİSİ

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 56, 663 - 693, 19.03.2025

Şevval Nur Meriç , Ömer Okan Fettahlioğlu

https://doi.org/10.35408/comuybd.1478725

Öz

Bu çalışmanın genel amacı örgüt içerisinde istenmeyen uygulamalardan biri olan nepotizm ile etik liderlik arasında bir ilişki olup olmadığını, aynı zamanda da bu ilişkide liyakat esaslı yönetim olarak adlandırılan meritokrasinin aracı, örgüt kültürünün de düzenleyici rol oynayıp oynamadığını tespit edebilmektir. Çalışmanın teorik temelleri ise lider-üye etkileşimi, beşerî sermaye teorisi, sosyal öğrenme ve sosyal değişim teorileri gibi farklı temellere dayandırılmıştır. Çalışma değişkenler arası etkileşim, aracılık ve düzenleyicilik modeli testlerine dayalı nicel bir çalışmadır. Etik kurul izni alınmasının ardından başlatılan veri toplama yönteminde anket form tekniği tercih edilmiştir. Araştırma verileri ise Malatya ili OSB’ndeki aile işletmelerinde çalışanlardan elde edilmiştir. Veri analizlerinde SPSS 26 ve Process Makro 4.1 programları kullanılmış ve model hipotezleri korelasyon, regresyon, aracı ve düzenleyici etki analizleri ile yorumlanmıştır. Araştırma bulguları etik liderlik ile meritokrasi ve örgüt kültürü arasında olumlu bir ilişki olacağını ama nepotizmle etik liderlik arasında olumsuz bir ilişki ortaya çıkacağını işaret etmektedir. Ayrıca etik liderlik algısının nepotizm algısı üzerinde etkisinin olduğu ve bu etki üzerinde meritokrasinin aracı; örgüt kültürünün düzenleyici rol oynadığını da söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Etik Liderlik, Nepotizm, Meritokrasi, Örgüt Kültürü

Kaynakça

Abdalla, H. F., Maghrabi, A. S., and Raggad, B. G. (1998). Assessing the perceptions of human resource managers toward nepotism: A cross-cultural study. International Journal of Manpower, 19(8). https://doi.org/10.1108/01437729810242235
Akuffo, I. N., and Kivipõld, K. (2020). Influence of leaders’ authentic competences on nepotism-favouritism and cronyism. Management Research Review, 43(4). https://doi.org/10.1108/MRR-02-2019-0078
Akyıldız, İ, E. (2024). Beyin göçü ve beşerî sermaye ilişkisi: Türkiye örneği, [Doktora Tezi], Bursa Uludağ Üniversitesi.
Alesina, A., and Giuliano, P. (2007). The Power of the Family. NBER Working Paper Series, Cambridge, 1–52. https://www.nber.org/papers/w13051
Aleyashi, W. S. J. and Kalfaoğlu, S. (2023). Etik davranışlar, çalışma performansı ve iş etiği sarmalı. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(22), 739-760. https://doi.org/10.25204/iktisad.1330197
Alvarado, L. A. (2010). Dispelling the Meritocracy Myth: Lessons for Higher Education and Student Affairs Educators. The Vermont Connection, 31(1), 10–20.
Asunakutlu, T., and Avcı, U. (2010). Aile İşletmelerinde Nepotizm Algısı ve İş Tatmini İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 93–109.
Bahar, B. (2019). Sosyal öğrenme kuramı ve sosyal değişim kuramı perspektifinden etik liderlik. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 237-242.
Bellow, A. (2003). In praise of nepotism: A history of family Enterprise from king David to George W. Bush. New York: Anchor Books.
Biermeier-Hanson, B. (2015). What About the Rest of Us? The Importance of Organizational Culture in Nepotistic Environments. Industrial and Organizational Psychology, 8(1). https://doi.org/10.1017/iop.2014.7
Brown, M. E., Treviño, L. K., and Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2). https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2005.03.002
Büte, M. (2011). Perceived nepotism and its relation to job satisfaction, negative word of mouth and intention to quit. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 187–203. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/70273
Cameron, K. S., and Quinn, R. E. (2006). Diagnosing and Changing Organizational Culture. In The Jossey-Bass Business & Management Series. The Jossey-Bass. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2006.00052_5.x
Çamurcuoğlu, G. (2022). Meritokrasi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26(4), 269–312. https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1174035
Castilla, E. J., and Benard, S. (2010). The paradox of meritocracy in organizations. Administrative Science Quarterly, 55(4). https://doi.org/10.2189/asqu.2010.55.4.543
Çelen, B. C. (2016). Etik Liderlik Açısından Örgüt Kültürü ve Etik İklim İlişkileri. In Y. Kahraman & E. Demirbaş (Eds.), INTOCBEPS II International Turgut Özal Congress on Business Economics and Political Science PROCEEDINGS E-Book II: Business and Economics. Turgut Özal University.
Chan, L. (2019). Pressure to Support Meritocracy vs. Nepotism ("Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers). https://scholarworks.umt.edu/etd/11325
Ciulla, J. B. (2014). Ethics, the Heart of Leadership. In Ethics, the Heart of Leadership (3rd ed., pp. 1–256). Bloomsbury Publishing.
Dağüstün, E. (2023). Meritokrasi: Yetenek Yönetimine Başka Bir Bakış. Harward Business Rewiev. https://hbrturkiye.com/blog/meritokrasi-yetenek-yonetimine-baska-bir-bakis
Davey, L. M., Ramona Bobocel, D., Son Hing, L. S., and Zanna, M. P. (1999). Preference for the merit principal scale: An individual difference measure of distributive justice preferences. Social Justice Research, 12(3). https://doi.org/10.1023/A:1022148418210
Düger, Y. S. (2021). Etik liderlik ile bilgi paylaşımı arasındaki ilişki: sistematik bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 5(2), 619-645. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.806259
Ezra, W., and Charles, M. (2023). Organizational Culture among Religious Founded Schools in Enhancing Teachers Performance: A Case Study of Bishop Willigers Secondary School in Bugweri District, Eastern Uganda. Paradigm Academic Press, 2(9), 61–73. https://doi.org/10.56397/RAE.2023.09.06
Ford, R., and McLaughlin, F. (1985). Nepotism: Boon or bane. Personnel Administrator, 64(9), 57–60.
Firfiray, S. et al. (2017). Is nepotism so bad for family firms? A socioemotional wealth approach, Human Resource Management Review, 28(1), 1-15. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2017.05.008
Gold, D. L., & Dienhart, J. W. (2007). Business ethics in the corporate governance era: Domestic and international trends in transparency, regulation, and corporate governance. Business and Society Review, 112(2). https://doi.org/10.1111/j.1467-8594.2007.00291.x
Güney, S. (2020). Yönetim ve Organizasyon El Kitabı. (1-672). Nobel Yayıncılık.
Gyimah-Boadi, E. (2000). Conflict of Interest, Nepotism and Cronyism. In Pope J. (Ed.), TI Source Book 2000: Confronting Corruption: The Elements of a National Integrity System (pp. 195–204). Transparency International (TI).
Hayek, M. J. (2014). Nepotism and Ethical Reasoning in Family Businesses. Journal of Ethics & Entrepreneurship, 4(1).
Hofstede, G., Hofstede, G. J., and Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind, Third Edition. In McGraw-Hill Education; 3 editions (3rd ed.). McGraw Hill Companies.
Hyter, M. (2004). Meritocracy: responding to the myth. Handbook of Business Strategy, 5(1), 41–44. https://doi.org/10.1108/10775730410494224
Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (6.Baskı), Asil Yayın Dağıtım.
Kalfaoğlu, S., Attar, M., & Tekin, E. (2021). Etik Liderliğin Örgüt Kültürüne Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergis, 13(2), 1107–1126. https://doi.org/https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1187
Karaca, N., and Aksoy, A. (2022). Algılanan Nepotizmin Örgütsel İntikam Üzerine Etkisi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 58–69. https://doi.org/https://doi.org/10.33905/bseusbed.1081224
Kaye, K. (2009). Book Review: Bellow, A. (2003). In Praise of Nepotism: A Natural History. Garden City, NY: Doubleday. Family Business Review, 22(2). https://doi.org/10.1177/0894486509333705
Kenneth, A., Bowles Samuel, and Durlauf, S. N. (2000). Meritocracy and Economic Inequality. In Edward N. Zalta & Uri Nodelman (Eds.), Meritocracy and Economic Inequality. Princeton University Press. https://doi.org/https://doi.org/10.1515/9780691190334
Khairy, H.A., Baquero, A., Mathew, V., El-Meligy, M.A., Alhadry, O.M. and Alsetoohy, O. (2024). Nepotism and hotel employees' ıntention to leave: Does ethical leadership matter?. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 13(3):453-459. DOI: https://doi.org/10.46222/ajhtl.19770720.528
Khuong, M. N., and Nhu, N. V. Q. (2015). The Effects of Ethical Leadership and Organizational Culture towards Employees’ Sociability and Commitment–A Study of Tourism Sector in Ho Chi Minh City, Vietnam. Journal of Advanced Management Science. https://doi.org/10.12720/joams.3.4.329-336
Köroğlu, Ç., Karadağ, L., and Biçici, F. (2014). Turizm sektöründe faaliyet gösteren aile işletmelerinde muhasebe sisteminin incelenmesi: Marmaris örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 113-126
Köse, S., Tetik, S., and Ercan, C. (2001). Örgüt Kültürünü Oluşturan Faktörler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 219–242.
Kuenzi, M., Mayer, D. M., and Greenbaum, R. L. (2020). Creating an ethical organizational environment: The relationship between ethical leadership, ethical organizational climate, and unethical behavior. Personnel Psychology, 73(1). https://doi.org/10.1111/peps.12356
Lawton, A., and Páez, I. (2015). Developing a framework for ethical leadership. Journal of Business Ethics, 130(3), 639–649. https://doi.org/10.1007/s10551-014-2244-2
Lokaj, A. S. (2015). Nepotism as a negative factor in organization performance. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 14(2), 9–13. https://doi.org/10.5901/ajis.2015.v4n2s1p9 Lubis, F. R., and Hanum, F. (2020). Organizational culture, Advances in Social Science, Education and Humanities Research, (511), 88-91, 10.2991/assehr.k.201221.020
Maden Eyiusta, C., & Yanık İlhan, B. (2015). Lisansüstü eğitimin çalışanların iş performansları üzerindeki etkisi: Beşerî sermaye teorisi yaklaşımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(3), 113-126. https://doi.org/10.18037/ausbd.11181
Mako, G. (2022). Etik Liderliğin Nepotizmle Örgütsel Sessizlik ve Nepotizmle Örgütsel Adalet İlişkisinde Aracılık Rolü [Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dal]. Selçuk Üniversitesi.
Markham, A. N. (2006). Ethic as Method, Method as Ethic. Journal of Information Ethics, 15(2), 37–55. https://doi.org/10.3172/JIE.15.2.37
Markovits, D. (2019). Review of the Meritocracy Trap: How America’s Foundational Myth Feeds Inequality, Dismantles the Middle Class and Devours the Elite. Penguin.
McGregor, J. (2014, February 4). Ethical misconduct, by the numbers. Washington Post. https://www.washingtonpost.com/news/on-leadership/wp/2014/02/04/ethical-misconduct-by-the-numbers/
Mhatre, K. H. (2012). Nepotism and leadership. In Jones Robert G (Ed.), Nepotism in Organizations (pp. 171–195). Taylor & Francis Group.
Mulder, B. Kaye (2008), Risking the business or reaping the benefits: the antecedents and consequences of nepotism, PhD Dissertation, DePaul University, Chicago, Illinois.
Mulligan, T. (2023). Meritocracy (Edward N. Zalta and Uri Nodelman, Eds.). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
Özdemir, F., and Özer, G. (2019). Örgütlerde Nepotizm İle Etik Liderlik Bir Arada Bulunabilir Mi? Social Sciences Studies Journal, 5(50), 6500–6511. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.26449/sssj.1885
Özkanan, A., and Erdem, R. (2014). Yönetimde kayırmacı uygulamalar: Kavramsal bir çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(20), 179–206.
Özler, H., Ergun Özler, D., and Eren Gümüştekin, G. (2007). Aile İşletmelerinde Nepotizmin Gelişim Evreleri ve Kurumsallaşma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 437–450.
Özmen, S., Özer, Ö., and Özkan, O. (2020). Sağlık Çalışanlarında Etik Liderlik ve Örgüt Kültürünün İncelenmesi: Özel Bir Hastanede Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 440–456. https://doi.org/10.30798/makuiibf.692062
Pasricha, P., Singh, B., and Verma, P. (2018). Ethical Leadership, Organic Organizational Cultures and Corporate Social Responsibility: An Empirical Study in Social Enterprises. Journal of Business Ethics, 151(4). https://doi.org/10.1007/s10551-017-3568-5
Polat Dede, N. (2019). The Effects of Paternalistic Leadership Styles on The Perceptions of Nepotism: A Study in Family Business. In Traders International Trade Academic Journal, 2(1), 43–69.
Rahman, Md. H., Galván,R, S., and Martínez, A. B. (2017). “Impact of family business on economic development: A study of spain’s family-owned supermarkets.” Journal of Business and Management Sciences, 5(4) (129-138. doi: 10.12691/jbms-5-4-4.
Rizwan, M., Zeeshan, C., and Mahmood, S. (2017). The Impact of Perceived Ethical Leadership and Organizational Culture on Job Satisfaction with the Mediating Role of Organizational Commitment in Private Educational Sector of Islamabad, Pakistan. Journal of Intercultural Management, 9(1). https://doi.org/10.1515/joim-2017-0004
Scandura, T. A., Graen, G. B., and Noval, M. A. (1986). When Managers Decide Not to Decide Autocratically: An Investigation of Leader-Member Exchange and Decision Influence. Academy of Management Proceedings, 1986(1). https://doi.org/10.5465/ambpp.1986.4980620
Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. In SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi (2nd ed., pp. 1–261). Anı Yayıncılık.
Seçkin, Ş. N. (2020). Algılanan Sosyal Mübadele, İşe Yabancılaşma ve Sanal Kaytarma Davranışlarını Etkiler Mi? Mübadele İdeolojisinin Düzenleyici Rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 34(4), 1207-1227. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.541310
Sever, H. (2021). Meritokrasi ve Örgütsel Adalet İlişkisinin Kamu Çalışanları Açısından İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1480–1490. https://doi.org/https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1210
Shafique, I., Ahmad, B. and Kalyar, M. N. (2020). How ethical leadership influences creativity and organizational innovation: Examining the underlying mechanisms, European Journal of Innovation Management, 23(1), 114-133.
Silva, A. (2016). What is leadership, Journal of Business Studies Quarterly, 8(1), 1-5.
Şentürk, F. K. (2017). Etik Liderliğin Belirleyicileri Olarak Kişilik, Örgüt Kültürü ve Dini Yönelim: Antalya’daki Dört ve Beş Yıldızlı Otellerde Bir Uygulama. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(3), 186–206. https://doi.org/10.24010/soid.369966
Şişman, G., & Pekkan, N. Ü. (2022). İşveren markalamaya örgüt kültürü ve örgüt iklimi çerçevesinden bakış: bir örnek olay analizi. Tarsus Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 46-61.
Takeishi, N. (2023). Nepotism and Meritocracy: Structure of Conflict Between Elites in Modern Brazil. Electro-Communication University Bulletin, 35(1), 42–50.
Theriault, S. M. (2003). Patronage, the Pendleton Act, and the power of the people. Journal of Politics, 65(1), 50–68. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/1468-2508.t01-1-00003
Toor, S. ur R., and Ofori, G. (2009). Ethical leadership: Examining the relationships with full range leadership model, employee outcomes, and organizational culture. Journal of Business Ethics, 90(4). https://doi.org/10.1007/s10551-009-0059-3
Topdemir, T. A. (2019). Politik yetinin örgütsel sapma üzerindeki etkisinde meritokrasinin düzenleyici rolü [İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı]. Marmara Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü/.
Toytok, E. H., and Kapusuzoğlu, S. (2016). Influence of School Managers’ Ethical Leadership Behaviors on Organizational Culture: Teachers’ Perceptions. Eurasian Journal of Educational Research, 16(66), 373–388. https://doi.org/10.14689/ejer.2016.66.21
Treviño, L. K., Weaver, G. R., and Reynolds, S. J. (2006). Behavioral ethics in organizations: A review. In Journal of Management 32(6), 951–990. https://doi.org/10.1177/0149206306294258
Tuna, M., Bircan, H., and Yeşiltaş, M. (2012). Etik Liderlik Ölçeği ’nin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Antalya Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 143–155.
Turunç, Ö. and Turgut, H. (2017). Yönetim ve Strateji 101 Teori ve Yaklaşım, (1.Baskı), Siyasal Kitabevi.
Uçkun, C. G., and Yüksel, A. (2007). Aile Şirketlerinin Performansının Arttırılmasında Bir Strateji: Dış Kaynaklardan Yararlanma (Outsourcing). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (3), 25–39.
Yörük Karakılıç, N. (2019). Cameron ve Quinn örgüt kültürü ölçeğinin güvenirlik ve geçerliğinin test edilmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 19–30. https://doi.org/https://doi.org/10.33707/akuiibfd.509126
Young, M. (2017). The Rise of the Meritocracy. In The Rise of the Meritocracy. New York Publich. https://doi.org/10.4324/9781315134642
Yücel, T., and Özmen, A. (2020). Meritokrasiyi Kısıtlayan Kayırmacılığın Bir Türü Olarak Nepotizm: 1982 Anayasası’nın 10. ve 70. Maddeleri Kapsamında Bir Değerlendirme. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(39), 312–335.
Wahyuwardhana, M. H. and Wisesa, A. (2024). The role of democratic transformational leadership style in supporting clan organizational culture, International Journal of Current Science Research and Review, 7(2), 1312- 1324. Wray-Bliss, E. (2013). A crisis of leadership: Towards an anti-sovereign ethics of organisation. Business Ethics: A European Review, 22(1), 86–101. https://doi.org/10.1111/beer.12010
Wu, C., and Tang, Q. (2019). Reward meritocracy or nepotism: The case of independent financial advisors appointed by Chinese listed companies. China Journal of Accounting Research, 12(3). https://doi.org/10.1016/j.cjar.2019.03.001

Toplam 80 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	İngilizce
Konular	Strateji, Yönetim ve Örgütsel Davranış (Diğer)
Bölüm	Araştırma Makalesi
Yazarlar	Şevval Nur Meriç 0000-0001-8672-0591 Ömer Okan Fettahlioğlu 0000-0002-0621-1699
Yayımlanma Tarihi	19 Mart 2025
Gönderilme Tarihi	5 Mayıs 2024
Kabul Tarihi	24 Ocak 2025
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2025 Cilt: 23 Sayı: 56

Kaynak Göster

APA	Meriç, Ş. N., & Fettahlioğlu, Ö. O. (2025). THE MEDIATING ROLE OF MERITOCRACY AND THE MODERATING EFFECT OF ORGANIZATIONAL CULTURE ON THE IMPACT OF ETHICAL LEADERSHIP ON PERCIVED NEPOTISM. Yönetim Bilimleri Dergisi, 23(56), 663-693. https://doi.org/10.35408/comuybd.1478725

Makale Dosyaları

Tam Metin

Sayın Araştırmacı;

Dergimize gelen yoğun talep nedeniyle Ocak ve Mart 2025 sayısı için öngörülen kontenjan dolmuştur, gönderilen makaleler ilerleyen sayılarda değerlendirilebilecektir. Bu hususa dikkat ederek yeni makale gönderimi yapmanızı rica ederiz.

Dergimize göndereceğiniz çalışmalar linkte yer alan taslak dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Çalışmanızı aktaracağınız taslak dergi yazım kurallarına göre düzenlenmiştir. Bu yüzden biçimlendirmeyi ve ana başlıkları değiştirmeden çalışmanızı bu taslağa aktarmanız gerekmektedir.

Türkçe Makale Şablonu için tıklayınız...

İngilizce Makale Şablonu için tıklayınız...

Ücret politikası için tıklayınız..

Saygılarımızla,