TEFTİŞ KURULLARINA İLİŞKİN MEVZUATIN KATEGORİK OLARAK YORUMLANMASI-1 (1923-1960 YILLARI ARASI DÖNEM)

Yıl 2011, Sayı: 6, 54 - 61, 13.07.2016

Onur Aytar

Öz

Cumhuriyetin ilk yıllarından beri, Türk kamu yönetimi sistemi içerisinde önemli fonksiyonlar görmüş olan teftiş kurulları; görevleri, yetkileri, yapısı ve niteliği açısından hep tartışılmış hatta zaman zaman da eleştirilere maruz kalarak reforma tabi tutulmaları gerektiği ifade edilmiştir. Bu çalışmada bu tür tartışmalara girilmeksizin, tamamen nesnel ölçütlere dayanılarak belirli karakteristik özellikler çerçevesinde, teftiş kurullarına ilişkin mevzuat incelenmeye çalışılmıştır. İncelemeler kapsamında temel karakteristiği yansıtacak şekilde mevzuattan örnekler verilerek dönemin teftiş kurullarının fotoğrafı çekilmiş ve bu tespitlerden yola çıkarak bazı değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bu çalışmayla, teftiş kurullarının işlevi ve/veya işlevsizliği konusunda günümüzde yapılan tartışmaların kişisel değer ve tutumlardan uzak bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiği düşüncesiyle, belge ve metinlere dayanarak teftiş kurulları hakkında somut ve nesnel veriler oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Teftiş kurulu, teftiş heyeti, müfettiş, teftiş, soruşturma, tahkik, inceleme, tetkik, tüzük, nizamname, yönetmelik

Kaynakça

• Maliye Heyeti Teftişiyesi Nizamnamesi (17/10/1330 (1914) tarih ve 14/1914 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Adliye Nezareti Heyeti Teftişiye Nizamnamesi (1331-1915)
• Umuru Mülkiye Heyeti Teftişiyesinin Vazife ve Salahiyetleri Hakkında Talimatname (27/10/1331-1915)
• Adliye Nezareti Heyeti Teftişiye Nizamnamesi zeyl talimatnamesi (1136-1920)
• Evkaf Müfettişleri Talimatnamesi (29/04/1339 (1923) tarih ve 2452 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Evkaf Heyeti Teftişiye Talimatnamesi (06/08/1340 (1924) tarih ve 766 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Maarif müfettişi umumilerinin hukuk, salahiyet ve vezaifi hakkında Talimatnamenin kabulüne dair Kararname (14/06/1341 (1925) tarih ve 2103 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Maliye Heyeti Teftişiyesi Nizamnamesinin dördüncü maddesinin tefsiri (31 Kanunusani 1927)
• Nafia Müfettişleri Talimatnamesi (27/03/1929 tarih ve 7834 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Nafia Müfettişleri Talimatnamesinin beşinci maddesinin tadili hakkında Kararname (18/05/1931 tarih ve 11057 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Nafia Müfettişleri Talimatnamesinin beşinci maddesine bir fıkra ilavesi hakkında Kararname (09/08/1931 tarih ve 11594 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Maliye Heyeti Teftişiye Nizamnamesinin muaddel 9 uncu maddesinin 2 nci fıkrasının tadiline dair kararname (13/07/1932 tarih ve 13134 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Maliye Teftiş Heyeti Nizamnamesinin muaddel 9 uncu maddesinin 3 ve 4 üncü fıkralarını tadil eden Nizamname (26/04/1933 tarih ve 14258 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Evkaf Heyeti Teftişiye Talimatnamesinin 6 ncı maddesinin yeni şekli hakkında Kararname (13/02/1936 tarih ve 2/4035 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• İş Dairesinin Teşkilat ve Vazifelerine dair Nizamname (İş Müfettişlerinin görevleri ile ilgili) (03/07/1937 tarih ve 7030 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Nafia Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesinin mer’iyete konulmasına dair Kararname (09/08/1937 tarih ve 2/7213 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Münakalat Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesi (10/08/1940 tarih ve 2/14120 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Ticaret Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesi (10/08/1940 tarih ve 2/14119 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Gümrük ve İnhisarlar Vekilliği Teşkilat ve Vazifelerine dair Nizamname (Teftiş Kurulu ile ilgili hükümler) (10/08/1940 tarih ve 2/14153 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Ticaret Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesine ek Nizamname (09/Kanunuevvel/1941 tarih ve 2/16971 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Nafia Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesi (26/03/1941 tarih ve 2/15472 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Nafia Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesinin 33 üncü maddesinin tadili hakkında Nizamname (23/03/1942 tarih ve 2/17602 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Mülkiye Teftiş Heyeti Nizamnamesi (18/02/1944 tarih ve 3/453 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Çalışma Vekaleti Teftiş Kurulu Nizamnamesi (02/08/1947 tarih ve 3/6291 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı)
• Tarım Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğünü yürürlüğe koyan Bakanlar Kurulu Kararı (22/07/1949 tarih ve 3/9684 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı)
• Tarım Bakanlığı Müfettiş Yardımcılarının Seçimine, Müsabaka ve Yeterlik Sınavlarına Dair Yönetmelik (30 Haziran 1950 tarih ve 7546 sayılı Resmi Gazete)
• Ulaştırma Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü (20/03/1951 tarih ve 3/12741 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı)
• Tarım Bakanlığı Teftiş Kurulu Soruşturma Yönetmeliği (31 Mayıs 1951 tarih ve 7822 sayılı Resmi Gazete)
• Tarım Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğünün 23 üncü maddesinin (b) bendinin kaldırılmasına dair Tüzük (12/11/1951 tarih ve 3/13981 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı)
• Çalışma Vekaleti Teftiş Kurulu Nizamnamesinin birinci maddesinin tadiline dair Nizamname (09/06/1953 tarih ve 4/925 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Toprak ve İskan İşleri Genel Müdürlüğü Teftiş Heyeti Nizamnamesi (19/01/1954 tarih ve 4/2147 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Bayındırlık Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesinin 34 üncü maddesinin tadili hakkında Nizamname (25/01/1954 tarih ve 4/2314 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesi (18/06/1955 tarih ve 4/5346 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Devlet Üretme Çiftlikleri Umum Müdürlüğü Teftiş Heyeti Nizamnamesi (09/09/1955 tarih ve 4/5951 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesinin bazı maddelerinin değiştirilmesi ve bir maddesinin kaldırılması hakkında Nizamname (09/04/1958 tarih ve 4/10179 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• Münakalat Vekaleti Teftiş Heyeti Nizamnamesinin birinci maddesinin tadiline dair Nizamname (02/10/1959 tarih ve 4/12262 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• 1. Müfettiş ve müfettiş muavinlerinin yevmiye ve harcırahlarına dair kanun (28/03/1927 tarih ve 999 sayılı kanun)
• 2. Hıfzıssıhha Müfettişi Umumileri unvanının Maarif Hıfzıssıhha Müfettişi Umumileri şeklinde tashihi hakkında kararname (22/04/1928 tarih ve 6476 sayılı İcra Vekilleri Heyeti Kararı)
• 3. Teftiş mıntıkaları merkezi haricinde tahkikat veya teftişatla iştigal ettikleri sırada hastalanan müfettişlere ikamet yevmiyesi verilmeyeceğine dair karar (05/05/1932 tarih ve 705 sayılı Heyeti Umumiye Kararı)
• 4. Müfettişlerin ikamet yevmiyeleri ve muvakkat tazminatları hakkında (30/06/1932 tarih ve 179 sayılı tefsir)
• 5. Müfettişlere içtihat hatası dolayısıyla verilmiş olan muvakkat tazminata dair Heyeti Umumiye Kararı (30/06/1932 tarih ve 722 sayılı Heyeti Umumiye Kararı)
• 6. Müfettiş ve müfettiş muavinlerinin yevmiye ve harcırahları- na dair olan 28 Mart 1927 tarih ve 999 sayılı Kanuna ek Kanun (13/06/1938 tarih ve 3443 sayılı kanun)