Ortaokul Matematik Öğretmen Adaylarının Cebir Öğrenme Alanına İlişkin Alan ve Pedagojik Alan Bilgilerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 52, 359 - 391, 31.12.2021

Feriha Hande İdil , Serkan Narlı

https://doi.org/10.53444/deubefd.905609

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul matematik öğretmen adaylarının 8. sınıf cebir öğrenme alanına ilişkin alan ve pedagojik alan bilgilerini, Ball, Thames ve Phelps (2008) tarafından geliştirilen, “Öğretmek İçin Matematik Bilgisi” (ÖMB) modelinden yararlanarak incelemektir. ÖMB modeli, öğretmenlerin matematik öğretimi için sahip olmaları gereken bilgileri ortaya koymaktadır. Söz konusu modelin matematik öğretiminde yol gösterici olarak kullanılabileceği ve dolayısıyla öğretmen yetiştirme sürecine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan özel durum çalışması deseninden yararlanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını, Türkiye'de bir devlet üniversitesinde öğrenim gören üç son sınıf ortaokul matematik öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada yer alan öğretmen adayları ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Öncelikle her bir öğretmen adayı ile ÖMB modelinin bileşenlerine ilişkin görüşmeler yapılmıştır. Ardından öğretmen adaylarının öğretim süreçleri gözlenmiş ve video kamera ile kaydedilmiştir. Öğretim süreçlerinin tamamlanmasının ardından öğretmen adayları ile genel bir görüşme daha yapılmıştır. Araştırmanın sonuçları, öğretmen adaylarının cebir öğrenme alanına ilişkin alan ve pedagojik alan bilgilerinde eksiklikler olduğunu göstermiştir. Öğretmen adaylarının eksikliklerinin özellikle uzmanlık alan bilgisi bileşenlerinde yoğunlaştığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmek için matematik bilgisi, alan bilgisi, pedagojik alan bilgisi, cebir öğrenme alanı, ortaokul matematik öğretmen adayları

Kaynakça

• Akar, G. K. (2010). Bir matematik öğretmeni ne bilmeli? Alan bilgisi ve alan eğitimi bilgisi arasındaki fark. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2), 33-47.
• Akdağ, H. ve Tok, H. (6-9 Temmuz 2004). Geleneksel Öğretim ile PowerPoint Sunum Destekli Öğretimin Öğrenci Erişisine Etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulmuş bildiri, Malatya.
• Arslan, B. (2003). “Bilgisayar Destekli Eğitime Tabi Tutulan Ortaöğretim Öğrencileriyle Bu Süreçte Eğitici Olarak Rol Alan Öğretmenlerin BDE’ye İlişkin Görüşleri”, TOJET: The Turkish Online Journal Of Educational Technology, 2(4).
• Aslan Tutak, F. (2009). A study of geometry content knowledge of elementary preservice teachers: The case of quadrilaterals. Unpublished doctoral dissertation, University of Florida.
• Aydın, A. (2007). Sınıf Yönetimi. Ankara: Tek Ağaç Eylül Yayıncılık.
• Ball, D. L. (1990). Breaking with experiences in learning to teach mathematics: The role of a preservice methods course. For the Learning of Mathematics, 10(2), 10- 16.
• Ball, D. L., Hill, H. H. & Bass, H. (2005). Knowing mathematics for teaching: Who knows mathematics well enough to teach third grade, and how can we decide? American Educator, pp. 14-46.
• Ball, D. L., Lubienski, S. T., and Mewborn, D. S. (2001). Research on teaching mathematics: The unsolved problem of teachers’ mathematical knowledge. Handbook of research on teaching, 4, 433-456.
• Ball, D. L., Thames, M. H. & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special? Journal of Teacher Education, 59(5), 389-407. Baş, S., Çetinkaya, B., & Erbaş, A. K. (2011). Öğretmenlerin dokuzuncu sınıf öğrencilerinin cebirsel düşünme yapılarıyla ilgili bilgileri. Eğitim ve Bilim, 36(159).
• Başer, N., & Narlı, S. (2003). Matematik Öğretmenlerinin Öğretim Yöntemlerini Kullanmada Karşılaştıkları Sorunlar. Matematikçiler Derneği Bilim Köşesi.
• Borko, H., Eisenhart, M., Brown, C. A., Underhill, R. G., Jones, D., & Agard, P. C. (1992). Learning to teach hard mathematics: Do novice teachers and their instructors give up too easily?. Journal for research in mathematics education, 23(3), 194-222.
• Budak, İ., Budak, A., Tutak, T., & Dane, A. (2009). Matematikte düz anlatım ve problem çözme sınıflarındaki öğretmen-öğrenci etkileşim farklılıklarının karşılaştırılması. Journal of Qafqaz University, 28(2), 180-189.
• Carpenter, S.R. (2003). Incorporation of a Cooperative Learning Technique in Organic Chemistry. Journal of Chemical Education, 80, 330-332. İnan, C. (2006). Matematik öğretiminde materyal geliştirme ve kullanma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (7), 47-56.
• Çelik, D., Özmen, Z., Aydın, S., Güler, M., Birgin, O., Açıkyıldız, G., ve arkadaşları. (2018). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Hakkındaki İnançlarının Ulusal Düzeyde Karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 43(193).
• Dede, Y. ve Peker, M. (2007). Öğrencilerin cebire yönelik hata ve yanlış anlamaları: Matematik öğretmen adaylarının bunları tahmin becerileri ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 6(1), 35- 49.
• Dede, Y., Yalın H., Argün, Z. (2002). “İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin değişken kavramının öğrenimindeki hataları ve kavram yanılgıları.” V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunulan bildiri.
• Eisenhart, M., & Borko, H. (1993). Designing classroom research: Themes, issues, and struggles. Allyn & Bacon, A Division of Simon & Schuster, Inc., 160 Gould Street, Needham Heights, MA 02194.
• English, L. D., & Halford, G. S. (1995). Mathematics Education: Models and Processes. Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Erbaş, A. K., & Ersoy, Y. (2002). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin eşitliklerin çözümündeki başarıları ve olası kavram yanılgıları. UFBMEK-5 Bildiri Kitabı, 16-18.
• Ersoy, Y. ve Ardahan, H. (2003). “İlköğretim Okullarında Kesirlerin Öğretimi II: Tanıya Yönelik Etkinlikler Düzenleme. Erişim adresi: http://www.matder.org.tr/bilim/ioko2tyed.asp?ID=49, 27.04.2005.
• Ersoy, Y., & Erbaş, A. K. (2005). Kassel projesi cebir testinde bir grup Türk öğrencinin genel başarısı ve öğrenme güçlükleri. Elementary Education Online, 4(1).
• Even, R. & Tirosh, D. (1995). Subject-matter knowledge and knowledge about students as sources of teacher presentations of the subject-matter.Educational studies in mathematics, 29(1), 1-20.
• Even, R., & Markovits, Z. (1995). Some aspects of teachers’ and students’ views on student reasoning and knowledge construction. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 26(4), 531-544.
• Gage, N.L. & Berliner, D.C. (1994). Educational psychology. Boston: Houghton Mifflin.
• Garil, B. & Silverman, F. (2009). Beyond the Classroom Walls: Helping Teachers Recognize Mathematics Outside of the School. Relime, 12(3), 333-354.
• Gess-Newsome, J. (1999). Pedagogical content knowledge: An introduction and orientation. In Examining pedagogical content knowledge (pp. 3-17). Springer, Dordrecht.
• Ginsburg, H. P., & Amit, M. (2008). What is teaching mathematics to young children? A theoretical perspective and case study. Journal of Applied Developmental Psychology, 29(4), 274-285.
• Goulding, M., Rowland, T., & Barber, P. (2002). Does it matter? Primary teacher trainees' subject knowledge in mathematics. British Educational Research Journal, 28(5), 689-704.
• Grouws, D. A., & Schultz, K. A. (1996). In J. Sikula. Handbook of research on teacher education. Macmillan Library Reference USA, Simon & Schuster Macmillan, 1633 Broadway, New York, NY 10019.
• Herscovics, N. & Kieran, C. (1980). Constructing meaning for the concept of equation. The Mathematics Teacher, 73, 572-580.
• Hill, H. C. (2007). Mathematical knowledge of middle school teachers: Implications for the No Child Left Behind policy initiative. Educational evaluation and policy analysis, 29(2), 95-114.
• Hill, H. C., & Ball, D. L. (2004). Learning mathematics for teaching: Results from California's mathematics professional development institutes. Journal for research in mathematics education, 35(5), 330-351.
• Hill, H. C., & Lubienski, S. T. (2007). Teachers' mathematics knowledge for teaching and school context: A study of California teachers. Educational Policy, 21(5), 747-768.
• Hlynka, D. & Mason, R. (1998). Powerpoint in the classroom: where is the power? Educational Technology, 38(5), 42-45.
• Işık, A. ve Çelik, E. (2017). Effect On Student Achievement Of Teaching Algebraic Equations With Worksheets. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (5), 1893-1908.
• Jones, I., & Pratt, D. (2006). Connecting the equals sign. International Journal of Computers for Mathematical Learning, 11(3), 301-325.
• Kennedy, M. M. (1993). A Study Package for Examining and Tracking Changes in Teachers' Knowledge. NCRTL Technical Series, 93-1.
• Kieran, C. (1990). Cognitive processes involved in learning school algebra. In P. Nesher & J. Kilpatrick (Eds.), Mathematics and Cognition (pp. 96-112). New York: Cambridge University Press.
• Kolis, M., & Dunlap, W. P. (2004). The knowledge of teaching: The K3P3 model. Reading Improvement, 41(2), 97-108.
• Koşar, E., Yüksel, S. Özkılıç, R. Avcı, U. Alyas, Y. ve Çiğdem, H. (2003). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara, Pegem Akademi Yayınları.
• MacGregor, M., & Stacey, K. (1993). Cognitive models underlying students' formulation of simple linear equations. Journal for Research in Mathematics Education, 24, 217-232.
• Maxwell, J. A. Qualitative Research Design. California: Sage Publication, 1996.
• MEB, (2008). Öğretmen yeterlikleri: Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel arastirma: Desen ve uygulama icin bir rehber (Cev. Editoru: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayincilik.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM), (2000). Principles and Standards for School Mathematics, Commission on Standards for School Mathematics, Reston, VA.
• Orton, A., & Orton, J. (1999). Pattern and the approach to algebra. Pattern in the teaching and learning of mathematics, 104-120.
• Özkan, H. H. (2011). Matematik Dersinde Öğretmenlerin Ders İçi Yönelttiği Sorular Ve Öğrenci Cevapları Düzeyi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 35(35).
• Özmantar, M.F. Bozkurt, A., Demir, S., Bingölbali, E. ve Açıl, E. (2010). “Sınıf Öğretmenlerinin Etkinlik Kavramına İlişkin Algıları”, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 379-398.
• Öztürk, İ. H. (2012). Öğretimin planlanmasında öğretmenin rolü ve özerkliği: Ortaöğretim tarih öğretmenlerinin yıllık plan hazırlama ve uygulama örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 271-299.
• Raymond, A. M. (1997). Inconsistency between a beginning elementary school teacher's mathematics beliefs and teaching practice. Journal for research in mathematics education, 28(5), 550-576.
• Russell, S.J. (1999) Mathematical reasoning in the elementary grades. In Lee V. Stiff (Ed.), Developing mathematical reasoning in grades K-12 / 1999 yearbook. Reston, Virginia: National Council of Teachers of Mathematics.
• Ryan, J., & McCrae, B. (2006). Assessing Pre-Service Teachers' Mathematics Subject Knowledge. Mathematics teacher education and development, 7, 72-89.
• Shulman, L. S. (1987). Knowlegde and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57(1), 61-77.
• Shulman, L.S. (1986). Those who understand: Knowledge Growth in Teaching. Educational Researcher. 15(2), 4-14.
• Tabuk, M. (2003). “İlköğretim 7. Sınıflarda “Çember, Daire Ve Silindir” Konusunun Öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğretimin Başarıya Etkisi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tanışlı, D. ve Köse, Y.N. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Örüntüleri Genellemeleri: Görsel Stratejilerin Etkisi: 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (s. 220-225), Elazığ.
• Teachervision. (2010). Levels of Questions in Bloom's Taxonomy. Retrieved from http://www.teachervision.fen.com/teaching-methods/new-teacher/48445.html (22.04.2010).
• Tirosh, D. (2000). Enhancing prospective teachers‟ knowledge of children‟s conceptions: The case of division of fractions. Journal for Research in Mathematics Education, 31(1), 5–25.
• Toluk Uçar, T. (2011). Öğretmen adaylarının pedagojik içerik bilgisi: öğretimsel açıklamalar. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2).
• Ubuz, B., Erbas, A.K¸ Çetinkaya, B. & Özgeldi, M. (2010). “Exploring the quality of the mathematical tasks in the new Turkish elementary school mathematics curriculum guidebook: the case of algebra”, ZDM Mathematics Education, 42: 483–491.
• Uğurel, I. ve Bukova-Güzel, E. (2010). “Matematiksel Öğrenme Etkinlikleri Üzerine Bir Tartışma Ve Kavramsal Bir Çerçeve Önerisi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 39: 333-347.
• Van den Kieboom, L. A. (2013). Examining the mathematical knowledge for teaching involved in pre-service teachers' reflections. Teaching and Teacher Education, 35, 146-156.
• Yaman, H (2010). İlköğretim öğrencilerinin matematiksel örüntülerdeki ilişkileri algılayışları üzerine bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Yeşildere, S. (2007). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel alan dilini kullanma yeterlikleri. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 24(2), 61-70.
• Yeşildere, S. ve Akkoç, H. (2010). Algebraic Generalization Strategies of Number Patterns Used by PreService Elementary Mathematics Teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1142-1147.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma.(6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yusof, M. & Zakaria, E. (2010). Investigating Secondary Mathematics Teachers Pedagogical Content Knowledge: a Case Study. Journal of Education and Sociology, p. 32-39.