Diyarbakır’da Bir İlçe Devlet Hastanesi Engelli Sağlık Kuruluna Başvuran Hastalarda Zihinsel, Ruhsal, Davranışsal Bozuklukların Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 46 Sayı: 4, 763 - 770, 15.12.2019

Ceylan Ergül

https://doi.org/10.5798/dicletip.661289

Öz

Amaç: Engellilik ülkemizde önemli bir sorun olmasına rağmen bu konuda yapılmış az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı ülkenin kırsal kesimine hizmet veren bir ilçe devlet hastanesinden engelli sağlık kurulu raporu alan kişilerdeki psikiyatrik tanıların sıklığının ve psikiyatrik tanı almış olan kişilerin demografik özelliklerinin ortaya konulmasıdır.
Yöntemler: Eylül 2016-Şubat 2019 tarihleri arasında bir ilçe devlet hastanesi engelli sağlık kuruluna alınmış olan 3842 kişinin dosyaları geriye dönük olarak araştırıldı. Psikiyatrik bir tanı ile engel oranı almış olan 576 kişinin demografik bilgileri, engel oranları ve tanı sıklıkları incelendi.
Bulgular: Sağlık kurulunda rapor düzenlenen kişilerden psikiyatrik bir tanı ile engel oranı almış olan 576 kişinin 312’sinin erkek (%54,2), 264’ünün kadın (%45,8) olduğu ve yaş ortalamalarının 42,6±17,4 olduğu saptandı. Çalışmaya alınan kişilerin toplam engel oranı ortalaması %62,7±20,9 iken, psikiyatri ile ilişkili aldıkları engel oranı ortalaması %42,5±22,5 olarak bulundu. Engelli sağlık kurulu tarafından günlük yaşam aktivitelerini başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceği için ‘ağır engelli’ olduklarına karar verilen kişi sayısı 96 (%0,2) idi. En sık engel oranı alınan ilk beş psikiyatrik tanı şizofreni-tedaviye rağmen çalışma olanağı olmayan (%17,4), yaygın anksiyete bozukluğu-tedavi ile işlevselliği kısmen düzelen (%17,4), hafif zeka işlev bozukluğu (IQ: 50-69) (%12,5), sınırda mental kapasite (IQ: 70-80) (%11,7) ve distimi-tedavi ile işlevselliği kısmen düzelen (%8,7) idi.
Sonuç: Çalışmamıza göre sağlık kurulu başvuruları arasında psikiyatrik engelliliğe en sık yol açan hastalıklar şizofreni ve yaygın anksiyete bozukluğudur. Bu çalışma ülkemizdeki zihinsel, ruhsal ve davranışsal açıdan engelli olan kişilerin durumunu ortaya koyması açısından faydalı ve engelliler ilgili yapılacak düzenlemeler için yol gösterici olabilir.

Anahtar Kelimeler

Engelli sağlık kurulu, Ağır engelli, Engelli Sağlık

Evaluation of Mental and Behavioral Disorders in Patients Who Have Applied to the Disability Board of a District State Hospital in Diyarbakir

Öz

Objective: Although disability is a major problem in our country, there are few studies on this subject. The aim of this study was to determine the demographic characteristics and the prevalence of psychiatric diagnoses of people with a disability board report from a district state hospital serving rural areas. Method: The files of 3842 people who applied to a district state hospital’s disability board between September 2016 and February 2019 were retrospectively investigated. Demographic information, diagnoses and disability rates of 576 individuals who were given a psychiatric disability rate were examined. Results: Of the individuals who had been given a psychiatric diagnosis and disability rate, 312 were male (54.2%), 264 of them were female (45.8%), and the mean age was 42.6±17.4. The mean total disability rate was 62.7±20.9% and the rate of disability related to psychiatry was 42.5±22.5%. The number of people who were decided by the disability board to be severely disabled since they could not perform their daily activities without the help of others was 96 (0.2%). The first five psychiatric diagnoses with the highest rate of disability were schizophrenia- treatment resistant (17.4%), generalized anxiety disorder- partial response (17.4%), mild mental retardation (IQ:50-69) (12.5%), borderline mental capacity (IQ: 70-80) (11.7%) and dysthymia- partial response (8.7%). Conclusions: Our study revealed that the most common causes of psychiatric disability are schizophrenia and generalized anxiety disorder. This study may be useful in revealing the situation of mentally and behaviorally disabled people in our country and may also serve as a guide in making arrangements regarding these people.

Anahtar Kelimeler

Disability Board, Severely Disabled, Schizophrenia, Generalized Anxiety Disorder, Mental Retardation

Kaynakça

• 1. World Health Organization & The World Bank. World Report on Disability. Geneva: World Health Organization, 2011. 2. The International Classification of Functioning. Disability and Health. Geneva: World Health Organization, 2001. 3. Devlet İstatistik Enstitüsü. Türkiye Özürlüler Araştırması 2002. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, 2002. 4. Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Kabul tarihi: 1/7/2015; Kanun Numarası: 5378). 7/7/2005 tarihli, 25868 sayılı Resmi Gazete. 5. Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Yer Alan Engelli̇ Bi̇reylere Yöneli̇k İbareleri̇n Değiştirilmesi̇ Amacıyla Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kabul tarihi: 25/4/2013; Kanun Numarası: 6462). 3/5/2013 tarihli, 28636 sayılı Resmi Gazete. 6. Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik. Devlet Bakanlığı. 16/07/2006 tarihli, 26230 sayılı Resmi Gazete. 7. Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı. 30.03.2013 tarihli, 28603 sayılı Resmi Gazete. 8. Naçar M, Çetinkaya F, Baykan Z. Kayseri İl Merkezinde Özürlülük, Sakatlık ve Engellilik Prevalansı. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2012; 11: 71-80. 9. Uysal C, Bulut M, Kaya C et al. Dicle Üniversitesi Hastaneleri Özürlü Kuruluna Başvuran Olguların İncelenmesi. Adli Tıp Dergisi. 2013; 27: 1-9. 10. Benli AR, Demir Yazıcı Ş, Yazıcı O, ve ark. Sağlık Kuruluna Başvuru Nedenlerinin Değerlendirilmesi. Konuralp Tıp Dergisi. 2016; 8: 167-72. 11. Yıldız M, Özsoy F, Batmaz S, Songur E, Karakülah K. Engelli Sağlık Kurulunda Verilen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Engelli Raporlarının Değerlendirilmesi. Çukurova Tıp Dergisi. 2016; 41: 253-8. 12. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). Özürlülerin sorun ve beklentileri araştırması, 2010. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, 2010. 13. Evlice A, Demir T, Aslan K et al. Nörolojik Hastalıklarda Özürlülük. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2014; 39: 566-71. 14. Çabalar M, Tatlıdede A, Yazar T et al. Nörolojik hastalıkların özürlülük derecelerinin sağlık kurulunda değerlendirilmesi. Bakırköy Tıp Dergisi. 2011; 7: 142-6. 15. Yıldırım A, Çetin İ, Toprak S, Yılmaz R, Gümüş B. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Mayıs 2007 ve Kasım 2008 tarihleri arasında verilen özürlü raporlarının değerlendirilmesi. Adli Bilimler Dergisi. 2010; 9. 16. Arslan Ş, Kutsal YG. Yaşlılarda Özürlülüğün değerlendirimine yönelik çok merkezli epidemiyolojik çalışma. Turkish Journal Of Geriatrics. 1999; 2: 103-14. 17. Beşer E, Atasoylu G, Akgör Ş, Ergin F, Çullu E. Aydın il merkezinde özürlülük prevalansı, etyolojisi ve sosyal boyutu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2006; 5: 267-75. 18. Şahin N, Altun H ,Kara B. Özürlü Çocuk Sağlık Kurulu Raporlarının Değerlendirilmesi. Kocatepe Tıp Dergisi. 2014; 15: 48-3. 19. Başgül S, Saltık S. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi- Özürlü Çocuk Heyeti'nin 2010 yılı verileri. Göztepe Tıp Dergisi. 2012; 27: 45-9. 20. Uskun E, Öztürk M, Kişioğlu AN. Isparta ilinde özürlülük, sakatlık ve engellilik epidemiyolojisi. Sağlık ve Toplum. 2005; 15: 90-100. 21. Turhanoğlu AD, Saka G, Karabulut Z, Kılınç Ş, Ertem M. Diyarbakır il merkezinde yaşayan 55 yaş ve üzeri bireylerde özürlülük ve kronik hastalık sıklığı. Geriatri. 2000; 3: 146-50. 22. Koçak FA, Kurt EE, Şaş S et al. Kırsal Bölgede Özürlü Sağlık Kuruluna Başvuran Geriatrik Hastaların Özürlülük Dağılımı. Türk Osteoporoz Dergisi. 2018; 24: 92-9. 23. Erdem S. Evaluation of the Causes of Blindness in Patients Admitted to the Health Board of a Hospital Servicing Southeastern Anatolia. Dicle Medical Journal. 2019; 46: 209-14. 24. Terzi R, Altın F. Özürlü Sağlık Kurulunda Değerlendirilen Hastaların Lokomotor Sistem Özürlülüklerinin İncelenmesi. Türk Osteoporoz Dergisi. 2014; 20: 60-6 25. Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı. 20/02/2019 tarihli, 30692 sayılı Resmi Gazete.