The Moral claim of aesthetics. About Hans Robert Jauss’ opinion on the problem of the relationship between literature and morality.

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 6, 01.06.2014

Metin Toprak

Öz

The
relation between art and ethics can be seen as one of the oldest philosophical
issue that has been discussed since ancient era. The issue is partially solved
by Kant’s aesthetics which does not accept the direct relation between them and
declares autonomy of art with the phrase “disinterested pleasure”. This distinction
which means the independence of art has been more accepted in the second half
of the 20th century with the help of relativism and postmodernism and in the
present it seems even impossible to emphasize on the relation between them.
Jauss’ ideas about this issue mean exception for that reason. Jauss’ theory
deals with art and literature in terms of reader and receptive and states that
reader and receptive constitute ethical judgment by means of art and
literature.

Anahtar Kelimeler

Ethics, art, good, beautiful, autonomous

Moralischer Anspruch des Ästhetischen Zu Hans Robert Jauss‘ Stellungnahme zum Problem des Zusammenhangs von Literatur und Moral

Öz

Estetiğin Ahlâki İddiası. Hans Robert Jauss’un Edebiyat ve Ahlâk İlişkisi Sorunu üzerine Görüşleri

Öz

Sanat
ve ahlâk arasındaki ilişki Antik dönemden bu yana tartışılan en eski felsefi
sorunlardan birisi olarak görülebilir. Bu iki alan arasında var olduğu
düşünülen doğrudan bağı kabul etmeyen ve „çıkarsız hoşa gitme” kavramıyla
sanatın özerkliğini ilan eden Kant’ın estetiğiyle birlikte sorun kısmen
çözülmüştür. Sanatın
özgürlüğü anlamına gelen bu ayrım 20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren
relativizm ve postmodernizm akımlarının yardımıyla daha da kabul edilebilir
hale gelmesiyle günümüzde bu iki alan arasındaki ilişkiye vurgu yapmak nerdeyse
imkânsız hale gel di. Jauss’un bu konudaki düşünceleri bu nedenle neredeyse bir
istisnaya karşılık gelirler. Jauss’un kuramı sanat ve edebiyatı okur ve
alımlayıcı açısından ele alır ve sanat ve edebiyat aracılığıyla okur ya da
alımlayıcının ahlâki yargılar oluşturduklarını söyler.

Anahtar Kelimeler

Ahlâk, sanat, iyi, güzel, özerk

Kaynakça

• Berendes, Jochen (2005): Literatur und Moral, Literaturwissenschaft und Ethik, in: Matthias Maring (Hg.), Ethisch-Philosophisches Grundlagenstudium 2. Ein Projektbuch, Münster 2005, S. 69 – 83.
• Jauss, Hans Robert (1994): Wege des Verstehens, München: Fink.
• Owens, Craig (1993): Der Diskurs der Anderen - Feministinnen und Postmoderne.In: Huyssen, Andreas; Scherpe, Klaus R. (Hrsg.): Postmoderne. Zeichen eines kulturellen Wandels. Reinbeck bei Hamburg: Rowohlt, S. 173-195.
• Plumpe, Gerhard (1993): Ästhetische Kommunikation der Moderne. Band 1: Von Kant bis Hegel. Opladen: Westdeutscher Verlag.
• Volkers, Achim (2008): Wissen und Bildung bei Foucault. Aufklärung zwischen Wissenschaft und ethisch-ästhetischen Bildungsprozessen. Wiesbaden: VS Verlag.