Modern Romandan Geleneksel Romana Dönüş: Alfred Döblin’in Acımak Yok Başlıklı Romanında Büyük Şehir ve Çağa Genel Bir Bakış

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 206 - 221, 15.12.2022

Bekir Zengin

https://doi.org/10.37583/diyalog.1217571

Öz

1800’lü yıllar sanayileşmenin hızlandığı ve toplumsal yapının büyük değişiklikler gösterdiği bir yüzyıl olmuştur. Köylerden kentlere göçün hızlandığı bu yıllar, burjuvazinin sermaye ve ekonomide söz sahibi olmaya çalıştığı yıllardır. Aynı zamanda giderek büyüyen işçi ve proleterya haklar konusunda da etkili olmak istiyordu. Bir taraftan sınıf çatışmaları, diğer taraftan şehir yaşamının daha karmaşık olması büyük şehir, romancıların da dikkatini çekmiş, bu türde önemli eserler ortaya konmuştur. Ülkemizde daha çok Berlin Alexander Meydanı romanıyla tanınan Alfred Döblin, bu romanda uygulamış olduğu teknikler ile Alman Edebiyatında modern romanın öncüsü olarak tanınır. Döblin, 1929 yılında yazmış olduğu bu eserinde, iç monolog, montaj, sinema üslubu gibi yeni teknikler kullanırken, 1935 yılında yazmış olduğu, Türkçeye Acımak Yok başlığıyla çevrilen Pardon wird nicht gegeben başlıklı romanında ise, geleneksel romana geri döner ve Berlin Alexanderplatz romanındaki yeniliklerden bir iz görülmez. Otobiyografik özellikler de gösteren bu eserde, olaylar kronolojik bir sıra ile verilirken, çok nadir olarak geri dönüşler görülür. Berlin Alexander romanıyla kıyaslandığında, çok fazla yankı uyandırmayan eser, gerçekçi anlatımıyla daha çok Marksist edebiyat eleştirmenleri tarafından çok başarılı bir roman olarak kabul edilmiştir. Bu çalışmada, Döblin’in Pardon wird nicht gegeben romanının geçtiği tarihsel arka plana kısaca değinerek, biçim ve içerik olarak incelemek istiyoruz.

Anahtar Kelimeler

Acımak Yok, Alfred Döblin, metropol, realizm, modern roman

A Return from the Modern Novel to the Traditional Novel: An Overview of the Metropolis and the Era in Alfred Döblin’s ‘Pardon wird nicht gegeben’

Öz

The 1800s was a century that saw the development of industrialization and changes in social structure. In those years, immigration from the countryside to the cities increased and the bourgeoisie tried to become prominent regarding the capital and have control of the economy. Besides, the laboring class and proletarians wanted to have rights. Owing to, on the one hand, the conflicts caused by the class distinctions, on the other hand the complexity of city life, the metropolis attracted the attention of the novelists; and thus, they produced great works in this genre. Alfred Döblin, famous for his novel Berlin Alexander Square, in our country, is known as the pioneer of the modern novel in German Literature due to the techniques he employed in this novel. While Döblin used such new techniques as interior monologue, montage and cinematic techniques in Berlin Alexander Square written in 1929, he seems to have returned to the ways of story-telling of the traditional novel in Pardon wird nicht gegeben, which he wrote in 1935 and has been translated into Turkish with the title Acımak Yok meaning No Pity. Thus, no traces of the innovations employed in Berlin Alexander Square are not seen in this novel. In Pardon wird nicht gegeben, there are also autobiographical elements, the incidents are given in a chronological order, and flashbacks are rarely seen. Compared to Berlin Alexander Square, Pardon wird nicht gegeben, which did not create many repercussions, was accepted as a very successful novel by the Marxist literary critic due to its realistic style. This study aims to analyze Pardon wird nicht gegeben in terms of its formal and thematic aspects by briefly touching on its historical background.

Anahtar Kelimeler

Pardon wird nicht gegeben, metropolis, realism

Kaynakça

• Döblin, Alfred (1915): An Romanautoren und ihre Kritiker. Berliner Programm. Fischer Klassik Plus, E-Books. (İndirme Tarihi: 2022).
• Döblin, Alfred (1985): Über Roman und Prosa. Kleine Schriften I. Ausgewählte Werke in Einzelbänden. Hrsg. von Riley, Anthony W. Freiburg.
• Döblin, Alfred (2019): Acımak Yok. Çev.: Ahmet Arpad. İstanbul: Everest Yay.
• Andersson, Emma (2006): Die Großstadt als Gegner? : Zur Wahrnehmung Berlins in Literatur, Film und Hörspiel der späten Weimarer Republik. Helsinki: University of Helsinki.
• Dollinger, Roland (1994): Totalität und Totalitarismus im Exilwerk Döblins. Würzburg: Verlag Königshausen Neumann GmbH.
• Holz, Arno (1962): Die Kunst. Ihr Wesen und ihre Gesetze (1891). In: Literarische Manifeste des Naturalismus 1880-1892. Hrsg.v. Erich Ruprecht. Stuttgart: J.B. Metzlersche Verlagsbuchhandlung.
• Jirgl, Reinhard (2017): Alfred Döblin. Autor der Unruhe. Cahiers d’Études Germaniques 72 | 2017 Presses Universitaires de Provence.
• Mau, Hermann/ Krausnick, Helmut (1960): Deutsche Geschichte der jüngsten Vergangenheit 1933-1945. Stuttgart: J.B. MetzlerscheVerlagsbuchhandlung.
• Mayer, Dieter (1981): Alfred Döblin – Stationen seines Lebens und Denkens. Auswahl der Texte und der Materalien von Dieter Mayer. Stuttgart: Klett Verlag.
• Prangel, Matthias (1987): Alfred Döblin. Stuttgart: J.B. Metzlersche Verlagsbuchhandlung.
• Rousseau, Jean Jacques (2011): Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev, çev. Sabahattin Eyüpoğlu, 3. Basım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Schulz, Klaus (2006): Alman Kültür Tarihi. Çev.: Yavuz Erkoç. Ankara: Orient Yay.
• Simmel, Georg (2009): Bireysellik ve Kültür. Çev.: Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları.
• Stöckmann, Ingo (2011): Naturalismus. Lehrbuch Germanistik. Stuttgart/ Weimar: Verlag J.B. Metzler.
• Zettl, Erich (2009): Geçmişten Günümüze Almanya. Alman Kültür ve Edebiyat Tarihi. Yayına Haz.: Prof. Dr. Ali Osman Öztürk. Çanakkale: Onsekiz Mart Üniv. Eğitim Fak. Yayınları.
• Albrecht, Kai-Britt (2022): Biographien. https://www.dhm.de/lemo/biografie/karl-liebknecht (Erişim Tarihi: 15.10.2022).
• Hamann, Frauke (2011): Scwhieriges Werk, schweres Leben. Wilfried F. Schoellers Biografie Alfred Döblins. In: Frankfurter Hefte, Kultur u. Kritik 12/2011 https://www.frankfurter-hefte.de/media/Archiv/2011/Heft_12/2011_12_Hamann_Web.pdf (Erişim Tarihi: 24.12.2021).
• Simmel, Georg (2011): Philosophie des Geldes. Quelle: www.digbib.org/Georg_Simmel_1858/Philosophie_des_Geldes Erstellt am 04.11.2011 (Erişim Tarihi: 20.06.2022).
• Yılmaz, Nihat (2013): Weimar Dönemi ve Öncesinde Meydana Gelen Siyasi Çekişmeler ve Ekonomik Krizlerin Alman Sosyal Demokrat Partisi Bağlamında Bir Değerlendirmesi, https://sbd.aku.edu.tr/arsiv/c15s1/c15s1b4nihatyilmaz.pdf (Erişim Tarihi: 10.10.2022).