YUNUS EMRE PANTEİST MİDİR?

Yıl 2021, Yunus Emre Özel Sayısı, 1 - 21, 29.12.2021

Nurullah Çetin

https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2021.61.3.1

Cited By: 2

Öz

Bazı yerli ve yabancı Yunus Emre incelemecileri ve yorumcuları onun panteist olduğunu iddia etmişlerdir. Bu görüşte olanlar, Yunus Emre'yi batılı oryantalist bakış açısıyla değerlendirmişlerdir. Ancak Yunus Emre, panteist değildir. O, saf bir İslam imanına sahip olan bir Türk şairidir. Şiirlerinde İslam tasavvufunun vahdet-i vücut felsefesini işlemiştir. İslam dışı bir inanç sistemi olan panteizm ile İslam tasavvufu arasında bazı benzerlikler var gibi görünse de aslında bu iki inanış sistemi tamamen birbirine zıttır. Panteizm, yaratıcı ile yaratılanı birleştirir. Buradan hareketle yaratılanları da tanrılaştırmış olur. Buradan da naturalizme ve materyalizme gidilir. İslam ise Yaratıcı ile yaratılanı ayırır ve yaratılanı tamamen yaratana bağlar, yaratılanı tanrılaştırmaz. Dolayısıyla Yunus Emre'ye panteist demek büyük bir yanılgıdır.

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Panteizm, Vahdet-i Vücut, Tanrı, Tasavvuf, İslam

Kaynakça

• Atay, H. (2017). Kur’an Türkçe Çeviri. Ankara: Atayy.
• Erdem, H. (1990). Panteizm ve Vahdet-i Vücud Mukayesesi. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Ergüven, A. R. (1982). Yunus Emre. Ankara: Yaba.
• Gürsoy, K. ve diğerleri. (2010). I.Ulusal Yunus Emre Sempozyumu, Yunus Emre’yi Anlamaya Doğru Bildiriler Kitabı. Karaman: Karaman Valiliği.
• İbnü’l-Arabî. (2007). Fütûhât-ı Mekkiyye. Ekrem Demirli (Çev.). İstanbul: Litera.
• Kam, F. ve Ayni, M. A. (1992). İbn Arabi’de Varlık Düşüncesi. İstanbul: İnsan.
• Köprülü, F. (1993). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Özbay, H. ve Tatcı, M. (1994). Yunus Emre (Makalelerden Seçmeler). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Timurtaş, F. K. (1986).Yunus Emre Divanı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Uçman, A. (1982). Rıza Tevfik’in Tekke ve Halk Edebiyatı ile İlgili Makaleleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.