Okul yöneticilerinin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşleri: betimsel bir çalışma

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 19 - 34, 01.10.2014

Bülent Gündüz Yusuf İnandı Binali Tunç

Öz

Çalışmanın amacı, okul yöneticilerinin, okullarındaki Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) hizmetlerine ilişkin görüşlerini cinsiyet, branş, hizmet yılı, okul türü, okulun bulunduğu yerleşim birimi, okuldaki psikolojik danışman sayısı ve öğrenci sayısı değişkenlerine göre incelemektir. Betimsel yöntemin kullanıldığı alan taraması niteliğindeki araştırmanın grubu, 203 okul yöneticisinden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacılarca geliştirilen ve 20 maddeden oluşan ölçme aracı ile elde edilmiştir. Ayrıca, demografik değişkenlerle ilgili bilgi toplamak amacıyla kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Katılımcıların görüşlerinin bağımsız değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek amacıyla t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, okul yöneticilerinin PDR hizmetlerine ilişkin görüşlerinin cinsiyet, hizmet yılı, okul türü ve okuldaki psikolojik danışman sayısı değişkenlerine göre farklılaşmadığını göstermiştir. Bunun yanı sıra, branş öğretmenleri ve psikolojik danışman başına düşen öğrenci sayısı az olan okul yöneticileri PDR alanının etkililiğine daha fazla inanmaktadır. Yerleşim birimi değişkenine göre ise, kasabalarda görev yapan okul yöneticileri kent merkezlerindeki okul yöneticilerine oranla, PDR hizmetlerinin gerekliliğine daha fazla inanmaktadırlar

Anahtar Kelimeler

Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri, Okul yöneticisi

Opinions of school administrators about psychological counseling and guidance services: A descriptive study

Öz

The role and importance of psychological counseling and guidance services (PCGS)
in the educational system are increasing day by day. Parents, teachers, administrators and
particularly students benefit from counselors and guidance services offered in schools.
School counselors’ performance is critical for achieving the desired quality and quantity of
these services, but the involvement of school administrators in the process is also an
indispensable factor. Özer and Gökçakan (1999) indicate that the inability to get support
from administrators and teachers takes first place (85%) among systemic problem perceived
by school counselors

Anahtar Kelimeler

Physiological counseling and guidance services, School managers

Kaynakça

• Akdeniz RAM (2013). 2012-2013 Rehberlik araştırma merkezi yılsonu çalışma raporu.
• ASCA (2013). www.schoolcounselor.org Erişim Tarihi: 26.07.2013.
• Bardhoshi, G. & Duncan, K. (2009). Rural school principals’ perceptions of the school counselor’s role. The Rural Educator, 30 (3), 16-24.
• Camadan, F. & Kahveci, G. (2013). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmen (psikolojik danışman) algılarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13 (3), 1371-1392.
• Camadan, F. & Sezgin, F. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin okul rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşleri üzerine nitel bir çalışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (38), 199-211.
• Cisler, A. & Bruce, M. A. (2013). Principals: What are their roles and responsibilities? Journal of School Counseling, 11 (10). http://www.jsc.montana.edu/articles/v11n10.pdf.
• Durmuş, E. (2013). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Psikolojik danışma ve rehberlik. (Edt: M. E. Deniz & A. Erözkan). Ankara: Maya Akademi.
• Erözkan, A. (1997). İlköğretim okullarında görevli yöneticiler ile öğretmenlerin P.D.R. hizmetlerine ilişkin değerlendirmelerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Fitch, T., Newby, E., Ballestero, V. & Marshall, J. L. (2001). Future school administrators’ perceptions of the school counselor’s role. Counselor Education & Supervision, 41, 89-99.
• Gladding, S. T. (2013). Psikolojik danışma: kapsamlı bir meslek (Çev. Edt: N. Voltan-Acar). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Gündüz, B. (2013). Öğrenci kişilik hizmetleri ve rehberlik. Psikolojik danışma ve rehberlik. (Edt: M. E. Deniz & A. Erözkan). Ankara: Maya Akademi. ss. 1-34.
• Gündüz, B. & Çelikkaleli, Ö. (2009). Okul psikolojik danışmanlarında mesleki yetkinlik inancı, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 119-133.
• Hamamcı, Z., Murat, M. & Çoban, A. (2004). Gaziantep’teki okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki sorunlarının incelenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı bildiri özetleri, 6-9 Temmuz 2004, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Hern{ndez, T. & Seem, S. (2004). A safe school climate: A systemic approach and the school counselor. Professional School Counseling, 7 (4), 256-262.
• House, R. M. & Martin, P. J. (1998). Advocating for better futures for all students: A new vision for school counselors. Education, 119 (2), 284 - 291.
• Kaplan, L. S. (1995). Principles versus counselors: Resolving tensions from different practice models. The School Counselor, 42 (4), 261-267.
• Karataş, Z. & Şahin Baltacı, H. (2013). Ortaöğretim kurumlarında yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik okul müdürü, sınıf rehber öğretmeni, öğrenci ve okul rehber öğretmeninin (psikolojik danışman) görüşlerinin incelenmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 427-460.
• Kılıç, F. (2010). İlköğretim birinci kademe yönetici, sınıf rehber öğretmeni ve rehber öğretmenin rehberlik görevleri ile ilgili bilgi düzeyi ve okul rehberlik hizmetleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• MEB (2001). Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/68.html, Erişim Tarihi: 26 Temmuz 2013.
• Onur, M. (1997). Giresun ili merkez liselerindeki yönetici, öğretmen ve öğrencilerin rehberlik anlayışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Owen, K. F. & Owen, D. W. (2008). Okul psikolojik danışmanlarının rol ve işlevleri: Yöneticiler ve psikolojik danışmanların görüşleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41 (1), 207-221
• Özabacı, N., Sakarya, N. & Doğan, M. (2008). Okul yöneticilerinin okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (19), 8-22.
• Özer, R. & Gökçakan, Z. (1999). Rehber öğretmenlerde tükenmişlik. Rize: Rize Rehberlik Araştırma Merkezi Yayınları.
• Özgüven, İ. E. (1999). Çağdaş eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: PDRM Yayınları.
• Özoğlu, S. Ç. (2007). Eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma (3. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Page, B. J., Pietrzac, D. R. & Sutton, J. M. (2001). National surver of school counselor supervision. Counselor Education and Supervision, 41, 142-150.
• Paisley, P. O. & McMahon, G. (2001). School counseling for the 21st century: Challenges and opportunuties. Professional School Counseling, 5 (2), 106-115.
• Peker, A. & Kaygusuz, C. (2009). Genel ve meslek liselerindeki öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden beklenti düzeylerinin incelenmesi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 96-110.
• Perusse, R., Goodnough, G. E., Donegan, J. & Jones, C. (2004). Perceptions of school counselors and school principals about the national standards for school counseling programs and the transforming school counseling initiative. Professional School Counseling, 7 (3), 152-161.
• Ross, W. & Herrington, D. (2005-2006). A Comparative study of pre-professional counselor/principal perceptions of the role of the counselor in public schools. National Forum of Educational Administration and Supervision Journal-Electronic, 23 (4E).
• Shoffner, M. F. & Williamson, R. D. (2000). Engaging preservice school counselors and principals in dialogue and collaboration. Counselor Education and Supervision, 40 (2), 128-131.
• Williams, R. L. ve Wehrman, J. D. (2010). Collaboration and confidentiality: not a paradox but an understanding between principals and school counselors. NASSP Bulletin, 94 (2), 107-119.
• Yumrutaş, A. (2006). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin rehberlik görevleriyle ilgili görüş ve uygulamalarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tan, H. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. İstanbul: MEB Yayınları.
• Zalaquett, C. P. & Chatters, S. J. (2012). Middle school principals' perceptions of middle school counselors' roles and functions. American Secondary Education, 40 (2), 89-103.