Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi

Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi nitelikli bilimsel bilgiyi yaygınlaştırmak ve sağlık bilimleri alanındaki literatürü güçlendirmek amacıyla hakemli bir bilimsel yayın organı olarak hizmet vermektedir. Dergimize gönderilen bilimsel yazılar hızlı ve nitelikli bir editörlük ve çift kör hakem (peer review) değerlendirme sürecinden geçerek yayımlanır. Bu amaçla dergi yılda üç sayı olmak üzere Haziran, Eylül ve Aralık aylarında yayımlanır.

Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi'nde hemşirelik, ebelik, tıp, beslenme ve diyetetik, veterinerlik, fizyoterapi, sosyal hizmet ve diğer sağlık bilimleri alanlarından bilimsel araştırma, derleme, olgu sunumları yayınlanır. Dergide yayımlanmak üzere sunulan makaleler daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış ve yayımlanmak üzere kabul edilmemiş olmalıdır. Kongre ya da sempozyumda sunulmuş olan çalışmalarda bu durum başlık sayfasında dipnot olarak belirtilmelidir. Dergide yayımlanmak üzere gönderilen makalelerin benzerlik oranı en fazla %20 olmalıdır. Yazarlar dergiye makale göndermeden önce bu oranı intihal analiz programında kontrol etmeli ve bu raporu dergi panelinden yüklemelidirler.

Makaleler, Microsoft Word yazılım programında, Times New Roman yazı karakterinde, başlık 12 punto, ana metin 11 punto, kaynakça ve tablolar 10 punto (1.5 satır aralığı) ile yazılmalıdır.

Makaleler sayfanın üst ve sol yandan 2,5’er cm, alt ve sağ yandan 2,5’er cm boşluk bırakılacak ve toplam 15 sayfayı geçmeyecek şekilde hazırlanmalıdır. İlk sayfa hariç diğer sayfalar numaralandırılmalıdır.

Makalelerin başlığı 12 punto, büyük harflerle ve bold karakterde yazılmalıdır. Başlık en kısa anlatımla içeriği yansıtmalıdır. Başlığın hemen altında yazarlar makaledeki sırası ile yazılmalıdır.

Makale için;

a) Başlık sayfası; makale başlığı, tüm yazarların makaledeki sırasına göre ünvan, yazışma adresleri, e-posta adresleri, ORCID ID’lerini içermelidir. Yazışma yapılacak sorumlu yazar ayrıca belirtilmelidir.

b) Makale dosyasında büyük harflerle makale başlığı, alt kısmına unvan kullanılmaksızın önce isim, sonra büyük harflerle soy isim yazılmalı, yazarlar birden fazla ise yan yana yazılmalıdır. Yazarların isminin sonunda üst simge olarak numara verilmeli ve bu numaralar dipnot bölümünde kullanılmalıdır. Yazar(lar)ın unvan, ORCID ID ve kurumları ilk sayfanın altına dipnot olarak aynı yazı karakterinde ve 10 punto ile yazılmalıdır.

Makalenin ilk sayfasında özet bölümü yer almalıdır. Yazının başında en fazla 300 kelimelik Türkçe “ÖZET” ile İngilizce “ABSTRACT” yer almalıdır (10 punto ve italik karakterde).

Öz bölümü: Amaç, Yöntem, Bulgular ve Sonuçlar başlıkları altında yapılandırılmalıdır. Öz bölümünde kısaltma olmamalı ve kaynak kullanılmamalıdır. Türkçe Özet’in altında “Anahtar Kelimeler”, İngilizce Abstract’ın altında ise “Key Words” yan başlık halinde yazılmalı ve en az iki anahtar kelime Türkçe ve İngilizce yazılmalıdır. Kelimeler birbirlerinden virgül ile ayrılmalıdır. İngilizce anahtar kelimeler “Medical Subject Headings (MESH)”e uygun olarak verilmelidir. Türkçe anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimleri’ne uygun olarak verilmelidir. Çalışmanın İngilizce adı küçük harflerle 12 punto ve bold karakterde Abstract başlığının hemen altına yazılmalıdır.

Araştırma makalelerinde: Aşağıdaki bölümler yer almalıdır

GİRİŞ
AMAÇ
GEREÇ VE YÖNTEM
BULGULAR
TARTIŞMA
SONUÇ VE ÖNERİLER
Varsa TEŞEKKÜR
ÇIKAR ÇATIŞMASI
KAYNAKLAR

Bölüm başlıkları büyük harflerle 12 punto ve bold, normal yazı karakterinde olmalıdır.

Gereç ve yöntem bölümü: Araştırmanın türü, evren ve örneklemi (örnekleme yöntemi), verilerin toplanması (veri toplama araçları, veri toplama yöntemi, varsa hemşirelik girişimi), verilerin değerlendirilmesi, etik onay şeklinde yapılandırılarak yazılmalıdır.

Araştırmanın sınırlılıkları, sonuç ve öneriler başlığının öncesinde mutlaka verilmelidir.

Etik sorumluluk: İnsan öğesini kapsayan tüm araştırmalarda Helsinki Deklarasyonu Prensipleri’ne uyulması gerekmektedir. Bu tür araştırmalarda yazarlar makalenin gereç ve yöntem bölümünde bu ilkelere uygun olarak araştırmayı/çalışmayı yaptıklarını belirtmek zorundadırlar. Eğer araştırma için maddi destek veya her hangi bir kurumdan fon sağlanmış ise yazarların belirtmeleri gerekmektedir. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Makaleye ait Etik Kurul İzin yazısının sisteme yüklenmesi gerekmektedir. Makale içinde ilgili onayın tarih ve sayısı verilmelidir.

İngilizce metinler; ABSTRACT, Keywords, Türkçe ÖZ, Türkçe başlık, Anahtar kelimeler, INTRODUCTION, METHODS, FINDING AND DISCUSSION, CONCLUSION, ACKNOWLEDGEMENT, CONFLICT OF INTERESTS bölümlerini içermelidir.

Derleme makalelerinde: Özet 250-300 kelime olmalıdır ve Türkçe ve İngilizce yazılmalıdır. Konu ile ilgili başlıklar, kaynaklar bölümleri yer almalıdır. Derleme makaleleri; sağlığın tüm alanlarında alanında özellik gösteren her türlü konu için güncel literatürü de içine alacak şekilde hazırlanmalıdır.

Makalelerde geçen kısaltmalar yazı içinde ilk kullanımlarında açık olarak yazılmalı ve hemen yanında parantez içinde kısaltılmış şekli verilmelidir.

Makalelerdeki tablolar mümkün olduğu sürece dikey çizgi içermemeli, Word programındaki tablo menüsünden yararlanılarak yapılmalı ve tablo sayısı 5’i geçmemelidir. Tablolar, tablodaki her bir değer, bir satır ve sütuna gelecek şekilde gözlere bölünerek yazılmalıdır. Küsuratlar arasında virgül değil, nokta olmalıdır (10.88 gibi).

Makalelerin yazım dili açık ve anlaşılır olmalıdır.

Teşekkür: Makalelerde, eğer çıkar çatışması, finansal destek, bağış ve diğer bütün editöryal ya da teknik yardım varsa, metnin sonunda belirtilmelidir.

Çıkar çatışması: Makalenin yazar/yazarları, çalışma kapsamında herhangi bir kişisel ve finansal çıkar çatışması olmadığını bildirmek zorundadır. Bu bildirimi makalenin sonunda ayrıca ‘Çıkar Çatışması’ başlığı altında belirtmelidirler.

Yazar Katkısı: Tüm yazarların makalenin hangi aşamalarına katkı sağladığı açık ve net ifadelerle açıklanmalıdır.

Kaynakça Yazımı
APA Stiline uygun olarak hazırlanmalıdır. Kaynaklar 10 punto karakterinde verilmelidir. Yararlanılan eserlere dijital kaynaklardan erişilmesi halinde doi numarası veya erişim linki belirtilmelidir.

Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi (East Black Sea Journal of Health Sciences - EBSHealth), Giresun Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinin bir yayın organıdır. EBSHealth, yılda 3 kez (Haziran, Eylül ve Aralık aylarında) yayınlanan ulusal hakemli ve bilimsel bir dergidir. EBSHealth, beslenme ve diyetetik, fizyoterapi ve rehabilitasyon, hemşirelik, odyoloji, sosyal hizmet, dil ve konuşma bozuklukları, ergoterapi ve sağlık bilimlerinin bütün alanlarına katkı sağlayan akademik, bilimsel ve araştırmaya dayalı makaleleri (araştırma makalesi, derleme, olgu/vaka sunumları) yayınlamaktadır.

EBSHealth, bilimsel araştırmaları topluma ve sağlık profesyonellerine ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyerek açık erişim politikası izlemektedir.

EBSHealth, yayınladığı makalelerde, konu ile ilgili en yüksek etik ve bilimsel standartlarda olması şartını benimsemektedir. Yazıların bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazar ve/veya yazarlara aittir. Editör kurulu bilimsel ve etik ihlallerden sorumlu tutulamaz.

Gönderilen yazıların daha önce başka bir yerde yayınlanmamış ya da eş zamanlı olarak yayınlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş olması veya başka bir dergide inceleme aşamasında olmaması gerekir.

Derginin yayın politikası çerçevesinde tüm yayın giderleri EBSHealth tarafından karşılanmaktadır. Kabul edilen makaleler online olarak yayınlanmaktadır. Dergide makale süreçlerinin yürütülmesi veya yayınlanmak üzere kabul edilen makaleler için yayınlama ücreti alınmamaktadır. Ayrıca makalelerin yazarlarına telif ücreti ödenmemekte ve ayrı bir basım (reprint) kopyası verilmemektedir.

Yayın Etiği

EBSHealth, hakemli bir dergi olup yayın süreçleri bilimsel yöntemlerle üretilen bilginin yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanmaktadır.

EBSHealth tarafından izlenen yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda (Örneğin “Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri İçin En İyi Uygulama Kılavuzları; “Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors”) oluşturulmuştur.

Dergimiz, editörler kurulu ve/veya hakemler tarafından verilen yapılan değerlendirmelere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahip olup çalışmalarda kullanılan verilerin çarpıtılması, manipüle edilmesi ya da uydurma verilerin kullanılması gibi durumların tespiti halinde makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilmesi ve makalenin red edilmesi işlemleri gerçekleştirilecektir.

Bilimsel Sorumluluk

Yazıların bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazar ve/veya yazarlara aittir. Tüm yazarların gönderilen makalede bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır. Yazar olarak belirlenen isimler International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE)” (http://www.icmje.org)’nin Rehberi’nde tanımlanan yazarların rol ve sorumlulukların tamamına sahip olmalıdır. ( http://www.icmje.org/recommendations/browse/about-the-recommendations/)

Yayıncının Etik Sorumlukları

Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi’nin Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:

Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi editörleri, dergiye gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumlu, ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişilerdir. Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt ederler
Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi’nde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını koruyarak yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenirler.
Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.
Editörlerin Sorumlulukları

Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi'ne başvurusu yapılan her makaleden, -yayımlanmasından sonraki tüm süreçler dâhil olmak üzere- Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi Editörleri (/Editör, editör yardımcıları, alan editörü/editörler kurulu) sorumludur. Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi editörlerinin sorumlulukları aşağıdaki gibidir.

Dergi hakkında verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; bağımsız olarak karar vermek.
Yayıncı ve Editörler arasında bağımsızlık ilkesine dayanan ilişki gereği tüm kararların yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsız olarak almak.
Derginin sürekli gelişmesi ve yayın niteliğinin yükselmesi için çaba göstermek
Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlamak.
Yayınlanan tüm makalelerin uygun niteliklere sahip hakemler tarafından değerlendirilmesini sağlamak (gerektiğinde istatistiksel değerlendirme de dâhil).
Dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korumak.
Makale ve dergi yayım sürecinde ise fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlar, intihal ve yollama (atıf) çeteciliği konularında ilgili önlemleri almak.
Yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlamak.
Gerektiğinde hakemleri-yazarları motive edici politikalar belirlemektedir.
Her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklamak.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları

EBSHealth, çift kör hakemlik (peer review) ilkesi ile yürütülür. Hakemlerin yazarlar ile doğrudan iletişime geçmediği bu sistemde, hakemler makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme isteklerini dergi yönetim sistemi üzerinden editör aracılığıyla yazarlara iletmektedir. Bu bağlamda Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi’ne başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemlerin aşağıda yer alan etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:

Yalnızca uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek
Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içerisinde yapmak
İnceledikleri çalışmaların nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilmekte olduğundan gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmek
Çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, dergi editörüne bilgi vermek
Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak
Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemek
Değerlendirmeyi akademik kurallara uygun olarak yapıcı ve nazik bir dille yapmak. Hakaret, düşmanlık içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmak
Değerlendirmek için kabul ettikleri çalışmayı süresi içinde ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmek
Yazarların Etik Sorumlulukları

EBSHealth'te uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimi ve dağıtımını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Makale başvurusu yapan yazar(lar)ın aşağıda belirtilen etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

Dergiye gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmak
Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtmemek
Yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme vb talep etmemek
Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklamak
Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda; yazarlar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmak
Kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmak
Yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirmek, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapmak
Çalışmalar aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulundurmamak. Başka bir dergide yayınlanmış çalışmayı Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi’ne göndermemek.
İntihal ve Etik Dışı Davranışlar

Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne göre bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
d) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
e) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
f) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı hâlde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
g) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
h) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
i) Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek,
j) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
k) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
l) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
m) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
n) Araştırma ve deneylerde; hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak, mevzuatın veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak,
o) Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlülüğüne uymamak,
p) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak
Etik İlkelere Uymayan Durumların Bildirilmesi

Doğu Karadeniz Sağlık Bilimleri Dergisi'nde editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili yukarıda bahsedilen ya da bahsedilenler dışında etik ilkelere uymayan bir davranış veya içerikle karşılaşılması durumunda admin@ebshealth.giresun.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildirilmesi gerekir.

Derginin yayın politikası çerçevesinde tüm yayın giderleri EBSHealth tarafından karşılanmaktadır. Kabul edilen makaleler online olarak yayınlanmaktadır. Dergide makale süreçlerinin yürütülmesi veya yayınlanmak üzere kabul edilen makaleler için yayınlama ücreti alınmamaktadır. Ayrıca makalelerin yazarlarına telif ücreti ödenmemekte ve ayrı bir basım (reprint) kopyası verilmemektedir.