Kültüre Duyarlı Okul Psikolojik Danışmanlığında Bir Teknik: Kültürel Konulara Ön Ayak Olmak

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 3, 370 - 383, 29.10.2022

Mustafa Aydoğan

https://doi.org/10.12984/egeefd.1072354

Cited By: 2

Öz

Psikolojik danışmanlık disiplini son 40 yıldır kültüre duyarlılık üzerine odaklanmaktadır. Bu sürecin sonucu olarak kültüre duyarlı psikolojik danışma süreci kavramsallaştırılmış ve bu konuda birçok teori ve model geliştirilmiştir. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de en yaygın olarak kullanılan kültüre duyarlılık modelleri bilgi, farkındalık ve beceri bileşenlerinden oluşmaktadır. Fakat alanda çalışan birçok psikolojik danışmanın kültürel bilgi ve farkındalık seviyelerinde nispeten yetkin olsalar da beceri boyutunda daha fazla desteğe ihtiyaçları olduğu gözlemlenmiştir. Alandaki bu ihtiyacı karşılamak amacı ile bu çalışmada okul psikolojik danışmanlarını kültürel konuları verimli bir şekilde ele almaları için önerilen önayak olma (broaching) yöntemi kavramsallaştırılmıştır. Kültürel konulara önayak olma sürekliliği ve farklı düzeylerde yeterlilik seviyesine sahip psikolojik danışman özellikleri açıklanmıştır. Çalışma okul psikolojik danışmanlarının sıklıkla karşılaşabilecekleri kültürel değerlerin işlendiği senaryolar ve bu senaryolarda kullanabilecekleri önayak olma ifadelerini içermektedir. Bu senaryolarda olabildiğince güncel ve yerel kültürel örnekler yer almaktadır. Son olarak alanda çalışan psikolojik danışmanlara ve psikolojik danışman eğitimcilerine öneriler okuyucuya sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültüre duyarlı psikolojik danışmanlık, Önayak olmak, Okul psikolojik danışmanlığı

A Technique in Multicultural School Counseling: Broaching Cultural Issues

Öz

Counseling discipline has focused on multiculturalism for the last 40 years. As a result of this process, multicultural counseling process has been conceptualized, and many theories and models have been developed in this regard. The most widely used multiculturalism models in Turkey as well as in the world consist of knowledge, awareness, and skill components. However, it has been observed that although many counselors working in the field are relatively competent in cultural knowledge and awareness levels, they need more support in terms of skills. To meet this need in the field, in this study, the broaching method, which is recommended for school counselors to effectively deal with cultural issues, is conceptualized. Continuum of broaching styles and counselor characteristics at different competency levels are described. The study includes scenarios with cultural issues that school counselors may frequently encounter and broaching statements that they can use in these situations. These scenarios include as many current and local cultural examples as possible. Finally, suggestions to counselors and counselor educators working in the field are presented to the reader.

Anahtar Kelimeler

Multicultural counseling, Broaching, School counseling

Kaynakça

• Akalın, M. B. ve Türküm, A. S. (2021). Kültüre duyarlı psikolojik danışma. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 81-107. doi: 10.34056/aujef.850094
• American Counseling Association [ACA]. (2014). The ACA code of ethics. Retrieved from https://www.counseling.org/resources/aca-code-of-ethics.pdf
• American School Counselor Association [ASCA]. (2022). ASCA ethical standards for school counselors. Retrieved from https://www.schoolcounselor.org/getmedia/44f30280-ffe8-4b41-9ad8-f15909c3d164/EthicalStandards.pdf
• Arredondo, P., Toporek, R., Brown, S. P., Jones, J., Locke, D. C., Sanchez, & Stadler, H. (1996). Operationalization of the multicultural counseling competencies. Journal of Multicultural Counseling and Development, 24(1), 42-78. doi: 10.1002/j.2161-1912.1996.tb00288.x
• Bakioğlu, F.. (2017). Psikolojik danışman adaylarının özyeterlilikleri ile kültüre duyarlılıkları, cinsiyet rolleri ve bilinçli farkındalıkları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Bektaş, Y. (2006). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri ve psikolojik danışman eğitimindeki yeri. Ege Eğitim Dergisi 7(1), 43-59.
• Burkard, A. W., & Knox, S. (2004). Effect of therapist color-blindness on empathy and attributions in cross-cultural counseling. Journal of Counseling Psychology, 51, 387-397. doi: 10.1037/0022-0167.51.4.387
• Chao, R. C.-L. (2013). Race/ethnicity and multicultural competence among school counselors: Multicultural training, racial/ethnic identity, and color-blind racial attitudes. Journal of Counseling & Development, 91, 140-151. doi: 10.1002/j.1556-6676.2013.00082.x
• Choi, K. M., VanVoorhis, R. W., & Ellenwood, A. E. (2015). Enhancing critical consciousness through a cross‐cultural immersion experience in South Africa. Journal of Multicultural Counseling and Development, 43(4), 244-261. doi: 10.1002/jmcd.12019
• Chung, R. C., & Bemak, F. (2002). The relationship of culture and empathy in cross-cultural counseling. Journal of Counseling & Development, 80, 154-159. doi: 10.1002/j.1556-6678.2002.tb00178.x
• Constantine, M. G. (2002). Racism attitudes, white racial identity attitudes, and multicultural counseling competence in school counselor trainees. Counselor Education and Supervision, 41, 162-174. doi: 10.1002/j.1556-6978.2002.tb01281.x
• Cook, A. L., Brodsky, L., Gracia, R., & Morizio, L. J. (2019). Exploring multicultural and social justice counseling training outcomes on school counselor and youth development. Counseling Outcome Research and Evaluation, 10(2), 78-93. doi: 10.1080/21501378.2017.1422681
• Council for Accreditation of Counseling and Related Educational Programs [CACREP]. (2016). 2016 CACREP standards. Retrieved from http://www.cacrep.org/wpcontent/uploads/2017/07/2016-Standards-with-Glossary-7.2017.pdf
• Day-Vines, N. L., Booker Ammah, B., Steen, S., & Arnold, K. M. (2018). Getting comfortable with discomfort: Preparing counselor trainees to broach racial, ethnic, and cultural factors with clients during counseling. International Journal for the Advancement of Counselling, 40, 89-104. doi: 10.1007/s10447- 017-9308-9
• Day-Vines, N. L., Bryan, J., & Griffin, D. (2013). The broaching attitudes and behavior Survey (BABS): An exploratory assessment of its dimensionality. Journal of Multicultural Counseling and Development, 41, 210-223. doi: 10.1002/j.2161- 1912.2013.00037.x
• Day-Vines, N. L., Wood, S., Grothaus, T., Craigen, L., Holman, A., Dotson-Blake, K., &Douglas, M. J. (2007). Broaching the subjects of race, ethnicity, and culture during the counseling process. Journal of Counseling & Development, 85, 401-409. doi: 10.1002/j.1556-6678.2007.tb00608.x
• Erdur-Baker, Ö. (2007). Psikolojik danışma ve kültürel faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 27, 109-122.
• Erkan, S. (2020). Kültüre duyarlı psikolojik danışma. Ankara: Pegem Akademi. doi: 10.14527/9786257880183
• Farmer, L. B., Welfare, L. E., & Burge, P. L. (2013). Counselor competence with lesbian, gay, and bisexual clients: Differences among practice settings. Journal of Multicultural Counseling and Development, 41(4), 194-209. doi: 10.1002/j.2161-1912.2013.00036.x
• Gatmon, D., Jackson, D., Koshkarian, L., Martos-Perry, N., Molina, A., Patel, N., & Rodolfa, E. (2001). Exploring ethnic, gender, and sexual orientation variables in supervision: Do they really matter? Journal of Multicultural Counseling and Development, 29(2), 102-113. doi: 10.1002/j.2161-1912.2001.tb00508.x
• Genç, A. B. (2019). Psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ile kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri arasındaki ilişkide kültürel zekânın ve bilişsel esnekliğin aracı rolü. (Yayımlanmamış doktora tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Holcomb-McCoy, C. (2004). Assessing the multicultural competence of school counselors: A checklist. Professional School Counseling, 7(3), 178-186.
• Holcomb-McCoy, C. (2005). Investigating school counselors’ perceived multicultural competence. Professional School Counseling, 8(5), 414-423.
• Holcomb-McCoy, C. & Day-Vines, N. L., (2004). Exploring school counselor multicultural competence: A multidimensional concept. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 37, 154-163. doi: 10.1080/07481756.2004.11909757
• Jones, C. T., Welfare, L. E., Melchior, S., & Cash, R. M. (2019). Broaching as a strategy for intercultural understanding in clinical supervision. Clinical Supervisor, 38(1), 1-16. doi: 10.1080/07325223.2018.1560384
• Kağnıcı, D. Y. (2011). Teaching multicultural counseling: An example from a Turkish counseling undergraduate program. Eurasian Journal of Educational Research 44, 111-128.
• Kağnıcı, D. Y. (2013). Çok kültürlü psikolojik danışma eğitiminin rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programlarına yerleştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 5(40), 222-231.
• Kağnıcı, D. Y. (2019). Kültür ve psikolojik danışma. Ankara: Pegem Akademi. doi: 10.14527/9786052419687
• Karaırmak, Ö. (2004). Tinsel anlayışın psikolojik danışmadaki rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(22), 45-55.
• Karaırmak, Ö. (2008). Çok kültürlülük, kültüre duyarlılık ve psikolojik danışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 115-127.
• Kurt, İ. E. ve Ateş, B. F. (2018). Psikolojik danışman adaylarının LGBT bireylerle psikolojik danışma yapmaya ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 72(3), 121-136. doi: 10.9761/JASSS7733
• Nassar-McMillan, S. C. (2014). A framework for cultural competence, advocacy, and social justice: Applications for global multiculturalism and diversity. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 14, 103–118. doi: 10.1007/s10775-014-9265-3
• Özer, Ö. ve İlhan, T. (2015). Çokkültürlü psikolojik danışma yeterlikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 781-802. doi: 10.7827/TurkishStudies.8041
• Özmen, Z. K. ve Kabapınar, Y. (2019). Sınıf öğretmenleri ve okul psikolojik danışmanları birbirlerini nasıl algılamaktadır? Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(53) , 482-521.
• Pietrantoni, Z., & Glance, D. (2019). Multicultural competency training of school counselor trainees: Development of the social class and classism training questionnaire. Journal of Multicultural Counseling and Development, 47(1), 2-18. doi: 10.1002/jmcd.12117
• Sezer, S. (2017). Çok kültürlü psikolojik danışma dersi'nin pdr öğrencilerinin çok kültürlü bakış açıları üzerindeki etkisi. Eğitim Bilim Toplum, 15(57), 9-30.
• Shannonhouse, L., Myers, J., & Minton, C. A. B. (2018). Cultural immersion in counselor education: Trends, prevalence, and common components. Journal of Multicultural Counseling and Development, 46, 283-296. doi: 10.1002/jmcd.12115
• Sue, S. (2006). Cultural competency: From philosophy to research and practice. Journal of Community Psychology, 34(2), 237-245. doi: 10.1002/jcop.20095
• Sue, D. W., Arredondo, P., & McDavis, R. J. (1992). Multicultural competencies/standards: A call to the profession. Journal of Counseling & Development, 70, 477-486. doi: 10.1002/j.1556-6676.1992.tb01642.x
• Sue, D. W., Bernier, J. E., Durran, A., Feinberg, L., Pedersen, P., Smith, E. J., & Vasquez-Nuttall, E. (1982). Position paper: Cross-cultural counseling competencies. The Counseling Psychologist, 10(2), 45-52. doi: 10.1177/0011000082102008
• Şahan, B. ve Akbaş, T. (2018). Kültürel olarak farklı ailelerle psikolojik danışma ve Türk aile yapısında kültürün rolü. Buca Eğitim Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 217-239.
• Şakar, G. (2018). Psikolojik danışman adaylarının özgeciliklerinin duygusal zekâ, kültürel duyarlılık ve sosyal beğenirlik açısından yordanması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Uğur, A., Çalık, B., Bağcı, B., ve Uzun, İ. B. (2021). Yabancı uyruklu öğrencilerle çalışan psikolojik danışmanların öz yeterlilikleri ile çok kültürlülük algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Milli Eğiti, 50(1), 613-632. doi: 10.37669milliegitim.960026
• Utsey, S., Gernat, C., & Bolden, M. (2003). Teaching racial identity development and racism awareness: Training in professional psychology programs. In T. G. Bernai, J. E. Trimble, A. K. Burlew, & F. T. L Leong (Eds), Handbook of racial & ethnic minority psychology (pp. 147-166). Thousand Oaks: Sage. doi: 10.4135/9781412976008.n7
• Yeh, C. J., & Arora, A. K. (2003). Multicultural training and interdependent and dependent self-construal as predictors of universal-diverse orientation among school counselors. Journal of Counseling & Development, 81(1), 78-83. doi: 10.1002/j.1556-6678.2003.tb00228.x
• Yıldırım, O. (2020). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliliklerinin yordanmasında kültürel zekâ, çok kültürlü psikolojik danışma eğitimi ve mesleki deneyimin rolü. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11(1), 41-52. doi: 10/19160/ijer.676897
• Yöntem, M. K., Sarıkaya Y. ve Aydoğan, M. (2021). Psikolojik danışman eğitiminde süpervizyon kılavuzu. Ankara: Pegem Akademi. doi: 10.14527/9786257582971