Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Uzaktan Eğitim Deneyimlerinin Mesleki Gelişimlerine Olan Etkileri ve Önerileri

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 3, 187 - 204, 27.12.2022

Murat Başar , Taner Tanoba , Hilal Gurkan , Hülya Doğan

Öz

Araştırmanın amacı öğretmen ve yöneticilerin deneyimleri doğrultusunda özellikle pandemi döneminde giderek artan uzaktan eğitim faaliyetlerinin okul yöneticileri ve öğretmenlerin mesleki gelişimlerine olan etkilerini incelemektir. Bu çalışma nitel bir çalışma olup fenomenoloji (olgu bilim) deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu devlet okullarında görev yapan 23 öğretmen ve 7 okul yöneticisi oluşturmuştur. Katılımcıların belirlenmesinde ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanan veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre eğitimciler başta bilgisayar destekli tasarım ve programlama, afet eğitimi ve müze eğitimi olmak üzere çeşitli alanlarda uzaktan eğitim programlarına katılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre uzaktan eğitimin; zaman kayıplarını engellemesi, istenilen zamanda ve kolay şekilde eğitime erişilebilmesi ve konforlu bir eğitim ortamı sağlaması açısından avantajları bulunmaktadır. Asosyalleşme, etkileşim ve iletişimi azaltması dezavantajlarına rağmen uzaktan eğitimin eğitimciler tarafından tercih edilmektedir. Eğitimciler uzakta eğitim yoluyla entelektüel, genel ve özel alan yeterlikleri ve teknoloji kullanımı yeterliği alanlarında mesleki gelişimlerini sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fenomenoloji, Mesleki Gelişim, Uzaktan Eğitim

The Effects and Suggestions of Teachers and School Administrators on the Professional Development of Distance Education Experiences

Öz

The aim of the research is to reveal the effects of distance education activities, which have increased gradually during the pandemic period, on the professional development of teachers, in line with the experiences of teachers and administrators working in official education institutions. This study is a qualitative study in descriptive survey model and designed in phenomenology (phenomenology) pattern. The study group of the research consists of 23 teachers and 7 school administrators working in public schools. Criterion sampling method was used to determine the participants. Findings were obtained by summarizing data, coding, frequency and percentage analysis. According to the research findings, educators have participated in distance education programs in various fields, especially computer aided design and programming, disaster education and museum education. Distance education has advantages such as preventing time loss, providing easy access to education at any time and providing a comfortable education environment. They prefer it to the disadvantage of reducing socialization, interaction and communication. They provide the professional development of the participants in the intellectual field, general and special field competencies and technology use competencies through distance education.

Anahtar Kelimeler

Distance Education, Phenomenology, Professional Development, Fenomenoloji, Mesleki Gelişim, Uzaktan Eğitim

Kaynakça

• Akgül, G., & Oran, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, ortaokul öğrencilerinin ve öğrenci velilerinin pandemi sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 15-37.
• Akyıldız, S., & Yurtbakan, E. (2021). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin koronavirüs salgını ile ilgili görüşleri, sürecin tutum ve davranışlarına etkileri ve uzaktan eğitim algılarının incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(4), 2191-2203. https://doi.org/10.33206/mjss.848566
• Albayrak, Ö., Berber, K., & Uludağ E. (2022). Pandemi sürecinde hemşirelik esasları uygulama derslerinin uzaktan eğitim ile yürütülmesi konusunda akademisyenlerin deneyimleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 220-228. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.943152
• Alshehry, A. (2018). Case study of science teachers’ professional development in Saudi Arabia: challenges and improvements. International Education Studies, 11(3), 70-76. https://doi:10.5539/ies.v11n3p70
• Altın, F., & Gündoğdu, K. (2021). Okul öncesi eğitimde uzaktan eğitim uygulamalarının öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi: Sorunlar ve öneriler. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 577-592.
• Aşkan, T., & Ertuğrul, U. (2022). Pandemi sürecinde bilişim teknolojileri öğretmenlerinin uzaktan eğitimin işleyişi ile ilgili görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 15-28. https://doi:10.30855/gjes.2022.08.01.002
• Bakırcı, H., Özcan, Ö., & Yılmaz, K. (2021). Salgın döneminde ortaokul öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 4(3), 155-170.
• Bonafini, F. C. (2017). The Effects of participants’ engagement with videos and forums in a MOOC for teachers’ professional development. Open Praxis, 9(4), 433–447.
• Bubb, S., & Earley, P. (2013). The use of training days: Finding time for teachers’ professional development. Educational Research, 55(3), 236-248. https://doi.org/10.1080/00131881.2013.825161
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Örnekleme yöntemleri (32. baskı) Ankara: Pegem
• Can, E. (2019). Öğretmenlerin meslekî gelişimleri: Engeller ve öneriler. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(4),1618-1650. https://doi:10.14689/Issn.2148-2624.1.7c.4s.14m
• Can, E. (2020). Coronavirüs (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açık Öğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Correia, A. P., Liu, C., & Xu, F. (2020). Evaluating videoconferencing systems for the quality of the educational experience. Distance Education, 41(4), 429-452. https://doi.org/10.1080/01587919.2020.1821607
• Creswell, J. W. (2020). Beş nitel araştırma yaklaşımı (M. Aydın, Çev.; 3nd ed.). Siyasal. (Orijinal çalışma 2013’de yayınlanmıştır)
• Çetin, S., & Akduman, D. (2022). Covid-19 Pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES),55(1), 121-146. https://doi:10.30964/auebfd.1000300
• Çıtak, Ş., & Pekdemir, Ü. (2021). Öğretmen velilerin uzaktan eğitimle ilgili mesleki ve ebeveynlik deneyimleri. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 5(10), 81-100. https://doi.org/10.31461/ybpd.1030193
• Demir, S., & Kale, M. (2020). Öğretmen görüşlerine göre, Covid-19 küresel salgını döneminde gerçekleştirilen uzaktan eğitim sürecinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 15(8), 3445-3470. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44492
• Doğan, S., & Koçak, E. (2020). EBA sistemi bağlamında uzaktan eğitim faaliyetleri üzerine bir inceleme. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(14), 111-124.
• Erdoğan, S. (2017). Uzaktan okul öncesi öğretmen destek programı: Öğrenme merkezleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 515-542. https://doi.org/10.21764/maeuefd.307366
• Gök, B., & Kılıç Çakmak, E. (2020). Uzaktan eğitimde ders veren öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(5), 1915-1931. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3914
• Hanley, G. P., Iwata, B. A., & McCord, B. E. (2003). Functional analysis of problem behavior: A review. Journal of Applied Behavior Analysis, 36(2), 147-185. https://doi:10.1901/jaba.2003.36-147
• İşman, A. (2008). Uzaktan eğitim (4.baskı). Pegem Akademi.
• Kriek, J., & Grayson, D. (2009). A Holistic professional development model for South African physical science teachers. South African Journal of Education, 29(2), 185-203.
• Korkut, Ş., & Memişoğlu, H. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve öğrenci görüşlerine göre uzaktan eğitim süreci. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 3(7), 1639-1682. https://doi.org/10.47994/usbad.928916
• Matzat, U. (2013). Do blended virtual learning communities enhance teachers’ professional development more than purely virtual ones? A large scale empirical comparison. Computers & Education, 60(1), 40-51. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.08.006
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2020). Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Hizmet İçi Eğitim İçerikleri. Milli Eğitim Bakanlığı. https://oygm.meb.gov.tr/www/hizmetici-egitim-planlari/icerik/28
• Moore, M. G., & Kearsley, G. (2011). Distance education: A System view of learning (3nd ed.).Cengage Learning.
• Nikolov, R. (2007). Towards web 2.0 schools: Rethinking the teachers professional development. IFIP Conference. Department of Information Technologies, University of Sofia.
• Otçeken, H. S. (2022). Velilerin pandemi dönemindeki uzaktan eğitim sürecine ilişkin görüş ve deneyimleri (İstanbul Ümraniye İlçesi örneği) (Tez No. 201109112) [Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi -İstanbul ] Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Özoğlu, M. (2010, 07–08 Mayıs). Millî Eğitim Bakanlığı’nda hizmet içi eğitimin yeniden yapılandırılması panel ve çalıştayı. Ankara. MEB Hizmet içi Eğitim Dairesi Başkanlığı.
• Parmaksız Ş. R., & Sıcak, A. (2015). Uzaktan hizmet içi eğitime ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 187-212.
• Parsons, S. A., Hutchison, A. C., Hall, L. A., Parsons, A. W., Ives, S. T., & Leggett, A. B. (2019). US teachers’ perceptions of online professional development. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 82(1), 33-42. http://dx.doi.org/10.1016/j.tate.2019.03.006
• Perktaş, E. (2022). Pandemi döneminde üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim sürecine yönelik değerlendirmeleri: Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 403-416. https://doi.org/10.33437/ksusbd.910518
• Ponte, J. P. D. (2010, November 14- 17). Teachers researching their own practices in a process of curriculum change. In 34th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education. Belo Horizonte, Brazil.
• Wasserman, E., & Migdal, R. (2019). Professional development: Teachers’ attitudes in online and traditional training courses. Online Learning, 23(1), 132-143.
• Yavuz, C. (2015). Uzaktan ve yüz yüze hizmet içi eğitimin öğrenenlerin başarısı ve öğrenmenin kalıcılığı açısından karşılaştırılması (Tez No. 388241) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yamamoto, G. T., & Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34. https://doi.org/10.32329/uad.711110
• Yang, S. C., & Liu, S. F. (2004). Case study of online workshop for the professional development of teachers. Computers in Human Behavior, 20(6), 733–761. https://doi.org/10.1016/j.chb.2004.02.005
• Yıldırım, K. (2020). İstisnai bir uzaktan eğitim-öğretim deneyiminin öğrettikleri. Alan Yazın Eğitim Bilimleri Eleştirel İnceleme Dergisi, 1(1), 7-15. http://dx.doi.org/10.22596/cresjournal.0101.7.16
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11.baskı). Seçkin Yenerer, T. (2021). Uzaktan eğitim uygulamalarının sınıf öğretmenleri görüşlerine göre değerlendirilmesi (Tez No. 676789) [Doktora Tez, Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yürek, E. (2021). Okul öncesi eğitimde uzaktan eğitimin uygulanabilirliğine yönelik okul öncesi öğretmenlerinin ve alandaki akademisyenlerin görüşlerinin incelenmesi (Tez No 671256) [Doktora Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Zawacki-Richter, O., & Naidu, S. (2016). Mapping research trends from 35 years of publications in Distance Education, 37(3), 245–269. https://doi.org/10.1080/01587919.2016.1185079