Body Language Scale: Validity and Reliability Study / Beden Dili Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2014, Cilt: 10 Sayı: 1, 103 - 122, 09.01.2014

Mehmet Tok , Hasan Temel

Öz

 

Bir iletişim süreci olan eğitimde öğretmenlerin beden dillerini etkili bir şekilde kullanmaları gerektiği belirtilmektedir. Bu doğrultuda yapılan çalışmanın amacı, öğretmenlerin beden dili yeterliliklerini tespit etmek amacıyla geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Taslak ölçek geliştirilme aşamasında, öğretmen adaylarının görüşlerine başvurulduktan ve beden diliyle ilgili var olan çalışmalar incelendikten sonra öncül maddeler hazırlanarak ve pilot çalışma yapılarak uzmanların görüşlerine başvurulmuştur. 23 maddeden oluşan ve 5'li likert tipinde geliştirilen ölçek Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi son sınıflarında öğrenim gören 503 öğretmen adayına uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek amacıyla faktör analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değerinin 0.92, Barlett testi anlamlılık değeri ise 0.00 (p<0.05) bulunmuştur. Ölçek maddeleri faktör yüklerinin 0.34–0.69 arasında değişen 3 faktörden oluştuğu ve ölçeğin güvenirlik çalışması için hesaplanan iç tutarlık katsayı (Cronbach alpha) değerinin α=0.87 olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular, geliştirilen ölçeğin öğretmenlerin beden dili yeterliliklerinin değerlendirilmesinde güvenle kullanılabileceğini göstermektedir.

 

Anahtar Kelimeler

Beden dili, geçerlik ve güvenirlik, iletişim becerileri.

Kaynakça

• Açıl, M. (2005). Başarılı ve Etkin Öğretmenin Beden Dili. İstanbul: Armoni Yayıncılık.
• Altıntaş, E. ve Çamur, D. (2005). Beden Dili Sözsüz iletişim. İstanbul: Aktüel Yayınları.
• Bağcı, M. (2008). Öğretmenin Beden Dilinin Öğrenciler Tarafından Algılanması (Esenler İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (2001). Bedenin Dili. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Başaran, M., Erdem, İ. (2009). Öğretmen Adaylarının Güzel Konuşma Becerisi İle İlgili Görüşleri Üzerine Bir Araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-7
• Bolat, S. (1996). Eğitim Öğretimde İletişim: Hacettepe Eğitim Fakültesi Uygulaması, Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 75–78.
• Büyüköztürk, ġ. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veril Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları Ve Yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, ġ. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 7. Baskı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Can, A. (2013). SPSS İle Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Comrey, A. L., ve Lee, H. B. (1992). A First Course in Factor Analysis. (2th Edition), New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Hillsdale.
• Çalışkan, N. (2003). Sınıf Öğretmenlerinin Sözel Olmayan İletişim Davranışlarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Çalışkan, N. ve Karadağ, E. ve Çalışkan, N.F. (2006). Eğitim, iletişim ve öğretmenin beden dili. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Çalışkan, N. ve Yeşil, R., (2005). Eğitim Sürecinde Öğretmenin Beden Dili. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültes Dergisi, 6(1), 199-207.
• Dağlı, A. ve Öner M., 2002, İlköğretim Okullarının İkinci Kademesinde Okuyan Öğrencilerin Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Sınıf İçi İletişim Davranışlarına İlişkin Algıları. Çağdaş Eğitim, 292, 23-30.
• Dilekmen, M., Başcı, Z. ve Bektaş, F. (2008). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 223-231.
• Erdoğan, İ. (2003) Sınıf Yönetimi. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, (24), 34-72.
• Emiroğlu, S. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Sorunlarına Görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 269-30
• Gökçeli, S. (2013). Lise Öğrencilerinin Öğretmenlerin Beden Diline Yönelik Tutumları: Adana-Kozan Fatih Anadolu Lisesi Örneklemi. Journal of Social Sciences/Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 543-572.
• Göçmenler, H. (2011). Beden Dilinin Yabancılara Türkçe Öğretiminde Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Habacı, İ., Ürker, A., Bulut, S., Atıcı, R., ve Habacı, Z. (2013). Beden Dilinin Eğitim Öğretim Üzerine Etkileri. Electronic Turkish Studies,8(9), 1639-1655. Winther, H. (2008). Body contact and body language: Moments of personal development and social and cultural learning processes in movement psychology and education. In Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research (Vol. 9, No. 2).
• Karagöz, Y. ve Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98. Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd. ġti.
• Kelly, S. D., ve Goldsmith, L. H. (2004). Gesture and right hemisphere involvement in evaluating lecture material. Gesture, 4(1), 25-42.
• KURNAZ, M. A. ve Yiğit, N. (2010). Fizik Tutum Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 4(1), 29-49.
• McKay, M.,Davis, M. ve Fanning M. (2009). İletişim Becerileri,(Çev:Özgür Gelbal), Ankara: Hyb Yayıncılık.
• Miller, P. W. (2005). Body language in the classroom. Techniques: Connecting Education and Careers, 8, 28-30.
• Pehlivan, K. (2005). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalışma. İlköğretim Online, 4(2), 17-23.
• Pullant, J. (2001). SPSS Survival Manual: A Step-By-Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows. Philadelphia, PA: Open University Press
• Scherer, R. F., Wiebe F. A., Luther, D. C. ve Adams J. S. (1988). Dimensionality Of Coping: Factor Stability Using The Ways Of Coping Questionnaire. Psychological Reports, 62(3), 763-770.
• Schober, O. (1999). Beden Dili [Körperesprache (originally published in Germany) - Body Language] 4th edition. (Translator to Turkish: Süeda Özbent). İstanbul: Arion Publications.
• Sönmez, V., 1992, Öğretmenlerin Sınıf İçi Etkinlikleri, H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(8), 32-39.
• ġen, S. (2006). Sınıf İçi İletişimde Beden Dili (Anadolu Otelcilik Ve Turizm Meslek Lisesi Öğretmenlerinin Beden Dilini Kullanma Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tutar, H. (2003). Genel Ve Teknik İletişim. Ankara: Nobel Yayın.
• Yaman, E. (2007). Sonsuz Huzur Mutluluk ve Başarı Yolunda İnsan ve İletişim. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yeşil, R. (2008). Evaluation of body language behavior in a class debate. Social Behavior and Personality: an international journal, 36(7), 893-902.
• Zeki, C. P. (2009). The importance of non-verbal communication in classroom management. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 1443-1449.