Okul Öncesi Öğretmenlerinin Çocuk Kitaplarına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 2, 251 - 264, 31.12.2020

Emine Merve Uslu

https://doi.org/10.17244/eku.822583

Cited By: 3

Öz

Okul öncesi eğitimin en temel kaynaklarından olan çocuk kitapları, okul öncesi öğretmenlerinin de sınıf içi uygulamalarında en çok kullandıkları eğitim araçlarındandır. Okul öncesi öğretmenleri sınıfında çocuk kitaplarını da kullanarak birçok etkinlik gerçekleştirmektedir. Sınıf içi uygulamalarda da kullanılan çocuk kitapları farklı birçok özellik göz önünde bulundurularak seçilmektedir. Bu çalışmada okul öncesi öğretmenlerin çocuk kitapları ile ilgili görüşlerini ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Çalışma 2019 güz yarıyılında Çanakkale il merkezinde 6 okul öncesi kurumunda görev yapan 22 okul öncesi öğretmeninin katılımlarıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma durum çalışması olarak desteklenmiş ve araştırma verileri analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk kitaplarına ilişkin görüşleri incelendiğinde çocuk kitaplarının gelişim alanları üzerindeki etkisi ve çocuğun yaratıcılık ve dil becerisi gelişimi üzerindeki olumlu etkilerinin bulunduğu ifade edilmektedir. Öğretmenler çocuk kitaplarını tercih ederken kitapların dış/biçimsel, içyapı ve yazar/yayınevi gibi özelliklerinin önemli olduğunu ifade etmişlerdir. Okul öncesi öğretmenleri çocuk kitapları ile yapılan sınıf içi etkinliklerin, çocukların bilişsel, sosyal-duygusal ve dil gelişimine katkısının olduğunu; yaratıcılığı geliştiren ve bunun yanında bilgi verme özelliği olan kitap seçiminin önemli olduğunu dile getirmektelerdir.

Anahtar Kelimeler

çocuk edebiyatı, çocuk kitapları, gelişim alanları, okul öncesi öğretmenleri

Preschool Teachers’ Opinions Relating to Children’s Books

Öz

Children's books, which are one of the most basic resources of pre-school education, are among the educational tools that preschool teachers use most in classroom practices. Preschool teachers carry out many activities by using children’s books in their classroom. Children's books, which are also used in classroom practices, are selected considering many different features. In this study, it is tried to reveal the opinions of preschool teachers about children’s books. The study was carried out with the participation of 22 preschool teachers working in 6 preschool institutions in Canakkale city center in the 2019 fall semester. The research was supported as a case study and the research data were analyzed using the analysis technique. When the opinions of preschool teachers about children’s books are examined, it is stated that the effects of children's books on development areas and positive effects on children's creativity and language skills development. While teachers prefer children’s books, they stated that the external / formal, internal structure, and author / publisher features of the books are important. Preschool teachers stated that classroom activities with children's books contribute to children’s cognitive, social-emotional and language development; They state that it is important to choose a book that improves creativity and provides information.

Anahtar Kelimeler

Children’s books, Children’s literature, Development areas, Preschool teachers

Kaynakça

• Ateş, S., Çetinkaya, Ç., & Yıldırım, K. (2012). Okunabilir bir kitap nasıl seçilir? İlköğretim Online, 11(2), 319-331.
• Altun, D. (2013). An investigation of the relationship between preschoolers’ reading attitudes and home literacy environment (Unpublished master thesis). Middle East Technical University, Turkey.
• Aytaş, G. (2003). Okuma gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 155-160.
• Armbruster, B. B., Lehr, F., & Osborn, J. (2006). A child becomes a reader: Proven ideas from research for parents. Erişim: www.nifl.gov
• Bayram, B. (2010). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 137-159.
• Blank, M., & Solomon, F. (2007). A tutorial language program to develop abstract thinking in socially disadvantaged preschool children. Child Development, 39(2), 379-389.
• Brittain, R. (2010). What the kids are reading: A content analysis of etnic portrayals in preschool children’s literature (Unpublished doctoral dissertation). ProQuest Dissertations and Theses Database (UMI No. 1485886).
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Crain-Thoreson, C., & Dale, P. S. (1992). Do early talkers become early readers? Linguistic precocity, preschool language, and emergent literacy. Developmental Psychology, 28, 421-429.
• Ekici, S. (2014). Ankara’daki anaokullarının okuma alışkanlığına hazırlık yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Erdoğan, T., Altınkaynak, İ. Ö., & Erdoğan, Ö. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma-yazmaya hazırlığa yönelik yaptıkları çalışmaların incelenmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1188-1199.
• Ergül, C., Karaman, G., Akoğlu, G., Tufan, M., Sarıca, A. D., & Kudret, Z. B. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin “Erken Okuryazarlık” kavramına ilişkin bilgi düzeyleri ve sınıf uygulamaları. İlköğretim Online, 13(4), 1449-1472.
• Gönen, M., & Vezirolu, M. (2013). Çocuk edebiyatının genel hedefleri. M. Gönen (Ed.), Çocuk edebiyatı içinde (ss. 1-12). Ankara: Eğiten Kitap.
• Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M., & Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik çocuk kitaplarının, içerik, resimleme ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160), 250-265.
• Guo, Y., Tompkins, V., Justice, L., & Petscher, Y. (2014). Classroom age composition and vocabulary development among at risk preschoolers. Early Education and Development, 25, 1016-1034.
• Gündüz, A. (2007). Anne-baba ve öğretmenlerin okul öncesi çocuk kitaplarını değerlendirmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Hargrave, A. C., & Senechal, M. (2000). A book reading intervention with pre-school children who have limited vocabularies: The benefits of regular reading and dialogic reading. Early Childhood Research Quarterly, 15(1), 75-90.
• Hasırcı, S. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Journal of International Social Research, 10(51), 717-728.
• Hayes, D. S. (2001). Youngchildren‟s phonological sensivity after exposure to a rhyming or nonrhyming story. The Journal of Genetic Psychology, 162(3), 253-259.
• Herschensohn, J. (2007). Language development and age. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kepenekçi-Karaman, Y., & Aslan, C. (2011). Okul öncesi döneme seslenen kitaplarda çocuk hakları. Ankara: Ankara Üniversitesi ÇOGEM Yayınları.
• Kolaç, E., Demir, T., & Karadağ, R. (2012). Öğretmen adaylarının dil eğitiminde çocuk edebiyatı metinlerinin kullanımına yönelik görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 161. Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/200429
• Leung, C. B. (2008). Preschoolers‟ acquisition of scientific vocabulary through repeated readaloud events, retellings and hands-on science activities. Reading Psychology, 29, 165-193.
• Lwin, S. M. (2016). It's story time!: Exploring the potential of multimodality in oral storytelling to support children's vocabulary learning. Literacy, 50(2), 72-82.
• Parker, K. (2005). Reading for character: principles of bibliotherapy applied to childrens literature. Faculty Publication and Presentation (Paper 2). Access: http://digitalcommons.liberty.edu/educ_fac_pubs/2
• Parker, K. L., & Ackerman, B. E. (2007). Character education in literature-based instruction. Faculty Publications and Presentations (Paper 33). Access: http://digitalcommons.liberty.edu/educ_fac_pubs/33
• Scheiner, E. Y., & Gorsetmen, C. (2009). Do preschool teachers considerin ferences for book discussions? Early Child Development and Care. 179(5), 595-608.
• Sever, S. (2003) Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Strasser, J., & Seplocha, H. (2007). Using picture books to support young children's literacy. Childhood Education, 83(4), 219-224.
• Tasakkori, A., & Creswell, J. W. (2007). The new era of mixed methods. Journal of mixed methods, 1(1), 2-8.
• Turan, F., & Ulutaş, İ. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki resimli öykü kitaplarının özellikleri ile öğretmenlerin bu kitapları kullanma durumlarının incelenmesi. HU GSES The Journal of Educational Research, 2(1), 21-45.
• Turan, R. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin resimli çocuk kitaplarına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Yılar, Ö., & Celepoğlu, A. (2011). Çocuk yayınları ve bu yayınlarda bulunması gereken temel unsurlar. Ö. Yılar & L. Turan (Ed.), Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı içinde (ss. 38-65). Ankara: Pegem.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Young, T. A., Hadaway, N. L., & Ward, B. A. (2013). International children's trade books: Building blocks for character education. Childhood Education, 89(6), 379-386.