STEM Ebeveyn Farkındalık Ölçeğinin Türkçeye Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 189 - 198, 31.08.2020

Canan Ünlü Burcu Şenler

Öz

STEM, fen (Science), teknoloji (Technology), mühendislik (Engineering) ve matematik (Mathematics) alanlarına ait bilgi ve becerilerin farklı bilim dallarını bir araya getirerek ve bu bilim dalları arasında ilişki kurarak öğrenmenin çok boyutlu gerçekleşmesini sağlayan yeni bir eğitim yaklaşımıdır. Küçük yaşlardan itibaren bireylere STEM’i oluşturan disiplinlere ilgi uyandırarak STEM’e ilişkin farkındalık oluşturmak, STEM’i sevdirmek ve STEM’e ilişkin olumlu bir tutum oluşmasını sağlamak için ebeveynlere önemli bir rol düşmektedir. Bu bağlamda ülkemizin eğitim ve ekonomisi için ebeveynlerin STEM ile ilgili bilgi ve becerilerin farkında olması önem taşımaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, Yun, Cardella, Purzer, Hsu ve Chae (2016) tarafından geliştirilen Gonyea (2017) tarafından uyarlanan STEM Ebeveyn Farkındalık Ölçeği’nin Türkçe uyarlamasının yapılarak, geçerlik ve güvenirliliğine ilişkin doğruluğunu incelemektir. Bilgi ve tutum olmak üzere iki alt boyuttan oluşan ölçek için uzmanların desteğiyle çeviri işlemleri ve gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Son halini alan ölçek 6-18 yaş arası çocuğu olan 207 (131 kadın, 76 erkek) ebeveyne uygulanmıştır. Akabinde madde-toplam korelasyonları hesaplanmış ve korelasyon değerleri .55 ile .86 arasında olduğu görülmüştür. Madde ayırt edicilik özelliği için %27 alt ve %26 üst grup ortalamaları bağımsız t-testi ile karşılaştırılmış ve tüm test maddeleri için p<.001 düzeyinde anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Bilgi ile tutum alt boyutları arasındaki korelasyon değeri .51 olup p<.001 düzeyinde anlamlı olduğu saptanmıştır. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyum indeksleri değerlerinin kabul edilebilir değer sınırları içinde olduğu gözlenmiştir. Son olarak, ölçeğin iç tutarlığı için Cronbach’s Alpha katsayıları hesaplanmıştır. Cronbach’s Alpha katsayıları bilgi alt boyutu için .96, tutum alt boyutu için .97 ve toplam ölçek için .96 olarak saptanmıştır. Sonuç olarak, STEM Ebeveyn Farkındalık Ölçeği’nin Türkçe uyarlamasının yeterli zihinsel özelliklere sahip olduğu, ilkokuldan yükseköğretim düzeyine kadar çocuğu olan ebeveynlerin, bilgi ve tutumlarını ölçmek amacıyla Türkiye’de kullanılabileceği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

STEM, Farkındalık, Ebeveyn, Ölçek

Adaptation of STEM Parent Awareness Scale into Turkish: Validity and Reliability Study

Öz

STEM is a new educational approach that enables learning to be multidimensional by integrating and linking different disciplines of knowledge and skills in the fields of science, technology, engineering and mathematics. From an early age, parents play an important role in raising awareness of STEM by making them interested in the disciplines that make up STEM, making them love STEM and creating a positive attitude towards STEM. In this context, parents need to be aware of the knowledge and skills related to STEM for the education and economy of our country. Accordingly, this study aims to examine the validity and reliability of STEM Parent Awareness Scale developed by Yun, Cardella, Purzer, Hsu and Chae (2016) and adapted by Gonyea (2017). This scale consists of two sub-scales: knowledge and attitude. Firstly, translation procedures and arrangements were made with the support of experts. The final scale was administered to 207 parents (131 females, 76 males) with children aged 6-18 years. Subsequently, item-total correlations were calculated and the correlation values were found to be between .55 and .86. For the item discrimination, the lower and upper group averages of 27% were compared with independent t-test and found to be significant at p <.001 level for all test items. The correlation value between knowledge and attitude subscales was .51 and it was found to be significant at p <.001 level. As a result of confirmatory factor analysis, it was observed that the values of the fit indices were within the acceptable value limits. Finally, Cronbach’s Alpha coefficients were calculated for the internal consistency of the scale. Cronbach's Alpha coefficients were .96 for knowledge subscale, .97 for attitude subscale and .96 for the total scale. As a result, STEM Awareness Scale parents to have enough mental properties of the Turkish version, from primary school to higher education of children with their parents, to measure knowledge and attitudes which it can be used in Turkey.

Anahtar Kelimeler

STEM, Awareness, Parent, Scale

Kaynakça

• Akaygün, S, Aslan Tutak, F. ve Tezsezen, S. (2017). İşbirlikli FeTeMM (fen-teknoloji-mühendislik ve matematik) eğitimi uygulaması: Kimya ve matematik öğretmen adaylarının FeTeMM farkındalıklarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4),794-816.
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M.S., Öner T., ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: “Günümüz modası mı yoksa gereksinim mi?”. İstanbul: STEM Merkezi ve Eğitim Fakültesi, İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Aydın, G., Saka, M. ve Guzey, S. (2017). 4-8.sınıf öğrencilerinin fen, teknoloji, mühendislik, matematik (FeTeMM) tutumlarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2),787-802.
• Azgın, A. O. (2019). İlkokulda STEM: Öğrencilerin kariyer ilgileri ve tutumları ile öğretmenlerin yönelimleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Bentler, P. M., & Bonnet, D. C. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588-606.
• Browne, P.M., & Cudeck, R. (1993).Alternative ways of assessing model fit. In.K.A. Bollen& J.S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp.136-162). Newbury Park, CA: Sagc.
• Buyruk, B. & Korkmaz, Ö. (2014). FeTEMM farkındalık ölçeği (FFÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi,13(2),61-76.
• Bybee, R. W. (2013). The case for STEM education: Challenges and opportunities. Arlington, VA: National Science Teachers.
• Chen,F., Curran, P. J., Bollen, K. A., Kirby, J., & Paxton, P. (2008). An empirical evaluation of the use of fixed cutoff points in RMSEA test statistic in structural equation models. Sociological Methods & Research, 36,462-494.
• Çevik, M. (2017). Ortaöğretim öğretmenlerine yönelik FeTeMM farkındalık ölçeği (FFÖ) geliştirme çalışması. Journal of Human Sciences, 14(3), 2436-2452
• Derin, G., Aydın, E. & Kırkıç, K. A. (2017). STEM (Fen-Teknoloji-Mühendislik-Matematik) Eğitimi Tutum Ölçeği. El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi,4(3), 547-559.
• Eroğlu, S. ve Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerini STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(3),43-67.
• Gonyea, M. (2017). Evahtating parental STEM knowledge and awrareness as a predictor of advanced level course enrolment. Yayımlanmamış doktora tezi. Carson-Newman University, USA.
• Hacıömeroğlu, G., & Bulut, A. S. (2016). Integrative STEM Teaching İntention Questionnaire: A validity and relaibility study of the Turkish form. Journal of Theory and Practice in Education, 12(3), 654-669.
• Hu,L. T., & Bentler,P.M. (1999). Cutoff criteria for fit ındexes in covariance structure analysis: conventioal criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1),1-55.
• Karakaya, F., Ünal, A., Çimen, O. & Yılmaz, M. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin STEM yaklaşımına yönelik farkındalıkları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 124-138.
• Martin-Paez, T., Aguilera, D., Perales- Palacios, F. J. & Vilchez-Gonzalez., J. M. (2019). What are we talking about when we talk about STEM education? A rewiew of literatüre. Science Education, 103(4), 799-822.
• Meyers, L. S, Gamst, G. & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research: Design and interpretation. London: SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). İlköğretim fen bilimleri dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
• Nunnally, J.C. (1978). Psychometric Theory, 2nd ed. New York: McGraw-Hill. Nunnally, J.C. & Bernstein, I.H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
• Ostler, E., (2012). 21st century STEM education: A tactical model for long-range success. International Journal of Applied Science and Technology, 2(1), 28-33.
• Smith, J., & Karr-Kidwell, P. J. (2000). The interdisciplinary Curriculum: A literary review and a manual for administrators and teachers. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED443172.pdf adresinden alınmıştır.
• Türk Sanayiciler ve İşadamları Derneği. (2017). 2023’e doğru Türkiye’de STEM gereksinimi. İstanbul: TÜSİAD. Erişim adresi https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9735-2023-e-dog-ru-tu-rkiye-de-stem-gereksinimi
• Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D., & Summers, G. F. (1977), Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8(1), 84-136.
• Yıldırım, B., ve Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezerî Fen ve Mühendislik Dergisi, 2(2), 28-40. Erişim adresi http://dergipark.gov.tr/ecjse/issue/4899/67132
• Yılmaz, H., Yiğit Koyunkaya, M., Güler, F. & Güzey,S. (2017). Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik (STEM) Eğitimi Tutum Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5),1787-1800.
• Yun, J., Cardella, M., Purzer, S., Hsu, M., & Chae (2010). Development of the Parents’ Engineering Awareness Survey (PEAS) according to the knowledge, attitude and behavior framework. Proceedings, 2010 ASEE Annual Conference, American Society for Engineering Education,Washington, DC.