Eğitim Örgütlerinde İnformal İletişim Araçları Olarak Söylenti ve Dedikodunun Yönetimi

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 3, 62 - 85, 30.11.2018

Beyza Himmetoğlu , Damla Ayduğ , Coşkun Bayrak

Öz

Bu çalışmanın temel amacı; Eskişehir il merkezindeki resmi okullarda görev yapan okul yöneticilerinin okullardaki söylenti ve dedikodunun yönetimine ilişkin görüş ve deneyimlerini incelemektir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 15 okul müdürü ve müdür yardımcısından oluşmaktadır. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre söylenti ve dedikoduların nedenlerine ilişkin dile getirilen görüşler arasında; kıskançlık, kişiler arası farklılıklar, kişiler arası sorunlar, bilgi eksikliği, kurumsal ve yönetsel nedenler ön plana çıkmaktadır. Okul yöneticilerinin söylenti ve dedikodular karşısında tercih ettikleri tutum ve davranışların; iletişime açık olmak, açıklama yapmak, ilgisiz davranmak ve işini düzgün yapmak gibi davranışlarda yoğunlaştığı görülmüştür. Okullardaki söylenti ve dedikoduların nasıl işlevsel yönetilebileceğine ilişkin dile getirilen görüşler arasında ise; oto-kontrol mekanizması olarak, personeli tanıma aracı olarak ve rekabeti arttırarak performans artışı sağlamak için kullanmak yer almaktadır

Anahtar Kelimeler

Söylenti, dedikodu, okul yöneticileri

Kaynakça

• Aertsen, T. ve Gelders, D. (2011). Differences between the public and private communication of rumors. A pilot survey in Belgium. Public Relations Review, 37(3), 281-291.
• Arabacı, B. İ., Sünkür, M. ve Şimşek, F. Z. (2012). Öğretmenlerin dedikodu ve söylenti mekanizmasına ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18(2), 171-190.
• Atak, M. (2005). Örgütlerde resmi olmayan iletişimin yeri ve önemi. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 2(2), 59-67.
• Bailey, C. J. ve Card, K. A. (2009). Effective pedagogical practices for online teaching: Perception of experienced instructors. Internet and Higher Education, 12, 52-155.
• Beersma, B. ve Van Kleff, G. A. (2012). Why people gossip: An empirical analysis of social motives, antecedents, and consequences. Journal of Applied Social Psychology, 42(11), 2640-2670.
• Berkos, K. M. (2003). The effects of mesaage direction and sex differences on the interpretation of workplace gossip. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University and Agrucultural and Mechanical College, Louisiana, ABD.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bolino, M. C., Turnley, W. H. ve Bloodgood, J. M. (2002). Citizenship behavior and the creation of social capital in organizations. Academy of Management Review, 27(4), 505-522.
• Bordia, P., DiFonzo, N. ve Travers, V. (1998). Denying rumors of organizational change: A higher source is not always better. Communication Research Reports, 15(2), 188-197.
• Bursalıoğlu, Z. (2013). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. (18. Basım). Ankara: Pegem Yayınları.
• Cafferky, M. E. (2005). Managing Word of mouth for organizational health. American College of Healthcare Executives, Jan/Feb, 19.
• Creswell, J. W. (1998). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions. California: Sage. Çağlar, Ç., Uğurlu, C.
• T. ve Güneş, H. (2013). Teachers’ views concerning the function of gossips in primary schools. Electronic Journal of Social Sciences, 12(45), 1-16.
• De Gouveia, C. M., Van Vuuren, L. J., & Crafford, A. (2005). Towards a typology of gosspip in the workplace. SA Journal of Human Resources Management 3(2), 56-68.
• DiFonzo, N., Bordia, P., & Rosnow, R. L. (1994). Reining in rumors. Organizational Dynamics, 23(1), 47-62.
• DiFonzo, N., & Bordia, P. (1997). Rumor and prediction: Making sense (but losing dollars) in the stock market. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 71(3), 329-353.
• DiFonzo, N., & Bordia, P. (2007). Rumor, gossip and urban legends. Diogenes, 213, 19-35.
• Dodig-Crnkovic, G., & Anokhina, M. (2008). Workplace gossip and rumor: The information ethics perspective. In Proceedings of the Tenth International Conference ETHICOMP.
• Doyle, J. (2000). New community or new slavery? The emotional division of labour. London: Industrial Society.
• Erol, Y. ve Akyüz, M. (2015). Dünyanın en eski medyası: Dedikodunun örgüt düzeyindeki işlevleri ve algılanışı: Sağlık örgütlerinde bir alan araştırması. Journal of World of Turks, 7(2), 149-166.
• Fay, M. J. (2006). Informal communication practices between peers ın the remote work context. Yayınlanmamış Doktora Tezi, The Ohio State University, ABD.
• Foster, E. K. (2004). Research on gossip: Taxonomy, methods, and future directions. Review of General Psychology, 8(2), 78-99.
• Golafshani, N. (2003). Understanding reliability and validit in qualitative research. The Qualitatve Report, 8(4), 597-607. Grosser, T. J.,
• Lopez-Kidwell, V., & Labianca, G. (2010). A social network analysis of positive and negative gossip in organizational life. Group & Organization Management, 35(2), 177-212.
• Guba, E. G. (1981). Criteria for assessing the trustworthiness of naturalistic inquiries. ECTJ/ERIC Annual Review Paper, 29(2), 75-91.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. ECTJ, 30(4), 233-252.
• Guerin, B., & Miyazaki, Y. (2006). Analyzing rumors, gossip, and urban legends through their conversational properties. The Psychological Record, 56(1), 23-34
• Hafen, S. (2004). Organizational gossip: A revolving door of regulation and resistance. Southern Communication Journal, 69(3), 223-240.
• Houmanfar, R., & Johnson, R. (2004). Organizational implications of gossip and rumor. Jounral of Organizational Behavior Management, 23:2-3, 117-138.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi. Selahattin Turan (Çev.) (7. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık. van Iterson, A., &
• Clegg, S. R. (2008). The politics of gossip and denial in interorganizational relations. Human Relations, 61(8), 1117-1137.
• Knapp, R. H. (1944). A psychology of rumor. Public Opinion Quarterly, 8(1), 22-37.
• Kniffin, K. M., &Wilson, D. S. (2004). Utilities of gossip across organizational levels: Multilevel selection, free-riders and teams. Human Nature, Fall 2005, 16(3), 278-292.
• Kraut, R. E., Fish, R. S., Root, R. W., & Chalfonte, B. L. (1990). Informal communication in organizations: Form, function, and technology. In I. S. Oskamp ve S. Spacapan. (Eds.). Human Reactions to Technology: Claremont Symposium on Applied Social Psychology (pp. 145-199), Beverly Hills, CA: Sage.
• Kurland, N. B., & Pelled, L. H. (2000). Passing the word: Toward a model of gossip and power in the workplace. Academy of Management Review, 25(2), s.428-438.
• Memduhoğlu, H. B. ve Saylık, A. (2012). Okullarda informal ilişkiler ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. YYÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, IX(I), 1-21.
• Michelson, G., &Mouly, V. S. (2000). Rumour and gossip in organizations: A conceptual study. Management Decision, 38(5), 339-346.
• Michelson, G., & Mouly, V. S. (2002). ‘You didn't hear it from us but…’: Towards an understanding of rumour and gossip in organisations. Australian Journal of Management, 27(Special Issue), 57-65.
• Michelson, G., & Mouly, V. S. (2004). Do loose lips sink ships? The meaning, antecedents and consequences of rumour and gossip in organisations. Corporate Communications: An International Journal, 9(3), 189-201.
• Michelson, G., Van Iterson, A., & Waddington, K. (2010). Gossip in organizations: Contexts, consequences and controversies. Groups & Organization Management 35(4), 371-390.
• Miles, B. M., & Huberman, A. M. (1994). Qaulitative data analysis: An extended sourcebook. (2nd Edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mills, C. (2010). Experiencing gossip: The foundations for a theory of embedded organizational gossip. Groups & Organization Management 35(2), 213-240.
• Mishra, J. (1990). Managing the grapevine. Public Personnel Management, 19(2), 213-228.
• Mosley, D. C., Pietri, P. H., & Megginson, L. C. (1996). Management: Leadership in action. (5th Edition). New York: Harper Collins
• College. Pendleton, S. C. (1998). Rumor research revisited and expanded. Language & Communication, 18, 69-86.
• Rosnow, R. L. (2001). Rumor and gossip in interpersonal interaction and beyond: A social exchange perspective. In R. M. Kowalski (Ed.), Behaving Badly: Aversive Behaviors in Interpersonal Relationships (pp. 203–232). Washington, DC: American Psychological
• Association. Rosnow, R. L., & Foster, E. K. (2005). Rumor and gossip research. Psychological Science Agenda, 19(4). http://www.apa.org/science/about/psa/2005/04/gossip.aspx
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2003). Örgütsel psikoloji. (Dördüncü Basım). Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları.
• Schreier, M. (2014). Qualitative content analysis. In U. Flick (Ed.). The SAGE Handbook of Qualitative Analysis (pp.170-183). London: Sage.
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75.
• Solmaz, B. (2003). Söylentilerin kurumsal iletişim açısından değerlendirilmesi ve bir uygulama örneği. Yayınlanmış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Solmaz, B. (2004). Söylentilerin kurumsal iletişim açısından değerlendirilmesi ve bir uygulama örneği. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 3(3), 120-127.
• Solmaz, B. (2006). Söylenti ve dedikodu yönetimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 559,567.
• Warber, K. M. (2006). The role interpersonal jealousy in gossip: An evolutionary perspective. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Arizona, Tucson, ABD.
• Wells, B., & Spinks, N. (1994). Managing your grapevine: A key to quality productivity. Executive Development, 7(2), 24-27.
• Wert, S. R., & Salovey, P. (2004). A social comparison account of gossip. Review of General Psychology, 8(2), 122-137.
• Wexley, K. N., & Yukl, G. A. (1984). Organizational behavior and personal psychology. (Revised Edition). Homewood, IL: R. D. Irwin.
• Whittaker, S., Frohlich, D., & Daly-Jones, O. (1994). Informal workplace communication: What is it like and how might we support it? Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing System (131-137).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Göz. Geç. 6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.