Eleştirel Pedagojiye Yönelik Öğretmenlerin Eğitim İnançları

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 583 - 605, 30.04.2019

Ayhan Aksakallı

Öz

Bu çalışmada, öğretmenlerin eleştirel pedagojiye yönelik sahip oldukları eğitim
inançlarının neler olduğunu ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Çalışmanın katılımcıları
amaçsal örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Çalışmaya Türkiye’nin farklı
illerinde görev yapan ve değişik branşlarda çalışan 55 öğretmen katılmıştır.
Öğretmenler ile üç açıklayıcı kategori eşliğinde dokuz temel sorudan oluşan yarı
yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Nitel veriler fenomenografik analiz yoluyla
analiz edilmiştir. Verilerden “öğretmen” açıklayıcı kategorisi için eğitim inançları
açısından iki kategori ve betimleme yollarına ilişkin iki kategori, “öğretim programı”
açıklayıcı kategorisi için eğitim inançları açısından iki kategori ve betimleme yollarına
ilişkin iki kategori, “öğrenci” açıklayıcı kategorisi için iki kategori ve betimleme
yollarına ilişkin iki kategori elde edilmiştir. Bu çalışma, öğretmenlerin eğitim
sisteminde yer alan üç parametre (öğretmen, müfredat, öğrenci) ile ilgili eleştirel
pedagoji açısından ne tür eğitim inançlarına sahip olduğunu göstermektedir. Elde edilen
bulgular eleştirel pedagoji hakkındaki ön yargıları önleyip eğitim sistemin
şekillenmesinde yardımcı rol oynayabilir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, eleştirel pedagoji, fenomenografik analiz, öğretim

The Educational Beliefs of Teachers about Critical Pedagogy

Öz

This study aims to explore the educational beliefs of teachers about critical
pedagogy. The participants of the study were chosen through purposive sampling. The
study included 55 teachers from different subject areas working in different cities in
Turkey. Semi-structured interviews consisting of nine main questions with three
explanatory categories were conducted with the teachers. Qualitative data were
analyzed through phenomenographic analysis. From the data, two categories regarding
educational beliefs were found for the explanatory category “teacher”, two categories
regarding educational beliefs and two categories depicting descriptions were obtained
in the explanatory category “curriculum”, as well as the explanatory category “student”.
This study illustrates the educational beliefs teachers have regarding critical pedagogy
within three parameters in the education system (teacher, curriculum, and student). The
findings may have a role in addressing prejudices about critical pedagogy and shaping
education systems.

Anahtar Kelimeler

Education-training, critical pedagogy, phenomenographic analysis

Kaynakça

• Akarsu, B. (1975). Felsefe terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Akerlind, G.S. (2005). Variation and commonality in phenomenographic research methods. Higher Education Research and Development, 24(4), 321- 334.
• Aksakallı, A. (2018). Theeffect of sciencetheachingbased on critical pedagogy principles on the clasroom climate. Science Education International, 29(4). 250-260.
• Aksakallı, A. Salar, R. ve Turgut, Ü. (2018). Eleştirel pedagoji ilkelerine göre yapılan fen öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına olan etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,. 6(6), 961-971.
• Alkın Şahin, S., Tunca, N. ve Ulubey, Ö. (2013, 18-19, Ekim). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. European Conference on Curriculum Studies. Future Directions: Uncertainy and Possibility. University of Minho. Portugal- Braga.
• Alkın, Ş. S., Tunca, N., ve Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(4), 1473- 1492.
• Althusser, L. (1991). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları.İstanbul: İthaki Yayınları.
• Althusser, L. (2014). On thereproduction of capitalism: Ideology and ideological state apparatuses. Verso Books and Gestures. New York: Routledge.
• Apple, M. W. (2012). Eğitim ve iktidar. E. Bulut (Çev.). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Apple, M. W. (1998). Cultural politics and education. Theachers College Pres, New York.
• Aronowitz,S., & Grioux, H.A. (1991). Postmodern education. Poliotics, culture and social criticisum. University of Minesota Pres, Minneapolis.
• Bandura, A. (1997). Self- eficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psycholoical Review, 84(2), 191-215.
• Bauch, P. A. (1982). Realationships between a typology of theacher educational beliefs and three domains of the elementary clasroom curriculum. Astudy of SchoolingTecnical Report No.34
• Biçer, B., Er. H. ve Özel, A. (2013). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançlari ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasindaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 9(3), 229-242.
• Buchman, M. (1984). The use of research knowledge in theacher education on theaching. American Journal of Education, 93, 421-439.
• Çekmez, E., Yıldız, C. ve Bütüner, S. Ö. (2012). Phenomenographic research method. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 77-102.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Charlot, B. (1976). Lamy stification pedagogogique. Realitie ssociates et processus ideologiques dans la theories de education. Payot, Paris.
• Chomsky, N. (2007). Chomsky, demokrasi ve eğitim. E. Abaoğlu (Çev.). İstanbul: BGST Yayınları.
• Clark, C. M. (1988). Asking the right questions about theacher preparation: Contributions of research on theaching thinking. Education Researcher, 17(2), 5-12.
• Enstwistle, N. (1997). Introduction: Phenomenographic in higher education. Higher Education Research and Development, 16(2), 127-134
• Ferrer, F. (1909). “L’EcolerRenovee”. Mother Earth, Cilt IV (, sayı: 9), 269.
• Fischman, G. E., & Mclaren, P. (2005). Rethinking critical pedagogy and the gramscian and freirean legacies: From organic to committed ıntellectuals or critical pedagogy, commitment, and praxis. Cultural Studies-Critical Methodologies, 5(4), 425-447.
• Freedman, J.l., Sears, D. O., & Carlsmith, J. M. (2003). Sosyal psikoloji. A. Dönmez (Çev.), Ankara. İmge Yayıncılık.
• Freire, P. (1970). Theadult literacy process as cultural action for freedom. Harward Educational Review, 40(2). 205-225
• Freire, P. (1981). Pedagogy of the oppressed (Translated by Myra Bergman Romos)., Continum, Seventeenth Printing,. New York: .Continum.
• Gatto, J. T. (2016). Eğitim bir kitle imha silahı. M. A. Özkan (Çev). İstanbul: Edam Yayıncılık.
• Giroux, H. A. (2009). Dil/kültürel incelemeler alanında eleştirel pedagojinin bir rolü var mıdır? Eleştirel Pedagoji Söyleşileri. E. Ç. Babaoğlu (Çev.). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Giroux, H.A. (2008). Eleştirel pPedagojinin vVaadi.,(Çev: U.mre D.eniz Tuna). İstanbul: Kalkedon Yayınları.,İstanbul.
• Haney, J. J., Lumpe, A. T. & Czerniak, C. M. (2003). Constructivist beliefs about the science classroom-learning environment: perspectives from teachers, administrators, parents, community members, and students. School Science and Mathematics, 103(8), 366-377.
• Hasselgren , B., & Beach, D. (1997). Phenomenography “a good looking brother” of phenomenology? Higher Education Research and Development, 16(2), 191–202.
• İnal, K. (2010). Eleştirel Pedagoji: Eğitimde modern özgünleştirici bir yaklaşım. Alternatif Eğitim Dergisi, 1, 14-24.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2006). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayın Evi ve Bilgisayar San. Tic. Ltd, Şti.
• Kelly, A. V. (2004). The curriculum: Theory and practice (5th ed.) Thousand Oaks, California: Sage.
• Kincchheloe, J. L. (2004). Critical pedagogy. New York: Primer, Peter Long Publishing. Inc.
• Koballa, T., Graber, W., Coleman, C., & Kemp, C. (2000). Prospective gymnasium teachers conceptions of chemistry learning and teaching. International Journal of Science Education, 22(2), 209-224.
• Levin, T., & Wadmany, R. (2006). Thecahers’ beliefs and practices in thechology-based clasroom: A developmental view. Journal of Research on Techologhy in Education, 39(2), 157-181.
• Livinston, M. J., McClain, B. R., & Despain, B. C. (1995). Assesingthe consistency between theachers’ philosophies and educational goals., Education, 116(1), 124-129.
• McLaren, P. (1993). Schooling as a ritual performance: Towards a political economy of educational symbols and gestures (2nd ed.). New York: Routledge.
• McLaren, P. (1999). Schooling as a ritual performance: Toward a political economy of educational symbols and gestures. Lanham, MD: Rowman & Littlefield.
• McLaren, P. (2011). Okullarda yaşam. Eleştirel pedagojiye giriş. M. Y. Eryaman ve H. Arslan (Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Morton, F. (1981). Phenomenoraphy describing conceptions of the world around us. Instructional Science, 10, 177-200.
• Morton, F., & Booth, S. (1997). Learning and awareness, Hillsdale, N. J: Lawrance Erlbaun Ass.
• Nisbett, R., & Ross, L. (1980). Human inference: Strategies and shor tcoming of social judgment. Englewood Cliffs, NJ: Premice- Hall.
• Oğuz, A., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Hatipoğlu, S. (2014). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğrenen özerkliği destekleme davranışları arasındaki ilişki. Turkish Journal Educationnal Studies,1(1), 37-78.
• Pajares, F. M. (1992). Ttheachers beliefs and educational research: cleaningup a messy construct. Review of Educational Research, 62, 307-332.
• Prosser, M., & Trigwell, K. (1999). Understanding learning and theaching the experience in higher education. U.K.: Buckingham.
• Riasati, J. M. & Mollaei, F. (2012). Critical pedagogy and language learning. International Journal of Humanities and Social Science, 2(21), 233-229.
• Rideout, G. W. (2006). Eeducational beliefs and the learning environment. Academic Exchange Quartely, 10(2), 67-71.
• Sağıroğlu, N. A. (2008). Özgürleştirici bir eğitim arayışı: Eleştirel pedagoji okulu. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 24(6), 50-61.
• Savaşçı Açıkalın, F. (2009). Theacherbelieves and practice in science education. Asia Pacific Forum an on Science Learning and Theaching, 10(1), 1-14.
• Silvernail, D. L. (1992a). The devolopment and factor structure of the educational beliefs questionnaire. Educational and Psychological Measurement, 52(3), 663-667.
• Silvernail, D. L. (1992b). The educational philosopphies of secondary school theachers. The High School Journal,76, 162-166.
• Şimşek, M. Ş., Akgemci, T., ve Çelik, A. (2003). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Konya: Adım Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar. Ankara: Peagem Yayınları.
• Spring, J. (2017). Özgür eğitim. A. Emekçi (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Strauss, A. L. (1987. Qualitative analysis for social scientists. NY: Cambridge University Press.
• Tandeur, J., Hermans, R., vanBreak, J. V., & Valcke, M. (2008). Exploring the link between theachers’ education belief profiles and different types of computer use in the clasroom. Computers in Human Behavior, 24, 2541-2553.
• Taşkın, Ç. Ş. (2012). Epistemolojik inançlar: Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımlarını yordayıcı bir değişken. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 273-285.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Wilhlborg, M. (2004). Stdudent nurses’ conception of internationalism in general and as an essentia partof swedish nurses’ education. Higher Education Research and Development, 23(4), 433- 453.
• Wolcott, H. F., (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis, and interpretation. Thousand Oaks, California: Sage.
• Yero, J. L. (2002). Beliefs, theaching in mind: How theacher thinking shapes education. Hamilton, MT: Mind Flight Publishing.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 335-350.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, A. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ile ilgili görüşleri. Ahi EvranÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 195-213.