ERGONOMİK RİSK FAKTÖRLERİNİN SINIFLANDIRILMASI: BİR LİTERATÜR TARAMASI

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 3, 169 - 192, 15.12.2020

Güler Aksüt Tamer Eren Mehmet Tüfekçi

https://doi.org/10.33439/ergonomi.773896

Cited By: 11

Öz

İşyerlerinde insan sağlığı ve güvenliğini etkileyebilecek birçok risk faktörü vardır. Bu faktörlerden en önemlilerinden birisi de iş sağlığı ve güvenliğinin en önemli parçası olan ergonomik risk faktörleridir. Kas İskelet Sistemi ile yakından ilişkili olan ergonomi disiplini insan merkezli bir yaklaşımı teşvik eder. Ergonomi çalışması, önemli bir rol oynayarak birçok alanda (imalat, tarım, madencilik, hizmet, sağlık ve diğer endüstrilerde) insanlar ve çalışma ortamları arasında iyi bir etkileşim sağlamaktadır.

Bu çalışmada 58 uluslararası makale incelenerek bir literatür taraması yapılmıştır. Bu makalelerdeki ergonomik riskler; fiziksel, bilişsel, örgütsel, çevresel, kişisel ve psikososyal olarak altı ana başlığa ayrılmıştır. Ayrıca bu çalışmaların hangi sektörlerde olduğu belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ergonomik risk faktörlerinin sınıflandırılması, literatür taraması, iş sağlığı ve güvenliği, ergonomik risk;

Kaynakça

• Abdol Rahman, M., Abdul Rani, M., & Mohd Rohani, J. (2012). Investigation of work-related musculoskeletal disorders in wall plastering jobs within the construction industry. IOS Press, 507-514.
• Adnan, N. H., & Ressang, A. (2016). Ergonomics Awareness on Construction Site. http://civil.utm.my/wp-content/uploads/2016/12/Ergonomics-Awareness-on-Construction-Site.pdf.
• Akpınar, T., Çakmakkaya, B. Y., & Batur, N. (2018). Ofis Çalışanlarının Sağlığının Korunmasında Çözüm Önerisi Olarak Ergonomi Bilimi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 76-98.
• Altıparmakoğulları, Y., & Çifter, A. S. (2012). Oturma Yüzeyinin Destekli Ve Desteksiz Olarak Farklı Konumlandırılmasıyla Değişen Basınç Değerlerinin İncelenmesi. 18. Ulusal Ergonomi Kongresi. Gaziantep.
• Arminas, & Nurwahidah, A. (2019). Ergonomics Risk Analysis Of Public Transportation Drivers (Study Case: Public Transportation Drivers In Makassar City). IOP Publishing, 1-7.
• Atasever, M. (2017). Sanal Organizasyonlarda Kriz Yönetimi. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 2(1).45-51.
• Ayanoğlu, C. (2007, 4). İşyerinde Ergonomi ve Stres. İş Sağlığı ve Güvenliği, 26-34.
• Başıbüyük, G. Ö., Sönmez, G., Aktan Korkmaz, B., Doğan, M., Ay, F., & Çınar, Z. (2015). Sivas’ta Yetişkin Bireylerde Antropometrik. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 133-142.
• Battini, D., Botti, L., Mora, C., & Sgarbossa, F. (2018). Ergonomics and human factors in waste collection: analysis and suggestions for the door-to-door methot. IFAC PapersOnLine, 838-843.
• Beňo, R. (2013). Scientific Monographs in Automation and Computer Science. Ilmenau (Germany)Verlagshaus Monsenstein und Vannerdat OHG.
• Berlin, C., & Adams, C. (2017). Production Ergonomics: Designing Work Systems to Support Optimal Human Performance. London: Ubiquity Press Ltd.
• Biçer, M., Çabalar, M., & Ecerkale, Ö. (2014). Karpal Tünel Sendromu Tedavisinde B Vitamini ile Tendon-Sinir Germe Egzersizlerinin Klinik ve Elektrofizyolojik Parametrelere Etkisi. İstanbul Medikal Jurnal, 15,16-20.
• Bıyıklı, Ö., & Aydoğan, E. (2015). Nöroergonomi Ve Temel Uygulama Alanları. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 173-179.
• Bokše, K., Kaļķis, H., & Roja, Ž. (2018). Ergonomic Risks Influence on Worker's Work Ability at Metal Manufacturing Organisations. Humanities and Social Sciences: Latvia, 26(2),77-88.
• Bozkurt, Ö., & Bozkurt, İ. (2008). İş Tatminini Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Eğitim Sektörü Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 1-18.
• Bunpot, L., & Klangduen, P. (2019). The development of the Driver Ergonomic Risk Assessment (DERA) for assessing the risk factors for professional driver. IOP Publishing.
• Charles, L., Ma, C., Burchfiel , C., & Dong, R. (2018). Vibration and Ergonomic Exposures Associated With Musculoskeletal Disorders of the Shoulder and Neck. Safety and Health at Work, 125-132.
• Choobineh , A., Sani , G., Rohani, M., Pour, M., & Neghab, M. (2009). Perceived demands and musculoskeletal symptoms among employees of an Iranian petrochemical industry. International Journal of Industrial Ergonomics, 39,766-770.
• Çağlayan, Ç., & Karaca, E. (2015). Ergonomi ve Kadın işçiler. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi.
• Çetinkaya, F., & Baykent, G. (2017). İşyeri Çalışma Ortamı Koşullarının Ergonomik Yönden İncelenmesi (Örnek: Şekerleme Firması). Uşak Üniversitesi Fen ve Doğa Bilimleri Dergisi, 15-31.
• Diego-Mas, J. (2020). Designing Cyclic Job Rotations to Reduce the Exposure to Ergonomics Risk Factors. International Journal of Environmental Research and Public Health, 1-17.
• Dimberg, L., Laestadius, J., Ross, S., & Dimberg, I. (2015). The Changing Face of Office Ergonomics. The Ergonomics Open Journal, 8,38-56.
• Diyana, M., Karmegam, K., Shamsul, B., Irniza, R., Vivien, H., Sivasankar, S., . . . Kulanthayan, K. (2019). Risk factors analysis: Work-related musculoskeletal disorders among male traffc policemen using high-powered motorcycles. International Journal of Industrial Ergonomics.
• Dizdar, E. N. (2004). Bilgisayar Kullanıcılarında Elektromanyetik Işımaların İnsan Sağlığına Etkisinin İncelenmesi. Teknoloji, 4,625-628.
• Doğan, A. (2009). Yaşlı ve Ergonomi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 2,95-99.
• Dsingh, A., & Kaur, J. (2019). Ergonomic Risk Factors in Women Workers Involved in Handicraft Industry of Patiala District. Congress of the International Ergonomics Association, 380-385.
• Duran Sağocak, M. (2005). Ergonomik Tasarımda Renk. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 77-83.
• Efe, Ö. F., & Efe, B. (2015). Tekstil Sektöründe İş Kazalarının Oluşumuna Ait Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 623-629.
• Erdinç, O., & Yeow, P. H. (2011). Proving external validity of ergonomics and quality relationship through review of real-world case studies. International Journal of Production Research, 949–962.
• Esin, M. N., & Sezgin, D. (2012). Yoğun Bakım Ortamında Çalışan Güvenliği:Yoğun Bakım Hemşirelerinin Çalışma Ortamı ve Mesleki Riskleri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 14-20.
• Ferreira, E., & Strydom, E. (2016). Managing work-related musculoskeletal disorders in the virtual office. Journal of Contemporary Management, 117-143.
• Foley, M., Silverstein, B., Polissar, N., & Neradilek, B. (2009). Impact of Implementing the Washington State Ergonomics Rule on Employer Reported Risk actors and Hazard Reduction Activity. Amerıc
• Güler, Ç. (1997). Ergonomiye Giriş. Ankara: Sağlık Bakanlığı.
• Habibi, E., Pourabdian, S., Atabaki, A., & Hoseini, M. (2012). Evaluation of Work-related Psychosocial and Ergonomics Factors in Relation to Low Back Discomfort in Emergency Unit Nurses. Internatıonal Journal Of Preventıve Medıcıne, 564-568.
• Hayta, A. B. (2007). Çalışma Ortamı Koşullarının İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 21-41.
• Heller-Ono, A. (2014). A Prospective Study of a Macroergonomics Process over Five Years Demonstrates Signifcant Prevention of Workers’ Compensation Claims Resulting in Projected Savings. A Prospective Study of a Macroergonomics Process over Five Years, 1-4.
• Hou, J.-Y., & Shiao, u. S.-C. (2006). Risk Factors for Musculoskeletal Discomfort in Nurses. Journal of Nursing Research, 228-236.
• Jaffar, N., Abdul-Tharim, A. H., Mohd-Kamar, I. F., & Lop, N. S. (2011). A Literature Review of Ergonomics Risk Factors in Construction Industry. Elsevier, 89-97.
• Jara, O., Ballesteros, F., & Carrera, E. (2018). Assessments of Ergonomic Risks in Banana Cultivation and Production. Advances in Intelligent Systems and Computing, 258-263.
• Jeripotula, S. K., Mangalpady, A., & Mandela, G. (2020). Ergonomic Assessment of Musculoskeletal Disorders Among Surface Mine Workers in India. Society for Mining, Metallurgy & Exploration.
• Jusoh, F., & Zahid, M. N. (2018). Ergonomics Risk Assessment among support staff in Universiti Malaysia Pahang. IOP Publishing.
• Kalakoski, V., Selinheimo, S., Valtonen, T., Turunen, J., Käpykangas, S., Ylisassi, H., . . . Paajanen, T. (2020). Effects of a cognitive ergonomics workplace intervention (CogErg) on cognitive strain and well-being: a clusterrandomized controlled trial. A study protocol. BMC Psychology, 1-16.
• Karwowoski, W. (2005). Ergonomics and human factors: the paradigms for science, engineering, design, technology andmanagement of human-compatible systems. Ergonomics, 436-463.
• Kaya, M., Güzel, D., & Çubukçu, B. (2011). Ilıca Şeker Fabrikası Çalışanlarının İş Memnuniyeti, Ergonomik Çalışma Koşulları Ve İş Stresi Yönünden İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25,51-60.
• Kesiktaş, N., Özcan, E., Alptekin, K., & Özcan, E. (2007). İşe Bağlı Kas İskelet Hastalıklarında Risk Değerlendirilmesi: Hızlı Maruziyet Değerlendirme (Hmd) Yöntemi- Quıck Exposure Check (Qec). İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 22-25.
• Khandan, M., Vosoughi, S., Poursadeghiyan, M., Azizi, F., Ahounbar, E., & Koohpaei, A. (2018). Ergonomic Assessment of Posure Risk Factors Among Iranian Workers: An Alternative to Conventional Methods. Iranian Rehabilitation Journal, 16(1),11-16.
• Kim, T., & Roh, H. (2014). Analysis of Risk Factors for Work-related Musculoskeletal Disorders in Radiological Technologists. The Journal of Physical Therapy Science, 26,1423-1428.
• Kirkhorn, S. R., Richardson, G., & Banks, R. J. (2010). Ergonomic Risks and Musculoskeletal Disorders in Production Agriculture: Recommendations for Effective Research to Practice. Journal of Agromedicine, 15,281–299.
• Kocabaş, F., Aydın, U., Canbey Özgüler, V., İlhan, M., Demirkaya, S., Ak, N., & Özbaş, C. (2018). Çalışma Ortamında Psikososyal Risk Etmenlerinin İş Kazası, Meslek Hastalıkları Ve İşle İlgili Hastalıklarla İlişkisi. Sosyal Güvence Dergisi, 7(14),28-62.
• Kolgiri, S., Hiremath, R., & Bansode, S. (2016). Literature Review on Ergonomics Risk Aspects Association to the Power Loom Industry. IOSR Journal of Mechanical and Civil Engineering, 56-64.
• Koningsveld, E. (2019). History of the International Ergonomics Association 1985-2018. Belirtilmemiş: IEA Press.
• Lee, J. W., Lee, J. J., Mun, H. J., Lee, K.-J., & Kim, J. J. (2013). he Relationship between Musculoskeletal Symptoms and Work-related Risk Factors in Hotel Symptoms and Work-related Risk Factors in Hotel Workers. Annals of Occupational and Environmental Medicine, 1-10.
• Li, X., Gül, M., & Al-Hussein, M. (2019). An improved physical demand analysis framework based on ergonomic risk assessment tools for the manufacturing industry. International Journal of Industrial Ergonomics, 70,58-69.
• Lo´pez-Garcı´a, J., Garcı´a-Herrero, S., Gutie´rrez, J., & Mariscal, M. (2019). Psychosocial and Ergonomic Conditions at Work:Influence on the Probability of a Workplace Accident. Hindawi BioMed Research International.
• Makhbul, Z. M., Idrus, D., & Abdul Rani, M. (2007). Ergonomics design on the work stress outcomes. Jurnal Kemanusiaan, 50-61.
• McPhee, B. (2005). Practical Ergonomics. Sydney: Coal Services Health and Safety Trust.
• Meenaxi, T., & Sudha, B. (2012). Causes of Musculo-Skeletal Disorder in Textile Industry. International Research Journal of Social Sciences, 48-50.
• Mengenci, C. (2014). Ekip Kaynak Yönetimi ve Sivil Havayolu Kazaları: Türkiye Örneği. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1,2.
• Mishra, D., & Satapathy, S. (2019). Ergonomic risk assessment of farmers in Odisha (India). International Journal of System Assurance Engineering and Management, 1121-1132.
• Mufti, D., & Putri, A. (2019). Workplace Ergonomic Risk Assessment Toward Small-Scale Household Business. IOP Publishing.
• Mukhopadhyay, P., & Srivastava, S. (2010). Evaluating ergonomic risk factors in non-regulated stone carving units of Jaipur. OS Press, 87-99.
• Mukhtad, A., Aminese, H., Mansor, M., Mansour, H., & Elmesmary, H. (2018). Ergonomic Risk Assessment among Healthcare Laboratory Technicians in Benghazi Medical Centre. International Journal of Advance Research and Development, 318-327.
• Mulyati, G., Maksum, M., Purwantana, B., & Ainuri, M. (2019). Ergonomic risk identification for rice harvesting worker. IOP Publishing.
• Murray, D. M., van der Veer, G., de Haan, G., & Dittmar, A. (2019). Rethinking Cognitive Ergonomics. European Conference on Cognitive Ergonomics, 36-37.
• Nagaraj, T., Jeyapaul, R., & Mathiyazhagan, K. (2019). Evaluation of ergonomic working conditions among standing sewing machine operators in Sri Lanka. International Journal of Industrial Ergonomics, 70-83.
• Neag, P., Ivascu, L., Mocan, A., & Draghici, A. (2020). Ergonomic intervention combined with an occupational and organizational psychology and sociology perspectives in production systems. MATEC Web of Conferences.
• Niu, S. (2010). Ergonomics and occupational safety and health: An ILO perspective. Applied Ergonomics , 744-753.
• Otto, A., & Battaïa, O. (2017). Reducing physical ergonomic risks at assembly lines by line balancing and job rotation: A survey. Computers & Industrial Engineering, 111,467-480.
• Padilla, B., Glushkova, A., Menychtas, D., & Manitsaris, S. (2019). Designing a web-based Automatic Ergonomic Assessment using Motion Data. Petra.
• Pandey, K., & Aditi , V. (2013). Ergonomic hazard identification of workers engaged in brick making factories. Journal of Applied and Natural Science, 2,297-301.
• Panjaitan, N., & Ali, A. (2009). Clasification of ergonomics levels for research. IOP Publishing, 1-7.
• Park, J., Kim, Y., & Han, B. (2018). Work Sectors with High Risk for Work-Related Musculoskeletal Disorders in Korean Men and Women. Safety and Health at Work, 75-78.
• Qutubuddin, S. M., Hebbal, S. S., & Kuma, A. S. (2013). Ergonomic Evaluation of Tasks Performed by Workers in Manual Brick Kilns in Karnataka. Global Journals.
• Rantala, L., Hakala, S., Holmqvist, S., & Eeva , S. (2012). Connections Between Voice Ergonomic Risk Factors and Voice Symptoms, Voice Handicap and Respiratory Tract Diseases. Journal of Voice, 26:6.
• Salleh, N. M., & Sukadarin, E. H. (2018). Hazard Analyses (JHA) for Ergonomics Risk Factors in Malaysian Pineapple Plantation. Journal of Occupational Safety and Health, 17-26.
• Shuval, K., & Donchin, M. (2005). Prevalence of upper extremity musculoskeletal symptoms and ergonomic risk factors at a Hi-Tech company in Israel. International Journal of Industrial Ergonomics, 569-581.
• Soyuer, F., Ünalan, D., & Elmalı, F. (2011). Sigara İçmek Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivitesini Etkiliyor mu? Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 103-108.
• Stefanović, V., Urošević, S., Mladenović-Ranisavljević, I., & Stojilković, P. (2019). Multi-criteria ranking of workplaces from the aspect of risk assessment in the production processes in which women are employed. Safety Science, 116-126.
• Şimşek, A., & Eroğlu, Ö. (2013). Davranış Bilimleri. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Tapp, L. M. (2000). Pregnancy Ergonomics. American Society of Safety Engineers, 29-32.
• Taşyürek, M. (2014). İş Hijyeni & Kimyasal Etkenler.
• Thetkathuek, A., Meepradit, P., & Sa-ngiamsak, T. (2018). A Cross-sectional Study of Musculoskeletal Symptoms and Risk Factors in Cambodian Fruit Farm Workers in Eastern Region, Thailand. Safety and Health at Work, 192-202.
• Turhan, E., Özdemir, G., & Özdemir, Y. (2015). Yeşil Ergonomiye Genel Bakış. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 559-565.
• Uzun, M., & Müngen, U. (2011). Çalışma Ortamında Ergonomik Koşulların İşçi Sağlığı ve İş Kazaları Açısından Önemi. 3. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, (s. 311-319). Çanakkale.
• Van Laethem, M., Beckers, D., Geurts, S., Garefelt, J., Hanson, L. M., & Leineweber, C. (2018). Perseverative Cognition as an Explanatory Mechanism in the Relation Between Job Demands and Sleep Quality. International Journal of Behavioral Medicine, 25,231–242.
• Vandyck, E., & Fianu, D. (2011). The work practices and ergonomic problems experienced bygarment workers in Ghanaijc. International Journal of Consumer Studies, 486-491.
• Widodo, L., Daywin, F. J., & Nadya, M. (2019). Ergonomic risk and work load analysis on material handling of PT.XYZ. IOP Publishing, 1-7.
• Wiehagen, W. J., & Turin, F. C. (2004). Ergonomic Assessment of Musculoskeletal Risk Factors at Four Mine Sites: Underground Coal,Surface Copper, Surface Phosphate, and Underground Limestone.
• Woods, A. (2018). Developing an ergonomic model and automation justification for industrial spraying operations: A case study. Industrial Engineering Undergraduate Honors Teses.
• Xu, Y.-W., & Cheng, A. S. (2014). An onsite ergonomics assessment for risk of work-related musculoskeletal disorders among cooks in a Chinese restaurant. IOS Press, 539-545.
• Yapıcı, F., & Baş, H. (2015). Verimlilikte Ergonomik Faktörler. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 591-595.
• Yazdani, A. (2009). Assocıatıon Between Ergonomıc Rısk Factors And Musculoskeletal Symptom Among Automobıle Assembly Lıne Workers In Shah Alam, Selangor.