Üniversite Öğrencilerinin Değer Yönelimleri İle Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2017, , 225 - 245, 07.12.2017

Murat Ağırkan , Mücahit Kağan

https://doi.org/10.17556/erziefd.335063

Cited By: 6

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin değer
yönelimleri ile psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki
incelenmiştir.

 

Araştırma, iki ya da daha fazla değişken arasındaki değişim
varlığını ya da var olan durumu belirlemeyi amaçladığından ilişkisel tarama modelinde
gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu 2016-2017 akademik yılında
Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan 3766 öğrenci
arasından tabakalı örneklem yöntemiyle belirlenen 200’ü erkek (%36,3) ve 351’ i
kız (%63,7) olmak üzere toplam 551 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri
toplama araçları olarak, Portre Değerler Anketi (PDA57), Psikolojik
Dayanıklılık Ölçeği (PDÖ) ve araştırma kapsamında hazırlanan Kişisel Bilgi
Formu kullanılmıştır. Araştırmadan
elde edilen veriler için Kısmi Korelasyon Analizi ve Çoklu Regresyon Analizi
yöntemleri uygulanmıştır.

 

Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; Uyarılma,  Özyönelim-Düşünce,
Evrenselcilik-Hoşgörü, Başarı, Güç-Kaynaklar, Güvenlik-Toplumsal ve
Evrenselcilik-Doğa değer tipleri birlikte üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık düzeyinin yaklaşık
% 33’ ünün anlamlı birer yordayıcıları olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Üniversite Öğrencileri, Psikolojik Dayanıklılık

Kaynakça

• Acat, M. B. & Aslan, M. (2012). Yeni bir değer sınıflaması ve bu sınıflamaya bağlı olarak öğrencilere kazandırılması gereken değerler. Kuram ve Uygulama Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1461-1474.
• Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim I. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Altundağ, Y. (2013). Anne-babası boşanmış ergenlerin psikolojik dayanıklılık düzeylerinde yordayıcı değişkenler olarak yaşam doyumu ve yalnızlık. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Armstrong, R. A., Galligan, F. R. & Critchley, R. C. (2011). Emotional intelligence and psychological resilience to negative life events, Personality and Individual Differences, 51(3), 331-336.
• Atarbay, S. (2017). Farklı bölümlerde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin psikolojik dayanıklılıklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul
• Bircan, H. H. & Dilmaç, B. (Ed.). (2015). Değerler bilançosu-mavi kitap. Konya: Çizgi Kitapevi.
• Bobaroğlu, M. (2001). Değer üreten varlık olarak etik insan. Us Düşün ve Ötesi, 6, 1-6.
• Bolat, Z. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlıkları ile öz-anlayışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, F., Yeloğlu, H. O. & Basım, H. N. (2015). Psikolojik dayanıklılığın açıklanmasında beş faktör kişilik özelliklerinin rolü: Bir kanonik ilişki analizi. Türk Psikoloji Dergisi, 30(75), 81-92.
• De las olas palma-garcia, M. & Homrados-mendieta, I. (2014). Resilience and personality in social work students and social workers, International Social Work, 1–13.
• Demirutku, K. & Gümüş-Dirilen, Ö. (2014). Portre değerler anketi’nin (pda57) ve değer sıralama anketi’nin (dsa19) psikometrik özellikleri. Yayınlanmamış ham veri.
• Demirutku, K. & Tekinay, S. (2016). Beşeri değerler ile devamsızlık tutumları ve gerekçeleri arasındaki ilişkiler. Hacettepe Üniversitesi Dergisi, 31(3), 505-520.
• Dilmaç, B. (2007). Fen lisesi öğrencilerine insani değerler eğitimin verilmesi ve insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Dökmen, Ü. (2004). Küçük şeyler. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Earvolino-Ramirez, M. (2007). Resilience: a concept analysis. ın nursing forum, Blackwell Publishing Inc, 2 (42), 73-82.
• Erarslan, Ö. (2014). Üniversite öğrencilerinde psikolojik sağlamlık ile depresif belirtiler ve yaşam memnuniyeti arasındaki ilişkide benlik saygısı, pozitif dünya görüşü ve umudun aracı rolünün incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ergün, O. (2016). Ergenlerde duygusal zeka özellikleri ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Fichter, J. (1990). Sosyoloji nedir? Çelebi, N. (Çev.), Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
• Fayombo, G. (2010). The relationship between personality traits and psychological resilience among the caribbean adolescents. International Journal of Psychological Studies, , 2 (2), 105–116.
• Gorman, M. (2000). Our enduring values: librarianship in the 21st century. Chicago: American Library Association Editions.
• Graber, R., Pichon, F. & Carabine, E. (2015). Psychological resilience: state of knowledge and future research agendas. Overseas Development Institute, October.
• Greene, R. R. (2002). Holocaust survivors: a study in resilience. Journal of Gerontological Social Work, 37(1), 3-18.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerinde araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngörmüş, K., Okanlı, A., & Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6, 9–14.
• Halstead, J. M. & Taylor, J. M. (2000). The development of values, attitudes, and personal qualities: a review of recent research. Slough: Nfer, February.
• Haynes, N. M. (2005). Personalized leadership for effective schooling, 04 Temmuz 2016 tarihinde www.atdp.berkeley.edu/haynes_keynote_04.ppt adresinden elde edilmiştir.
• Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (26), 129-142.
• Karaırmak, Ö. & Siviş-Çetinkaya, R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30-41.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kobasa, C. S., Maddi, R. S. & Courington, S. (1981). Personality and constitution as mediators in the stress-illness relationship. Journal of Health and Social Behavior, 22(4), 368-378.
• Kobasa, C. S. (1979). Stressful life events, personality and health: an ınquiry into hardiness. Journal Of Personality And Social Psychology, 37, 1-11.
• Kuşdil, M. E. & Kağıtçıbası, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı, Türk Psikoloji Dergisi, 15 (45), 59–80.
• Malkoç, A. & Yalçın, İ. (2015). Üniversite öğrencilerinde psikolojik dayanıklılık, sosyal destek, başa çıkma ve iyi-oluş arasındaki ilişkiler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 35-53.
• Masten, S. A. & Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205-220.
• Masten, S. A. & Obradovic, J. (2006). Competence and resilience in development. Annals of The New York Academy of Sciences, 1094(1), 13-27.
• Meichenbaum, D. (2012). Important facts about resilience: a consideration of research findings about resilience and ımplications for assessment and treatment. Melissa Institute, 2-33.
• Mowbray, D. (2011). Resilience and strengthening resilience in ındividuals. Management Advisory Service, 2-24.
• Naagarazan, R. S. (2006). Textbook on professional ethics and human values. New Age International.
• Özbay, Y. & Kayacı, Ü. (2015). Üniversite öğrencilerinin psikolojik doğum sıraları ve sosyal ilgi düzeylerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerini yordamadaki rolünün incelenmesi. Mersin: 13. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 123-125.
• Özer, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin duygusal zeka ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Press.
• Sakarya, D. & Güneş, C. (2013). Van depremi sonrasında travma sonrası stres bozukluğu belirtilerinin psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi. Kriz Dergisi, 21 (1-2-3), 25-32.
• Sarıkaya, A. (2015). 14-18 yaş arası ergenlerin benlik saygısı ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi, İstanbul.
• Schwartz, S., Cieciuch, J., Vecchione, M., Davidov, E., Fischer, R., Beierlein, C., Ramos, A., Verkasalo, M., Lönnqvist, J., Demirutku, K., Dirilen-Gümüş, Ö. & Konty, M. (2012). Refining the theory of basic ındividual values. Journal of Personality And Social Psychology, 103, 663-688.
• Schwartz, S. (1992). Universals in the content and structure of values: theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1-65.
• Sesli, Ç. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin özerklik düzeyleri ile kendini ayarlama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Stewart, M., Reid, G. & Mangham, C. (1997). Fostering children's resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12 (1), 21-31.
• Terzi, Ş. (2005). Öznel olmaya ilişkin psikolojik dayanıklılık modeli. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 1-11.
• Terzi, Ş. (2016). Psikolojik dayanıklılık ölçeği’ nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 4(2), 165-182.
• Tonga, Z. (2014). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıklarının karar stratejileri ve durumluk sürekli kaygı düzeylerine göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ulusoy, K. & Dilmaç, B. (2016). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Ungar, M. & Perry, D. B. (2012). Violence, trauma and resilience, cruel but not unusual: violence in canadian families. Wilfrid Laurier University Press, 119-143.
• Uysal, E. (2003). Değerler üzerine bazı düşünceler ve bir erdem tasnifi: insani erdemler-islami erdemler. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12 (1), 51-69.
• Ülker-Tümlü, G., & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklılık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Journal Of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 205-213.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yöndem, D. & Bahtiyar, M. (2016). Ergenlerde psikolojik dayanıklılık ve stresle baş etme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Mersin: 13. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 547-549.