Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

2019 Yılı Fen Bilimleri Ders Kitaplarının Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, , 31 - 45, 26.04.2022
https://doi.org/10.17556/erziefd.889171

Öz

Bu araştırmada 2019 yılında yayımlanan fen bilimleri ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme araçları ya da teknikleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Veri kaynağı olarak 2019 yılında yayımlanan yedi adet fen bilimleri ders kitapları (5-8. sınıf) kullanılmıştır. Araştırma verileri araştırmacı yazarlar tarafından geliştirilen “Geleneksel ve Alternatif Ölçme-Değerlendirme Teknikleri ve Araçları Kontrol Listesi” aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen araştırma verileri temel içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda geleneksel ölçme-değerlendirme yaklaşımlarının büyük çoğunluğunun ders kitaplarının tüm konu alanlarında kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca ders kitaplarında geleneksel ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarından daha fazla yer verildiği belirlenmiştir. Diğer taraftan alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımları açısından açık uçlu soru, tanılayıcı dallanmış ağaç, yapılandırılmış grid, proje, çizim, anlam çözümleme tablosu, bulmaca gibi teknik ve araçlara yer verildiği aksine gözlem, kavram haritası, kavram ağı, poster, drama/rol oynama gibi teknik ve araçlara ise sadece bir konu alanında ya da çok sınırlı sayıda yer verildiği belirlenmiştir. Bununla birlikte tüm konu alanlarında yer verilmeyen alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının kelime ilişkilendirme testi, zihin haritası, portfolyo, yazılı rapor, görüşme, grup/akran değerlendirme, öz değerlendirme, kontrol listesi ve tutum ölçeği gibi teknik ve araçlar olduğu belirlenmiştir.

Kaynakça

  • Acar, M., ve Anıl, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(3), 354-363.
  • Ahmad, S., ve Jamil, S. (2020). Development and application of structural communication grid tests for diagnosing students’ misconceptions in the subject of biology at secondary level. Journal of Contemporary Teacher Education, 4, 73-96.
  • Akçay, B., Akçay, H., ve Kahramanoğlu, E. (2017). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 521-549.
  • Akdağ, G. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin ölçme - değerlendirmeye ilişkin yeterlilik algıları ve görüşleri: Adıyaman ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). FenBilimleri Enstitüsü, Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman.
  • Akdemir, E., ve Çetin-Atasoy, D. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 7 ders kitabı, Hüseyin Kalkan (Editör). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Akter, S., Arslan H. B., ve Şimşek, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5 ders kitabı, Murat Taş, Aykut Emre Bozdoğan, Ahmet Tekbıyık (editörler). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Alhawari, A. E. (2019). Effect of using alternative assessment strategies in student achievement and provide them with metacognition skills in the subject of science. Journal of Educational and Psychological Sciences, 3(25), 95–112.
  • Alkan, A. N. (2015). Ortaokullarda fen ve teknoloji ders ve çalışma kitaplarında kullanılan ölçme ve değerlendirme tekniklerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Al-Nouh, N. A., Taqi, H. A., ve Abdul-Kareem, M. M. (2014). EFL Primary School Teachers' Attitudes, Knowledge and Skills in Alternative Assessment. International Education Studies, 7(5), 68-84. https://doi.org/10.5539/ies.v7n5p68
  • Andersen, K. N. (2020). Assessing task-orientation potential in primary science textbooks: Toward a new approach. Journal of Research in Science Teaching, 57(4), 481-509. https://doi.org/10.1002/tea.21599
  • Arai, T., Iwane, H., ve Matsuzaki, T. (2020). Appraising science textbooks through quantitative text analysis and psychometric results of students’ reading skills. Proceedings of the 42nd Annual Meeting of the Cognitive Science Society (3240-3246 pages), Virtual Conference Paper.
  • Aslan, O., Şenel-Zor, T., ve Zor, E. (2019). Analyzing of 5th grade science textbooks in terms of measurement and assessment techniques. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48(1), 737-756.
  • Aslan-Efe, H., Bakır, N., Baysal, Y. E., ve Özmen, S. (2015). 5., 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarında yer alan biyoloji ünitelerinde bulunan etkinliklerin bilimsel süreç becerileri açısından karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 238-256. https://doi.org/10.14582/duzgef.631
  • Asma, M., Çamlıyer, H., Soytürk, M., Balcı, T., ve Çamlıyer, H. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretiminde alternatif ölçme ve değerlendirme üzerine bir inceleme. Sakarya University Journal of Education, 8(3), 37-62. https://doi.org/10.19126/suje.398201
  • Atasoy, B., Kadayifçi, H., ve Akkuş, H. (2007). Öğrencilerin çizimlerinden ve açıklamalarından yaratıcı düşüncelerinin ortaya konulması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 679-700.
  • Atıcı, T., Keskin-Samancı, N., ve Özel, Ç. A. (2007). İlköğretim fen bilgisi ders kitaplarının biyoloji konuları yönünden eleştirel olarak incelenmesi ve öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 115-131.
  • Bakar, E., Keleş, Ö., ve Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 41-50.
  • Bakır, E. (2018). Fen bilimleri ders kitapları ünite sonu değerlendirme çalışmalarının yapısal ve bilişsel özellikleri açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
  • Bakırcı, H., ve Öçsoy, K. (2017). An investigation of the activities in science textbooks in terms of the concept of entrepreneurship. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 7(2), 256-276. https://doi.org/10.17984/adyuebd.322438
  • Balbağ, M. Z. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) kullanılarak kütle ve ağırlık kavramlarına ilişkin bilişsel yapılarının belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 3(1), 69-81.
  • Binns, I. C., ve Bell, R. L. (2015). Representation of scientific methodology in secondary science textbooks. Science & Education, 24(7), 913-936. https://doi.org/10.1007/s11191-015-9765-7
  • Bintz, W., ve Harste, J. (1994). Where are we going with alternative assessment and is it really worth our time? Contemporary Education, 66, 7-12. Birgin, O., ve Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-179.
  • Bol, L., Stephenson, P. L., O'connell, A. A., ve Nunnery, J. A. (1998). Influence of experience, grade level, and subject area on teachers' assessment practices. The Journal of Educational Research, 91(6), 323-330. https://doi.org/10.1080/00220679809597562
  • Bolat, A., ve Uluçınar-Sağır, Ş. (2020). Altıncı sınıf fen bilimleri ders kitabının bilimin doğası temalarını kapsama bakımından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 54, 361-381.
  • Bostan-Sarıoğlan, A., Can, Y., ve Gedik, İ. (2016). 6. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki etkinliklerin araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygunluğunun değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 1004-1025.
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/qrj0902027
  • Burnley, P. C. (2004). An earth science scrapbook project as an alternative assessment tool. Journal of Geoscience Education, 52(3), 245-249.
  • Candra, P. M., Mercuriani, I. S., Nugroho, E. D., ve Vlorensius, V. (2020). The biological content accuracy of natural science textbooks for VIII grade. Jurnal Pendidikan Biologi Indonesia, 6(1), 135-146. https://doi.org/10.22219/jpbi.v6i1.10837
  • Cheng, M. C., Chou, P. I., Wang, Y. T., ve Lin, C. H. (2015). Learning effects of a science textbook designed with adapted cognitive process principles on grade 5 students. International Journal of Science and Mathematics Education, 13(3), 467-488. https://doi.org/10.1007 /s10763-013-9471-3.
  • Cheng, M. H. (2006). Junior secondary science teachers’ understanding and practice of alternative assessment in Hong Kong: Implications for teacher professional development. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 6(3), 227-243. https://doi.org/10.1080/14926150609556699
  • Chou, P. I. (2020). The representation of global ıssues in Taiwanese elementary school science textbooks. International Journal of Science and Mathematics Education, 1-19. https://doi.org/10.1007/s10763-020-10083-9
  • Corbin, J., ve Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Cosgrove, K. (1999). Alternative assessment (Unpublished master's thesis). The Graduate School of Rowan University, New Jersey.
  • Çakıcı, Y., ve Girgin, E. (2012) İlköğretim II. kademe fen ve teknoloji ders kitaplarındaki ünite sonu değerlendirme sorularının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 87-110.
  • Çepni, S., ve Şenel-Çoruhlu, T. (2010). Alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik hazırlanan hizmet içi eğitim kursundan öğretime yansımalar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 117-128.
  • Çetinkaya, M., ve Taş, E. (2011). Canlıların sınıflandırılması konusu için web destekli kavram haritaları ve anlam çözümleme tablolarının öğrenme üzerindeki etkisinin araştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 180-195.
  • Demirçalı, S., ve Alkan, B., (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 6 ders kitabı, Serkan Sevim (Editör). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Deveci, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799-825.
  • Dixon-Krauss, L. (1996). Vygotsky in the classroom: Mediated literacy instruction and assessment. New York: Longman.
  • Doğan, N. B., ve Çiftçi, S. (2020). 4. Sınıf fen bilimleri ders kitaplarındaki değerlendirme sorularının çeşitli açılardan incelenmesi. Coşkun Arslan, Erdal Hamarta, Sabahattin Çiftçi, Mustafa Uslu (Editörler). Akademik Araştırmalar 2020 (215-233). Ankara: Çizgi Kitabevi.
  • Dökme, İ. (2005). Milli eğitim bakanlığı ilköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının bilimsel süreç becerileri yönünden değerlendirilmesi. İlköğretim-Online, 4(1), 7-17.
  • Drisko, J. W., ve Maschi, T. (2016). Content analysis. New York: Oxford University Press.
  • Er, Ö., ve Şaşmaz-Ören, F. (2015). Fen ve teknoloji dersi 7. sınıf" ışık" ünitesinde alternatif değerlendirme yaklaşımları temelli öğretimin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerine etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 135-163. https://doi.org/10.18026/cbusos.17987
  • Eroğlu-Doğan, E., Ekinci, R., ve Doğan, D. (2020). Fen Bilimleri Ders Kitapları ile İlgili Yapılan Çalışmaların İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(5), 3479-3499.
  • Ferebee, T. J. (2013). Alternative assessment to engage student learning in a science classroom (Unpublished master's thesis). Montana State University, Montana.
  • Fulcher, G. (2010). Practical language testing. London: Hodder Education.
  • Genç, M. N., ve Topçu, M. S. (2020). Classification of assessment and evaluation activities in an eighth-grade Turkish science textbook according to PISA science literacy proficiency levels. European Journal of Education Studies, 6(11), 248-260.
  • Gökçe, İ. (2006). Fen ve teknoloji dersi programı ile öğretmen kılavuzunun içsel olarak değerlendirilmesi ve uygulamada karşılaşılan sorunlar: Balıkesir örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
  • Gökulu, A. (2015). Sekizinci sınıf fen ve teknoloji ders kitap setlerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(11), 683-706.
  • Helgeson, S. L. (1992). Trends and Issues in Science Education. Keynote address presented to the International Symposium on Science Education (1-34 pages), June 12, Taipei, Taiwan (ERIC:ED357954).
  • Hıdır, M., ve Didiş-Körhasan, N. (2018). Fen ders kitaplarındaki analojilerin incelenmesi ve fen öğreticilerinin analojilerin etkin kullanımına ilişkin görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 415-453. https://doi.org/10 .17522/balikesirnef.506455
  • Irez, S. (2009). Nature of science as depicted in Turkish biology textbooks. Science Education, 93(3), 422–447. https://doi.org/10.1002/sce.20305
  • Janisch, C., Liu, X., ve Akrofi, A. (2007). Implementing alternative assessment: Opportunities and obstsacles. The Educational Forum, 71(3), 221-230. https://doi.org/10.1080/ 0013172 0709335007
  • Kahyaoğlu, H., Yavuzer, Y., ve Aydede, M. N. (2010). Fen bilgisi dersinin öğretiminde yaratıcı drama yönteminin akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 741-758.
  • Kapıcı, H. Ö., ve Savaşcı-Açıkalın, F. (2015). Examination of visuals about the particulate nature of matter in Turkish middle school science textbooks. Chemistry Education Research and Practice, 16(3), 518-536. https://doi.org/10.1039/c5rp00032g
  • Karaçam, S., Aydın, F., ve Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627.
  • Karadaş, A., Yaşar, I. Z., ve Kırbaşlar, F. G., (2012). 4. ve 5. sınıf fen ve teknoloji kitaplarında “madde ve değişim” öğrenme alanı etkinliklerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(1), 94-123.
  • Karakuş, B. (2009). İlköğretim 6-8. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarındaki metinlerin eleştirel düşünme unsurları açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kasanda, C. D., Lubben, F., Campbell, B., Kapenda, H. M., Kandjeo-Marenga, H. U., ve Gaoseb, N. (2003). Learner-centred teaching- the rhetoric and practice: The case of Namibia. In B. Putsoa, M. Dlamini and V. Kelly (Eds.), Proceedings of the 11th annual meeting of the Southern African Association for Research in Mathematics, Science and Technology Education, 11-15 January 2003, pp. 132-136. Swaziland: Webster Print (Pty) Ltd.
  • Kayak, S. (2018). Ders kitaplarında kullanılan görsellerin yapılandırmacı öğrenme yaklaşıma göre öğrenmeye katkısına yönelik öğretmen görüşleri. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 4(1), 57-69.
  • Kelly, V. L. (2007). Alternative assessment strategies within a contextbased science teaching and learning approach in secondary schools in Swaziland (Unpublished doctoral dissertation). University of the Western Cape, Bellville, Cape Town.
  • Kim, H., ve Kang, K. (2020). The characteristics of science history materials for the 2015 revised middle school 'science' textbooks based on three-dimensional analysis. Journal of Science Education, 44(2), 145-156.
  • Krippendorff, K. (2013). Content analysis: An introduction to its methodology (3rd ed.). Thousand Oaks, Sage Publication.
  • Kuran, K., ve Kanatlı, F. (2009). Alternatif ölçme değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 6(12) , 209-234.
  • Küçüközer, H., Bostan, A., Kenar, Z., Seçer, S., ve Yavuz, S. (2008). Altıncı sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının yapılandırmacı öğrenme kuramına göre değerlendirilmesi. İlköğretim-Online, 7(1), 111-126.
  • Laçin-Simşek, C. (2009). How much and how science and technology curriculums and textbooks benefits from history of science? İlköğretim-Online, 8(1), 129-145.
  • Lau, W. W., ve Yuen, A. H. (2009). Predictive validity of measures of the pathfinder scaling algorithm on programming performance: Alternative assessment strategy for programming education. Journal of Educational Computing Research, 41(2), 227-250. https://doi.org/10.2190/ec.41.2.e
  • Letina, A. (2015). Application of traditional and alternative assessment in science and social studies teaching. Croatian Journal of Education, 17(1), 137-152. https://doi.org/10. 15516/cje.v17i0.1496
  • Mahendra, I. (2016). Contextual learning approach and performance assessment in mathematics learning. International Research Journal of Management, IT & Social Sciences, 3(3), 7-15. https://doi.org/10.21744/irjmis.v3i3.88
  • Marzano, R. J., McTighe, J., ve Pickering, D. (1993). Assessing student outcomes: Performance assessment using the dimensions of learning model. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
  • Maskan, A. K., Maskan, M. H., ve Atabay, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders kitabının değerlendirme ölçütleri yönünden incelenmesi. DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22-32.
  • MEB (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4 ve 5. Sınıflar ) öğretim programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar). Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Miles, M.B., ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2th Ed.). London: Sage Publications.
  • Monib, W. K., Karimi, A. Q., ve Nijat, N. (2020). Effects of alternative assessment in EFL classroom: A systematic review. American International Journal of Education and Linguistics Research, 3(2), 7-18. https://doi.org/10.46545/aijelr.v3i2.152
  • Moon, T. R., Brighton, C. M., Callahan, C. M., ve Robinson, A. (2005). Development of authentic assessment for the middle school classroom. The Journal of Secondary Gifted Education, 16(2/3), 119-135.
  • Muñoz, P., Véliz-Campos, M., ve Véliz, L. (2019). Assessment in the English language classroom in Chile: Exploring the washback effect of traditional testing and alternative assessment on seventh grade students. Paideia, 64, 97-118.
  • Mutlu, M., ve Özel, M. (2008). Sınıf öğretmen adaylarının çiçekli bitkilerin büyüme ve gelişimi konuları ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 107-124.
  • O’Neil, J. (1992). Putting performance assessment to the test. Educational Leadership, 48, 14–21.
  • Oguguo, B. C., Nannim, F. A., Agah, J. J., Ugwuanyi, C. S., Ene, C. U., ve Nzeadibe, A. C. (2020). Effect of learning management system on Student’s performance in educational measurement and evaluation. Education and Information Technologies, 1-13. https://doi.org/10.1007 /s10639-020-10318-w
  • Okur, M., ve Azar, A. (2011). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 387-400.
  • Özdemir, G., ve Yanık, H. B. (2017). Beşinci sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan etkinliklerin veriler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(özel sayı), 203-221.
  • Öztürk, N., Yalvaç-Hastürk, H. G., ve Demir, R. (2013). İlköğretim 4-5. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programlarındaki ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 25-36.
  • Park, W., Yang, S., ve Song, J. (2020). Eliciting students’ understanding of nature of science with text-based tasks: Insights from new Korean high school textbooks. International Journal of Science Education, 42(3), 426-450. https://doi.org/10.1080/09500693.2020.1714094
  • Pekbay, C., ve Koray, Ö. (2020). Alternative assessment tools based on a feedback process: Perceptions of pre-service science teachers. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 8(1), 50-63.
  • Pekel, F. O. (2019). 8. Sınıf fen bilimleri ders kitabının eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 78, 221-259.
  • Quansah, F. (2018). Traditional or performance assessment: What is the right way to assessing learners. Research on Humanities and Social Sciences, 8(1), 21-24.
  • Ramnarain, U. D., ve Chanetsa, T. (2016). An analysis of South African grade 9 natural sciences textbooks for their representation of nature of science. International Journal of Science Education, 38(6), 922–933. https://doi.org/10.1080/09500693.2016.1167985.
  • Seyrek, A., Türker, S., Boskaya, T., ve Üçüncü Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 7 ders kitabı. Ankara: Tutku Yayıncılık.
  • Soğukpınar, R., ve Gündoğdu, K. (2020). Fen Bilimleri Dersi ve Laboratuvar Uygulamalarına Yönelik Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri: Bir Durum Çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 275-294.
  • Soukaina, E., Moncef, B., Sabah, S., Mustapha, O., ve Salah-Eddine, K. (2020). The ınvestigative approach in primary school: Analysis of the place given to this approach in science teaching textbooks. The Eurasia Proceedings of Educational and Social Sciences, 18, 69-74.
  • Stears, M., ve Gopal, N. (2010). Exploring alternative assessment strategies in science classrooms. South African Journal of Education, 30, 591-604. https://doi.org/10.15700 /saje.v30n4a390
  • Steffe, L. P., ve Gale, J. (eds) (1995). Constructivism in education. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
  • Stern, L., ve Roseman, J. E. (2004). Can middle-school science textbooks help students learn important ideas? Findings from Project 2061's curriculum evaluation study: Life science. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 41(6), 538-568. https://doi.org/10. 1002/tea.20019
  • Stiggins, R. (1997) Student-centered classroom assessment. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • Şahin, Ç., ve Çepni, S. (2011). Developing of the concept cartoon, animation and diagnostic branched tree supported conceptual change text: “gas pressure”. International Journal of Physics & Chemistry Education, 3(Special Issue), 25-33.
  • Şeker, F., ve Sert, H. (2015). Fen bilimleri dersinde tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının tutum ve başarıya etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, 2, 351-363. https://doi.org/10.13114/mjh.2015214577
  • Taşdere, A. (2010). Fen ve teknoloji öğretim programındaki ölçme ve değerlendirme anlayışının 6. 7. ve 8. sınıf ders kitapları ile öğrenci çalışma kitaplarına yansımaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Taşdere, A., ve Ercan, F. (2012). Reflections of new approaches regarding assessment and evaluation in science and technology teaching program on 7th grade textbooks. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 2440-2444. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012. 05.499
  • Tepe, M., ve Tekbıyık, A. (2019). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının deney ve etkinlik güvenliği bakımından değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 223-240.
  • Türköz, H. (2018). Fen bilimleri dersinde konu Jigsaw yöntemi ve rol oynama tekniğinin bilişsel ve duyuşsal değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Uçar, C., ve Somuncuoğlu-Özerbaş, D. (2017). Ortaokul 5. sınıf fen bilimleri ders kitabının görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1373-1388.
  • Uluçınar, Ş., Cansaran, A., ve Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarinin değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 465-475.
  • Ültay, E., Dönmez-Usta, N., ve Durmuş, T. (2017). Eğitim alanında yapılan zihinsel model çalışmalarının betimsel içerik analizi. Yaşadıkça Eğitim, 31(1), 21-40.
  • Ünsal, Y., ve Güneş, B. (2002). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB ilköğretim 4. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 107-120.
  • Ünver, E., Yancı, M. V., ve Arslan Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5 ders kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
  • Weiss, I. R., Pasley, J. D., Smith, P. S., Banilower, E. R., ve Heck, D. J. (2003). A study of K-12 mathematics and science education in the United States. Chapel Hill, NC: Horizon Research Inc.
  • Worthen, B. K. (1993). Critical issues that will determine the future of alternative assessment. Phi Delta Kappa, 74, 444-456.
  • Yaman, S. (2013). Investigation of questions in science and technology textbooks in terms of requirements of the curriculum after educational reform in Turkey. International Journal of Physics & Chemistry Education, 5(2), 164-175.
  • Yancı, M. V. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 8 ders kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
  • Yıldırım, F. S., Aydın, A., ve Sarıkavak İ. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 6 ders kitabı. Seyit Ahmet Kıray (Editör). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Yıldız-Feyzioğlu, E., ve Tatar, N. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 108-125.
  • Yılmaz, K., ve Çiviler, M. (2012). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi “yeryüzünde yaşam” ünitesinde yer alan tarih kavramlarının öğretiminde karşılaşılan kavram yanılgıları üzerine bir eylem araştırması. Turkish History Education Journal, 1(1), 1-31.
  • Yılmaz, M., Gündüz, E., Üçüncü, G., Karakaya, F., ve Çimen, O. (2018). Sekizinci sınıf fen bilimleri ders kitabındaki biyoloji konularının bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 2(2), 1-16.
  • Yılmaz-Cihan, G. (2006). Fen bilgisi öğretiminde drama yönteminin kullanımı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fen Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale Üniversitesi, Denizli
  • Yücel, M., ve Karamustafaoğlu, S. (2020). Ortaokul 5. ve 6. sınıf fen bilimleri ders kitapları hakkında öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 93-120.

An Analysis of 2019 Science Textbooks in Terms of Assessment and Evaluation Approaches

Yıl 2022, , 31 - 45, 26.04.2022
https://doi.org/10.17556/erziefd.889171

Öz

The purpose of this study was to investigate the science textbooks published in 2019 in terms of assessment and evaluation tools or techniques. Thus, the document analysis method was used in the research. In this study, seven science textbooks (5-8 grades) published in 2019 were used as data sources. The research data were collected via the instrument named “Traditional and Alternative Assessment - Evaluation Techniques and Tools Checklist” developed by the research authors. The research data collected were analyzed by basic content analysis. As a result of the research, it was concluded that the majority of traditional assessment-evaluation approaches was used in all subject areas in textbooks. In addition, it was concluded that traditional assessment and evaluation approaches were used more than alternative assessment and evaluation approaches. On the other hand, it was found that alternative techniques consisting of open-ended question, diagnostic branched tree, structural communication grid, project, drawing, semantic features analysis, crossword were given more place than observation, concept map, conceptual relational network, poster presentation and drama/role-play. In addition to this, it was determined that alternative techniques and tools such as word association test, mind map, portfolio, report writing, interview, peer/group assessment, self-assessment, checklist and attitude scale were not included in the contents of the science textbooks. 

Kaynakça

  • Acar, M., ve Anıl, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(3), 354-363.
  • Ahmad, S., ve Jamil, S. (2020). Development and application of structural communication grid tests for diagnosing students’ misconceptions in the subject of biology at secondary level. Journal of Contemporary Teacher Education, 4, 73-96.
  • Akçay, B., Akçay, H., ve Kahramanoğlu, E. (2017). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 521-549.
  • Akdağ, G. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin ölçme - değerlendirmeye ilişkin yeterlilik algıları ve görüşleri: Adıyaman ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). FenBilimleri Enstitüsü, Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman.
  • Akdemir, E., ve Çetin-Atasoy, D. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 7 ders kitabı, Hüseyin Kalkan (Editör). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Akter, S., Arslan H. B., ve Şimşek, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5 ders kitabı, Murat Taş, Aykut Emre Bozdoğan, Ahmet Tekbıyık (editörler). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Alhawari, A. E. (2019). Effect of using alternative assessment strategies in student achievement and provide them with metacognition skills in the subject of science. Journal of Educational and Psychological Sciences, 3(25), 95–112.
  • Alkan, A. N. (2015). Ortaokullarda fen ve teknoloji ders ve çalışma kitaplarında kullanılan ölçme ve değerlendirme tekniklerinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • Al-Nouh, N. A., Taqi, H. A., ve Abdul-Kareem, M. M. (2014). EFL Primary School Teachers' Attitudes, Knowledge and Skills in Alternative Assessment. International Education Studies, 7(5), 68-84. https://doi.org/10.5539/ies.v7n5p68
  • Andersen, K. N. (2020). Assessing task-orientation potential in primary science textbooks: Toward a new approach. Journal of Research in Science Teaching, 57(4), 481-509. https://doi.org/10.1002/tea.21599
  • Arai, T., Iwane, H., ve Matsuzaki, T. (2020). Appraising science textbooks through quantitative text analysis and psychometric results of students’ reading skills. Proceedings of the 42nd Annual Meeting of the Cognitive Science Society (3240-3246 pages), Virtual Conference Paper.
  • Aslan, O., Şenel-Zor, T., ve Zor, E. (2019). Analyzing of 5th grade science textbooks in terms of measurement and assessment techniques. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48(1), 737-756.
  • Aslan-Efe, H., Bakır, N., Baysal, Y. E., ve Özmen, S. (2015). 5., 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarında yer alan biyoloji ünitelerinde bulunan etkinliklerin bilimsel süreç becerileri açısından karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 238-256. https://doi.org/10.14582/duzgef.631
  • Asma, M., Çamlıyer, H., Soytürk, M., Balcı, T., ve Çamlıyer, H. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretiminde alternatif ölçme ve değerlendirme üzerine bir inceleme. Sakarya University Journal of Education, 8(3), 37-62. https://doi.org/10.19126/suje.398201
  • Atasoy, B., Kadayifçi, H., ve Akkuş, H. (2007). Öğrencilerin çizimlerinden ve açıklamalarından yaratıcı düşüncelerinin ortaya konulması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 679-700.
  • Atıcı, T., Keskin-Samancı, N., ve Özel, Ç. A. (2007). İlköğretim fen bilgisi ders kitaplarının biyoloji konuları yönünden eleştirel olarak incelenmesi ve öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 115-131.
  • Bakar, E., Keleş, Ö., ve Koçakoğlu, M. (2009). Öğretmenlerin MEB 6. sınıf fen ve teknoloji dersi kitap setleriyle ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 41-50.
  • Bakır, E. (2018). Fen bilimleri ders kitapları ünite sonu değerlendirme çalışmalarının yapısal ve bilişsel özellikleri açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
  • Bakırcı, H., ve Öçsoy, K. (2017). An investigation of the activities in science textbooks in terms of the concept of entrepreneurship. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 7(2), 256-276. https://doi.org/10.17984/adyuebd.322438
  • Balbağ, M. Z. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) kullanılarak kütle ve ağırlık kavramlarına ilişkin bilişsel yapılarının belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 3(1), 69-81.
  • Binns, I. C., ve Bell, R. L. (2015). Representation of scientific methodology in secondary science textbooks. Science & Education, 24(7), 913-936. https://doi.org/10.1007/s11191-015-9765-7
  • Bintz, W., ve Harste, J. (1994). Where are we going with alternative assessment and is it really worth our time? Contemporary Education, 66, 7-12. Birgin, O., ve Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-179.
  • Bol, L., Stephenson, P. L., O'connell, A. A., ve Nunnery, J. A. (1998). Influence of experience, grade level, and subject area on teachers' assessment practices. The Journal of Educational Research, 91(6), 323-330. https://doi.org/10.1080/00220679809597562
  • Bolat, A., ve Uluçınar-Sağır, Ş. (2020). Altıncı sınıf fen bilimleri ders kitabının bilimin doğası temalarını kapsama bakımından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 54, 361-381.
  • Bostan-Sarıoğlan, A., Can, Y., ve Gedik, İ. (2016). 6. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki etkinliklerin araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımına uygunluğunun değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 1004-1025.
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/10.3316/qrj0902027
  • Burnley, P. C. (2004). An earth science scrapbook project as an alternative assessment tool. Journal of Geoscience Education, 52(3), 245-249.
  • Candra, P. M., Mercuriani, I. S., Nugroho, E. D., ve Vlorensius, V. (2020). The biological content accuracy of natural science textbooks for VIII grade. Jurnal Pendidikan Biologi Indonesia, 6(1), 135-146. https://doi.org/10.22219/jpbi.v6i1.10837
  • Cheng, M. C., Chou, P. I., Wang, Y. T., ve Lin, C. H. (2015). Learning effects of a science textbook designed with adapted cognitive process principles on grade 5 students. International Journal of Science and Mathematics Education, 13(3), 467-488. https://doi.org/10.1007 /s10763-013-9471-3.
  • Cheng, M. H. (2006). Junior secondary science teachers’ understanding and practice of alternative assessment in Hong Kong: Implications for teacher professional development. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 6(3), 227-243. https://doi.org/10.1080/14926150609556699
  • Chou, P. I. (2020). The representation of global ıssues in Taiwanese elementary school science textbooks. International Journal of Science and Mathematics Education, 1-19. https://doi.org/10.1007/s10763-020-10083-9
  • Corbin, J., ve Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Cosgrove, K. (1999). Alternative assessment (Unpublished master's thesis). The Graduate School of Rowan University, New Jersey.
  • Çakıcı, Y., ve Girgin, E. (2012) İlköğretim II. kademe fen ve teknoloji ders kitaplarındaki ünite sonu değerlendirme sorularının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 87-110.
  • Çepni, S., ve Şenel-Çoruhlu, T. (2010). Alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik hazırlanan hizmet içi eğitim kursundan öğretime yansımalar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 117-128.
  • Çetinkaya, M., ve Taş, E. (2011). Canlıların sınıflandırılması konusu için web destekli kavram haritaları ve anlam çözümleme tablolarının öğrenme üzerindeki etkisinin araştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 180-195.
  • Demirçalı, S., ve Alkan, B., (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 6 ders kitabı, Serkan Sevim (Editör). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Deveci, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799-825.
  • Dixon-Krauss, L. (1996). Vygotsky in the classroom: Mediated literacy instruction and assessment. New York: Longman.
  • Doğan, N. B., ve Çiftçi, S. (2020). 4. Sınıf fen bilimleri ders kitaplarındaki değerlendirme sorularının çeşitli açılardan incelenmesi. Coşkun Arslan, Erdal Hamarta, Sabahattin Çiftçi, Mustafa Uslu (Editörler). Akademik Araştırmalar 2020 (215-233). Ankara: Çizgi Kitabevi.
  • Dökme, İ. (2005). Milli eğitim bakanlığı ilköğretim 6. sınıf fen bilgisi ders kitabının bilimsel süreç becerileri yönünden değerlendirilmesi. İlköğretim-Online, 4(1), 7-17.
  • Drisko, J. W., ve Maschi, T. (2016). Content analysis. New York: Oxford University Press.
  • Er, Ö., ve Şaşmaz-Ören, F. (2015). Fen ve teknoloji dersi 7. sınıf" ışık" ünitesinde alternatif değerlendirme yaklaşımları temelli öğretimin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerine etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 135-163. https://doi.org/10.18026/cbusos.17987
  • Eroğlu-Doğan, E., Ekinci, R., ve Doğan, D. (2020). Fen Bilimleri Ders Kitapları ile İlgili Yapılan Çalışmaların İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(5), 3479-3499.
  • Ferebee, T. J. (2013). Alternative assessment to engage student learning in a science classroom (Unpublished master's thesis). Montana State University, Montana.
  • Fulcher, G. (2010). Practical language testing. London: Hodder Education.
  • Genç, M. N., ve Topçu, M. S. (2020). Classification of assessment and evaluation activities in an eighth-grade Turkish science textbook according to PISA science literacy proficiency levels. European Journal of Education Studies, 6(11), 248-260.
  • Gökçe, İ. (2006). Fen ve teknoloji dersi programı ile öğretmen kılavuzunun içsel olarak değerlendirilmesi ve uygulamada karşılaşılan sorunlar: Balıkesir örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
  • Gökulu, A. (2015). Sekizinci sınıf fen ve teknoloji ders kitap setlerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(11), 683-706.
  • Helgeson, S. L. (1992). Trends and Issues in Science Education. Keynote address presented to the International Symposium on Science Education (1-34 pages), June 12, Taipei, Taiwan (ERIC:ED357954).
  • Hıdır, M., ve Didiş-Körhasan, N. (2018). Fen ders kitaplarındaki analojilerin incelenmesi ve fen öğreticilerinin analojilerin etkin kullanımına ilişkin görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(2), 415-453. https://doi.org/10 .17522/balikesirnef.506455
  • Irez, S. (2009). Nature of science as depicted in Turkish biology textbooks. Science Education, 93(3), 422–447. https://doi.org/10.1002/sce.20305
  • Janisch, C., Liu, X., ve Akrofi, A. (2007). Implementing alternative assessment: Opportunities and obstsacles. The Educational Forum, 71(3), 221-230. https://doi.org/10.1080/ 0013172 0709335007
  • Kahyaoğlu, H., Yavuzer, Y., ve Aydede, M. N. (2010). Fen bilgisi dersinin öğretiminde yaratıcı drama yönteminin akademik başarıya etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 741-758.
  • Kapıcı, H. Ö., ve Savaşcı-Açıkalın, F. (2015). Examination of visuals about the particulate nature of matter in Turkish middle school science textbooks. Chemistry Education Research and Practice, 16(3), 518-536. https://doi.org/10.1039/c5rp00032g
  • Karaçam, S., Aydın, F., ve Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606-627.
  • Karadaş, A., Yaşar, I. Z., ve Kırbaşlar, F. G., (2012). 4. ve 5. sınıf fen ve teknoloji kitaplarında “madde ve değişim” öğrenme alanı etkinliklerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(1), 94-123.
  • Karakuş, B. (2009). İlköğretim 6-8. sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarındaki metinlerin eleştirel düşünme unsurları açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Kasanda, C. D., Lubben, F., Campbell, B., Kapenda, H. M., Kandjeo-Marenga, H. U., ve Gaoseb, N. (2003). Learner-centred teaching- the rhetoric and practice: The case of Namibia. In B. Putsoa, M. Dlamini and V. Kelly (Eds.), Proceedings of the 11th annual meeting of the Southern African Association for Research in Mathematics, Science and Technology Education, 11-15 January 2003, pp. 132-136. Swaziland: Webster Print (Pty) Ltd.
  • Kayak, S. (2018). Ders kitaplarında kullanılan görsellerin yapılandırmacı öğrenme yaklaşıma göre öğrenmeye katkısına yönelik öğretmen görüşleri. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 4(1), 57-69.
  • Kelly, V. L. (2007). Alternative assessment strategies within a contextbased science teaching and learning approach in secondary schools in Swaziland (Unpublished doctoral dissertation). University of the Western Cape, Bellville, Cape Town.
  • Kim, H., ve Kang, K. (2020). The characteristics of science history materials for the 2015 revised middle school 'science' textbooks based on three-dimensional analysis. Journal of Science Education, 44(2), 145-156.
  • Krippendorff, K. (2013). Content analysis: An introduction to its methodology (3rd ed.). Thousand Oaks, Sage Publication.
  • Kuran, K., ve Kanatlı, F. (2009). Alternatif ölçme değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 6(12) , 209-234.
  • Küçüközer, H., Bostan, A., Kenar, Z., Seçer, S., ve Yavuz, S. (2008). Altıncı sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının yapılandırmacı öğrenme kuramına göre değerlendirilmesi. İlköğretim-Online, 7(1), 111-126.
  • Laçin-Simşek, C. (2009). How much and how science and technology curriculums and textbooks benefits from history of science? İlköğretim-Online, 8(1), 129-145.
  • Lau, W. W., ve Yuen, A. H. (2009). Predictive validity of measures of the pathfinder scaling algorithm on programming performance: Alternative assessment strategy for programming education. Journal of Educational Computing Research, 41(2), 227-250. https://doi.org/10.2190/ec.41.2.e
  • Letina, A. (2015). Application of traditional and alternative assessment in science and social studies teaching. Croatian Journal of Education, 17(1), 137-152. https://doi.org/10. 15516/cje.v17i0.1496
  • Mahendra, I. (2016). Contextual learning approach and performance assessment in mathematics learning. International Research Journal of Management, IT & Social Sciences, 3(3), 7-15. https://doi.org/10.21744/irjmis.v3i3.88
  • Marzano, R. J., McTighe, J., ve Pickering, D. (1993). Assessing student outcomes: Performance assessment using the dimensions of learning model. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
  • Maskan, A. K., Maskan, M. H., ve Atabay, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders kitabının değerlendirme ölçütleri yönünden incelenmesi. DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 22-32.
  • MEB (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4 ve 5. Sınıflar ) öğretim programı. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
  • MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar). Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.
  • Miles, M.B., ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2th Ed.). London: Sage Publications.
  • Monib, W. K., Karimi, A. Q., ve Nijat, N. (2020). Effects of alternative assessment in EFL classroom: A systematic review. American International Journal of Education and Linguistics Research, 3(2), 7-18. https://doi.org/10.46545/aijelr.v3i2.152
  • Moon, T. R., Brighton, C. M., Callahan, C. M., ve Robinson, A. (2005). Development of authentic assessment for the middle school classroom. The Journal of Secondary Gifted Education, 16(2/3), 119-135.
  • Muñoz, P., Véliz-Campos, M., ve Véliz, L. (2019). Assessment in the English language classroom in Chile: Exploring the washback effect of traditional testing and alternative assessment on seventh grade students. Paideia, 64, 97-118.
  • Mutlu, M., ve Özel, M. (2008). Sınıf öğretmen adaylarının çiçekli bitkilerin büyüme ve gelişimi konuları ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 107-124.
  • O’Neil, J. (1992). Putting performance assessment to the test. Educational Leadership, 48, 14–21.
  • Oguguo, B. C., Nannim, F. A., Agah, J. J., Ugwuanyi, C. S., Ene, C. U., ve Nzeadibe, A. C. (2020). Effect of learning management system on Student’s performance in educational measurement and evaluation. Education and Information Technologies, 1-13. https://doi.org/10.1007 /s10639-020-10318-w
  • Okur, M., ve Azar, A. (2011). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 387-400.
  • Özdemir, G., ve Yanık, H. B. (2017). Beşinci sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan etkinliklerin veriler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(özel sayı), 203-221.
  • Öztürk, N., Yalvaç-Hastürk, H. G., ve Demir, R. (2013). İlköğretim 4-5. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programlarındaki ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 25-36.
  • Park, W., Yang, S., ve Song, J. (2020). Eliciting students’ understanding of nature of science with text-based tasks: Insights from new Korean high school textbooks. International Journal of Science Education, 42(3), 426-450. https://doi.org/10.1080/09500693.2020.1714094
  • Pekbay, C., ve Koray, Ö. (2020). Alternative assessment tools based on a feedback process: Perceptions of pre-service science teachers. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 8(1), 50-63.
  • Pekel, F. O. (2019). 8. Sınıf fen bilimleri ders kitabının eğitsel, görsel, dil ve anlatım yönünden incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 78, 221-259.
  • Quansah, F. (2018). Traditional or performance assessment: What is the right way to assessing learners. Research on Humanities and Social Sciences, 8(1), 21-24.
  • Ramnarain, U. D., ve Chanetsa, T. (2016). An analysis of South African grade 9 natural sciences textbooks for their representation of nature of science. International Journal of Science Education, 38(6), 922–933. https://doi.org/10.1080/09500693.2016.1167985.
  • Seyrek, A., Türker, S., Boskaya, T., ve Üçüncü Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 7 ders kitabı. Ankara: Tutku Yayıncılık.
  • Soğukpınar, R., ve Gündoğdu, K. (2020). Fen Bilimleri Dersi ve Laboratuvar Uygulamalarına Yönelik Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri: Bir Durum Çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 275-294.
  • Soukaina, E., Moncef, B., Sabah, S., Mustapha, O., ve Salah-Eddine, K. (2020). The ınvestigative approach in primary school: Analysis of the place given to this approach in science teaching textbooks. The Eurasia Proceedings of Educational and Social Sciences, 18, 69-74.
  • Stears, M., ve Gopal, N. (2010). Exploring alternative assessment strategies in science classrooms. South African Journal of Education, 30, 591-604. https://doi.org/10.15700 /saje.v30n4a390
  • Steffe, L. P., ve Gale, J. (eds) (1995). Constructivism in education. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
  • Stern, L., ve Roseman, J. E. (2004). Can middle-school science textbooks help students learn important ideas? Findings from Project 2061's curriculum evaluation study: Life science. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 41(6), 538-568. https://doi.org/10. 1002/tea.20019
  • Stiggins, R. (1997) Student-centered classroom assessment. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • Şahin, Ç., ve Çepni, S. (2011). Developing of the concept cartoon, animation and diagnostic branched tree supported conceptual change text: “gas pressure”. International Journal of Physics & Chemistry Education, 3(Special Issue), 25-33.
  • Şeker, F., ve Sert, H. (2015). Fen bilimleri dersinde tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının tutum ve başarıya etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, 2, 351-363. https://doi.org/10.13114/mjh.2015214577
  • Taşdere, A. (2010). Fen ve teknoloji öğretim programındaki ölçme ve değerlendirme anlayışının 6. 7. ve 8. sınıf ders kitapları ile öğrenci çalışma kitaplarına yansımaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Taşdere, A., ve Ercan, F. (2012). Reflections of new approaches regarding assessment and evaluation in science and technology teaching program on 7th grade textbooks. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 2440-2444. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012. 05.499
  • Tepe, M., ve Tekbıyık, A. (2019). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının deney ve etkinlik güvenliği bakımından değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 223-240.
  • Türköz, H. (2018). Fen bilimleri dersinde konu Jigsaw yöntemi ve rol oynama tekniğinin bilişsel ve duyuşsal değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Uçar, C., ve Somuncuoğlu-Özerbaş, D. (2017). Ortaokul 5. sınıf fen bilimleri ders kitabının görsel tasarım ilkeleri açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1373-1388.
  • Uluçınar, Ş., Cansaran, A., ve Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarinin değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 465-475.
  • Ültay, E., Dönmez-Usta, N., ve Durmuş, T. (2017). Eğitim alanında yapılan zihinsel model çalışmalarının betimsel içerik analizi. Yaşadıkça Eğitim, 31(1), 21-40.
  • Ünsal, Y., ve Güneş, B. (2002). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB ilköğretim 4. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 107-120.
  • Ünver, E., Yancı, M. V., ve Arslan Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5 ders kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
  • Weiss, I. R., Pasley, J. D., Smith, P. S., Banilower, E. R., ve Heck, D. J. (2003). A study of K-12 mathematics and science education in the United States. Chapel Hill, NC: Horizon Research Inc.
  • Worthen, B. K. (1993). Critical issues that will determine the future of alternative assessment. Phi Delta Kappa, 74, 444-456.
  • Yaman, S. (2013). Investigation of questions in science and technology textbooks in terms of requirements of the curriculum after educational reform in Turkey. International Journal of Physics & Chemistry Education, 5(2), 164-175.
  • Yancı, M. V. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 8 ders kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
  • Yıldırım, F. S., Aydın, A., ve Sarıkavak İ. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 6 ders kitabı. Seyit Ahmet Kıray (Editör). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Ankara: Devlet Kitapları.
  • Yıldız-Feyzioğlu, E., ve Tatar, N. (2012). Fen ve teknoloji ders kitaplarındaki etkinliklerin bilimsel süreç becerilerine ve yapısal özelliklerine göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(164), 108-125.
  • Yılmaz, K., ve Çiviler, M. (2012). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi “yeryüzünde yaşam” ünitesinde yer alan tarih kavramlarının öğretiminde karşılaşılan kavram yanılgıları üzerine bir eylem araştırması. Turkish History Education Journal, 1(1), 1-31.
  • Yılmaz, M., Gündüz, E., Üçüncü, G., Karakaya, F., ve Çimen, O. (2018). Sekizinci sınıf fen bilimleri ders kitabındaki biyoloji konularının bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 2(2), 1-16.
  • Yılmaz-Cihan, G. (2006). Fen bilgisi öğretiminde drama yönteminin kullanımı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fen Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale Üniversitesi, Denizli
  • Yücel, M., ve Karamustafaoğlu, S. (2020). Ortaokul 5. ve 6. sınıf fen bilimleri ders kitapları hakkında öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 93-120.
Toplam 116 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

İsa Deveci 0000-0003-0191-1212

Ayşe Altıntaş 0000-0002-3974-5857

Yayımlanma Tarihi 26 Nisan 2022
Kabul Tarihi 3 Ağustos 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022

Kaynak Göster

APA Deveci, İ., & Altıntaş, A. (2022). 2019 Yılı Fen Bilimleri Ders Kitaplarının Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları Açısından İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 31-45. https://doi.org/10.17556/erziefd.889171