Views of Social Studies Teachers on Values Education

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 160 - 173, 26.04.2022

Elif Pırnaz , Esma Kuru

https://doi.org/10.17556/erziefd.1008843

Öz

The purpose of this study is to determine the views of social studies teachers on values education. The study was carried out as a case study model, which is one of the qualitative research methods. In the identification of the study group, the convenience sampling method, which is one of the purposive sampling methods, as used. The study group consists of 30 social studies teachers who work in states schools in the city of Kahramanmaraş, Onikişubat and Dulkadiroğlu districts. The data of the study were collected during the 2019-2020 academic year. The semi-structured interview form prepared by the researcher was used in the collection of the data. The collected data were analyzed with the content analysis method. As a result of the study, it was seen that the teachers defined the concept of “value” as a whole of sentimental asset society should have, the transmission of cultural aspects to future generations, the characteristics which make us who we are and adding people a humane quality. The social studies teachers who participated in the research associated the main purpose of value education with protecting the treasure of culture, educating efficient citizens, adding positive attitudes and behaviors and adding personal characteristics.” In addition, the social studies teachers expressed that value education contributes to the moral, social, cognitive and personal development of the students; they are aware of the innovation and changes made in the Social Studies Academic Program; there are various problems in values education and the greatest problem is due to the curriculum.

Anahtar Kelimeler

Value, Values Education, Social Studies Lesson, Social Studies Teach

Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Değerler Eğitimine Yönelik Görüşleri

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik görüşlerini belirlemektir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örneklem türlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kahramanmaraş ili Onikişubat ve Dulkadiroğlu ilçelerinde yer alan devlet okullarında görev yapan 30 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri 2019-2020 eğitim-öğretim yılında toplanmıştır. Verilerin elde edilmesinde araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin; “değer” kavramını toplumun sahip olması gereken manevi kıymetler bütünü, toplumun uyması gereken ahlak kuralları, kültürel öğelerin gelecek kuşaklara aktarılması, bizi biz yapan unsurlar ve insani özellik kazandırma olarak tanımladıkları görülmektedir. Araştırmaya katılan sosyal bilgiler öğretmenleri değer eğitiminin esas amacını ise “kültür hazinesini korumak, etkili vatandaş yetiştirmek, olumlu tutum ve davranış kazandırmak, kişisel özellik kazandırmak” ile ilişkilendirerek ifade etmişlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenleri ayrıca değer eğitiminin öğrencilerin ahlaki, sosyal, bilişsel ve kişisel gelişimlerine katkı sağladığını, Sosyal Bilgiler Öğretim Programında yapılan yenilik ve değişikliklerden haberdar olduklarını; değerler eğitiminde çeşitli sorunlar ile karşılaşıldığını ve karşılaşılan sorunların en büyüğünün ise müfredattan kaynaklandığını ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değerler Eğitimi, Sosyal Bilgiler Dersi, Sosyal Bilgiler Öğretmeni

Kaynakça

• Altıntaş, E. M. (2014). Öğretmenlere göre ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde değer öğretimi (Yayımlanmış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi.
• Altunay Şam, E. (2015). Değerler eğitiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri, Journal of Educational Science, 3(4), .47-63.
• Balcı, F. A., ve Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (Kefad), 14(1), 195-213.
• Balcı, F. A., ve Yanpar Yelken, T. (2010). “İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 81-90.
• Balcı, S. (2019). Modern ve çok kültürlü toplumlarda değerler krizi ve eğitim. B. Özer (Ed.), Karakter ve Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem yayıncılık.
• Bartan, S. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşleri ile sınıf içi uygulamalarının incelenmesi (Yayımlanmış Yüksek lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi.
• Başcı, Z. (2012). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde değer eğitiminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Erzurum Örneği) (Yayımlanmış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi.
• Batmaz, O., ve Erdoğan, T. (2019). Sınıf öğretmenlerinin değerler eğitimine yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2681-2692.
• Berkant, G. H., Efendioğlu, A. ve Sürmeli, Z. (2014). Değerler eğitimine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish orTurkic, 9(5), 427-440.
• Boydak, K. (2019). Öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre özel liselerde yürütülen değerler eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi (Kayseri Örneği). (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi.
• Bozkurt, E. (2019). Karakter Eğitimi ve değerler eğitimi ile ilgili temel kavramlar. B. Özer (Ed.), Karakter ve Değerler Eğitimi, Ankara: Pegem Yayıncılık,
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Deveci, H., ve Ay, S. T., (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research),2(6), 167-181.
• Diktaş, A. (2018). Kur’ânî değerler perspektifinde sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlerin incelenmesi (Yayımlanmış Doktora Tezi). Uşak Üniversitesi.
• Döner, N. (2019). 2018 Sosyal bilgiler programı ortaokul müfredat değişikliği ve öğretmen görüşleri (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi.
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım; karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1),79-96.
• Erel E. (2018). 6. sınıf sosyal bilgiler dersi programında belirlenen değerlere, ahlaki ikilem formlarıyla öğrencilerin ulaşma düzeylerinin incelenmesi (Erzincan Örneği) (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Binali Yıldırım Üniversitesi.
• Gömleksiz, M. N., ve Kılınç, H. H. (2015). Ortaokul öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri, beklentileri ve önerileri. Researcher: Social Science Studies, 3(2), 35-45.
• Gözel, Ü. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programının değerler eğitimi açısından öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi.
• Gür, Ç. Koçak, N., Şirin, N., Şafak, M. ve Demircan, A. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi: Ankara Örneği. Asya Öğretim Dergisi, 3(1), 78-91.
• Kan, Ç. (2010). A.B.D ve Türkiye’de Sosyal bilgilerin tarihsel gelişimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2).663-672.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kaymakcan, R., ve Meydan, H. (2011). Din kültürü ve ahlak bilgisi programları ve öğretmen görüşleri. Değerler Eğitim Dergisi, 9(21), 29-25.
• Kınacı K. M. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değerler eğitimine ve sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerlere yönelik görüşleri (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi) Fırat Üniversitesi.
• Kurtdede Fidan, N. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının geleceğe yönelik değerler eğitimi tasarıları. International Journal Of Eurasia Social Sciences,7(22), 161-180.
• Kuş, E. (2007). Nicel-nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Memişoğlu, H. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerine göre değerler eğitimi. International Journal Of Social Science, 58, 47-63.
• Nalçacı, A. (2019). Değer eğitiminde: aile, çevre ve okul. S. Z. Genç ve A. Beldağ (Ed.). Karakter ve değer eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Özmen, Ç., Er, H. ve Gürgil, F. (2012). İlköğretim branş öğretmenlerinin değerler eğitimine ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 297-311.
• Patton, M. Q. (2014). Analiz, yorum ve raporlaştırma. Çev., A. Çekiç ve A. Bakla. Nitel Araştırma Ve Değerlendirme Yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Ed.) Ankara: Pegem Akademi
• Pekuslu, N. M. (2019). 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri (Isparta İli Örneği). Pamukkale Üniversitesi.
• Sözer, E. (1998). Kuramdan Uygulamaya Sosyal Bilimler Öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Taneri, A. ve Tangülü, Z. (2017). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin sığınmacılara bakış açılarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(25), 187-211.
• Tay, B. ve Ünlü, İ. (2019). İlkokul yurt bilgisi, toplum ve ülke incelemeleri ve sosyal bilgiler dersleri öğretim programlarında değer ve değerler eğitimi. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Tokdemir, M. A.(2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Topkaya, Y. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin değer aktarım yaklaşımları hakkındaki görüşlerine ait nitel bir çalışma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),17(1), 637-652.
• Ulusoy, K. ve Aslan, A. (2019). Değerli bir kavram olarak değer ve değerler eğitimi. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2018). Değerler eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Uzun, M. ve Köse, A. (2017). Okul öncesi eğitimde değerler eğitiminin uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23) 305-338.
• Yalar, T. ve Yanpar Yelken, T. (2011). Değerler eğitiminin iyileştirilmesi ile ilgili öğretmen görüşlerinin belirlenmesi ve bir program modülü örneğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 79-98.
• Yalar, T. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler programında değerler eğitiminin mevcut durumunun belirlenmesi ve öğretmenlere yönelik bir program modülü geliştirme. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi.
• Yalçın M. (2019). Değişen (2017) 5. sınıf sosyal bilgiler müfredatındaki değerler eğitimiyle ilgili öğretmen görüşleri (Sivas Örneği). (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), Binali Yıldırım Üniversitesi.
• Yazar, T. (2019). Toplumsal yaşam ve değerler. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Yediyıldız, Y. M. (2019). Eğitim yöneticilerinin değerler eğitimi ve uygulamalarına ilişkin görüşleri (Ordu İli Örneği). (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.