OPINIONS OF THE EDUCATORS AND STUDENT RELATED TO THE QURAN MEMORIZATION EDUCATION IN THE HAFIZ İMAM HATIP SECONDARY SCHOOLS
Yıl 2018,
, 1453 - 1475, 24.10.2018
Abdullah Adıgüzel
,
Abdurrahman Kılıç
,
Engin Aslanargun
,
Şeyma Şahin
,
Burcu Ökmen
,
Zeynep Boyacı
Öz
The purpose of this study is to determine the opinions
of the educators and students about memorization
education in the Hafız İmam Hatip Secondary Schools. In the research, qualitative
research model has been adopted to describe the case study. The study group of
the study, there are 20 memorization educators
in the Marmara Region who are studying in the secondary school and 50 students
in the same school. The criterion sampling method was used in the selection of
the Memorization Educators and the contrary sampling method was used
in the selection of the students. The research data were collected by focus
group interview method. Three focus group interviews were conducted with the
tutors who gave education on Memorization and
eight focus group interviews were conducted among the students who were
educated in Memorization. Content analysis method was used in the analysis of
the data. The obtained data are separately coded and the resulting codes are
tabulated by combining them under main themes and sub themes. The Opinions of Memorization
Educators and their students about Memorization
education were presented under two headings as "Factors facilitating
memory education" and "Factors that make memory education difficult"
as appropriate for research problems. Various suggestions have been developed
according to the results obtained.
Kaynakça
- Akdemir, M. A. (2010). Kur'an ezberinde kalite ihtiyacı ve donanımlı hafızlık, Usûl, 13, 21-40.
Aköz, F. (2011). Kur’an kursu öğrencilerinin gözüyle öğreticilerin iletişim davranışlarının din eğitimi açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Arslantaş, Y. (1998). Sınıf yönetiminde öğretmen iletişim becerilerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Ay, M. E. (2005). Problemleri ve beklentileriyle Türkiye'de Kur'an kursları. Bursa: Düşünce Kitapevi.
Balbay, E. (2011). Kur’an kursu öğreticilerinin mesleki yeterlikleri (Diyarbakır Örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
Bayraktar, M. F. (2008). Hafızlık eğitiminin geleneksel yöntemleri ve Kur' an kursları. 10. Kur'an Sempozyumu, Tokat.
Bıçak, B., & Nartgün, Z. (2009). Özel Alan Yeterlikleri İle Buna Dayalı Bireysel ve Kurumsal Performans Değerlendirme Ölçütlerinin Belirlenmesi. Performans Yönetimi: Bireysel Performans Yönetimi Komisyonu II. Dönem Raporu. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
Bozkurt, N. (1997). Hafız. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 15, 74-78.
Cebeci, S., & Ünsal, B. (2006). Hafızlık eğitimi ve sorunları. Değerler Eğitimi Dergisi, 4(11), 27-52.
Cohen, L., & Manion, L. (1997). Research methods in education. London: Routledge.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Ed.). New York, NY: Routledge.
Corbin, J., & Straus, A. (2008). Basics of qualitative research: Technique and procedure for developing grounded theory. USA: Sage Publication.
Çaylı, A. F. (2005). Kur’an kursu öğreticilerine göre hafızlık öğretimi ve problemleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Çekin, A. (2013). Dindarlık boyutları ve din öğretimi: İlk ve ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretim programları (2010) çerçevesinde bir analiz. International Journal of Social Science, 6(4), 245-261.
Çepni, S. ve Küçük, M. (2003). Eğitim araştırmalarının fen bilgisi öğretmenlerinin uygulamaları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi: Bir örnek olay çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12), 75-84.
Çimen, A. E. (2007). Hafızlık müessesesi, ülkemizdeki hafızlık çalışmalarıyla ilgili bazı değerlendirmeler ve hafızlığın sağlamlaştırılmasında bir metot denemesi. Din Egitimi Araştırmaları Dergisi, 18, 91-166.
Dartma, B. (2013). Günümüzdeki hafızlık ile asr-ı saadetteki hafızlığın karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29, 179-192
Diyanet İşleri Başkanlığı, (2010). Hafızlık Eğitim Programı, 1-71, Ankara.
Erden, M. (2005). Sınıf yönetimi. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Fırat, Y. (2007). Kur’an öğretimi ve hafızlık eğitimi üzerine bazı düşünceler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(l ), 549-568.
Finch, H., & Lewis, J. (2003). Focus group. (In Qualitative Research Practice: A Guide For Social Science Students and Researchers, Ed. Jane Ritchie & Jane Lewis), 170-198. London: Sage
Girgin, G., Akamca, G. Ö., Ellez, A. M., & Oğuz, E. (2010). Preschool teacher candidates’ attitudes towards profession, self efficacy beliefs and professional self respects. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-11.
Günaydın, M. (2009). Din kültürü ve ahlak öğretiminin ilköğretim ve liselerde zorunlu ders olmasına Prof. Dr. Hüseyin Atay’ın katkıları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9(1), 287-304.
Güngör, E. (1990). Dünden bugünden tarih-kültür-milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Karacelil, S. (2013). Kur’an kursu öğreticilerine göre Kur’ân kurslarının eğitim problemleri: şırnak ili örneği. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(3), 274-295.
Karaküçük S. & Yetim A. (1999). Okul yöneticilerinin ders dışı etkinliklere yaklaşımları. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3).
Kaymakcan, R. (2006). Türkiye’de din eğitimi politikaları üzerine düşünceler. Ekev Akademi Dergisi, 10(27), 21-36.
Koç, A. (2005). Kur'an kurslarında eğitim ve verimlilik. Ankara: İlahiyat Yayınları.
Korkmaz, M. (2009). Kur’an kursu öğreticilerinin eğitim-öğretim yeterlikleri açısından kendilerini değerlendirmeleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Korkmaz, M. (2012). Kur’an kurslarında din eğitimi. Din Eğitimi El Kitabı, (Ed. Recai Doğan Remziye Ege), Ankara: Grafiker Yayınları.
Kurtulan, I. (2007). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Mesleki Etik Değerler Açısından Kendilerini Değerlendirmeleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Küçük, M., Ayvacı, H. Ş., & Altıntaş, A. (2004). Zümre öğretmenler kurulu toplantı kararlarının eğitim ve öğretim uygulamaları üzerindeki yansımaları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed.). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı, (2015). İmam Hatip Okulları Hafız Yetiştirme ve Ders Başarısını Destekleme Programı, Konya.
Nazıroğlu, B., & Vahapoğlu, V. (2015). Halkın Kur’an kurslarına yönelik tutumları üzerine betimsel bir araştırma: Of bölgesi örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, 103-140.
Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Okumuşlar, M., & Genç, F. (2012). Din Eğitimi’nin bilimselleşmesi/neliği. Din Eğitimi El Kitabı, (Ed. Recai Doğan-Remziye Ege), Ankara: Grafiker Yayınları.
Öcal, M. (2004). Türkiye’de Kur’an eğitim ve öğretiminde görülen gelişmeler ve bir icazetname örneği. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 13(2), 81-140.
Öztürk, Ö. (2007). Kur’an kursu öğrencilerinde depresyon düzeyi üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Özyürek, A., & Demiray, K. (2011). Yurtta ve ailesi yanında kalan ortaöğretim öğrencilerinin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 247-256.
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. USA: Sage.
Ritchie, J., Lewis, J., & Elam, G. (2003). Designing and selecting sample. (In Qualitative Research Practice: A Guide For Social Science Students and Researchers, Ed. Jane Ritchie & Jane Lewis), 77-108, London: Sage.
Şahin, H. (2011). İslam kültür tarihinde Kur’an hıfzı geleneği ve günümüzdeki uygulama biçimleri. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Şakar, Z. (2014). Kur’an’ın cem’inde ve devamında hafızlığın yeri ve rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Tanel, R., Şengören, S. K., & Tanel, Z. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniv. Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 1-9.
Turgut, N. (2010). Devlet ilköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin meslekî etik sorununa karşı meslek örgütlerinin yaklaşımı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Ünsal, B. (2006). Günümüz Kur’an kurslarında hafızlık eğitimi ve problemleri (İstanbul örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
HAFIZ İMAM HATİP ORTAOKULLARINDAKİ HAFIZLIK EĞİTİMİNE İLİŞKİN ÖĞRETİCİ VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ
Yıl 2018,
, 1453 - 1475, 24.10.2018
Abdullah Adıgüzel
,
Abdurrahman Kılıç
,
Engin Aslanargun
,
Şeyma Şahin
,
Burcu Ökmen
,
Zeynep Boyacı
Öz
Bu
çalışmanın amacı; proje hafız imam hatip ortaokullarındaki hafızlık eğitimi
hakkında, hafızlık öğreticileri ve öğrencilerinin görüşlerini belirlemektir.
Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseni
benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Marmara Bölgesi’nde hafızlık
eğitimi veren bir imam hatip ortaokulunda görev yapan 20 hafızlık öğreticisi
ile aynı okulda hafızlık eğimi alan 48 öğrenci oluşturmaktadır. Hafızlık
öğreticilerinin seçiminde ölçüt örnekleme yöntemi, öğrencilerin seçiminde ise
aykırı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri odak grup görüşmesi
yöntemi ile toplanmıştır. Hafızlık eğitimi veren öğreticilerle üç, hafızlık
eğitimi alan öğrencilerle sekiz ayrı odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiştir.
Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen
veriler, ayrı ayrı kodlanmış ve elde edilen kodlar ana temalar ve alt temalar
altında birleştirilerek tablolaştırılmıştır. Hafızlık öğreticilerinin ve
öğrencilerinin hafızlık eğitimi hakkındaki görüşleri araştırma problemlerine
uygun olacak şekilde “Hafızlık Eğitimini Olumlu Etkileyen” ve “Hafızlık
Eğitimini Zorlaştıran” faktörler olmak üzere iki ayrı başlık altında
sunulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre çeşitli öneriler geliştirilmiştir.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Kaynakça
- Akdemir, M. A. (2010). Kur'an ezberinde kalite ihtiyacı ve donanımlı hafızlık, Usûl, 13, 21-40.
Aköz, F. (2011). Kur’an kursu öğrencilerinin gözüyle öğreticilerin iletişim davranışlarının din eğitimi açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Arslantaş, Y. (1998). Sınıf yönetiminde öğretmen iletişim becerilerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
Ay, M. E. (2005). Problemleri ve beklentileriyle Türkiye'de Kur'an kursları. Bursa: Düşünce Kitapevi.
Balbay, E. (2011). Kur’an kursu öğreticilerinin mesleki yeterlikleri (Diyarbakır Örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
Bayraktar, M. F. (2008). Hafızlık eğitiminin geleneksel yöntemleri ve Kur' an kursları. 10. Kur'an Sempozyumu, Tokat.
Bıçak, B., & Nartgün, Z. (2009). Özel Alan Yeterlikleri İle Buna Dayalı Bireysel ve Kurumsal Performans Değerlendirme Ölçütlerinin Belirlenmesi. Performans Yönetimi: Bireysel Performans Yönetimi Komisyonu II. Dönem Raporu. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
Bozkurt, N. (1997). Hafız. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 15, 74-78.
Cebeci, S., & Ünsal, B. (2006). Hafızlık eğitimi ve sorunları. Değerler Eğitimi Dergisi, 4(11), 27-52.
Cohen, L., & Manion, L. (1997). Research methods in education. London: Routledge.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th Ed.). New York, NY: Routledge.
Corbin, J., & Straus, A. (2008). Basics of qualitative research: Technique and procedure for developing grounded theory. USA: Sage Publication.
Çaylı, A. F. (2005). Kur’an kursu öğreticilerine göre hafızlık öğretimi ve problemleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Çekin, A. (2013). Dindarlık boyutları ve din öğretimi: İlk ve ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretim programları (2010) çerçevesinde bir analiz. International Journal of Social Science, 6(4), 245-261.
Çepni, S. ve Küçük, M. (2003). Eğitim araştırmalarının fen bilgisi öğretmenlerinin uygulamaları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi: Bir örnek olay çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(12), 75-84.
Çimen, A. E. (2007). Hafızlık müessesesi, ülkemizdeki hafızlık çalışmalarıyla ilgili bazı değerlendirmeler ve hafızlığın sağlamlaştırılmasında bir metot denemesi. Din Egitimi Araştırmaları Dergisi, 18, 91-166.
Dartma, B. (2013). Günümüzdeki hafızlık ile asr-ı saadetteki hafızlığın karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29, 179-192
Diyanet İşleri Başkanlığı, (2010). Hafızlık Eğitim Programı, 1-71, Ankara.
Erden, M. (2005). Sınıf yönetimi. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Fırat, Y. (2007). Kur’an öğretimi ve hafızlık eğitimi üzerine bazı düşünceler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(l ), 549-568.
Finch, H., & Lewis, J. (2003). Focus group. (In Qualitative Research Practice: A Guide For Social Science Students and Researchers, Ed. Jane Ritchie & Jane Lewis), 170-198. London: Sage
Girgin, G., Akamca, G. Ö., Ellez, A. M., & Oğuz, E. (2010). Preschool teacher candidates’ attitudes towards profession, self efficacy beliefs and professional self respects. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-11.
Günaydın, M. (2009). Din kültürü ve ahlak öğretiminin ilköğretim ve liselerde zorunlu ders olmasına Prof. Dr. Hüseyin Atay’ın katkıları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9(1), 287-304.
Güngör, E. (1990). Dünden bugünden tarih-kültür-milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Karacelil, S. (2013). Kur’an kursu öğreticilerine göre Kur’ân kurslarının eğitim problemleri: şırnak ili örneği. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(3), 274-295.
Karaküçük S. & Yetim A. (1999). Okul yöneticilerinin ders dışı etkinliklere yaklaşımları. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3).
Kaymakcan, R. (2006). Türkiye’de din eğitimi politikaları üzerine düşünceler. Ekev Akademi Dergisi, 10(27), 21-36.
Koç, A. (2005). Kur'an kurslarında eğitim ve verimlilik. Ankara: İlahiyat Yayınları.
Korkmaz, M. (2009). Kur’an kursu öğreticilerinin eğitim-öğretim yeterlikleri açısından kendilerini değerlendirmeleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
Korkmaz, M. (2012). Kur’an kurslarında din eğitimi. Din Eğitimi El Kitabı, (Ed. Recai Doğan Remziye Ege), Ankara: Grafiker Yayınları.
Kurtulan, I. (2007). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Mesleki Etik Değerler Açısından Kendilerini Değerlendirmeleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Küçük, M., Ayvacı, H. Ş., & Altıntaş, A. (2004). Zümre öğretmenler kurulu toplantı kararlarının eğitim ve öğretim uygulamaları üzerindeki yansımaları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed.). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Milli Eğitim Bakanlığı, (2015). İmam Hatip Okulları Hafız Yetiştirme ve Ders Başarısını Destekleme Programı, Konya.
Nazıroğlu, B., & Vahapoğlu, V. (2015). Halkın Kur’an kurslarına yönelik tutumları üzerine betimsel bir araştırma: Of bölgesi örneği. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, 103-140.
Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Okumuşlar, M., & Genç, F. (2012). Din Eğitimi’nin bilimselleşmesi/neliği. Din Eğitimi El Kitabı, (Ed. Recai Doğan-Remziye Ege), Ankara: Grafiker Yayınları.
Öcal, M. (2004). Türkiye’de Kur’an eğitim ve öğretiminde görülen gelişmeler ve bir icazetname örneği. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 13(2), 81-140.
Öztürk, Ö. (2007). Kur’an kursu öğrencilerinde depresyon düzeyi üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Özyürek, A., & Demiray, K. (2011). Yurtta ve ailesi yanında kalan ortaöğretim öğrencilerinin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 247-256.
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. USA: Sage.
Ritchie, J., Lewis, J., & Elam, G. (2003). Designing and selecting sample. (In Qualitative Research Practice: A Guide For Social Science Students and Researchers, Ed. Jane Ritchie & Jane Lewis), 77-108, London: Sage.
Şahin, H. (2011). İslam kültür tarihinde Kur’an hıfzı geleneği ve günümüzdeki uygulama biçimleri. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
Şakar, Z. (2014). Kur’an’ın cem’inde ve devamında hafızlığın yeri ve rolü. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Tanel, R., Şengören, S. K., & Tanel, Z. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniv. Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 1-9.
Turgut, N. (2010). Devlet ilköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin meslekî etik sorununa karşı meslek örgütlerinin yaklaşımı. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Ünsal, B. (2006). Günümüz Kur’an kurslarında hafızlık eğitimi ve problemleri (İstanbul örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.