Kolay Bulunabilir Malzemelerle Yapılan Fen Deneylerine İlişkin Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 24 - 36, 30.09.2020

Ahmet Volkan Yüzüak Betül Yüzüak Turgut Arslan

Öz

Dünyada ve teknolojide yaşanan gelişim ve değişimlerin etkisiyle fen derslerinde laboratuvar kullanımının öneminin arttığı görülmektedir. Bu sebeple ülkemiz devlet okullarında bulunan laboratuvarların sayısı ve fiziki yeterlilik seviyesi giderek artmaktadır. Ancak laboratuvarı olmayan veya fiziki anlamda yetersiz olan okullar bulunabilmektedir. Laboratuvar imkânının sınırlı olması durumunda kolay bulunabilir malzemelerle fen deneyleri yapılabilir. Bu araştırmanın amacı günlük hayatta kullanılan malzemelerle yapılan fen deneylerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerini belirlemektir. Çalışma 2017-2018 akademik yılı güz döneminde Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören 14 fen bilgisi öğretmen adayı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formu uzman eşliğinde hazırlanmış olup gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Görüşme formu 4 adet açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Sorular; kolay bulunabilir malzemelerle deney yapmanın öğrenme öğretme süreci açısından önemini, deney yaparken karşılaşılan problemleri ve fen bilgisi öğretmen adaylarının bu konuya yönelik genel görüşlerini kapsamaktadır. Verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda kolay bulunabilir malzemelerle deney uygulamalarının öğrenmeyi olumlu yönde etkilediği, ekonomik olduğu, zamandan tasarruf sağladığı; yaratıcılık ve zaman açısından bazı zorluklar oluşturduğu; deney tasarlama isteğini artırdığı ve genel olarak işlevsel olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, Kolay bulunabilir malzemeler, Laboratuvar eğitimi, Öğretmen Adayları

Kaynakça

• A.Ayas, S. Çepni & A.R. Akdeniz, Fen Bilimleri Eğitiminde Laboratuvarın Yeri ve Önemi Tarihsel Bir Bakış, Çağdaş Eğitim, 204, 22-23 (1994).
• Anılan, B. (2016) Laboratuvar Kullanımı. Ş. Anagün ve N. Duban (Ed.), Fen Bilimleri Öğretimi (s. 341-380, 2. bas.). Ankara: Anı Yayıncılık
• Appleton, K. (2002). Science activities that work: Perceptions of primary school teachers. Research in Science Education, 32(2), 393-410.
• Aydoğdu & Cemil, Kimya laboratuvar uygulamalarında karşılaşılan güçlüklerin saptanması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15.15 (1999).
• Baran, Ş. ve Doğan, S. (2004). Erzurum il merkezindeki liselerin biyoloji laboratuvarlarının araç ve gereçleri bakımından durumu. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 23-33.
• Bayrak, B., & Erden, A.M. (2007), Fen Bilgisi Öğretim Programının Değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 137-154.
• Beltramo, J. L. (2017). ¡Con Ganas! Foster-ing Latina students’ active participation in science classrooms through their in-volvement in cogenerative dia-logues.Urban Education, 52, 1-31.
• Çeken, R. (2002). Yedinci sınıf öğrencileri üzerinde basınç kavramının öğretilmesinde aktivitelerin etkisinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çepni, S., Akdeniz, A. R. ve Ayas, A. (1994). Fen Bilimleri Eğitiminde Laboratuarın Yeri ve Önemi III. Çağdaş Eğitim Dergisi, 206, 24-28.
• Çepni, S., ve Ayvacı, H. Ş. (2011). Laboratuvar destekli fen ve teknoloji öğretimi. IX. S. Çepni (Yay. Haz.), Kuramdan uygulamaya Fen ve Teknoloji öğretimi içinde (s. 203-234). Ankara. Pegem A Yayıncılık. Güneş, M. H., Güneş, O. & Hoplan, M. (2012), Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen bilgisi laboratuvar uygulamaları I-II dersine yönelik görüşleri, Journal of Educational and Instructional Studies in theWorld. 2(16), 102-109.
• Hodson, D. (1990). A Critical Look at Practical Work in School Science. School Science Review, 71, 33-40
• Hofstein, A. & Lunetta, V. N. (1982), The role of the laboratory in science teaching: neglected aspects of research, Review of Educational Research, 52, 201-217.
• Hofstein, A., & Lunetta, V. N. (2004). The laboratory in science education: Foundations for the twenty‐first century. Science education, 88(1), 28-54. Howit, C. (2007). Pre-service elemantary teachers’ perceptions of factors in a holistic methods course influencing their confidence in teaching science. Research in Science Education, 37(1), 41-58.
• Kaptan, F. (1998). Fen Bilgisi Öğretimi, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Karademir, E., Sarikahya, E., & Altunsoy, K. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin beceri kavramına yönelik algıları: bir olgubilim çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 53-71.
• Klemm, E. B. ve Plourde, L. A. (2003). Examining the multi-sensory charectiristics of hands-on science activities. The Annual Meeting of the Association for The Education of Teachers of Science (January 29-February 2, 2003). Sn. Louise.
• Kocakülah, A., & Savaş, E. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının deney tasarlama ve uygulama sürecine ilişkin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-28.
• Koç, A. ve Böyük, U. (2012). Basit malzemelerle yapılan deneylerin fene yönelik tutuma etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(4), 102-118.
• Lawson, A. E. (1995). Science teaching and the development of thinking. Wadsworth Publishing Company. California.
• MEB. (2013). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu, Ankara.
• MEB. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim Terbiye Kurulu, Ankara.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• National Research Council. (2006). America’s lab report: Investigations in high schools science. Washington, DC: National Academy Press.
• Orbay M., Özdoğan T., Öner F., Kara M., Gümüş S., (2003), Fen Bilgisi Laboratuvar Uygulamaları I-II Dersinde Karşılaşılan Güçlükler ve Çözüm Önerileri, Milli Eğitim Dergisi, sayı: 157.
• Önen, F. & Çömek, A. (2011). Öğretmen adaylarının gözüyle basit araç-gereçlerle yapılan fen deneyleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 45-72.
• Öztaş, H. ve Özay, E. (2004). Biyoloji Öğretmenlerinin Biyoloji Öğretiminde Karşılaştıkları Sorunlar (Erzurum Örneği)”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 69-76
• Palmer, D. (2006). Sources of self-efficacy in a science methods course for primary teacher education students. Research in Science Education, 36(4), 337-353.
• Roth, W. M. (1994). Experimenting in a constructivist high school physics laboratory. Journal of Research in Science Teaching, 31, 197–223.
• Ruby, A. M. (2001). Hands-On Science And Student Achievement. Dissertation Abstracts International, 61(10), 3946A
• Riedinger, K., & Taylor, A. (2016). “I could see myself as a scientist”: The potential of out-of-school time programs to influ-ence girls' identities in science. After-school Matters, 23(23), 1-7.
• Stohr-Hunt, P. M. (1996). An analysis of frequency of hands-on experience and science achievement. Journal of Research in Science Teaching, 33, 101–109.
• Summak, M. S., Summak, E., Gelebek, M. S., & Müdürlüğü, K. M. E. (2011). Birleştirilmiş sınıflarda karşılaşılan sorunlar ve öğretmenlerin bakış açısından olası çözüm önerileri (Kilis Örneği). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 1221-1238.
• Tobin, K. (1990). Research on science laboratory activities: in pursuit of better questions and answers to improve learning. School Sciene and Mathematics, 90(5), 403-418.
• Townsend, L. A. (2012). The Effects of laboratory-based activities on student attitudes toward science. Master thesis, Montana State Universıty, Bozeman, Montana.
• Uzal, G., Erdem, A., Önen, F., Gürdal, A., & GÜRDAL, A. (2010). Basit araç gereçlerle yapılan fen deneyleri konusunda öğretmen görüşleri ve gerçekleştirilen hizmet içi eğitimin değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(1), 64-84.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008,2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yıldız, E., Akpınar, E., Aydoğdu, B., & Ergin, E. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen deneylerinin amaçlarına yönelik tutumları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 3, 2-18.