TAVŞANLARDA FLOR UYGULAMASININ BAZI KAN PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2004, Cilt: 13 Sayı: 2, 46 - 54, 01.09.2004

Nazmi Çetin Ali Bilgili Gökhan Eraslan Ali Koyu

Öz

Tavşanlara flor verilmesinin bazı hematolojik parametreler üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılan bu araştırmada, ortalama 3.5±0.3 kg ağırlığında, altı aylık, 21 adet erkek Yeni Zelanda ırkı tavşan kullanıldı. Hayvanlar her birinde 7 tavşan bulunacak şekilde üç gruba ayrıldı. Grup I’e (kontrol) normal içme suyu, grup II’ ye 10 ppm, grup III’e ise 40 ppm flor (sodyum flor olarak) içme suyuna katılarak 70 gün süreyle verildi. Tavşanlardan 0., 21. ve 70. günlerde alınan kan örneklerinde; total lökosit, eritrosit ve kan pulcuğu sayısı, hemoglobin ve hematokrit değerler ile granülosit, lenfosit, ve monosit oranları belirlendi. Çalışmanın 21. gününde, 10 ppm flor verilen grupta total eritrosit sayısı ile hemoglobin ve hematokrit değerlerde anlamlı bir azalma görülürken, diğer hücrelerde ise bir değişim saptanamadı. Denemenin 70. gününde ise III. grupta florun hemoglobin ve hematokrit değer ile total eritrosit sayısında önemli bir azalma, total lökosit sayısı ile lenfosit oranında ise bir artma oluşturduğu gözlendi. Kan pulcuğu sayısı ile monosit ve granülosit oranında önemli bir farklılık tespit edilmedi. Sonuçlarımız, tavşanlarda özellikle total eritrosit sayısı ile hemoglobin ve hematokrit değerlerindeki azalmanın kronik flor zehirlenmesi ile ilişkili olabileceğini göstermiştir. Teşhis dental lezyonlar ve kimyasal analizler ile doğrulanmalıdır

Anahtar Kelimeler

Flor zehirlenmesi, hematolojik parametre, tavşan

Effect of Fluoride Application on Some Blood Parameters in Rabbits

Öz

This work was carried out to investigate the effect of fluoride application on some hematological parameters in rabbits. Twenty one, six month old male New Zealand rabbits, weighing on average 3.5±0.3 kg were used throughout this study. Rabbits were divided into three groups of 7 each. As normal drinking water was given to group I (control), 10 ppm and 40 ppm fluoride (as sodium fluorid) was given to group II and III by adding to drinking water for 70 days. In the blood samples obtained from rabbits on 0, 21 and 70 st days of the study, total leukocyte, erythrocyte and platelet counts, hemoglobin value, packed cell volume, and percentages of lymphocyte, monocyte and granulocyte were determined. The decrease in total erythrocyte counts, hemoglobin value and packed cell volume were significant in the treatment groups on 21 th day. It was observed that fluoride made a decrease in hemoglobin values, packed cell volume and total leukocyte counts in contrast to an increase in the percentage of lymphocyte and total leukocyte counts in group III on 70 th day. Our results showed that especially a decrease in erythrocyte count, hemoglobin value and packed cell volume may be associated with chronic fluorosis in rabbits. Diagnosis should be confirmed by dental lesions and chemical analysis

Anahtar Kelimeler

Fluoride poisoning, hematological parameter, rabbit

Kaynakça

• 1. Underwood E J. Fluorine. In: Trace elements in human and animal nutrition. (2 nd. Ed) Academic pres, London, 1962, pp 259-289.
• 2. Şanlı Y ve Kaya S. Veteriner Klinik Toksikoloji. Medisan yayınları, Ankara, 1992, ss 129- 131.
• 3. Poklis A and Mackell M A. Disposition of fluoride in a fatal case of unsuspected sodium fluoride poisoning. Forensic Sci Int 1989, 41:55-59.
• 4. Smith G E. Fluoride. The environment and human health. Fluoride 1987, 20 (3): 145- 146.
• 5. Gosselin R E, Smith R P, Hodge H C. Fluoride. Clinical Toxicology and Commercial Products. 5 th Ed. Ed. Tarcy T M, William Wilkins, Baltimore 1984, pp III 185-III 197.
• 6. Gosselin W. Fluorosis in dairy cattle. Vet Rec 1977, 29: 84-89.
• 7. Shashi P. Fluoride toxicity and muscular manifestations: Histopathological effect in rabbits. Fluoride 1989, 22 (2): 72-77.
• 8. Mohiuddin S M, Reddy M V. Histopathological changes in the visceral organs of sheep in fluoride toxicity. Ind J Anim Sci 1988, 58: 699-702.
• 9. Sptando B l, Collins T F, Black T N, et al. Testing the potantiol of sodium fluoride to affect spermatogenesis in the rat. Food Chemical Toxicol. 1997, 35: 881-890.
• 10. Mohiuddin S M and Reddy M V. Haematological and biochemical studies on fluoride toxicity in sheep. Indian Vet J 1989, 66: 1089-1091.
• 11. Karram M H and Ibrahim A. Effect of industrial fluorosis on heamogram of camels. Fluoride 1992, 25: 23-36.
• 12. Emre B, Pişkin İ, Şireli M, et al. Kobaylarda akut flor zehirlenmesinin bazı kan parametreleri üzerine etkisi. A. Ü. Vet. Fak. Derg 1994, 41: 182-188.
• 13. Uslu B. Effect of fluoride hemoglobin and hematocrit. Fluoride 1981, 14: 38-41.
• 14. Tiwary S N, Singh C D N, Jha G J, et al. Some observations on the pathology of experimental fluoride poisoning in sheep. Ind J Anim Health 1978, 17: 141-143.
• 15. Machalinski B, Zejmo M, Stecewicz I, et al. The influence of sodium fluoride on the clonogenecity of human hematopoietic progenıtor cells: preliminary report. Fluoride 2000, 33: 168-173.
• 16. Hoogstratten B, Lens NC, Shupe JL, et al. Effect of Fluoride on the haemapoietic system, liver and thyroid gland in cattle. J.A.V.M.A 1965, 192: 26-32.
• 17. Hillman D, Bolenbaugh DL, Convey EM. Hypothyroidisim and anemia related to fluoride in dairy cattle. J. Dairy Sci 1979, 62: 416-423.
• 18. Dadej N, Kosimider K, Machoy Z, et al. Case history of acute poisoning by sodium fluorosilicate. Fluoride 1987, 20: 11-13.