ATİNA’DA NE OLDU? ‘PRİAMOS HAZİNELERİ’ VE OSMANLI DEVLETİ’NİN TUTUMU

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 16, 28.02.2019

Rüstem Aslan

https://doi.org/10.32958/gastoria.535258

Cited By: 1

Öz

Heinrich Schliemann’nın 1871’de başlayan ilk resmi kazıları, o dönem kamuoyunun üzerinde en çok konuştuğu arkeolojik kazı olmuştur. Öncelikle 15. yüzyıldan beri nerede olduğu tartışılan mitolojik Troya kentin arkeoljik kazı sonuçlarıyla bulunup bulunamayacağı tartışılmakla beraber, özellikle 1872 yılından itibaren Schliemann’nın kazı sonuçları ve hukuk dışı yollarla
kaçırdığı hazine buluntuları bu tartışmaların merkezini oluşturmaktadır. Schliemann’nın 1873 yılı mayıs ayın sonunda bulup, haziran ayı başında Atina’ya kaçırdığı hazineler, Osmanlı Devleti’nin kendi topraklarından çıkarılıp kaçırılan eserleri, hukuki yollarla geri almak için başlattığı ilk dava olması açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca dava sürecinde Atina’da yaşananlar 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin konuya nasıl yaklaştığını belirgin bir şekilde ortara koymaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Troya, ‘Priamos Hazineleri’, Schliemann, Dava Süreci ve Atnon Dethier

Atina’da Ne Oldu? ‘Priamos Hazineleri’ ve Osmanlı Devleti’nin Tutumu

Öz

Heinrich Schliemann's first official excavations in 1871, has been the most widely spoken archaeological project at that time in the public. First reason for the huge interest was the probablity to proved of the existence of the mythical city of Troy trought the archaeological finds. Second and most important reason was the treasures to begann to emerg since 1872 and 1873 durning the excavations in Troy. So- called ‘Treasure of Priam’ which had been found end of May in 1873 and smuggled illegaly out of Turkey beginn of June by Heinrich Schliemann, was also first finds, which Ottoman Empire tray to get back them through a court process. Ottoman Empires experiens by the court process in Athens, shows to us how important the finds had been for the
Ottoman Empire.

Anahtar Kelimeler

Troya, ‘Priamos Hazineleri’, Schliemann, Dava Süreci ve Atnon Dethier

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)İrâde Dahiliye (İ. DH.), No: 14863, 67168.Maarif Mektubî Kalemi (MF. MKT.), No: 464/55, 17/98, 17/188, 18/5, 18/73, 18/78, 18781, 18/94, 18/97, 18/101, 18/147, 19/71, 21/143, 26/153. BOA,MF. MKT. 17/98 /12 Mart 1874BOA, MF.MKT. 17/188, Lef 2, 29 Mart 1874BOA, A. MKT. ŞD. 19/86, 7 Nisan 1874BOA 23/M /1291 (Hicrî) Dosya No:17 Gömlek No:98 Fon Kodu: MF.MKT
• Araştırma ve İncelemeler
• Allen, Susan Heuck, (1998). “A Personal Sacrifice in the Interest of Science: Calvert, Schliemann and the Troy Treasures”, The Classical World, Vol. 91, No. 5, 345-354.
• Allen, Susan Heuck, (1999). Finding the Walls of Troy: Frank Calvert and Heinrich Schliemann at Hisarlık, University of California Press.
• Aslan, Rüstem-Sönmez, Ali, (2012) “Die Entdeckung und der Schmuggel des Priamos-Schatzes von Hisarlık (Troya) nach Athen anhand Osmanischer Quellen”, Studia Troica, 19, s. 43-56.
• Aslan, Rüstem- Sönmez, Ali (2010). “Heinrich Schliemanns Ausgrabungen in Troya nach osmanischen Quellen”, Studia Troica, 18, 237-248.
• Bloedow, Edmund F. (1991) ‚The Authenticity and Integrity of ‚Priam’s Treasure’ ’’, Boreas 14/15, 197-206.
• Calvert, Frank; 11 Ağustos 1875 tarihli The Guardian yollanan mektup, 1024.
• Comnos, Spyridon (1874). ‘Hisarlık and Mycenae’ The Athenaeum 8th August, 178.
• ÇAL, Halit (2003). “Osmanlı’dan Cumhuriyete Eski Eserler Kanunları”, Prof. Dr. Kazım Yaşar Kopraman’a Armağan, Ankara, 234-270.
• Easton, Donald F. (2002). Schliemann’s Excavations at Troy. 1870-1873, Mainz am Rhein: von Zabern.
• Eldem, Edhem. (2010). Osman Hamdi Bey Sözlüğü. İstanbul.
• Eldem, Edhem. (2014). “Philip Anton Dethie’nin Schliemann ve Cesonola ile Mücadelesi’ (1874). Sanat Tarihi Araştırmaları 2, Özel Sayı, 24-37.
• Esin, Ufuk. (1991). Heinrich Schliemann, Kazı Raporları ve Mektuplarından Seçme Parçalarla, Sandoz Kültür Yayınları, İstanbul 1991.
• Esin, Ufuk (1993). “19. Yüzyılın Sonlarında Heinrich Schliemann’ın Troya Kazıları ve Osmanlılar’la İlişkileri”, Osman Hamdi Bey Dönemi Sempozyumu 17-18 Aralık 1992, İstanbul 1993, s. 179-180.
• FITTON, Lesley. (1991). Heinrich Schliemann and the British Museum. British Museum Occasional Paper 83, Londra.
• Günay, Duygu. (1998). ‘İstanbul Arkeoloji Müzeleri Arşivinden Schliemann’nın Bir Mektubu’: Light on Top of the Black Hill. Studies Presented to Halet Çambel- Karatepedeki Işık. Halet Çambel’e Sunulan Yazılar (Yayınlayan : Güven Arsebük vd). İstanbul, 57-69.
• Karaduman, Hüseyin. (2004). “Belgelerle İlk Türk Asar-ı Atika Nizamnamesi”, Belgeler, Türk Tarih Belgeleri Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 29, 2004, 73-92.
• Karaduman, Hüseyin. (2008). Türkiye’de Eski Eser Kaçakçılığı, Ankara 2008.
• Meyer, Eduard. (1953). Heinrich Schliemann Briefwechsel I, Berlin, 1953.
• Robinson, Marcelle. (2006) Schliemann’s Silent Partner: Frank Calvert (1828-1908) Pioneer, Scholar and Survivor, Xlibris Corporation.
• Schliemann, Heinrich. (1875). Troy and Its Remains, A Narrative of Researches and Discoveries Made on the Site of Ilium and in the Trojan Plain, London 1875.
• Saherwal, Geradline – Goldman, Klaus ve Gustav, Mahr. (1993). Heinrich Schliemanns ‘Sammlung Trojanischer Altertümer, Berlin 1993.
• Sönmez, Ali. (2012). "Truva Hazinelerinin Peşinde Bir Hukuk Mücadelesi: Osmanlı Devleti ve Schliemann Davası" Otam, Sayı: 29, 215-228.
• Sönmez, Ali. (2014). Osmanlı Devletin’nde Eski Eser Kaçakçılığı. Truva Örneği. Kriter Yayınları. İstanbul.
• Traill, David A. (1982). “Schliemann’s American Citizenship and Divorce”, The Classical Journal, Vol. 77, No. 4, 1982, 336-342.
• Traill, David A. (1985). “Schliemann’s Dream of Troy: The Making of a Legend”, The Classical Journal, Vol. 81, No. 1, 1985, s. 14-15.
• Trail, David A. (1988). ˈˈHow Schliemann smuggled Priam’s Treasure from the Troad to the Athensˈˈ Hesperia, Sayı 57, 1988, 273-277.
• Traill, David A. (1995). Schliemann Of Troy. Treasure and Deceit, London 1995.
• Uslu, Günay, “Ottoman Appreciation of Trojan Heritage 1870-1875”, Tijdschrift Voor Mediterrane Archeologie, No: 41, 2009, 4-10.
• Witte , Reinhard. (1990). Endlose Diskussion um den ‘Schatz des Priamos’ – neue Erkenntisse durch Briefe Schliemanns an seinen Verleger Brockhaus?’ Ethnographisch-Archeologische Zeitschrift 31, 440-455.